Πάπας Λέων ΙΓ΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
επίσκοπος της Ρώμης
Λέων ΙΓ΄
Από20 Φεβρουαρίου 1878
Έως20 Ιουλίου 1903
ΠροκάτοχοςΠίος Θ΄
ΔιάδοχοςΠίος Ι΄
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση2 Μαρτίου 1810
Θάνατος20 Ιουλίου 1903
Θυρεός{{{θυρεός_alt}}}

Ο πάπας Λέων ΙΓ΄ (λατ.: Leo XIII, 2 Μαρτίου 1810 - 20 Ιουλίου 1903), που γεννήθηκε ως Βιτσέντσο-Τζοακίνο-Ραφαέλε-Λουίτζι Πέτσι, ήταν Ποντίφηκας (20 Φεβρουαρίου 1878 - 20 Ιουλίου 1903). Αρχιεράτευσε για 15 έτη και 5 μήνες. Ήταν ο γηραιότερος πάπας, καθώς απεβίωσε 93 ετών και είχε την τρίτη μακρύτερη θητεία (την πρώτη είχε ο Πίος Θ΄ και τη δεύτερη ο Ιωάννης-Παύλος Β΄). Είναι ο πιο πρόσφατος με το όνομα "Λέων".

Είναι γνωστός για τη διανόησή του και την προσπάθειά του να να καθορίσει την Εκκλησία σε σχέση με το μοντέρνο τρόπο σκέψης. Με την περίφημη εγκύκλιό του Rerum novarum περιγράφει τα δικαιώματα των εργαζομένων για ένα δίκαιο μισθό, ασφαλείς συνθήκες εργασίας και το σχηματισμό εργατικών σωματείων, ενώ επιβεβαιώνει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας και της ελευθερίας στις επιχειρήσεις, αντιτιθέμενος τόσο στον αθεϊστικό μαρξισμό όσο και στον Laissez-faire καπιταλισμό. Επηρέασε την Καθολική Μαριολογία και προώθησε το ροζάριο (κομποσκοίνι) και το από τους ώμους ιμάτιο (scapular). Εξέδωσε ένδεκα εγκυκλίους για το ροζάριο, αριθμό ρεκόρ, γι' αυτό και ονομάστηκε ο "πάπας του ροζάριου". Ενέκρινε δύο νέα από τους ώμους ιμάτια της Μαρίας και ήταν ο πρώτος πάπας που ενστερνίστηκε πλήρως την έννοια της Μαρίας ως Μεσίτριας (Mediatrix). Έγινε πάπας μετά τη διάλυση του παπικού κράτους το 1870 και ήταν ο πρώτος που δεν το κυβέρνησε. Αρχικά τάφηκε στην κρύπτη της βασιλικής του Αγ. Πέτρου και αργότερα η σορός του μεταφέρθηκε στον Αγ. Ιωάννη τον Λατερανό.

