Πάπας Πίος ΙΑ΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πάπας Πίος ΙΑ΄
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Pius PP. XI (Λατινικά)
Γέννηση31  Μαΐου 1857[1][2][3]
Ντέζιο[2]
Θάνατος10  Φεβρουαρίου 1939[1][2][3]
Βατικανό
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΣπήλαιο του Βατικανού[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Ιταλίας (1861–1939)
ΣπουδέςΠοντιφικό Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο και Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα Ρώμης[5]
ΙδιότηταΛατίνος καθολικός ιερέας[6], βιβλιοθηκονόμος[7], ορειβάτης και καθολικός επίσκοπος
ΓονείςFrancesco Ratti και Teresa Ratti
ΒραβεύσειςΤάγμα του Λευκού Αετού (Πολωνία)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )
Πάπας
Πίος ΙΑ΄
Από6 Φεβρουαρίου 1922
Έως10 Φεβρουαρίου 1939
ΠροκάτοχοςΒενέδικτος ΙΕ΄
ΔιάδοχοςΠίος ΙΒ΄
Προσφωνήσεις του
Πάπα Πίου ΙΑ΄
Προσφώνηση αναφοράςΑγιότατος
Προφορική προσφώνησηΑγιότατε
Θρησκευτική προσφώνησηΆγιος Πατέρας
Μεταθανάτια προσφώνησηΔ/Δ

Ο Πάπας Πίος ΙΑ΄ ή Αμβρόσιος Δαμιανός Αχιλλέας Ράττι ("Ambrogio Damiano Achille Ratti", 31 Μαΐου 1857 - 10 Φεβρουαρίου 1939) ήταν αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (6 Φεβρουαρίου 1922 - 10 Φεβρουαρίου 1939). Ο Πίος ΙΑ΄ ήταν επιπλέον ο πρώτος κυβερνήτης της ανεξάρτητης Πόλης κράτους του Βατικανού από την ημέρα που ιδρύθηκε (11 Φεβρουαρίου 1929), παρέμεινε κυβερνήτης σε αυτό μέχρι τον θάνατο του. Την εποχή της Παποσύνης του απέκτησε το προσωνύμιο "Η ειρήνη του Χριστού μέσα στο βασίλειο του Χριστού". Ο Πίος ΙΑ΄ εξέδωσε πολλές εγκύκλιους, η σημαντικότερη από αυτή ήταν τα 600 χρόνια από την Αγιοποίηση του Θωμά Ακινάτη που αποτελεί το σύμβολο της σύγχρονης Καθολικής Θεολογίας.[8] Με στόχο να διατηρήσει το κύρος της Καθολικής Εκκλησίας ο Πίος ΙΑ΄ εξέδωσε μια σειρά από διατάγματα. Η μακρόχρονη διαμάχη της Αγίας Έδρας με την Ιταλική κυβέρνηση επιλύθηκε με την Συνθήκη του Λατερανού (1929), δεν μπόρεσε ωστόσο να διακόψει την σφαγή των Καθολικών στην Ισπανία, το Μεξικό και την Σοβιετική Ένωση. Ο Πίος ΙΔ΄ αγιοποίησε μια μεγάλη σειρά από προσωπικότητες, ανάμεσα τους ο Αλβέρτος ο Μέγας ο οποίος ονομάστηκε "Διδάκτορας της Εκκλησίας" λόγω της σημαντικής προσφοράς των γραπτών του. Το ενδιαφέρον του για την προώθηση των λαικών πιστών στην Καθολική θρησκεία ήταν έντονο, τάχθηκε επίσης τα τελευταία χρόνια ανοιχτά εναντίον του Χίτλερ και του Μπενίτο Μουσολίνι. Ο Πίος ΙΑ΄ πέθανε στο Αποστολικό Παλάτι σε ηλικία 82 ετών (10 Φεβρουαρίου 1939) και τάφηκε στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Οι ανασκαφές για τον τάφο του έφεραν στην επιφάνεια διάφορα επίπεδα από οστά από τα οποία μερικά εικάζεται ότι ανήκαν στον ίδιο τον Άγιο Πέτρο.[9][10][11]

