Πάσα (ποδόσφαιρο)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η πάσα είναι ένα σημαντικό κομμάτι του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Σκοπός είναι η διατήρηση της κατοχής της μπάλας με το πέρασμα της από τον ένα παίκτη στον άλλο (της ίδιας ομάδας) έτσι ώστε η μπάλα να πλησιάζει όλο και πιο πολύ στο αντίπαλο τέρμα.

Το πλεονέκτημα του παιχνιδιού με πάσες είναι ότι η ομάδα διασφαλίζει την κατοχή της μπάλας, χωρίς να δίνει στον αντίπαλο την ευκαιρία για επίθεση. Η τέχνη του ντριμπλαρίσματος χρησιμοποιείται πολύ πιο σπάνια στα σύγχρονα ματς ποδοσφαίρου σε σχέση με το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Αυτή η παρατήρηση γίνεται συχνά με πικρία από οπαδούς του παιχνιδιού που γνώρισαν το παλιότερο στυλ παιχνιδιού.

Ο κορυφαίος πασέρ της σύγχρονης εποχής, Λιονέλ Μέσι, σε δράση, ενώ πασάρει σε αγώνα εναντίον της Ρεάλ Μαδρίτης.

Ιστορία της πάσας στο ποδόσφαιρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώιμη ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο άρθρο: Μεσαιωνικό ποδόσφαιρο

Το 1851 ο Richard Mulcaster είναι ο πρώτος που αναφέρεται σε ομάδες ποδοσφαίρου ("foteball") οι οποίες χρησιμοποιούν παίκτες σε διαφορετικές θέσεις ("standings"), αν και το πασάρισμα της μπάλας δεν αναφέρεται ρητά. Η πρώτη συγκεκριμένη αναφορά σε πάσα από παίκτη σε παίκτη ("dealing") σε παιχνίδια τύπου ποδοσφαίρου γίνεται από τον Carew το 1602 στην περιγραφή του Κορνουαλικού αθλήματος Cornish hurling.[1] Υπάρχουν δύο άλλες πρώιμες αναφορές, αλλά αυτές μάλλον αναφέρονται στο κλώτσημα της μπάλας από μέλη της μιας ομάδας στην αντίπαλη ομάδα. Ο David Wedderburn το 1633 προτείνει στους μαθητές τους να χρησιμοποιούν τις Λατινικές λέξεις που σημαίνουν κυριολεκτικά "τη χτυπάω (percute) εδώ" και "τη χτυπάω ξανά (ή πίσω)". Παρομοίως, το 1650 ο Άγγλος πουριτανός Richard Baxter στο βιβλίο του Αιώνια Ανάπαυση γράφει: "σαν μια Μπάλα στο μέσο μιας ομάδας Αγοριών, πετούμενη σε διαμάχη από το ένα στο άλλο".[2] Μια άλλην αναφορά γίνεται επίσης σε ένα ποιήμα του 1624 από τον Edmund Waller ο οποίος μιλάει για μια ομάδα ποδοσφαίρου η οποία δουλέυει μαζί προς τη νίκη: "a sort [i.e. company] of lusty shepherds try their force at football, care of victory... They ply their feet, and still the restless ball, Toss'd to and fro, is urged by them all."[3] Η τελευταία σειρά του ποιήματος δείχνει ίσως ότι το ομαδικό στυλ παιχνιδιού αναδύθηκε πολύ νωρίτερα στην ιστορία του Αγγλικού ποδοσφαίρου απ'ότι πιστεύεται γενικώς.

Η επόμενη σίγουρη περιγραφή παιχτών ομάδας που πασάρουν την μπάλα ο ένας στον άλλο έρχεται το 1823 από το Suffolk.[4][5] Σε αυτήν ο Moor μιλάει για ένα ομαδικό παιχνίδι μπάλας με τέρματα στο οποίο ένας παίκτης που δεν μπορεί να προχωρήσει περαιτέρω "πετάει την μπάλα (δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να τη δώσει σε αντίπαλο) σε κάποιον συμπαίκτη που είναι λιγότερο περικυκλωμένος και πιο ξεκούραστος από τον ίδιο". Αν και αυτή η περιγραφή μιλάει για πέταγμα, ο Moor μας λέει ότι το παιχνίδι ήταν άλλες φορές παιχνίδι ποδοσφαίρου: "Κάποιες φορές μια μεγάλη μπάλα χρησιμοποιείτο, τότε το παιχνίδι λεγόταν 'κλωτσο-κατασκήνωση' ('kicking camp')."