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βιτσέντσο-Τζοακίνο-Ραφαέλε-Λουίτζι Πέτσι γεννήθηκε στο Καρπινέτο Ρομάνο κοντά στην Ρώμη (2 Μαρτίου 1810), ήταν το έκτο από τα επτά παιδιά του κόμητος Λουντοβίκο Πέτσι, τα αδέλφια του ήταν ο Τζιουζέπε και ο Τζιοβάννι Μπατίστα Πέτσι. Η οικογένεια του ζούσε με το σύνθημα "η θρησκεία είναι η ύψιστη χάρη σε αυτή την γη ώστε να κερδίσουμε μετά θάνατο την αιώνια ευτυχία στην άλλη ζωή".[1] Σπούδασε με τον αδελφό του Τζιουζέππε στην Εταιρεία του Ιησού στο Βιτέρμπο μέχρι το 1824.[2] Έμαθε τέλεια την Λατινική γλώσσα, σε ηλικία 11 έγραφε μόνος του τα δικά του ποιήματα. Την ίδια χρονιά (1824) ο ίδιος και ο αδελφός του Τζιουζέππε κλήθηκαν στην Ρώμη επειδή πέθανε η μητέρα τους, ο πατέρας τους ήθελε τα παιδιά του μαζί του για να τον παρηγορήσουν. Σε ηλικία 18 ετών (1828) ο Βιτσέντσο αποφάσισε να αφοσιωθεί στον κοσμικό κλήρο και ο Τζιουζέππε στους Ιησουίτες.[3] Αργότερα (1834) έδωσε μια διάλεξη σχετικά με τις παπικές κρίσεις και κέρδισε τον μεγάλο ενθουσιασμό των Καρδιναλίων που τον παρακολούθησαν.[4] Ο Καρδινάλιος των Παπικών Κρατών Λουίτζι Λαμπρουσίνι τον εισήγαγε στο Βατικανό και όταν ξέσπασε στην Ρώμη επιδημία χολέρας βοήθησε τον Καρδινάλιο Τζουζέπε Αντόνιο Σάλα ως επόπτης όλων των νοσοκομείων της πόλης.[5] Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του (1836) πήρε διδακτορικό στην Θεολογία και το δίκαιο. Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΣΤ΄ διόρισε τον 27χρονο Πέτσι προσωπικό ιερέα (14 Φεβρουαρίου 1837), πριν χειροτονηθεί ο ίδιος ο Πέτσι ιερέας από τον Καρδινάλιο Κάρλο Οντεσκάλκι (31 Δεκεμβρίου 1837). Την πρώτη Πεντηκοστή την γιόρτασε μαζί με τον ιερέα αδελφό του Τζουζέππε.[6] Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΣΤ΄ τον διόρισε αμέσως μετά Παπικό Λεγάτο στο Μπενεβέντο, το μικρότερο από τα Παπικά Κράτη με πληθυσμό 20.000 κατοίκους.[7] Τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετώπισε ο Πέτσι ήταν η παρακμή της οικονομίας, οι ληστείες και οι σχέσεις της Μαφίας με αριστοκρατικές οικογένειες. Ο Πέτσι αποκατέστησε την τάξη με την βία, συνέλαβε επίσης πολλές αριστοκρατικές οικογένειες, στην συνέχεια διαμόρφωσε το φορολογικό σύστημα και το εμπόριο.[8] Ο Πέτσι προοριζόταν αρχικά για το Σπολέτο μια πόλη με 100.000 κατοίκους αλλά διορίστηκε τελικά στην Περούτζα μια πόλη με 200.000 κατοίκους.[9]

Ο στόχος του ήταν να προετοιμάσει την πόλη για την επίσκεψη του πάπα Γρηγορίου ΙΣΤ΄ ο οποίος έκανε περιοδείες σε όλα τα νοσοκομεία. Η καταπολέμηση της διαφθοράς συνεχίστηκε σε έντονο βαθμό και στην Περούτζα, ήταν μάρτυρας σε πολλά επεισόδια. Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ένας φούρνος που πουλούσε το ψωμί σε μικρότερο βάρος, το ζύγισε ο ίδιος και όταν βρήκε την απάτη έκανε κατάσχεση του ψωμιού και το μοίρασε στους φτωχούς.[10] Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΣΤ΄ διόρισε τον Πέτσι σε ηλικία 33 ετών Αποστολικό Νούντσιο στο Βέλγιο (1843).[11] Απέκτησε άριστες σχέσεις με την βασιλική οικογένεια της χώρας και μέσω αυτής θα επισκεφτεί την γειτονική Γερμανία όπου θα ολοκληρώσει τον Καθεδρικό ναό της Κολωνίας. Ο Πέτσι ίδρυσε στο Βέλγιο Κολλέγιο (1844), σε αυτό ο μελλοντικός Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ θα ξεκινήσει μετά από 102 χρόνια τις σπουδές του. Ο Πέτσι έζησε επίσης πολλές βδομάδες στην Αγγλία όπου συζητούσε μαζί με τον σοφό Νίκολας Γουάιζμαν την πορεία της Καθολικής θρησκείας στην χώρα.[12] Ο βασιλιάς Λεοπόλδος Α΄ του Βελγίου εξαιρετικά φιλελεύθερος και εκείνος τον εκτιμούσε ιδιαίτερα, στο τέλος της θητείας του θα του απονείμει το Μεγάλο Κορδόνι του Τάγματος του Λεοπόλδου.[13] Την περίοδο 1846-1877 ο Πέτσι ήταν αρκετά δημοφιλέστατος ως αρχιεπίσκοπος της Περούτζας. Την επόμενη χρονιά (1847) που ο Πάπας Πίος Θ΄ παραχώρησε πλήρη ελευθερία τύπου ο Πέτσι έγινε αντικείμενο ανήθικων επιθέσεων.[14] Τα επαναστατικά κινήματα που ξέσπασαν σε όλη την Δυτική Ευρώπη (1848) κόστισαν σημαντικά τόσο στον ίδιο όσο και στην Καθολική εκκλησία, το κύρος του δεν θα επανέλθει ποτέ. Την εποχή που ήταν αρχιεπίσκοπος της Περούτζα ο Πέτσι ανέπτυξε έντονη φιλάνθρωπη δραστηριότητα και αγωνίστηκε σκληρά για να ανακουφίσει τους φτωχούς.