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αμβρόσιος Δαμιανός Αχιλλέας Ράττι γεννήθηκε στο Ντέζιο που ανήκε στην Επαρχεία του Μιλάνου (1857), ήταν γιος του Φραντσέσκο Αντόνιο Ράττι (1823-1881) που κατείχε εργοστάσιο Μεταξιού.[12] Τα αδέλφια του ήταν ο Κάρλο (1853–1906), ο Φέρμο (1854–1929), ο Εδουάρδο (1855–1896) και η Καμίλλα (1860–1946).[13] Ορκίστηκε ιερέας (1879), χάρη στις μεγάλες του ικανότητες στα θρησκευτικά θέματα επελέγη για Ακαδημαϊκές σπουδές στην εκκλησία. Απέκτησε στο Ποντιφικό Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της Ρώμης διδακτορικό στην Φιλοσοφία, το Κανονικό Δίκαιο και την Θεολογία, κατόπιν έγινε Καθηγητής Σεμιναρίου στην Πάντοβα (1882-1888). Η ειδικότητα του ήταν η Παλαιογραφία, η μελέτη των αρχαίων και των μεσαιωνικών εκκλησιαστικών χειρογράφων. Με την ειδικότητα αυτή μεταφέρθηκε μετά το Σεμινάριο για να εργαστεί στην Αμβροσιανή βιβλιοθήκη (1888-1911).[14] Την ίδια εποχή μελέτησε βαθιά επιφανείς ιεράρχες του Μεσαίωνα όπως ο αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου Κάρλο Μπορρομέο. Ο Ράττι έγινε διευθυντής της Αμβροσιανής Βιβλιοθήκης και ανέλαβε το πρόγραμμα αποκατάστασης όλων των Μεσαιωνικών συλλογών. Στον ελεύθερο χρόνο του ασχολήθηκε με την Ορειβασία, ήταν δεινός ορειβάτης, έφτασε μέχρι τις κορυφές του Μόντε Ρόζα, του Μάττερχορν και του Λευκού Όρους. Ο συνδυασμός του αθλητή και του Πάπα ήταν πολύ σπάνιος, θα εμφανιστεί ξανά την εποχή του πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄. Ο Πάπας Πίος Ι΄ διόρισε τον Ράττι αντί-Νομάρχη στην Βιβλιοθήκη του Βατικανού (1911), αργότερα πήρε προαγωγή σε Νομάρχη (1914).[15]

Ο προκάτοχος του Πάπας Βενέδικτος ΙΕ΄ ανέθεσε στον Ράττι διπλωματική αποστολή στην Πολωνία (1918). Όταν έληξε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος η ανεξαρτησία της Πολωνίας αποκαταστάθηκε αν και βρισκόταν ακόμα υπό τον μερικό έλεγχο της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας. Ο Πάπας Βενέδικτος ΙΕ΄ ήταν ο πρώτος αρχηγός κράτους που συνεχάρη τον Οκτώβριο του 1918 την ανεξαρτησία της Πολωνίας με την Συνθήκη των Βερσαλλιών (1919) μετά τον διαμελισμό του 1772.[14] Τον Μάιο του 1919 ο Βενέδικτος ΙΕ΄ διόρισε 10 νέους επισκόπους, ο Ράττι διορίστηκε Νούντσιος (6 Ιουνίου 1919) , τιτλούχος αρχιεπίσκοπος (3 Ιουλίου 1919) και επίσκοπος (28 Οκτωβρίου 1919).[16] Ο Βενέδικτος ΙΕ΄ και ο Ράττι έστειλαν μήνυμα στις Πολωνικές αρχές να μην διώξουν τον κλήρο των Λιθουανών και των Ρουθήνων.[17] Την εποχή που οι Μπολσεβίκοι βάδιζαν στην Βαρσοβία ο πάπας ζήτησε από τους πιστούς να προσευχηθούν υπέρ των χριστιανών Πολωνών, ο Ράττι αρνήθηκε να εγκαταλείψει την πόλη όταν τον Αύγουστο του 1920 έφτασε ο Κόκκινος Στρατός.