Τα δημόσια σχολεία της Αγγλίας (πρώιμος 19ος αιώνας) και οι Κανόνες του Καίμπριτζ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύρια άρθρα: Παιχνίδια ποδοσφαίρου στα Αγγλικά δημόσια σχολεία και οι Κανόνες του Καίμπριτζ

Τα δημόσια σχολεία της Αγγλίας είχαν αναπτύξει τις δικές τους μορφές ποδοσφαίρου από τουλάχιστον τον 15ον αιώνα και αυτές άσκησαν αργότερα μεγάλη επιρροή στη διαμόρφωση των πρώτων κανόνων του μοντέρνου ποδοσφαίρου που έγινε το 1863 από την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία Αγγλίας. Πολλοί αγώνες σε αυτά τα σχολεία περιελάμβαναν ντριμπλαρίσματα και οι παίκτες ήταν συχνά ταλαντούχοι στην τέχνη αυτή. Η πάσα ήταν σίγουρα μέρος κάποιων παιχνιδιών, όπως μπορεί να δει κανείς σήμερα στο ράγκμπι. Η σημασία της πάσας σε αυτά τα πολύ διαφορετικά παιχνίδια εξαρτιόταν από τον κανόνα του οφσάιντ που χρησιμοποιείτο στη συγκεκριμένη μορφή παιχνιδιού. Κάποια δημόσια σχολεία ακολουθούσαν έναν πολύ "σφιχτό" κανόνα οφσάιντ ο οποίος καθιστούσε την πάσα προς τα μπρος άχρηστη. Κάποιοι άλλοι κανόνες όμως επέτρεπαν την πάσα προς τα μπρος, αρκεί να υπήρχαν πάνω από 3 παίκτες του αντιπάλου πίσω από την μπάλα. Αυτός ο κανόνας επέτρεπε την τοποθέτηση επιτιθέμενων παικτών μπροστά από την μπάλα. Αυτού του είδους η πάσα λεγόταν "πέρασμα προς τα μπρος" ("passing on") και κάποιοι παίκτες γίνανε πολύ επιδέξιοι στο να βρίσκουν κενά ώστε να περνάνε την μπάλα μπροστά σε συμπαίκτες τους.

Τα παλαιότερα στοιχεία που υπάρχουν για ένα κανόνα οφσάιντ που μοιάζει στον σημερινό (και άρα επιτρέπει την πάσα προς τα μπρος) έρχονται από το κολέγιο Ήτον το 1847. Ο κανόνας αυτός ανέφερε: "Ένας παίκτης θεωρείται σε 'ύπουλη θέση' ('sneaking') όταν μόνο τρεις ή λιγότεροι παίκτες από την αντίπαλη ομάδα βρίσκονται μπροστά του και η μπάλα βρίσκεται πίσω του, και σε αυτή την περίπτωση δεν επιτρέπεται να κλωτσήσει την μπάλα."[6] Παρόμοια, οι Κανόνες του Καίμπριτζ του 1856 (και πιθανώς προηγούμενες εκδόσεις) επέτρεπαν πάσες προς τα μπρος υπό προϋποθέσεις.

Η υιοθέτηση στο Καίμπριτζ ενός χαλαρού κανόνα οφσάιντ σημαδεύει την αρχή ενός σχίσματος σε δύο διαφορετικά παιχνίδια "ποδοσφαίρου": το ένα περισσότερο σωματικό, με πιο πολύ χειρισμό της μπάλας με τα χέρια και ένα σφιχτό κανόνα οφσάιντ (ράγκμπι), το άλλο με λίγοτερο χειρισμό της μπάλας με τα χέρια και λιγότερη σωματική επαφή και με ένα χαλαρό κανόνα οφσάιντ (ποδόσφαιρο του 1863). Τέτοιοι κανόνες που επέτρεπαν την πάσα προς τα μπρος άνοιξαν την πόρτα για ένα πιο περίπλοκο συνδυασμό πασών.

