Ποταμός Ντέλαγουερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ποταμός Ντέλαγουερ
ΕκβολέςΚόλπος του Ντέλαγουερ
ΧώραΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΕτυμολογίαΚόλπος του Ντέλαγουερ και Τόμας Γουεστ, 3ος Βαρώνος Ντε Λα Γουέρ
Μήκος579 χλμ
Μέση εκροή224 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο
ΠαραπόταμοιNeversink River, Σκούλκιλ, Assunpink Creek, Lehigh River, Big Bushkill Creek, Crum Creek, Darby Creek, East Branch Delaware River, Lackawaxen River, Paulins Kill, Pennsauken Creek, Pequest River, Ridley Creek, Christina River, West Branch Delaware River, Frankford Creek και Dingmans Creek
Χάρτης

Ο ποταμός Ντέλαγουερ (αγγλικά: Delaware River‎‎) είναι σημαντικός ποταμός στην ακτή του Ατλαντικού στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Η έκταση της λεκάνης απορροής του ποταμού είναι 35.570 τμ (14.119 τετραγωνικά μίλια) και καλύπτει πέντε πολιτείες των ΗΠΑΝέα Υόρκη, Νιου Τζέρσεϊ, Πενσυλβάνια, Μέριλαντ και Ντέλαγουερ. Πηγάζει σε δύο κλάδους από τα όρη Κάτσκιλ στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, διανύει απόσταση 674 χιλιομέτρων (419 μίλια) έως τον κόλπο του Ντέλαγουερ όπου εκβάλει στον Ατλαντικό Ωκεανό κοντά στο ακρωτήριο Μέι του Νιου Τζέρσεϊ και το ακρωτήριο Χενλόπεν του Ντέλαγουερ. Χωρίς τον Κόλπου του Ντέλαγουερ, το μήκος του ποταμού με τους δύο κλάδους του είναι 624 χιλιόμετρα (388 μίλια).[1][2] Ο Ποταμός Ντέλαγουερ είναι ένας από τους 19 «Μεγάλους Ποταμούς» που συμμετέχουν στον Συνασπισμό Μεγάλων Ποταμών της Αμερικής.[3]

Ο ποταμός Ντέλαγουερ πηγάζει σε δύο κλάδους που κατέρχονται από την δυτική πλευρά των όρεων Κάτσκιλ στη Νέα Υόρκη. Ο Δυτικός Κλάδος ξεκινά κοντά από το όρος Τζέφερσον στην πόλη Τζέφερσον της κομητείας Σκοχάρι. Ο Ανατολικός Κλάδος του ποταμού ξεκινά από το Μεγάλο Φαράγγι κοντά στο Ροξμπέρι της κομητείας Ντέλαγουερ. Οι δύο κλάδοι ρέουν δυτικά και συνενώνονται κοντά στο Χάνκοκ της κομητείας Ντέλαγουερ και ο ποταμός ρέει νότια ως Ντέλαγουερ. Στην πορεία του, ο ποταμός Ντέλαγουερ σχηματίζει τα όρια μεταξύ της Πενσυλβάνια και της Νέας Υόρκης, το σύνολο των ορίων μεταξύ Νιου Τζέρσεϊ και Πενσυλβάνια και το μεγαλύτερο μέρος των ορίων μεταξύ Ντέλαγουερ και Νιου Τζέρσεϊ. Ο ποταμός φτάνει στην ακτή μεταξύ Μόρισβιλ (Πενσυλβάνια) και Τρέντον (Νιου Τζέρσεϊ) στους καταρράκτες του Ντέλαγουερ. Το πλωτό, παράκτιο τμήμα του ποταμού εξυπηρετεί ως αγωγός για τη ναυτιλία και την μεταφορά που στόχευε στην ανάπτυξη των βιομηχανικών πόλεων του Τρέντον, του Κάμντεν και της Φιλαδέλφεια. Η μέση ροή ύδατος του ποταμού στις εκβολές του στον Κόλπο του Ντέλαγουερ είναι 330 κυβικά μέτρα (11.550 κυβικά πόδια) ανά δευτερόλεπτο.

Το 1609, έφτασε στον ποταμό ο Λόχος των Ολλανδικών Ανατολικών Ινδιών καθοδηγούμενος από τον Χένρυ Χάντσον. Στον Χάντσον, Άγγλο περιηγητή, ανατέθηκε το έργο ανεύρεσης δυτικής διαδρομής προς το Καθέι (σημερινή Κίνα), αλλά οι ανακαλύψεις του έθεσαν τις βάσεις για τον Ολλανδικό εποικισμό της Βόρειας Αμερικής τον 17ο αιώνα. Οι πρώτοι Ολλανδικοί και Σουηδικοί οικισμοί δημιουργήθηκαν στο χαμηλό τμήμα του ποταμού και του Κόλπου του Ντέλαγουερ. Και οι δύο αποικιοκρατικές δυνάμεις ονόμασαν τον ποταμό South River (Νότιος ποταμός), εν αντιθέσει με τον ποταμό Χάντσον, που ήταν γνωστός ως North River (Βόρειος ποταμός). Μετά την απέλαση των Ολλανδών από τους Άγγλους οι οποίοι κατέλαβαν τον έλεγχο της αποικίας της Νέας Ολλανδίας το 1664, ο ποταμός ονομάστηκε Ντέλαγουερ από τον Σερ Τόμας Γουέστ 3ο Βαρώνο Ντε λα Γουέρ, Άγγλο ευγενή και πρώτο βασιλικό κυβερνήτη της αποικίας της Βιρτζίνια, ο οποίος υπερασπίστηκε την αποκοία κατά τον πρώτο πόλεμο μεταξύ Άγγλων και Πάουχαταν.