Καρδινάλιος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πέτσι ως Νούντσιο στο Βέλγιο

Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΣΤ΄ είχε στόχο να διορίσει τον Πέτσι Καρδινάλιο, τον πίεζε έντονα σε αυτό και ο Λεοπόλδος Β΄ της Τοσκάνης αλλά τον πρόλαβε ο θάνατος (1846).[15] Ο διάδοχος του Πίος Θ΄ προφανώς συμφωνούσε στην ίδια προαγωγή κάτι που τελικά έγινε (19 Δεκεμβρίου 1853). Ο Πίος Θ΄ επιθυμούσε τον Πέτσι να βρίσκεται κοντά του στην Ρώμη, του πρότεινε μια προαστειακή επισκοπή αλλά εκείνος αρνήθηκε μόνιμα επειδή είχε αγαπήσει υπερβολικά την Περούτζα και το έργο που έκανε σε αυτήν. Σύμφωνα με μια άλλη άποψη έστειλε ο ίδιος ο Πίος Θ΄ τον Πέτσι εξορία στην Περούτζα επειδή είχε φιλελεύθερες ιδεές που ήταν αντίθετες με την Παπική αυλή.[16] Ο Πέτσι ισχυρίζεται ωστόσο ότι ο ίδιος ο Γρηγόριος ΙΣΤ΄ του έδωσε προαγωγή σε Καρδινάλιο (19 Ιανουαρίου 1846), την ακύρωσε λίγο μετά τον θάνατο του.[17] Ο Πέτσι υποστήριξε έντονα τις Παπικές εξουσίες και την Καθολική εξουσία που προσπάθησε να καταλύσει βίαια το νεοσύστατο Βασίλειο της Ιταλίας (1861). Όταν το Ιταλικό βασίλειο άρχισε τις καταδιώξεις απέναντι στα Καθολικά σχολείο ο Πέτσι ίδρυσε ένα νέο το οποίο δεν είχε θρησκευτικό χαρακτήρα.[18] Η νέα κυβέρνηση του βασιλείου φορολόγησε σκληρά την εκκλησία, έδωσε επίσης εντολή ότι οι επισκοπικές ανακοινώσεις ακόμα και αυτές του πάπα θα έπρεπε να περάσουν από κυβερνητική λογοκρισία πριν δημοσιοποιηθούν.[19] Ο Πάπας Πίος Θ΄ συγκάλεσε θρησκευτική Σύνοδο που έμεινε γνωστή ως Α΄ Σύνοδος του Βατικανού (8 Δεκεμβρίου 1869), ο Πέτσι ήταν παρών όπως και ο αδελφός του Τζιουζέππε. Την δεκαετία του 1870, τα τελευταία χρόνια που βρισκόταν στην Περούτζια τα κηρύγματα του Πέτσι υποστήριξαν έντονα το φιλανθρωπικό έργο της Καθολικής εξουσίας και τον αγώνα της απέναντι στην υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ο Πέτσι αντιτάχθηκε στην βιομηχανική επανάσταση για την οποία είχε προβλέψει ορθά ότι θα μετατρέψει τον άνθρωπο εργάτη υπό μορφή δούλου.[20] Με τον θάνατο του Καρδιναλίου Φιλίππο ντι Άντζελις τον Αύγουστο του 1877 ο Πίος Θ΄ κάλεσε τον Πέτσι και του έδωσε το θρησκευτικό αξίωμα του "Καμερλέγκου" που απαιτούσε μόνιμη διαμονή στην Ρώμη.[21] Ο Πίος Θ΄ ζήτησε συνεργασία με τον Πέτσι για να σβήσει όπως τόνισε στον ίδιο κάθε υποψία για μεταξύ τους εχθρότητα εξαιτίας της διαφορετικής τους πολιτικής, αυτό στην πραγματικότητα δεν αποδείχτηκε ποτέ. Ο Πέτσι με την σειρά του αναγκάστηκε να συμφωνήσει αφού είχε εργαστεί πολλά χρόνια στην Περούτζα και το έργο του όπως πίστευε είχε ολοκληρωθεί.