Το 1856, το κολέγιο Λάνσινγκ δημιούργησε τον δικό του κώδικα ποδοσφαίρου, ο οποίος θεωρείται ότι προωθούσε το ομαδικό παιχνίδι.[7]

Κατά τις συναντήσεις της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (FA) για την ανάπτυξη των κανόνων του ποδοσφαίρου πριν το 1867 υπάρχουν στοιχεία ότι οι εκπρόσωποι των σχολών Charterhouse και Westminster (των οποίων τα παιχνίδια δεν περιελάμβαναν χειρισμό με το χέρι) ήταν υπέρ της πάσας προς τα μπρος.[8] Ως αποτέλεσμα του ενθουσιασμού των σχολών αυτών για τον "χαλαρό" κανόνα οφσάιντ, η εμπρόσθια πάσα δεν απαγορεύτηκε στις επόμενες εκδόσεις των κανόνων της Ομοσπονδίας και ο αρχικός χαλαρός κανόνας του οφσάιντ από τους Κανόνες του Καίμπριτζ συμπεριλήφθηκε στους κανόνες της Ομοσπονδίας το 1867. Τέτοιος κανόνας περί οφσάιντ δεν υπήρχε στους κανόνες του 1863, οπότε κατά πάσα πιθανότητα οι ομάδες αποφάσιζαν τι κανόνα θα ακολουθήσουν πριν την έναρξη του ματς.

Σύγχρονη Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο άρθρο: Παιχνίδι συνδυασμών

Η πιο παλιά αναφορά στα Αγγλικά στο "πασάρισμα" της μπάλας γίνεται στις αρχές της δεκαετίας του 1860.[9] Οι αρχικοί κανόνες της Αγγλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου του 1863 λένε: "Ένας παίκτης δεν επιτρέπεται να πετάξει την μπάλα ή να την πασάρει σε κάποιον άλλο με τα χέρια". Είναι ξεκάθαρο ότι εκείνη την περίοδο οι παίκτες ήταν εξοικοιωμένοι με την ιδέα της πάσας με το πόδι. Η κατεύθυνση της πάσας δεν ελεγχόταν με κάποιο κανόνα σ'αυτούς τους αρχικούς κανόνες της Ομοσπονδίας.

Η φράση "επιστημονικό ποδόσφαιρο" καταγράφεται για πρώτη φορά το 1839 στο Λάνκασιρ[10] και στο μοντέρνο παιχνίδι από τη Sheffield FC ήδη από το 1865.[11][12] Η πιο παλιά "σύγχρονη" αναφορά σε παιχνίδι με πάσες στο ποδόσφαιρο έρχεται το 1870 από την ομάδα Royal Engineers AFC. Για παράδειγμα, η τότε αναφορά του αγώνα δείχνει καθαρά ότι το παιχνίδι με πάσες είχε γίνει χαρακτηριστικός τρόπος παιχνιδιού για τους Engineers: "Ο λοχαγός Creswell, έχοντας πρώτα ανεβάσει την μπάλα από την πλευρά του, την κλώτσησε προς το κέντρο σε ένα συμπαίκτη του, ο οποίος την κλώτσησε ανάμεσα στα δοκάρια το τελευταίο λεπτό πριν σφυριχτεί το τέλος του ματς"[13]

Το παιχνίδι με πάσες αναφέρεται για τη Sheffield FC από τουλάχιστον τον Ιανουάριο του 1872.[14] Για παράδειγμα, η εξής αναφορά δόθηκε για το ματς ενάντια στην Derby: "Ο W. Orton, με ένα δείγμα προσεκτικού παιχνιδιού, έτρεξε με την μπάλα ωσότου βρισκόταν σε κοντινή απόσταση από το τέρμα, απ' όπου την επέστρεψε στον J. Marsh, ο οποίος με ένα υπέροχο ευθύβολο σουτ, την κλώτσησε μέσα στο τέρμα".[15] Αυτή η φάση η οποία έλαβε χώρα σε "κοντινή απόσταση από το τέρμα" υποδηλώνει μία κοντινή πάσα και η "επιστροφή" της μπάλας στον Marsh δηλώνει ότι αυτή ήταν η δεύτερη από δύο πάσες.