Προέλευση του ονόματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τόμας Γουέστ, 3ος Βαρώνος Ντε Λα Γουέρ

Ο ποταμός Ντέλαγουερ έλαβε το όνομα του από τον Τόμας Γουέστ, 3ο Βαρώνο Ντε Λα Γουέρ (1577–1618), Άγγλο ευγενή και πρώτο βασιλικό κυβερνήτη της αποικίας της Βιρτζίνια ο οποίος υπερασπίστηκε την αποικία κατά τον πρώτο πόλεμο μεταξύ Άγγλων και Πάουχαταν.[4] Ο Λόρδος ντε λα Γουέρ διεξήγαγε τιμωρητική εκστρατεία για να υποτάξει τους Πάουχαταν όταν αυτοί σκότωσαν τον πρόεδρο του συμβουλίου της αποικίας, Τζον Ράτκλιφ, και επιτέθηκαν στους νεοσύστατους οικισμούς της αποικίας.[5][6] Ο Λόρδος ντε λα Γουέρ κατέφθασε με 150 στρατιώτες εγκαίρως για να αποτρέψει την παράδοση και την επιστροφή στην Αγγλία των πρώτων εποικιστών στο Τζέιμσταουν και πιστώνεται την διάσωση της αποικίας της Βιρτζίνια.[4] Το όνομα της βαρωνείας (μετέπειτα κομητείας) προφέρεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που προφέρεται και η λέξη Ντέλαγουερ (Listeni/ˈdɛləwɛər/)[7] και θεωρείται πως προέρχεται από την Γαλλική φράση de la Guerre.

Αναφέρεται συχνά πως ο ποταμός και ο κόλπος έλαβαν το όνομα «Ντέλαγουερ» από τις Αγγλικές δυνάμεις υπό τον Ρίτσαρντ Νίκολς που απέλασαν τους Ολλανδούς και κατέλαβαν την αποικία της Νέας Ολλανδίας το 1664.[8][9] Ωστόσο, ο ποταμός και ο κόλπος ήταν ήδη γνωστοί με το όνομα Ντέλαγουερ από το 1641.[10] Η πολιτεία του Ντέλαγουερ ήταν αρχικά μέρος της αποικίας της Πενσυλβάνια του Ουίλλιαμ Πεν. Το 1682, ο Δούκας του Γιορκ εκπλήρωσε το αίτημα του Πεν να αποκτήσει πρόσβαση στην θάλασσα και του εκμίσθωσε την περιοχή κατά μήκος της δυτικής ακτής του κόλπου του Ντέλαγουερ η οποία έγινε γνωστή ως «Κάτω Κομητείες του Ντέλαγουερ».[11] Το 1704, δόθηκε πολιτική αυτονομία σε τρεις κάτω κομητείες για να σχηματίσουν ξεχωριστές επαρχιακές συνελεύσεις, αλλά μοιράστηκαν τον επαρχιακό κυβερνήτη τους με την Πενσυλβάνια μέχρι την διάσπαση των δύο αποικιών στις 15 Ιουνίου 1776, και παρέμειναν ανεξάρτητες πολιτείες μετά την εγκαθίδρυση των Ηνωμένων Πολιτειών. Το όνομα χρησιμοποιήθηκε επίσης ως ονομασία για τους Λενάπε, λαό γηγενών Αμερικανών (και την γλώσσα τους) οι οποίοι κατοικούσαν στην περιοχή των λεκανών των ποταμών Σουσκεχάνα, Ντέλαγουερ, και του κάτω τμήματος του ποταμού Χάντσον στις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες την διάρκεια του Ευρωπαϊκού εποικισμού.[12] Ως αποτέλεσμα των αναταραχών που ακολούθησαν τον Γαλλοϊνδιανικό Πόλεμο, τον Αμερικανικό Επαναστατικό Πόλεμο και τις μεταγενέστερες απομακρύνσεις Ινδιάνων από τις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, το όνομα «Ντέλαγουερ» διαδόθηκε με την διασπορά των Λενάπε σε δήμους, κομητείες και άλλα γεωγραφικά διαμερίσματα στις Αμερικανικές Μεσοδυτικές πολιτείες και τον Καναδά.[13]

Λεκάνη απορροής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λεκάνη απορροής του Ποταμού Ντέλαγουερ (και του Κόλπου Ντέλαγουερ)

Η λεκάνη απορροής του Ποταμού Ντέλαγουερ καλύπτει περιοχή 36.570 τετραγωνικών χιλιομέτρων (14.119 τετραγωνικά μίλια) και περικλείει 42 κομητείες και 838 δήμους σε πέντε πολιτείες—Νέα Υόρκη, Νιου Τζέρσεϊ, Πενσυλβάνια, Μέριλαντ και Ντέλαγουερ.[14]:σ.9 Η συνολική περιοχή αποτελεί περίπου το 0,4% της έκτασης των Ηνωμένων Πολιτειών.[14]:σ.9 Το 2001, η λεκάνη απορροής ήταν κατά 18% γεωργική γη, 14% ανεπτυγμένη γη και 68% δασώδης περιοχή.[14]:σ.vi

Υπάρχουν 216 παραπόταμοι και ρυάκια—συνολικά περίπου 22.622 χιλιόμετρα (14.057 μίλια)—στη λεκάνη απορροής.[14]:σ.11,25 Ενώ στην λεκάνη απορροής κατοικούν 4,17 εκατομμύρια άνθρωποι σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Απογραφή του 2000 οι υδάτινες αυτές πηγές παρέχουν πόσιμο νερό σε 17 εκατομμύρια ανθρώπους—σχεδόν το 6% του πληθυσμού των Ηνωμένων Πολιτειών.[14]:σ.vi,9 Τα νερά της λεκάνης του ποταμού Ντέλαγουερ χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της «αλιείας, των μεταφορών, της ενέργειας, της ψύξης, της αναψυχής και άλλων βιομηχανικών και οικιστικών αναγκών».[14]:σ.9 Είναι ο 33ος μεγαλύτερος ποταμός με βάση την ροή του, αλλά ο πλέον χρησιμοποιούμενος ποταμός ανά ημερήσιους τόνους μεταφοράς εμπορευμάτων.[14]:σ.11 Η μέση ετήσια ροή ύδατος του Ντέλαγουερ είναι 330 κυβικά μέτρα (11.700 κυβικά πόδια) ανά δευτερόλεπτο στο Τρέντον του Νιου Τζέρσεϊ.[14]:σ.9 Χωρίς φράγματα ή άλλα εμπόδια στο κύριο τμήμα του ποταμού, ο Ντέλαγουερ είναι ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες μεγάλους ποταμούς ελεύθερης πλεύσης στις Ηνωμένες Πολιτείες.[14]:σ.11

Διαδρομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δυτικός Κλάδος του Ντέλαγουερ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πηγές του ποταμού Ντέλαγουερ συμπεριλαμβανομένων των δύο κλάδων του και άλλων παραποτάμων.