Παπική εκλογή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η είσοδος του μελλοντικού Λέων ΙΓ΄ στην Περούτζα (1846)

Με τον θάνατο του Πάπα Πίου Θ΄ (7 Φεβρουαρίου 1878) συνεκλήθη Κονκλάβιο για την εκλογή του νέου Πάπα.[22] Τα τελευταία χρόνια της παποσύνης του Πίου Θ΄ ο κυβερνητικός τύπος της Ιταλίας έδειξε έντονο αντι-θρησκευτικό μίσος σε βαθμό που έγραφε ότι θα έπρεπε να διαλυθεί το Κονκλάβιο και να διορίζεται ο Πάπας από την κυβέρνηση. Ο Ρωσοτουρκικός Πόλεμος (1877-1878) και ο αιφνίδιος θάνατος του πρώτου βασιλέως της Ιταλίας Βίκτωρ Εμμανουήλ Β΄ σε ηλικία 58 ετών (18 Ιανουαρίου 1878) ματαίωσαν τα σχέδια. Οι Καρδινάλιοι απασχολήθηκαν σοβαρά με το μέλλον της Καθολικής εκκλησίας σε όλα τα κράτη της δυτικής Ευρώπης ιδιαίτερα την Ιταλία σύμφωνα με τις αποφάσεις της Α΄ Συνόδου του Βατικανού. Το Κονκλάβιο ζήτησε να αλλάξει έδρα αλλά ο Πέτσι ως αρμόδιος "Καμερλέγκος" το αρνήθηκε. Το Κονκλάβιο συνεκλήθη (18 Φεβρουαρίου 1878), ο Καρδινάλιος Πέτσι εξελέγη στην τρίτη ψηφοφορία κερδίζοντας τα δύο τρίτα των Καρδιναλίων (44 έναντι 61) ως Πάπας Λέων ΙΓ΄, ακολούθησε η στέψη του (3 Μαρτίου 1878).[23] Οι Καρδινάλιοι οδηγήθηκαν στην λύση του Πέτσι πιθανότατα επειδή ήταν και ο ίδιος υπερήλιξ και ασθενής μια πρακτική συνηθισμένη από αιώνες στην Παπική εκλογή, τους είχε επιπλέον κουράσει σημαντικά η μακρόχρονη Παποσύνη του συντηρητικού προκατόχου του.[24] Με την λήξη του Κονκλαβίου ο Καρδινάλιος Τζον Χένρυ Νιούμαν ανακοίνωσε "Ο διάδοχος του Πίου Θ΄ έχει βαθιά σκέψη, τρυφερότητα, φιλανθρωπία και απλότητα στον τρόπο συμπεριφοράς, αυτό μας επιτρέπει να μην θρηνήσουμε το γεγονός ότι δεν είναι πια μαζί μας ο Πίος".[25] Με την άνοδο του στον Παπικό θρόνο ο Πέτσι ανακοίνωσε ότι επιλέγει το όνομα του προκατόχου του Πίου ΙΒ΄ επειδή θαύμαζε την ενωτική του συμπεριφορά απέναντι στην θρησκεία και αντιστάθηκε με επιτυχία στις ξένες κυβερνήσεις.[26] Ο νέος Πάπας δεν ξέχασε ποτέ την αγαπημένη του Περούτζα, διατηρήθηκε στην ανώτατη θρησκευτική διοίκηση της πόλης μέχρι το 1880.

