Πλατύρρινοι
| Πλατύρρινοι Μαϊμούδες Νέου Κόσμου | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Οικογένειες | ||||||||||||||
Πλατύρρινοι ή μαϊμούδες Νέου Κόσμου ονομάζονται οι πέντε οικογένειες των πρωτευόντων που συναντώνται στην Κεντρική και Νότια Αμερική: οι Καλλιτριχίδες, οι Κηβίδες, οι Αοτίδες, οι Πιθηκιίδες, και οι Ατελίδες. Αυτές οι οικογένειες σχηματίζουν την ανθυποτάξη Πλατύρρινοι (Platyrrhini) και την υπεροικογένεια Κηβοειδή (Ceboidea), που ουσιαστικά πρόκειται για ταύτιση καθώς τα Κηβοειδή είναι η μόνη σωζόμενη υπεροικογένεια των Πλατύρρινων.[1] Διαφέρουν από τις άλλες ομάδες των πιθήκων και των μαϊμούδων, όπως είναι οι Κερκοπιθηκίδες (μαϊμούδες Παλαιού Κόσμου).
Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι μαϊμούδες της ομάδας των Πλατύρρινων είναι πρωτεύοντα μικρού ή μεσαίου μεγέθους, από την Πυγμαία Μαρμοζέτα των 14 με 16 εκατοστών και 120 με 190 γραμμαριών, στην Νότια Τριχωτή Αράχνη Μαϊμού (Brachyteles arachnoides) των 55 με 70 εκατοστών και 12 με 15 κιλών. Οι μαϊμούδες του Νέου Κόσμου (Πλατύρρινοι) διαφέρουν ελαφρά από τις μαϊμούδες Παλαιού Κόσμου (Κερκοπιθηκίδες) σε αρκετά σημεία. Η εμφανέστερη φαινοτυπική διαφορά παρατηρείται στη μύτη των μαϊμούδων, η οποία ξεχωρίζει σημαντικά στις δύο ομάδες. Όπως προκύπτει και από την ονομασία των ομάδων, οι Πλατύρρινοι έχουν πλατιές, σχεδόν επίπεδες μύτες, ενώ οι Κερκοπιθηκίδες (που ανήκουν στην ανθυποτάξη Κατάρρινοι) έχουν πιο λεπτές μύτες και, σε αντίθεση με τους Πλατύρρινους, τα ρουθούνια τους είναι στραμμένα προς το πρόσωπο. Οι Πλατύρρινοι είναι οι μόνες μαϊμούδες με συλληπτήριες ουρές σε αντίθεση με τις κοντύτερες, μη συλληπτήριες ουρές των πρωτευόντων του Παλαιού Κόσμου.
Οι Πλατύρρινοι (με εξαίρεση τις μαϊμούδες του γένους Alouatta)[2] στερούνται την τριχρωματική όραση που είναι υπαρκτή στις περισσότερες μαϊμούδες του Παλαιού Κόσμου.[3] Παρόλα αυτά, η όραση των περισσότερων Πλατύρρινων είναι διχρωματική.[4]
Άλλη διαφορά μεταξύ μαϊμούδων Παλαιού Κόσμου και αυτών του Νέου Κόσμου, αποτελεί το γεγονός πως οι πρώτες έχουν δώδεκα προγόμφιους αντί για οχτώ, έχοντας έτσι έναν οδοντικό τύπο 2:1:3:3 (δηλαδή 2 κοπτήρες, 1 κυνόδοντας, 3 προγόμφιοι, και 3 γομφίοι. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα πρωτεύοντα του Νέου Κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, των γορίλων, των χιμπαντζήδων, των μπονόμπο, των γιββώνων και των ουρακοτάγκων που έχουν οδοντικό τύπο 2:1:2:3). Η μόνη οικογένεια των πλατύρρινων που έχει μαϊμούδες με συλληπτήριες ουρές είναι αυτή των Ατελίδων. Επίσης οι περισσότεροι πλατύρρινοι είναι μικροί σε μέγεθος και δενδρόβιοι, συνεπώς είναι δυσκολότερο να παρατηρηθούν και να μελετηθούν σε σχέση με τους Κατάρρινους.
Τρέφονται με φρούτα, ξηρούς καρπούς, έντομα, λουλούδια, αυγά πτηνών και μικρά θηλαστικά. Σε αντίθεση με τους ανθρώπους οι περισσότεροι Πλατύρρινοι δεν έχουν αντιτάξιμους αντίχειρες [5] (εκτός από μερικές Κηβίδες).
Καταγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια πριν τα Σιμιόμορφα διαιρέθηκε στις ανθυποτάξεις των Πλατύρρινων (μαϊμούδες Νέου Κόσμου - στην Νότια Αμερική) και των Κατάρρινων (πίθηκοι και μαϊμούδες Παλαιού Κόσμου - στην Αφρική).[6] Οι Πλατύρρινοι πιστεύεται πως διέσχισαν τον τότε Ατλαντικό ωκεανό από την Αφρική προς την Νότια Αμερική μέσω κάποιας φυσικής σχεδίας που πιθανόν να δημιουργήθηκε.[7]
Εκείνη την εποχή, η Διώρυγα του Παναμά δεν είχε ακόμα σχηματιστεί, τα θαλάσσια ρεύματα και το κλίμα ήταν αρκετά διαφορετικά, και ο Ατλαντικός ωκεανός είχε περίπου το ένα τρίτο του σημερινού του πλάτους των 2.800 χιλιόμετρων - πιθανών γύρω στα 1.000 χιλιόμετρα ή λιγότερο σύμφωνα με εκτιμήσεις πάνω στην κίνηση της Μέσο-Ατλαντικής Ράχης, που είχε συχνότητα 25 χιλιοστά/χρόνο.
Ταξινόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι διάφορες οικογένειες των πλατύρρινων στη τάξη των Πρωτευόντων ταξινομούνται ως εξής:[8][9]
- Τάξη Πρωτεύοντα
- Υποτάξη Στρεψίρρινοι (Strepsirrhini): λεμούριοι, λόρις κτλ
- Υποτάξη Απλόρρινοι (Haplorrhini): τάρσιοι, μαϊμούδες και πίθηκοι
- Ανθυποτάξη Ταρσιόμορφα (Tarsiiformes)
- Οικογένεια Ταρσιίδες (Tarsiidae): τάρσιοι
- Ανθυποτάξη Σιμιόμορφα (Simiiformes): σιμιίδες
- Μικροτάξη Πλατύρρινοι (Platyrrhini): μαϊμούδες Νέου Κόσμου
- Οικογένεια Καλλιτριχίδες (Callitrichidae): μαρμοζέτες και ταμαρίνοι
- Οικογένεια Κηβίδες (Cebidae): καπουτσίνοι και μαϊμούδες σκίουροι
- Οικογένεια Αοτίδες (Aotidae): νυχτερινές μαϊμούδες και μαϊμούδες κουκουβάγιες
- Οικογένεια Πιθηκιίδες (Pitheciidae): τίτις, σάκις και ουακάρις
- Οικογένεια Ατελίδες (Atelidae): τριχωτές μαϊμούδες και μαϊμούδες αράχνες
- Μικροτάξη Κατάρρινοι (Catarrhini): μαϊμούδες Παλαιού Κόσμου και πίθηκοι
- Μικροτάξη Πλατύρρινοι (Platyrrhini): μαϊμούδες Νέου Κόσμου
- Ανθυποτάξη Ταρσιόμορφα (Tarsiiformes)
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Platyrrhini and Ceboidea». ChimpanZoo. 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2009.
- ↑ Jacobs, G. H.; Neitz, M.; Deegan, J. F.; Neitz, J. (1996). «Trichromatic colour vision in New World monkeys». Nature 382 (6587): 156–158. doi:. PMID 8700203.
- ↑ Sean B. Carroll (2006). The Making of the Fittest. W.W. Norton and Company. ISBN 9780393061635.
- ↑ Pamela M Kainz; Jay Neitz; Maureen Neitz (Δεκέμβριος 1998). «Recent evolution of uniform trichromacy in a New World monkey». Vision Research 38 (21): 3315–3320. doi:. PMID 9893843.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ Robert W. Shumaker· Benjamin B. Beck (2003). Primates in Question
. Smithsonian Institution Press. ISBN 1588341763.
- ↑ Sellers, Bill (20 Οκτωβρίου 2000). «Primate Evolution» (PDF). University of Edinburgh. σελίδες 13–17. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ Groves, C. (2005). «INFRAORDER SIMIIFORMES». Στο: Wilson, D. E.· Reeder, D. M. Mammal Species of the World (3η έκδοση). Baltimore: Johns Hopkins University Press. σελίδες 128–152. OCLC 62265494. ISBN 0-801-88221-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ Rylands AB· Mittermeier RA (2009). «The Diversity of the New World Primates (Platyrrhini)». Στο: Garber PA· Estrada A· Bicca-Marques JC· Heymann EW· Strier KB. South American Primates: Comparative Perspectives in the Study of Behavior, Ecology, and Conservation. Springer. ISBN 978-0-387-78704-6.
Διαβάστε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Schneider, H. (2000). «The current status of the New World Monkey phylogeny». Anais da Academia Brasileira de Ciências 72: 165–172. doi:.
- Opazo, J. C. (2006). «Phylogenetic relationships and divergence times among New World monkeys (Platyrrhini, Primates)». Molecular Phylogenetics and Evolution 40 (1): 274–280. doi:. PMID 16698289.