Ο Δυτικός Κλάδος του Ποταμού Ντέλαγουερ (γνωστός και ως Κλάδος Μοχώκ) διασχίζει απόσταση περίπου 140 χιλιομέτρων (90 μιλίων) από τα βόρεια όρη Κάτσκιλ μέχρι το σημείο που συμβάλει με τον Ανατολικό Κλάδο του Ποταμού Ντέλαγουερ στο Χάνκοκ της Νέας Υόρκης. Τα τελευατία 9,7 χιλιόμετρα (6 μίλια) σχηματίζουν μέρος των ορίων μεταξύ Νέας Υόρκης και Πενσυλβάνια.

Ο Δυτικός Κλάδος πηγάζει από την κομητεία Σοχάρι της Νέας Υόρκης σε ύψος πάνω από 575 μέτρα (1.186 πόδια), κοντά στο όρος Τζέφερσον και ρέει με βίαια στο οροπέδιο με απότομες στροφές. Ο κλάδος ρέει γενικά νοτιοδυτικά, εισερχόμενος στην Κομητεία Ντέλαγουερ και διαπερνά τις πόλεις Στάμφορντ και Δελχί. Στο νοτιοδυτικό Ντέλαγουερ ακολουθεί μια εξαιρετικά ελικοειδή πορεία μέσω βουνών, γενικά προς νοτιοδυτικά. Στο Στίλσβιλ ο Δυτικός Κλάδος εγκλείστηκε την δεκαετία του 1960 για την δημιουργία της Δεξαμενής Κάνονσβιλ, την δυτικότερη δεξαμενή του συστήματος υδροδότησης της Νέας Υόρκης. Πρόκειται για την πλέον σύγχρονη δεξαμενή της Πόλης της Νέας Υόρκης και ξεκίνησε να λειτουργεί το 1964. Αντλώντας νερά από 1.180 τετραγωνικά χιλιόμετρα (455 μίλια), η χωρητικότητα της δεξαμενής είναι 362.000.000 κυβικά μέτρα (95,7 γαλόνια). Ο ποταμός ρέει προς τα μισά για να εισέλθει στην 71 χιλιομέτρων (44 μίλια) Σήραγγα του Δυτικού Ντέλαγουερ στο Τόμπκινς. Στη συνέχεια ρέει στο υδραγωγείο της Δεξαμενής Ροντάουτ όπου το νερό εισέρχεται στο Υδραγωγείο του Ντέλαγουερ μήκους 137 χιλιομέτρων (85 μίλια) που παρέχει περίπου το 50% της παροχής πόσιμου νερού της πόλης. Στο Ντέποσιτ, στα όρια μεταξύ των κομητειών Μπρουμ και Ντέλαγουερ στρέφεται απότομα νοτιοανατολικά και γίνεται παράλληλος με την Πολιτειακή Οδό 17 της Νέας Υόρκης. Συναντά τον Ανατολικό Κλάδο σε ύψος 270 μέτρα (880 πόδια) στο Χάνκοκ όπου σχηματίζεται ο Ντέλαγουερ.

Ανατολικός Κλάδος του Ντέλαγουερ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ανατολικός Κλάδος του Ποταμού Ντέλαγουερ κοντά στο Μάργκαρετβιλ (Νέα Υόρκη)

Παρομοίως, ο Ανατολικός Κλάδος ξεκινά από μια μικρή λιμνούλα νότια του Μεγάλου Φαραγγιού στην πόλη Ρόξμπουρι στην Κομητεία Ντέλαγουερ, ρέοντας νοτιοδυτικά προς το σημείο κατακράτησης υδάτων της πόλης της Νέας Υόρκης όπου δημιουργείται η Δεξαμενή Πέπακτον, η μεγαλύτερη δεξαμενή του συστήματος υδροδότησης της Νέας Υόρκης. Οι παραπόταμοι του είναι ο ποταμός Μπίβερ Κιλ και το ρυάκι Γουιλογουίμοκ το οποίο ενώνεται με τον ποταμό 16 χιλιόμετρα (10 μίλια) πριν το σημείο συμβολής του Ανατολικού με τον Δυτικό Κλάδο. Η συμβολή των δύο κλάδων γίνεται νότια του Χάνκοκ.

Τόσο ο Ανατολικός Κλάδος όσο και ο Δυτικός Κλάδος του Ποταμού Ντέλαγουερ είναι παράλληλοι μεταξύ τους, ρέοντας νοτιοδυτικά.