Πάπας της Ρώμης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προτομή του Πάπα Λέων ΙΓ΄ (1898)

Αμέσως μετά την εκλογή του ο Λέων ΙΓ΄ εργάστηκε σκληρά για να συμφιλιώσει την Καθολική εκκλησία με τον σύγχρονο κόσμο, επίσης την επιστήμη με την θρησκεία σύμφωνα με τις αρχές του Θωμά του Ακινάτη.[27] Η Βιβλιοθήκη του Βατικανού άνοιξε σε όλο τον κόσμο, όλοι οι επιστήμονες θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε αυτήν, ένας από αυτούς ήταν και ο Λούντβιγκ φον Πάστορ. Το Παρατηρητήριο του Βατικανού ιδρύθηκε ξανά ώστε να κατανοήσει ο κόσμος ότι η θρησκεία δεν ήταν ενάντια στην επιστημονική έρευνα όπως ήταν μέχρι τότε η κυρίαρχη λαϊκή άποψη, αντιθέτως την βοηθούσε για το καλό της ανθρωπότητας.[28] Ο Πάπας Λέων ΙΓ΄ ήταν ο πρώτος Πάπας που καταγράφηκε η φωνή του σε δίσκο με ύμνο στην Παρθένο Μαρία, τον δίσκο αυτόν χρησιμοποίησε αργότερα ο Αλεσάντρο Μορέσκι σε τραγούδι του.[29] Ο Λέων ΙΓ΄ ήταν επίσης ο πρώτος Πάπας που φωτογραφήθηκε με κάμερα, σαν γεννημένος το 1810 το αρχαιότερο πρόσωπο στον κόσμο στο οποίο αποδίδεται το γεγονός, ευλόγησε την συγκεκριμένη κάμερα.[30] Το κύρος της Καθολικής εκκλησίας επανήλθε σημαντικά μετά τα ταραγμένα χρόνια του προκατόχου του Πίου Θ΄ και κέρδισε ξανά την εμπιστοσύνη των Παπικών Κρατών. Η βιομηχανική επανάσταση δημιούργησε μια νέα φτωχή τάξη εργατών, η φτώχεια την οδήγησε σε Σοσιαλιστικά και αντί-θρησκευτικά ρεύματα, ο Λέων ΙΓ΄ προσπάθησε να τους ευνοήσει για να τους επαναφέρει κοντά στην εκκλησία. Η Παποσύνη του προσπάθησε να προσαρμόσει την εκκλησία στον νέο Ευρωπαϊκό τρόπο ζωής, το πέτυχε με άριστες διπλωματικές αποστολές σε Ρωσία, Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία. Ο Λέων ΙΓ΄ κατόρθωσε με μια σειρά από συνθήκες (1896) να εξασφαλίσει την βελτίωση του τρόπου ζωής των πιστών. Στην πέμπτη επιδημία χολέρας (1891) οικοδόμησε νοσοκομείο στο Βατικανό για να προστατέψει τους ασθενείς, το νοσοκομείο αυτό κατεδαφίστηκε πρόσφατα (1996).[31] Ο Λέων ΙΓ΄ ήταν επίσης δεινός πότης, έπινε ιδιαίτερα κρασί αναμεμειγμένο με μια μορφή κοκαΐνης που θεωρείται πρόδρομος της σημερινής Coca-Cola.[32] Ο Άγγλος εφευρέτης του ποτού αυτού Άντζελο Μαριάνι τιμήθηκε από τον ίδιο τον Λέων ΙΓ΄ με χρυσό μετάλλιο.[33] Ο Λέων ΙΓ΄ ήταν επίσης δεινός χορτοφάγος, ο ίδιος (1903) ομολόγησε το μυστικό της μακροζωίας του στην ελαττωμένη κατανάλωση κρέατος και στην συχνή κατανάλωση αυγών και λαχανικών.[34] Οι αγαπημένοι του αρχαιότεροι ποιητές ήταν ο Βιργίλιος και ο Δάντης Αλιγκέρι.[35]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αρχιεπίσκοπος Πέτσι βοηθάει τους φτωχούς της Περούτζα