[18] Ο Βενέδικτος ΙΕ΄ μέσω του Ράττι έστειλε μήνυμα στον Πολωνό επίσκοπο να σταματήσει την δίωξη των γειτονικών λαών με την φράση "η αγάπη μας για την πατρίδα φτάνει μέχρι τα όρια της δικαιοσύνης".[19] Ο Ράττι εργάστηκε σκληρά να συμφιλιώσει τους Πολωνούς με την νεοσύστατη Σοβιετική Ένωση που είχε δεχτεί επίθεση από αυτούς, δήλωσε ότι είναι έτοιμος ακόμα και να χύσει το αίμα του για την Ρωσία.[20] Ο Βενέδικτος ΙΕ΄ τον ανακάλεσε με την φράση "θέλω διπλωμάτη όχι μάρτυρα", του απαγόρευσε ακόμα και την επίσκεψη στην Ρωσία παρά το ότι ανήκε στην δικαιοδοσία του.[21] Οι επαφές του Ράττι με τους Ρώσους ενόχλησαν έντονα τον Πολωνικό κλήρο, με στόχο να ηρεμήσει τα πνεύματα ο Βενέδικτος ΙΕ΄ τον έστειλε στην Σιλεσία, ένα ημι-αυτόνομο κράτος μέσα σε Πολωνικό έδαφος υπό την επίβλεψη της Πολωνίας και της Γερμανίας.[22] Ο Γερμανός Καρδινάλιος Αδόλφος Μπέρτραμ απαγόρευσε όλες τις δραστηριότητες του Παπικού κλήρου και ζήτησε την απέλαση του Ράττι από την Σιλεσία (20 Νοεμβρίου 1920).[23] Ο Ράττι προσπάθησε να καλοπιάσει τον Πολωνικό κλήρο αλλά ήταν πολύ δύσπιστος εναντίον του χάρη στην προηγούμενη συμπεριφορά του, με τον τρόπο αυτό βρέθηκε αντιμέτωπος τόσο με τους Γερμανούς όσο και με τους Πολωνούς.[24]

Παπική εκλογή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βενέδικτος ΙΕ΄ διόρισε τρεις νέους Καρδιναλίους (3 Ιουνίου 1921) ανάμεσα τους και τον Ράττι που διορίστηκε επιπλέον Αρχιεπίσκοπος Μιλάνου. Όταν έγινε η ορκωμοσία τους ο Βενέδικτος ΙΕ΄ είπε χαριτολογώντας "σας δίνω σήμερα να φορέσετε το κόκκινο καπέλο, σε κάποιον από εσάς σύντομα θα γίνει λευκό".[25] Μετά την ορκωμοσία ο Ράττι αποσύρθηκε στο Μοναστήρι των Βενεδικτίνων στο Μόντε Κασίνο με στόχο την εξάσκιση στα νέα του καθήκοντα, τον Αύγουστο του 1221 συνόδευσε Μιλανέζους προσκυνητές στην Λούρδη.[26] Ο Ράττι έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τα πλήθη στην γενέτειρα του Ντέζιο, ακολούθησε η στέψη του στο Μιλάνο (8 Σεπτεμβρίου 1921). Λίγους μήνες αργότερα (22 Ιανουαρίου 1922) ο Πάπας Βενέδικτος ΙΕ΄ πέθανε αιφνίδια από πνευμονία.[27] Το Κονκλάβιο που ακολούθησε ήταν το μεγαλύτερο σε όλο τον 20ο αιώνα, ο Καρδινάλιος Ραφαέλ Μέρι ντελ Βαλ υποστήριζε την πολιτική του πάπα Πίου Ι΄ και ο Καρδινάλιος Πιέτρο Γκασπάρρι αντίστοιχα του Βενέδικτου ΙΕ΄.[28] Ο Πιέτρο Γκασπάρρι πλοσέγγισε τον Ράττι και του δήλωσε αιφνίδια ότι αποσύρει την υποψηφιότητα του υπέρ του, ο Ράττι έμεινε άναυδος. Οι Καρδινάλιοι αναγνώρισαν ότι δεν μπορεί να εκλεγεί ούτε ο ντελ Βαλ ούτε ο Γκάσπαρρι, αποφάσισαν την συμβιβαστική υποψηφιότητα του Ράττι. Ο Καρδινάλιος Γκαετάνο ντι Λάι προσέγγισε τον Ράττι και του δήλωσε "θα σε ψηφίσουμε για νέο Πάπα υπό την προϋπόθεση να μας υποσχεθείς ότι δεν θα κάνεις τον Γκάσπαρρι Υπουργό Εξωτερικών". Ο Ράττι απάντησε "Μακάρι να φωτίσει ο Θεός να βρεθεί κάποιος καλύτερος αλλά εγώ έχω στόχο να κάνω τον Ράττι Υπουργό Εξωτερικών".