Κοιλάδα του Άνω Ντέλαγουερ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κωπηλασία κανό στον ποταμό στο Χωκς Νεστ (Νέα Υόρκη)

Από το Χάνκοκ ο ποταμός ρέει ανάμεσα στα βόρεια Όρη Ποκόνο της Πενσυλβάνια και τα χαμηλά σχιστολιθικά τμήματα βόρεια των Κάτσκιλ. Ο ποταμός ρέει προς μια ευρεία κοιλάδα των Απαλαχίων, περνώντας από το παρατηρητήριο Χωκς Νεστ. Ο ποταμός στη συνέχεια συνεχίζει νοτιοανατολικά για 125 χιλιόμετρα (78 μίλια) μέσω αγροτικών περιοχών μεταξύ των ορίων Νέας Υόρκης και Πενσυλβάνια μέχρι το Πορτ Τζέρβις και τα Όρη Σαγουανγκούνκ.[14]:σ.9

Μινισίνκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Πορτ Τζέρβις της Νέας Υόρκης εισέρχεται στο αυλάκι του Πορτ Τζέρβις. Στο σημείο αυτό η οροσειρά Γουόλπακ έκτρέπει τον Ντέλαγουερ στην κοιλάδα Μινισίνκ όπου ακολουθεί τη νοτιοδυτική πορεία των διαβρωμένων κοιτών του σχηματισμού Μαρσέλους κατά μήκος των ορίων των πολιτειών Πενσυλβάνια–Νιου Τζέρσεϊ για 40 χιλιόμετρα (25 μίλια) μέχρι το τέλος της οροσειράς στο Γουόλπακ Μπεντ στον Δρυμό του Υδάτινου Χάσματος Ντέλαγουερ.[15][16]

Το Μινισίνκ είναι μια θαμμένη κοιλάδα όπου ο Ντέλαγουερ ρέει στην κοίτη ενός παγετώνα ο οποίος θάφτηκε κατά την τελευταία περίοδο των παγετώνων. Στη συνέχεια περιτριγυρίζεται από την οροσειρά Κιτατίνυ, την οποία διασχίζει στο Υδάτινο Χάσμα Ντέλαγουερ, ανάμεσα στα σχεδόν κάθετα τοιχώματα ψαμμίτη, χαλαζίτη και κροκαλοπαγών πετρωμάτων, και έπειτα περνά από μια ήσυχη περιοχή αγρών και δασών με πεδιάδες και εσοχές, ώσπου να διασχίσει τον κάμπο των Απαλαχίων και εισέρχεται ξανά σε βουνά στο Ίστον της Πενσυλβάνια. Από το σημείο αυτό συνορεύει με διαστήματα ομαλών λόφων, και τοποθεσιών από γκρεμούς, εκ των οποίων οι πιο ομαλοί είναι οι Βράχοι Νοκαμίξον, μήκους 5 χιλιομέτρων (3 μιλιών) και ύψους 61 μέτρων (200 ποδιών).

Το Μονοπάτι των Απαλαχίων, το οποίο διαβαίνει την οροσειρά Κιτατίνυ στο Νιου Τζέρσεϊ και τα Μπλε Όρη στην Πενσυλβάνια, περνάει από τον Ποταμό Ντέλαγουερ στο Υδάτινο Χάσμα του Ντέλαγουερ κοντά στην Κολούμπια του Νιου Τζέρσεϊ.

Κοιλάδα του Κεντρικού Ντέλαγουερ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι «Καταρράκτες» στο Τρέντον

Στο Ίστον της Πενσυλβάνια ο ποταμός Λιχάι εκβάλει στον Ντέλαγουερ. Στο Τρέντον υπάρχει καταρράκτης ύψους 2,4 μέτρων (8 ποδιών).

Ο κάτω Ντέλαγουερ και το πλωτό τμήμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κάτω τμήμα του Ντέλαγουερ όπως φαίνεται από το Νιου Καστλ του Ντέλαγουερ.

Μετά από το Τρέντον ο ποταμός ρέει μεταξύ Φιλαδέλφεια και Νιου Τζέρσεϊ προτού αποκτήσει μορφή πλατειάς και αργής εισχώρησης στην θάλασσα με πολλούς βάλτους σε κάθε πλευρά, ενώ εκπλατύνεται σταθερά στην εκβολή του, στον κόλπο του Ντέλαγουερ.

Ο ποταμός Ντέλαγουερ αποτελεί το σύνορο μεταξύ του Ντέλαγουερ και του Νιου Τζέρσεϊ. Για την ακρίβεια τα όρια μεταξύ Ντέλαγουερ και Νιου Τζέρσεϊ είναι η πλέον ανατολική ακτογραμμή ποταμού εντός του Κύκλου Δώδεκα Μιλίων του Νιου Καστλ, και έτσι υπάρχουν ορισμένα τμήματα που βρίσκονται στην δυτική πλευρά του ποταμού (δηλαδή την πλευρά του Νιου Τζέρσεϊ) αλλά ανήκουν διοικητικά στο Ντέλαγουερ. Το υπόλοιπο τμήμα των ορίων βρίσκεται στο μέσο του ποταμού.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πίνακας ζωγραφικής The Treaty of Penn with the Indians' (1771–1772) (Η Συνθήκη του Πεν με τους Ινδιάνους (1771–1772)) του Μπέντζαμιν Γουεστ, αναπαριστά την συνθήκη ειρήνης στο Σακαμάξον μεταξύ του Ουίλλιαμ Πεν και του Ταμαμέντ, του επικεφαλής της «φυλής Τερτλ» των Λενάπε. Ο Βολταίρος αναφέρθηκε σε αυτήν ως «τη μοναδική συνθήκη που δεν βλασφημήθηκε ποτέ και πως δεν θα σπάσει ποτέ».