Μια διπλή πάσα περιγράφεται για πρώτη φορά σε ένα ματς του σχολείου Derby εναντίον της Νόττινγχαμ Φόρεστ τον Μάρτιο του 1872, η πρώτη εκ των οποίων είναι αναμφισβήτητα μια κοντινή πάσα: "Ο κ. Absey ντριμπλάροντας την μπάλα για το μισό μήκος του γηπέδου, την παρέδωσε στον Wallis, ο οποίος αφού την κλώτσησε έξυπνα μπροστά από το τέρμα, την έστειλε στον αρχηγό ο οποίος την οδήγησε μεμιάς μεταξύ των δοκαριών της Νόττινγχαμ".[16] Πιθανώς η πιο σημαντική μανούβρα με πάσα στην πρώιμη ιστορία του ποδοσφαίρου ήταν η πάσα από τον Vidal (τον "πρίγκηπα των ντριμπλέρ") στον M. P. Betts ο οποίος έπειτα σκόραρε το μοναδικό γκολ στον πρώτο τελικό του κυπέλου FA τον Μάρτιο του 1872.[17]

Η κοντινή πάσα ήταν ο αγαπημένος τρόπος παιχνιδιού της Queens Park FC κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1870,[18] αν και ο αρχικός κανόνας οφσάιντ του κλαμπ (Αύγουστος 1867) υποδηλώνει ότι η εμπρόσθια πάσα ήταν ήδη μέρος του παιχνιδιού της από τότε.[19] Κοντινές πάσες (μεταξύ των επιθετικών) και μακρινές πάσες (από τους αμυντικούς) φαίνεται να έχουν χρησιμοποιηθεί από την Queen's Park στην ισοπαλία τους στον τελικό του κυπέλου FA εναντίον της Wanderers FC τον Μάρτιο του 1872.

Ντριμπλάρουν λίγο και συνήθως προχωράνε την μπάλα με μια σειρά μακρινών σουτ, σε συνδυασμό με ένα προσεγμένο πλάνο για να πασάρουν την μπάλα προς τα μπρος.[20]

Η πρώτη ένδειξη για τη χρήση της πάσας ως συλλογικός τρόπος παιχνιδιού (εν αντιθέσει με σποραδικές αναφορές για πάσες σε διάφορα παιχνίδια, ή αναφορές σε παιχνίδι 'προς τα πίσω') μπορούν να βρεθούν στο πρώτο επίσημο διεθνές ματς μεταξύ Σκωτίας και Αγγλίας (30 Νοέμβρη 1872). Το Graphic, μια εβδομαδιαία Λονδρέζικη εφημερίδα, συγκεκριμένα αναφέρει:

Το ατομικό ταλέντο ήταν γενικώς στην πλευρά της Αγγλίας, με το ντριμπλάρισμα των Kirke Smith, Brockbank και Ottaway να είναι πολύ καλό, ενώ ο Welch, μέσος-αμυντικός, έδειξε ότι έχει πολύ ασφαλές και καλό χτύπημα. Οι "νότιοι", όμως, δεν έπαιξαν ο ένας με τον άλλον, τόσο καλά όσο οι αντίπαλοι, που φαίνονται να είναι εξπέρ στο να πασάρουν την μπάλα.[21]

Η πρώτη ομάδα που της αποδίδεται η τελειοποίηση του μοντέρνου σχηματισμού (2-3-5) ήταν η Cambridge University AFC το 1882,[18][22][23] αν και πρέπει να τονιστεί ότι το 2-3-5 παιζόταν από άλλες ομάδες στη Σκωτία και Αγγλία από το 1880 και μπορεί να βρεθεί στην Ουαλία, ακόμα και από το 1878.[24]