[29] Ο Ράττι τελικά εξελέγη στην 14η ψηφοφορία (6 Φεβρουαρίου 1922), επέλεξε το όνομα Πίος ΙΑ΄ για να τιμήσει τον προκάτοχο του Πίο Ι΄ που τον διόρισε διευθυντή της Βιβλιοθήκης του Βατικανού. Με την εκλογή του όπως είχε προειδοποιήσει διόρισε αμέσως τον Γκάσπαρι Καρδινάλιο Υπουργό Εξωτερικών.[30] Στην ερώτηση που του έκαναν αν είναι ευχαριστημένος με την εκλογή του ο νέος Πάπας απάντησε "Παρά την απροθυμία και την ανικανότητα μου για αυτή την θέση είμαι υποχρεωμένος να δεχτώ, το όνομα Πίος συμβολίζει την ειρήνη".[31] Η πρώτη του πράξη με την εκλογή του ήταν να χαιρετήσει το πλήθος από το μπαλκόνι, την συνήθεια αυτή είχαν εγκαταλείψει οι προκάτοχοι του μετά την Ιταλική ενοποίηση (1870), ο στόχος του ήταν να βελτιωθούν οι σχέσεις του με την Ιταλική κυβέρνηση.[32]

Πάπας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πάπας Πίος ΙΑ΄ (1930)

Η πρώτη Εγκύκλιος του Πίου ΙΔ΄ ως Πάπας τον Δεκέμβριο του 1922 με το όνομα "Καθολική Δράση" είχε στόχο τον εκχριστιανισμό της κοινωνίας, ακολούθησαν και άλλοι Εγκύκλιοι (1929, 1930). Η Εγκύκλιος (1929) με τον τίτλο «Αυτός ο Θεϊκός Δάσκαλος» τόνιζε ότι η εκπαίδευση θα έπρεπε να είναι χριστιανική και όχι κοσμική.[33] Η τελευταία Εγκύκλιος (1930) τόνιζε ότι ο χριστιανικός γάμος και η οικογενειακή ζωή αποτελούσαν την βάση της καλής κοινωνίας, καταδίκαζε τα προφυλακτικά αλλά όχι την σεξουαλική επαφή. O Πίος ΙΑ΄ σε αντίθεση με τους προκατόχους του που είχαν ευνοήσει την μοναρχία και είχαν καταδικάσει την δημοκρατία δεν έκανε κανέναν διαχωρισμό σχετικά με την μορφή του πολιτεύματος, στην νέα Εγκύκλιο (1933) έγραψε:

"Είναι γνωστό σε παγκόσμιο επίπεδο ότι η Καθολική εκκλησία δεν έχει δεσμευτεί από καμία μορφή διακυβέρνησης, το μόνο απαραίτητο αίτημα είναι η ασφάλεια της λατρείας του Θεού και της χριστιανικής συνείδησης. Η προσαρμογή σε οποιονδήποτε πολιτικό θεσμό μοναρχία, δημοκρατία ή αριστοκρατία είναι βέβαιη αρκεί να διασφαλίζονται τα θρησκευτικά δικαιώματα".[34]

Ο Πίος ΙΑ΄ στήριξε την ανασυγκρότηση της οικονομικής και της πολιτικής ζωής με βάση τις θρησκευτικές αξίες. Σε Εγκύκλιο (1931) στην οποία αναδιατύπωσε τα «σαράντα χρόνια» παλιότερης Εγκυκλίου του Πάπα Λέων ΙΓ΄ τόνισε ότι τόσο ο Σοσιαλισμός όσο και ο υπερβολικός καπιταλισμός είναι εχθροί στην ανθρώπινη ελευθερία και αξιοπρέπεια. Η κοινωνία σύμφωνα με την ίδια Εγκύκλιο θα πρέπει να στηρίζεται στην συνεργασία και την αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων. Η ατομική ιδιοκτησία είναι ένα ζωτικό σημείο σχετικά με την λειτουργία της κοινωνίας και την καλλιέργεια των μελών της.