Ο ποταμός Ντέλαγουερ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Μεσοατλαντικής περιοχής. Τον 17ο αιώνα ήταν ο αγωγός για τον εποικισμό των Ολλανδών (Νέα Ολλανδία) και των Σουηδών (Νέα Σουηδία). Από το 1664, η περιοχή έγινε Αγγλική κτήση ως αποικία Κουάκερς που εγκαθίδρυσαν τις αποικίες της Πενσυλβάνια (μαζί με το σημερινό Ντέλαγουερ) και του Δυτικού Τζέρσεϊ. Τον 18ο αιώνα, πόλεις όπως η Φιλαδέλφεια, το Κάμντεν (τότε Κούπερς Φέρι), το Τρέντον, το Γουίλμινγκτον και του Νιου Καστλ ιδρύθηκαν γύρω από τον Ντέλαγουερ και η συνεχής εμπορευματική επιτυχία τους μέχρι τη σημερινή εποχή εξαρτάται από την πρόσβαση στον ποταμό για εμπόριο και ενέργεια. Ο ποταμός αποτελούσε το μονοπάτι για τον εποικισμό της Κοιλάδας Λιχάι στην βορειοανατολική Πενσυλβάνια και του βορειοδυτικού Νιου Τζέρσεϊ από μετανάστες του Γερμανικού Παλατινάτου—πληθυσμός που ήταν σημαντικός στην αγροτική ανάπτυξη της περιοχής.[17][18]

Η διάβαση του Ντέλαγουερ από τον Ουάσινγκτον[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ουάσινγκτον διασχίζοντας τον Ντέλαγουερ (Washington Crossing the Delaware) του Εμάνουελ Λόιτσε, 1851. Λάδι σε καμβά. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη.

Ίσως η πιο γνωστή «Διάβαση του Ντέλαγουερ» περιελάμβανε την αυτοσχέδια διάβαση με βάρκα που πραγματοποιήθηκε από τον στρατό του Τζορτζ Ουάσινγκτον κατά την διάρκεια της μάχης του Τρέντον της Αμερικανικής Επανάστασης τη νύχτα 25–26 Δεκεμβρίου 1776 ως μέρος της επιτυχούς απρόσμενης επίθεσης στα στρατεύματα της Έσσης που κατείχαν το Τρέντον (Νιου Τζέρσεϊ).[19]

Κανάλια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εναπομείναν τμήμα του Καναλιού Ντέλαγουερ και Χάντσον όπως φαίνεται από την εθνική οδό 209 κοντά στο Σάμιτβιλ (Νέα Υόρκη)

Το μέγεθος του εμπορίου της Φιλαδέλφεια πραγματοποίησε βελτιώσεις στον ποταμό κάνοντας το λιμάνι μεγάλης σημασίας. Μικρές βελτιώσεις έγιναν στην Πενσυλβάνια από το 1771. Το εμπόριο ήταν σημαντικό στο πάνω τμήμα του ποταμού, κυρίως πριν την ύπαρξη σιδηροδρόμου (1857).

Στο «πρόγραμμα του 1885» η κυβέρνηση των ΗΠΑ επιχείρησε συστηματικά τον σχηματισμό καναλιού 7,9 μέτρων (26 ποδιών) πλάτους 180 μέτρων (600 ποδιών) από την Φιλαδέλφεια έως τον Κόλπο του Ντέλαγουερ. Η Πράξη αναφορικά με τον Ποταμό και τον Λιμένα του 1899 προέβλεπε κανάλι 9,1 μέτρων (30 ποδιών) πλάτους 180 μέτρων (600 ποδιών) από την Φιλαδέλφεια έως τον κόλπο.[25]

Εθνικός Δρυμός Υδάτινου Χάσματος του Ντέλαγουερ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον Ποταμό Ντέλαγουερ (On the Delaware River), λάδι σε καμβά (περ. 1861-63) από τον Τζορτζ Ίννες, Μουσείο Μπρούκλυν.

Ο Εθνικός Δρυμός Υδάτινου Χάσματος του Ντέλαγουερ προέκυψε ως αποτέλεσμα της αποτυχίας ενός αμφιλεγόμενου σχεδίου για την κατασκευή ενός φράγματος στον ποταμό Ντέλαγουερ στο Τοκς Άιλαντ, βόρεια από το Υδάτινο Χάσμα του Ντέλαγουερ για τον έλεγχο των επιπέδων του νερού σε περιπτώσεις πλημμύρας καθώς και την υδροηλεκτρική παραγωγή ενέργειας. Το φράγμα θα δημιουργούσε λίμνη 60 χιλιομέτρων (37 μιλίων) στο κέντρο του υπάρχοντος πάρκου ως δεξαμενή. Από το 1960, ο σημερινός χώρος του δρυμού αποκτήθηκε από το Σώμα Μηχανικού του Στρατού μέσω απαλλοτρίωσης. Κατεδαφίστηκαν περίπου 3.000 με 5.000 οικίες, συμπεριλαμβανομένων ιστορικών τοποθεσιών ενώ 15.000 κάτοικοι μετατοπίστηκαν λόγω του προγράμματος.

Λόγω της έντονης περιβαλλοντικής εναντίωσης, τα μειωμένα κεφάλαια, και την μη αποδεκτή γεωλογική εκτίμηση της ασφάλειας του φράγματος, η κυβέρνηση μετέφερε την ιδιοκτησία στην Υπηρεσία Εθνικών Δρυμών το 1978. Η Υπηρεσία Εθνικών Δρυμών απέκτησε την επιμέλεια της προηγουμένως διακινδυνευόμενης περιοχης, και με την βοήθεια της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των γύρω κοινοτήτων, ανέπτυξε υποδομές αναψυχής ενώ εργάστηκε στην διατήρηση των υπάρχοντων ιστορικών κατασκευών.[26][27]

Εμπόριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αμπελουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1984, το Υπουργείο Οικονομίας των ΗΠΑ ενέκρινε την δημιουργία περιοχής αμπελουργίας ή «Αμερικανική Αμπελοκομική Περιοχή» (ΑΑΠ) την ΑΑΠ Κοιλάδας Κεντρικού Ντέλαγουερ (Central Delaware Valley AVA) στη νοτιοανατολική Πενσυλβάνια και το Νιου Τζέρσεϊ. Στην περιοχή προστατευόμενης ονομασίας οίνου περιλαμβάνονται 96.000 εκτάρια (38.850 στρέμματα) γύρω από τον ποταμό Ντέλαγουερ βόρεια της Φιλαδέλφεια και του Τρέντον (Νιου Τζέρσεϊ).[28] Στην Πενσυλβάνια, αποτελείται από την περιοχή γύρω από τον ποταμό Ντέλαγουερ στην Κομητεία Μπακς. Στο Νιου Τζέρσεϊ, η ΑΑΠ εκτείνεται κατά μήκος του ποταμού στην Κομητεία Χάντερντον και την Κομητεία Μέρσερ από το Τίτουσβιλ, βόρεια του Τρέντον, βόρεια έως το όρος Μασκονετκόνγκ.[29] Μέχρι το 2013, δεν υπήρχαν οινοποιίες του Νιου Τζέρσεϊ στην ΑΑΠ Κοιλάδας Κεντρικού Ντέλαγουερ.[29][30]

Ναυτιλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ποταμός Ντέλαγουερ στο Κάμντεν (Νιου Τζέρσεϊ), κοιτώντας προς την Φιλαδέλφεια

Από το 1941, το Κυρίως Κανάλι του Ποταμού Ντέλαγουερ έχει βάθος 12 μέτρων (40 ποδιών). Σε τμήμα 165 χιλιομέτρων (102,5 μιλιων) του καναλιού από την Φιλαδέλφεια έως το Κάμντεν στο στόμιο του Κόλπου του Ντέλαγουερ, έγιναν έργα εκβάθυνσης στα 14 μέτρα (45 πόδια).[31][32][33]

Μέχι το 2011, το αργό πετρέλαιο ήταν το εμπόρευμα με τον μεγαλύτερο δείκτη μεταφοράς στον ποταμό Ντέλαγουερ, καταλαμβάνοντας περίπου τη μισή ετήσια μεταφορά εμπορευμάτων.[33][34] Σημαντικά λιμάνια στον ποταμό είναι το Λιμάνι της Φιλαδέλφεια, το Λιμάνι του Κάμντεν-Γκλόστερ, το Λιμάνι του Πώλσμπορο, το Λιμάνι του Γούιλμινγκτον και τα Διυλιστήρια του Ντέλαγουερ.

Το 2015, τα λιμάνια της Φιλαδέλφεια, του Κάμντεν και του Γουίλμινγκτον διαχειρίστηκαν 100 εκατομμύρια τόννους εμπορευμάτων από 2.243 πλοία και απασχόλησαν 135.000 εργαζομένους άμεσα ή έμμεσα. Η μεγαλύτερη κατηγορία εισαγωγών ήταν τα φρούτα, που μεταφέρθηκαν από 490 πλοία και στη συνέχεια το πετρέλαιο και τα εμπορευματοκιβώτια, με 410 και 381 πλοία αντίστοιχα. Η μεγαλύτερη κατηγορία εξαγωγών ήταν αυτή των εμπορευματοκιβωτίων με 470 πλοία.[35] Τα έργα εκβάθυνσης του διαύλου ναυτιλίας ολοκληρώθηκαν το 2016.[36][37]

Γέφυρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γέφυρα Ντίνγκμαν μεταξύ της πόλης Σάντυστον στην Κομητεία Σάσεξ του Νιου Τζέρσεϊ και της Πόλης Ντέλαγουερ στην Κομητεία Πάικ της Πενσυλβάνια. Πρόκειται για την τελευταία ιδιωτική γέφυρα με διόδια στον ποταμό Ντέλαγουερ και μια από τις τελευταίες στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο ποταμός Ντέλαγουερ είναι το κύριο εμπόδιο μεταξύ Νιου Τζέρσεϊ και Πενσυλβάνια. Οι περισσότερες από τις μεγάλες γέφυρες έχουν διόδια προς τα δυτικά και ανήκουν στην Αρχή Διαχείρισης του Ποταμού και του Κόλπου του Ντέλαγουερ, τον Οργανισμό Λιμένος του Ποταμού Ντέλαγουερ, την Επιτροπή Γέφυρας της Κομητείας Μπέρλινγκτον ή την Επιτροπή Μικτών Διοδίων Γεφυρών του Ντέλαγουερ.

Περιβαλλοντικά θέματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ποταμός στο νότιο τμήμα του Εθνικού Δρυμού Υδάτινου Χάσματος του Ντέλαγουερ κοντά στο Πολιτειακό Δάσος Γουόρθινγκτον στο Νιου Τζέρσεϊ
Πλημμύρες στο Γουέστφολ της Πενσυλβάνια το 2006.

Υδροδότηση της Πόλης της Νέας Υόρκης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αφότου η Νέα Υόρκη κατασκεύασε 15 δεξαμενές για την παροχή νερού στον πληθυσμό της, δεν είχε την άδεια να κατασκευάσει άλλες 5 κατά μήκος των παραποτάμων του ποταμού Ντέλαγουερ. Συνεπώς, το 1928 η πόλη αποφάσισε να αντλήσει νερό από τον ποταμό Ντέλαγουερ, και έτσι ήρθε σε ευθεία αντιπαράθεση με χωριά και πόλεις κατά μήκος του ποταμού στην Πενσυλβάνια που χρησιμοποιούσαν ήδη τον Ντέλαγουερ για την υδροδότηση τους. Η δύο πλευρές τελικά αντιμάχησαν στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, και το 1931, επετράπη στην Πόλη της Νέας Υόρκης να αντλεί 1.700.000 λίτρα (440 εκατομμύρια γαλόνια) νερού ημερησίως από τον Ντέλαγουερ και τους παραποτάμους του.[38]

Πλημμύρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την αποτυχία του προγράμματος κατασκευής φράγματος, η έλλειψη πλημμυρικού ελέγχου άφησε τον ποταμό ευάλωτο, και έτσι έπρεπε να αντιμετωπιστούν πληθώρα πλημμυρικών συμβάντων εξαιτίας του λιωσίματος του χιονιού ή καταρρακτωδών βροχοπτώσεων. Ιστορικές πλημμύρες σημειώθηκαν τον Αύγουστο του 1955, μετά από δύο ξεχωριστούς τυφώνες που σημειώθηκαν στην περιοχή σε διάστημα μιας εβδομάδας: πρώτα ο τυφώνας Κόνι και έπειτα ο τυφώνας Νταϊάν, ο οποίος ήταν, και παραμένει ακόμη, ο πιο υγρός τροπικός κυκλώνας που έπληξε τις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες. Το επίπεδο της στάθμης του ποταμού στο Ρίγκελσβιλ της Πενσυλβάνια έφτασε στα 11,84 μέτρα (38,85 πόδια) στις 19 Αυγούστου 1955.[39]