Δες επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «The Survey of Cornwall by Richard Carew - Free Ebook». gutenberg.org. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2014. 
  2. ↑ Marples, M. 1954. A History of Football, Secker and Warburg, London
  3. ↑ «Poetical Works of Edmund Waller and Sir John Denham /». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2016. 
  4. ↑ Edward Moor, Suffolk Words and Phrases: Or, An Attempt to Collect the Lingual Localisms, J. Loder, London
  5. ↑ Moor, E. (1823). Suffolk Words and Phrases: Or, An Attempt to Collect the Lingual Localisms of that County. J. Loder. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2014. 
  6. ↑ «Offside History». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2016. 
  7. ↑ J. Lowerson and J. Myerscough, Time to Spare in Victorian England (Brighton: Harvester, 1977) pp 119-20, cited in Football: The First Hundred Years. The Untold Story. Adrian Harvey, Routledge, 2005
  8. ↑ [Marples, Morris (1954) A History of Football, Secker and Warburg, London]
  9. ↑ Online Etymology Dictionary
  10. ↑ Bell's Life in London and Sporting Chronicle (London, England), Sunday, January 13, 1839. New Readerships
  11. ↑ Bell's Life in London and Sporting Chronicle (London, England), Saturday, January 07, 1865; Issue 2,229: "Η ομάδα του Sheffield, όμως, προηγήθηκε τελικά, και μέσω κάποιων επιστημονικών κινήσεων του κυρίου J. Wild, σκόραρε ένα γκολ μέσα σε μεγάλους πανηγυρισμούς"
  12. ↑ Bell's life in london, November 26th 1865, issue 2275: "Δεν μπορούμε παρά να καταγράψουμε τον πραγματικά επιστημονικό τρόπο με τον οποίο οι άντρες της Sheffield υποστήριξαν ο ένας τον άλλον.
  13. ↑ Bell's Life in London and Sporting Chronicle, Sat November 5th 1870, issue 2
  14. ↑ Bells Life in London and Sporting Chronicle, Σάββατο 27/1/1872 τεύχος 2691: "το μοναδικό γκολ του ματς μπήκε για την Sheffield χάρη σε ένα καλό ανέβασμα από τον Steel, ο οποίος πάσαρε την μπάλα στον Matthews, και ο τελευταίος με μιά καλή ευθύβολη κλωτσιά, προσγείωσε την μπάλα μέσα από το τέρμα μακριά από τα χέρια του φύλακα"
  15. ↑ The Derby Mercury (Derby, England), Wednesday, January 17, 1872; Issue 8218.
  16. ↑ The Derby Mercury (Derby, England), Wednesday, March 20, 1872; Issue 8226
  17. ↑ «First Finals :: The Story of Football». footballhistory.eslreading.org. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2014. 
  18. ↑ 18,0 18,1 Harvey, Adrian (2005). Football, the First Hundred Years. Routledge. σελίδες 273, ref 34–119. ISBN 0-415-35019-0. 
  19. ↑ Robinson, R; History of the Queen's Park Football Club, 1867–1917, Glasgow 1920. P72
  20. ↑ Quoted in Sanders, R; Beastly Fury, The Strange Birth of British Football, London, 2009, P66.
  21. ↑ Graphic illustrated newspaper, 14 December 1872
  22. ↑ Murphy, Brendan (2007). From Sheffield with Love. Sports Book Limited. σελ. 59. ISBN 978-1-899807-56-7. 
  23. ↑ Association Football, chapter by CW Alcock, The English Illustrated Magazine 1891, page 287
  24. ↑ Fabian A Η (ed); Association Football Vol 3, London, 1960
π • σ • ε Κανόνες του Παιχνιδιού - όροι του ποδοσφαίρου
Όροι
Διεθνές Ποδοσφαιρικό
Συμβούλιο (IFAB)
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πάσα_(ποδόσφαιρο)&oldid=10198784"