Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες

Οι Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, ή μετα-σοβιετικά κράτη, είναι τα 15 ανεξάρτητα κράτη που προέκυψαν από διάλυση της ΕΣΣΔ το Δεκέμβριο του 1991, με τη Ρωσία διεθνώς αναγνωρισμένη ως το διάδοχο κράτος της Σοβιετικής Ένωσης. Στις 11 Μαρτίου του 1990, η Λιθουανία ήταν η πρώτη που κήρυξε την ανεξαρτησία της, με την Εσθονία και τη Λετονία να ακολουθούν τον Αύγουστο του 1991. Τα τρία αυτά κράτη της Βαλτικής ισχυρίστηκαν ότι υπήρχαν πριν από την προσάρτηση τους από την Σοβιετική Ένωση το 1944 και είχαν εισαχθεί στα Ηνωμένα Έθνη στις 17 Σεπτεμβρίου 1991.^[1]^[2]

Οι εναπομείνασες 12 δημοκρατίες ακολούθησαν και αυτές στη συνέχεια την απόσχιση.^[1] 12 από τα 15 κράτη μέλη, με εξαίρεση τις χώρες της Βαλτικής, αρχικά σχημάτισαν την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών η οποία εντάχθηκε στον ΟΣΣΑ, ενώ οι χώρες της Βαλτικής επικεντρώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.

Ποιες είναι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όλα τα ανεξάρτητα κράτη που προέκυψαν από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης αντιστοιχούσαν σε μία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Αυτές ήταν οι ανώτερες ομόσπονδες οντότητες που απάρτιζαν την Σοβιετική Ένωση. Κατώτερου βαθμού κρατικές οντότητες (όπως πχ οι αυτόνομες δημοκρατίες της Ρωσικής Ομοσπονδιακής ΣΣΔ) είτε δεν επιδίωξαν ανεξαρτησία είτε το κίνημα ανεξαρτησίας τους κάμφθηκε μετά από πόλεμο (κυριότερο παράδειγμα η Τσετσενία, νυν κομμάτι της Ρωσίας, όπου έχασε την ντε φάκτο ανεξαρτησία της μετά τον δεύτερο Ρωσο-Τσετσενικό πόλεμο).

Πίνακας Πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών
Χώρα	Πρώην Σοβιετική Δημοκρατία	Ανακήρυξη Ανεξαρτησίας	Περιοχή
Λιθουανία ! Λιθουανία	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λιθουανίας	11 Μαρτίου 1990	Ευρώπη
Λετονία ! Λετονία	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λετονίας	4 Μαΐου 1990	Ευρώπη
Εσθονία ! Εσθονία	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Εσθονίας	20 Αυγούστου 1991	Ευρώπη
Λευκορωσία ! Λευκορωσία	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λευκορωσίας	27 Ιουλίου 1990	Ευρώπη
Ουκρανία ! Ουκρανία	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας	16 Ιουλίου 1990	Ευρώπη
Μολδαβία ! Μολδαβία	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μολδαβίας	23 Ιουνίου 1990	Ευρώπη
Γεωργία ! Γεωργία	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Γεωργίας	9 Απριλίου 1991	Καύκασος
Αρμενία ! Αρμενία	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αρμενίας	21 Σεπτεμβρίου 1991	Καύκασος
Αζερμπαϊτζάν ! Αζερμπαϊτζάν	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν	18 Οκτωβρίου	Καύκασος
Καζακστάν ! Καζακστάν	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Καζακστάν	25 Οκτωβρίου 1990	Κεντρική Ασία
Ουζμπεκιστάν ! Ουζμπεκιστάν	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν	20 Ιουνίου 1990	Κεντρική Ασία
Τουρκμενιστάν ! Τουρκμενιστάν	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Τουρκμενίας	27 Οκτωβρίου 1991	Κεντρική Ασία
Τατζικιστάν ! Τατζικιστάν	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Τατζικιστάν	9 Σεπτεμβρίου 1991	Κεντρική Ασία
Κιργιστάν ! Κιργιστάν	Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Κιργιζίας	31 Αυγούστου 1991	Κεντρική Ασία
Ρωσία ! Ρωσία	Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία	25 Δεκεμβρίου 1991	Ευρασία

Διακρατικοί Οργανισμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και μετά έχουν ιδρυθεί πολλοί διακρατικοί οργανισμοί μεταξύ ομάδων των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών. Κάποιοι οργανισμοί στοχεύουν στην συνεργασία για την ειρήνη, άλλοι στην συνεργασία για την οικονομική ανάπτυξή, ενώ άλλοι και στα δύο.

Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων κρατών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο άρθρο: Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών

Ίσως ο πιο γνωστός μετα-Σοβιετικός οργανισμός, η Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών στοχεύει στην συνεργασία μεταξύ των μελών του για την ειρήνη, την δημοκρατία, την οικονομία, την ασφάλεια κ.α. Σε αυτόν συμμετέχουν οι περισσότερες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες εκτός από τις τρεις Βαλτικές χώρες (Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία), την Ουκρανία και το Τουρκμενιστάν (οι οποίες αν υπέγραψαν την συμφωνία ίδρυσης δεν συμμετείχαν στην συνέχεια)^[3], καθώς και την Γεωργία, η οποία αποχώρησε από τον οργανισμό μετά τον Ρωσσο-Γεωργιανό πόλεμο του 2008.^[4]

Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο άρθρο: Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών

Ευρασιατική Οικονομική Ένωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο άρθρο: Ευρασιατική Οικονομική Ένωση

Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση ιδρύθηκε το 2014 ως διάδοχος οργανισμός της Ευρασιατικής Οικονομικής Κοινότητας και προωθεί την στενή οικονομική συνεργασία καθώς και στην δημιουργία μίας ενιαίας οικονομικής ζώνης μεταξύ των κρατών-μελών της. Βλέποντας την ιστορική πορεία της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, θα μπορούσε να παραλληλιστεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση ή την Ε.Ο.Κ., φυσικά σε πολύ πιο πρόωρο στάδιο. Τα κοινά σημεία με την Ευρωπαϊκή Ένωση παρατηρούνται και σε προτάσεις που έχουν γίνει εντός της Ε.Ο.Ε. για υιοθέτηση κοινού νομίσματος, κοινής οικονομικής εξωτερικής πολιτικής, διαβατηρίου καθώς ακόμα και κοινοβουλίου.^[5]

Βαλτική Συνέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο άρθρο: Βαλτική Συνέλευση

Οι τρεις Βαλτικές χώρες δεν συμμετείχαν σε κανέναν μετά-Σοβιετικό οργανισμό τον οποίο προωθούσε η Ρωσία. Αντίθετα, οργάνωσαν την Βαλτική Συνέλευση, μέσα από την οποία συνεργάζονται η Εσθονία, η Λιθουανία και η Λετονία. Σκοπός του οργανισμού είναι να βρει κοινή θέση ανάμεσα στις τρεις χώρες για διάφορα θέματα εξωτερικής πολιτικής, οικονομικών κλπ.

Γ.Ο.Α.Μ. (GUAM)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο άρθρο: Γ.Ο.Α.Μ. (GUAM)

Γ.Ο.Α.Μ. (από τα αρχικά των χωρών Γεωργία Ουκρανία Αζερμπαϊτζάν Μολδαβία), στα αγγλικά GUAM, είναι ένας οργανισμός που στοχεύει στην συνεργασία αυτών των χωρών για την δημοκρατία και την οικονομική ανάπτυξη. Στην αρχή ξεκίνησε προσπαθώντας να εξομαλύνει τις διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις αυτών των χωρών, ενώ σήμερα έχει φτάσει σε σχετικά υψηλό στάδιο, δημιουργώντας κοινή ειρηνευτική δύναμη καθώς και ενιαία εμπορική ζώνη.^[6]

Οργανισμός Συλλογικής Συνθήκης για την Ασφάλεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο άρθρο: Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 Van Elsuwege, Peter (2008). From Soviet Republics to Eu Member States: A Legal and Political Assessment of the Baltic States' Accession to the EU. Studies in EU External Relations. 1. BRILL. σελ. xxii. ISBN 9789004169456.
↑ Smith, David James (2001). Estonia. Routledge. σελ. 20. ISBN 0-415-26728-5.
↑ «Ukraine withdraws all envoys from CIS bodies | KyivPost». web.archive.org. 20 Μαΐου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2021. CS1 maint: Unfit url (link)
↑ «Σαακασβίλι: Αποχωρούμε από την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών». naftemporiki.gr. 12 Αυγούστου 2008.
↑ «Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση ως μοχλός της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής». offlinepost. 16 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2021.
↑ «GUAM Organization for Democracy and Economic Development» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2020-12-23. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=GUAM_Organization_for_Democracy_and_Economic_Development&oldid=995988683.

[Elsuwege-1] 1,0 ^1,1 Van Elsuwege, Peter (2008). From Soviet Republics to Eu Member States: A Legal and Political Assessment of the Baltic States' Accession to the EU. Studies in EU External Relations. 1. BRILL. σελ. xxii. ISBN 9789004169456.

[2] Smith, David James (2001). Estonia. Routledge. σελ. 20. ISBN 0-415-26728-5.

[3] «Ukraine withdraws all envoys from CIS bodies | KyivPost». web.archive.org. 20 Μαΐου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2021. CS1 maint: Unfit url (link)

[4] «Σαακασβίλι: Αποχωρούμε από την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών». naftemporiki.gr. 12 Αυγούστου 2008.

[5] «Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση ως μοχλός της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής». offlinepost. 16 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2021.

[6] «GUAM Organization for Democracy and Economic Development» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2020-12-23. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=GUAM_Organization_for_Democracy_and_Economic_Development&oldid=995988683.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]