Όμως, έχουν σημειωθεί σημαντικές πλημμύρες και πιο πρόσφατα. Το επίπεδο της στάθμης του ποταμού στο Ρίγκελσβιλ έφτασε στα 9,43 μέτρα (30,95 πόδια) στις 23 Σεπτεμβρίου 2004, στα 10,38 μέτρα (34,07 πόδια) στις 4 Απριλίου 2005 και στα 10,25 μέτρα (33,62 πόδια0 στις 28 Ιουνίου 2006, πολύ πάνω από τη μέση στάθμη των 6,7 μέτρων (22 ποδιών).[40]

Μιας και το άνω τμήμα του Ντέλαγουερ έχει ελάχιστα πληθυσμιακά κέντρα γύρω από τις όχθες του, οι πλημμύρες στις περιοχές αυτές επηρεάζουν κυρίως ακατοίκητες πεδιάδες. Κάτοικοι στο μέσο τμήμα του Ντέλαγουερ βιώνουν πλημμυρικά φαινόμενα, με τρεις σημαντικές πλημμύρες εντός τριών ετών (2004–2006) να καταστρέφουν τις οικίες και τους αγρούς τους. Το χαμηλό τμήμα του Ντέλαγουερ από την Φιλαδέλφεια νότια προς τον Κόλπο του Ντέλαγουερ είναι ρηχό και πιο πλατύ από τα βορειότερα τμήματα, και δεν επηρεάζεται από πλημμύρες που σχετίζονται με τον ποταμό (αν και τα παλιρροιακά φαινόμενα μπορούν να προκαλέσουν μικρές πλημμύρες στην περιοχή.

Η Επιτροπή Λεκανοπεδίου του Ποταμού Ντέλαγουερ, μαζί με την τοπική αυτοδιοίκηση, εργάζονται για την διευθέτηση του φαινομένου των πλημμυρών κατά μήκος του ποταμού. Μιας και τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται περισσότερες καταστροφικές πλημμύρες, οι κάτοικοι της περιοχής θεωρούν πως πρέπει να γίνει κάτι, αλλά λόγω περιορισμένου προϋπολογισμού η πρόοδος είναι αργή.[41]

Πετρελαιοκηλίδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί ατυχήματα που είχαν ως αποτέλεσμα πετρελαιοκηλίδες στον Ντέλαγουερ.[42][43][44]