[35] Οι μισθοί θα έπρεπε να είναι δίκαιοι χωρίς εκμετάλλευση από τον διεθνή καπιταλισμό. Ο Πίος ΙΑ΄ τόνιζε ότι οι μητέρες θα πρέπει να ασχολούνται με οικιακές εργασίες, οι πατέρες θα έπρεπε να έχουν με κάθε μέσο επαρκή μισθό για να συντηρήσουν τις οικογένειες τους ώστε να μην εργάζονται οι μητέρες. Το διπλό εισόδημα που προέρχεται από την εργασία και της μητέρας καταγράφεται από τον Πάπα ως «αφόρητη κακοποίηση».[36] Ο Πίος ΙΑ΄ επέκρινε επίσης σφοδρά την πλήρη εξίσωση του άνδρα με την γυναίκα καταγράφοντας την «απελευθέρωση των γυναικών» ως «έγκλημα».[37] Ο Πίος ΙΑ΄ συνέχισε αναφέροντας ότι οι προσπάθειες απελευθέρωσης των γυναικών από τους συζύγους τους αποτελεί «ψεύτικη ελευθερία και αφύσικη ισότητα», η αληθινή φύση της γυναίκας αποτελεί το «ευγενές αξίωμα μιας χριστιανής γυναίκας και συζύγου».[38] Την εποχή του Πίου ΙΑ΄ αναδείχτηκε η Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας όπως επίσης ενώθηκε και η Κίνα υπό τον Τσιανγκ Κάι Σεκ. Το 1922 εγκαταστάθηκε στην Κίνα Αποστολική Αντιπροσωπεία, πρώτος εκπρόσωπος ήταν ο Σέλσο Μπενίνιο Λουίτζι Κονσταντίνι.[39] Αργότερα (1 Αυγούστου 1928) ο πάπας έστειλε μήνυμα με το οποίο υποστήριξε την πολιτική ενοποίηση της Κίνας. Με την επίθεση των Ιαπώνων στον βόρειο Κίνα (1931) δημιουργείται το κρατίδιο του Μαντσουκούο, η Αγία Έδρα θα το αναγνωρίσει. Ο Πίος ΙΑ΄ δέχτηκε τον Σεπτέμβριο του 1938 μια αποστολή από το Μαντσουκούο, επικεφαλής της ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών του κρατιδίου Χαν Γιουν.[40]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πίος ΙΑ΄ αρρώστησε βαριά από δύο συνεχόμενες καρδιακές προσβολές (25 Νοεμβρίου 1938) μέσα σε λίγες ώρες, τα προβλήματα στην αναπνοή του ήταν σοβαρότατα και δεν μπορούσε να εγκαταλείψει το διαμέρισμα του.[41] Την τελευταία του διάλεξη έδωσε στην Παπική Ακαδημία Επιστημονικών Σπουδών που είχε ιδρύσει ο ίδιος, το θέμα ήταν η στενή σχέση της Καθολικής Εκκλησίας με την επιστήμη.[42] Η καρδιά του εξακολουθούσε να παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα και τελικά πέθανε από τρίτη καρδιακή προσβολή σε ηλικία 81 έτους (10 Φεβρουαρίου 1939), τα τελευταία του λόγια ήταν "η ψυχή μου σας αφήνει εν ειρήνη".[43] Μερικοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι δολοφονήθηκε από τον προσωπικό του γιατρό Φρανσέσκο Σαβέριο Πετάτσι, πατέρα της Κλαρέττας Πετάτσι, της ερωμένης του Μπενίτο Μουσολίνι.[44][45][46][47][48]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 διάφοροι συγγραφείς: (Ιταλικά) Enciclopedia dei Papi. 2000. www.treccani.it/enciclopedia/pio-xi_%28Enciclopedia-dei-Papi%29/.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6z45mbq. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 Ανακτήθηκε στις 17  Απριλίου 2023.