  • 31 Ιανουαρίου 1975 — περίπου 42.290 λίτρα (11.172.000 γαλόνια) αργού πετρελαίου διέρρευσαν από το δεξαμενόπλοιο Corinthos.
  • 28 Σεπτεμβρίου 1985 — 1.650 λίτρα (435.000 γαλόνια) αργού πετρελαίου διέρρευσαν από το δεξαμενόπλοιο Grand Eagle το οποίο προσάραξε στο Μάρκους Χουκ Μπαρ.
  • 24 Ιουνίου 1989 — 1.160 λίτρα (306.000 γαλόνια) αργού πετρελαίου διέρρευσαν από το δεξαμενόπλοιο Presidente Rivera το οποίο προσάραξε στο Κλέιμοντ Σόαλ.
  • 26 Νοεμβρίου 2004 — 1.000 λίτρα (265.000 γαλόνια) αργού πετρελαίου διέρρευσαν από το δεξαμενόπλοιο Athos 1 tanker. Το κύτος του δεξαμενοπλοίου είχε τρυπηθεί από βυθισμένη άγκυρα στο Λιμάνι του Πώλσμπορο.
Σουηδικός ναυτικός χάρτης του 1655, που δείχνει μέρος του ποταμού Ντέλαγουερ, απο εκεί που ανήκε στην Σουηδική αποικία της Νέας Σουηδίας.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ο κύριος κορμός από το Χάνκοκ της Νέας Υόρκης μέχρι την εκβολή στον κόλπο του Ντέλαγουερ είναι 484 χιλιόμετρα (301 μίλια).
  2. «The National Map». U.S. Geological Survey. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2017. 
  3. «America's Great Waters Coalition». National Wildlife Federation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-08-15. https://web.archive.org/web/20110815213851/http://www.nwf.org/Wildlife/What-We-Do/Waters/Great-Waters-Restoration/Great-Waters-Coalition.aspx. Ανακτήθηκε στις 2017-05-03. 
  4. 4,0 4,1 Pollard, Albert Frederick (1899) «West, Thomas (1577-1618)» στο: Lee, Sidney, επιμ. Dictionary of National Biography 60 London: Smith, Elder & Co, σσ. 344-345 
  5. Tyler, Lyon Gardiner (1915). Encyclopedia of Virginia Biography. 1. New York: Lewis Historical Publishing Company. σελ. 33-34. 
  6. Grenier, John (2005). The First Way of War: The American War-Making of the Frontier, 1607-1814. New York: Cambridge University Press. σελ. 24–25. 
  7. Random House Dictionary
  8. «Articles about the Transfer of New Netherland on the 27th of August, Old Style, Anno 1664». www.wdl.org. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2017. 
  9. Versteer, Dingman (April/May 1911). «New Amsterdam Becomes New York». The New Netherland Register 1 (4 & 5): 49-64. 
  10. Evelin, Robert. A direction for Adventurers With small stock to get two for one, and good land freely : And for Gentleman, and all Servants, Labourers, and Artificers to live plentifully, And the true Description of the healthiest, pleasantest and richest plantation of New Albion in North Virginia. (London, s.n., 1641).
  11. Munroe, John A (2006). «Chapter 3. The Lower Counties On The Delaware». History of Delaware. Newark, Delaware: University of Delaware Press. σελ. 45. ISBN 0-87413-947-3. 
  12. Schutt, Amy C. (2007). Peoples of the River Valleys: The Odyssey of the Delaware Indians. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. 
  13. Weslager, Charles A. (1990). The Delaware Indians: A History. New Brunswick, New Jersey: Rutgers University Press. 
  14. 14,00 14,01 14,02 14,03 14,04 14,05 14,06 14,07 14,08 14,09 Philadelphia Water Department. "Moving from Assessment to Protection…The Delaware River Watershed Source Water Protection Plan" (PWSID #1510001) (Ιούνιος 2007).
  15. White, Ron W.· Monteverde, Donald H. (Φεβρουάριος 2006). «Karst in the Delaware Water Gap National Recreation Area» (pdf). Unearthing New Jersey Vol. 2, No. 1. New Jersey Geological Survey. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2017. 
  16. White, I.C.· Chance, H.M. (1882). The geology of Pike and Monroe counties. Second Geol. Surv. of Penna. Rept. of Progress, G6. Harrisburg. σελίδες 17, 73–80, 114–115. 
  17. Llewellyn, Louisa W. (1976). First Settlement on the Delaware River: A History of Gloucester City, New Jersey. USA: Gloucester City American Revolution Bicentennial Committee. 
  18. Gould, Jay (1856). History of Delaware County. Roxbury: Keeny & Gould. σελ. 28. 
  19. Dean, Arlan (2004). Crossing the Delaware: George Washington and the Battle of Trenton. New York: The Rosen Publishing Group. ISBN 9780823943562. 
  20. Hazard, Samuel (1836). Hazard's Register of Pennsylvania. Philadelphia: W.F. Geddes. σελ. 94. 
  21. Barth, Linda J. (2002). The Delaware and Raritan Canal. Charleston: Arcadia Publishing. ISBN 9780738510811. 
  22. Goller, Robert R. (1999). The Morris Canal: Across New Jersey by Water and Rail. Charleston: Arcadia Publishing. ISBN 9780738500768. 
  23. Osterberg, Matthew M. (2002). The Delaware & Hudson Canal and the Gravity Railroad. Charleston: Arcadia Publishing. ISBN 9780738510873. 
  24. Berry, David Allen (2010). A History of the Chesapeake & Delaware Canal. USA: History Press. ISBN 9781596298644. 
  25.  Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμαChisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Delaware River» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 7 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 951 
  26. Delaware Water Gap National Recreation Area (σ. 7-8), Obiso, Laura, 2008.
  27. «Delaware Water Gap National Recreation Area». www.njskylands.com. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  28. «Wine Institute's American Vicultural Areas». www.iwineinstitute.com. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  29. 29,0 29,1 Code of Federal Regulations. Section 9.49 Central Delaware Valley. (27 CFR 9.49) από Title 27 - Alcohol, Tobacco Products and Firearms. CHAPTER I - ALCOHOL AND TOBACCO TAX AND TRADE BUREAU, DEPARTMENT OF THE TREASURY. SUBCHAPTER A - LIQUORS. PART 9 - AMERICAN VITICULTURAL AREAS. Subpart C - Approved American Viticultural Areas. Ανακτήθηκε στις 2017-05-05
  30. New Jersey Division of Alcoholic Beverage Control. "New Jersey ABC list of wineries, breweries, and distilleries" (2013-02-05).
  31. «Delaware River Main Channel Deepening». www.nap.usace.army.mil. US Army Corps of Engineering. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  32. Ruch, Robert J. Ruch (Lt. Col.) (20 Ιανουαρίου 2005). «Delaware River Main Channel Deepening Project Delaware Valley Regional Planning Commission» (PDF). www.dvrpc.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  33. 33,0 33,1 «Delaware River Main Channel Deepening Project» (PDF). www.nap.usace.army.mil. U.S. Army Corps of Engineers. Μάιος 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  34. «New Jersey A key link in the nation's import/export economy» (PDF). www.americanwaterways.com. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  35. Hurdle, Jon· Colanerie, Katie (23 Μαΐου 2016). «Delaware River Ports Fight For Market as Dredging Project Nears Completion - NJ Spotlight». www.njspotlight.com. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  36. Colaneri, Katie (24 Μαΐου 2016). «Epic Effort to Deepen Delaware River Shipping Channel Nears End». www.njspotlight.com. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  37. Colaneri, Katie (25 Μαΐου 2016). «Murky Bottom: Will Deeper Delaware River Make Philly More Competitive?». www.njspotlight.com. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  38. Soll, David (2013). Empire of Water: An Environmental and Political History of the New York City Water Supply. Ithaca & London: Cornell University Press. σελ. 122. ISBN 080146806X. 
  39. Paulson, Richard W. (1982). U.S. Geological Survey Water-supply Paper. Washington: U.S. Government Printing Office. σελ. 225. 
  40. Lanham, Lonnie R. «Flood Watch - USGS Water Resources of Maryland, Delaware, and D.C. Area (WRD MD-DE-DC)». md.water.usgs.gov. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  41. «Delaware River Basin Commission's Role in Flood Loss Reduction Efforts» (PDF). www.state.nj.us. 2005. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. 
  42. «Athos 1 Oil Spill». www.ceoe.udel.edu. University of Delaware Sea Grant Program. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. CS1 maint: Unfit url (link)
  43. «1985 Grand Eagle Oil Spill». www.ceoe.udel.edu. University of Delaware Sea Grant Program. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. CS1 maint: Unfit url (link)
  44. «Presidente Rivera Spill – June 24, 1989». www.ceoe.udel.edu. University of Delaware Sea Grant Program. 8 Δεκεμβρίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2017. CS1 maint: Unfit url (link)

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορικό περιεχόμενο
Εγκυκλοπαίδειες