  5. ↑ Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2019.
  6. ↑ ratti.
  7. ↑ Pioneers in Librarianship: Sixty Notable Leaders Who Shaped the Field. Rowman & Littlefield. Ιουλίου 2022. ISBN-13 978-1-5381-4875-4.
  8. ↑ https://www.vatican.va/content/pius-xi/la/encyclicals/documents/hf_p-xi_enc_19230629_studiorum-ducem.html
  9. ↑ https://catholicstraightanswers.com/church-possess-actual-bones-st-peter/
  10. ↑ https://www.theguardian.com/world/2013/nov/24/vatican-st-peters-bones-display-pope-francis
  11. ↑ Jacob Neusner (9 July 2004). Christianity, Judaism and Other Greco-Roman Cults, Part 2: Early Christianity. Wipf and Stock Publishers. σ. 149
  12. ↑ D'Orazi, 15–19
  13. ↑ https://www.nytimes.com/1930/01/01/archives/popes-brother-dies-count-fermo-ratti-ill-two-days-succumbs-suddenly.html
  14. ↑ D'Orazi, 14–24
  15. ↑ D'Orazi, 27
  16. ↑ Schmidlin III, 306
  17. ↑ Schmidlin III, 307
  18. ↑ Fontenelle, 34–44
  19. ↑ AAS 1921, 566
  20. ↑ Stehle, 25
  21. ↑ Stehle, 25
  22. ↑ Schmidlin III, 307
  23. ↑ Schmidlin IV, 15
  24. ↑ Stehle, 26
  25. ↑ Fontenelle, 40
  26. ↑ Fontenelle, 40
  27. ↑ Fontenelle, 44
  28. ↑ Kertzer 2014
  29. ↑ Kertzer 2014
  30. ↑ Kertzer 2014
  31. ↑ https://www.chiesadimilano.it/news/arte-cultura/achille-ratti-cento-anni-fa-la-sua-elezione-a-papa-492751.html
  32. ↑ Fontenelle, 44–56
  33. ↑ https://web.archive.org/web/20150522174309/http://w2.vatican.va/content/pius-xi/en/encyclicals/documents/hf_p-xi_enc_31121929_divini-illius-magistri.html
  34. ↑ https://www.vatican.va/content/pius-xi/en/encyclicals/documents/hf_p-xi_enc_03061933_dilectissima-nobis.html
  35. ↑ Quadragesimo anno, 44–52, 114–115
  36. ↑ Quadragesimo Anno, 71
  37. ↑ Casti Connubii, 74
  38. ↑ Casti Connubii, 75
  39. ↑ https://hsstudyc.org.hk/
  40. ↑ https://hsstudyc.org.hk/
  41. ↑ Confalonieri, 356
  42. ↑ Confalonieri, 358
  43. ↑ Confalonieri, 373
  44. ↑ https://archive.today/20120710031328/http://jcs.oxfordjournals.org/content/early/2011/12/23/jcs.csr120.short
  45. ↑ Saul Friedländer, Nazi Germany and the Jews: I. The Years of Persecution, 1933–1939, New York: Harper-Collins, 1997, σ. 277
  46. ↑ Harry J. Cargas, Holocaust scholars write to the Vatican, 1998
  47. ↑ John Cornwell, Hitler's Pope: The Secret History of Pius XII. Viking, 1999, σ. 204
  48. ↑ Newsweek, Τομ. 79, 1972, σ. 238

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Pius XI στο Wikimedia Commons
Καθιερωμένοι όροι
Πάπας Πίος ΙΑ΄
Γέννηση: 31 Μαΐου 1857 Θάνατος: 10 Φεβρουαρίου 1939
Προκάτοχος
Βενέδικτος ΙΕ΄ 		Πάπας
6 Φεβρουαρίου 1922 - 10 Φεβρουαρίου 1939 		Διάδοχος
Πίος ΙΒ΄
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πάπας_Πίος_ΙΑ΄&oldid=10519597"