Την ίδια την ημέρα της εκλογής του (1878) ο Πίος ΙΓ΄ ένοιωσε αδιαθεσία από ένα τρέμουλο λόγω αιμορραγίας από μια προηγούμενη ασθένεια.[36] Τον Μάρτιο του 1899 ο υπέργηρος Πάπας αρρώστησε πολύ βαριά και έφτασε στα πρόθυρα του θανάτου, ο λόγος που αρρώστησε αποδείχτηκε στην πραγματικότητα η φλεγμονή η οποία τον ταλαιπωρούσε 30 χρόνια. Ο Πίος ΙΓ΄ που γνώριζε την κατάσταση της υγείας του αρνήθηκε να προχωρήσει σε χειρουργική επέμβαση αλλά ο Καρδινάλιος Μαριάνο Ραμπόλα τον πίεζε έντονα και τον έπεισε τελικά να προχωρήσει ως η μόνη ελπίδα να επιζήσει. Μετά την λειτουργία που ακολούθησε προχώρησε στην εγχείριση, ο χειρούργος του αφαίρεσε "μια κύστη σε μέγεθος πορτοκαλιού".[37][38] Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Λέων ΙΓ΄ περπατούσε στηριζόμενος σε ένα μπαστούνι με χρυσή λαβή, όταν ήταν σε καλύτερη κατάσταση περπατούσε χωρίς αυτό. Στις περιόδους που κυκλοφορούσαν άσχημες φήμες σχετικά με την υγεία του περπατούσε με βιασύνη για να τις διαψεύσει.[39] Σε τέσσερα χρόνια (30 Ιουνίου 1903) ο 93χρονος Λέων ΙΓ΄ αισθανόταν δυσπεψία, πήρε καστορέλαιο για θεραπεία, τον βοήθησε να αναρρώσει προσωρινά αλλά σύντομα η κατάσταση χειροτέρεψε περισσότερο.[40] Τον επόμενο μήνα (3 Ιουλίου 1903) κρυολόγησε σε έναν περίπατο στους διαδρόμους του Βατικανού, αρρώστησε βαριά από πνευμονία και έπεσε στο κρεβάτι του αναίσθητος.[41][42] Ο γιατρός που προχώρησε στην διάγνωση ανακάλυψε ότι το καστορέλαιο χειροτέρεψε την κατάσταση της υγείας του και κατέστρεψε το στομάχι του.[43] Τις επόμενες μέρες μέχρι τον θάνατο του (20 Ιουλίου 1903) τα πέρασε κατάκοιτος στο κρεβάτι και προσευχόμενος, τα ζωτικά του όργανα σταδιακά καταστράφηκαν ολοκληρωτικά. Η Παποσύνη του κράτησε 25 χρόνια, ήταν την τρίτη μεγαλύτερη στην Παπική ιστορία με πρώτη αυτή του προκατόχου του, η ταφή του έγινε στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Kühne 1880, σ. 7
  2. ↑ Kühne 1880, σ. 12
  3. ↑ Kühne 1880, σ. 20
  4. ↑ Kühne 1880, σ. 23
  5. ↑ https://www.newadvent.org/cathen/09169a.htm
  6. ↑ Kühne 1880, σ. 24
  7. ↑ https://www.newadvent.org/cathen/09169a.htm
  8. ↑ Kühne 1880, σ. 31
  9. ↑ https://www.newadvent.org/cathen/09169a.htm
  10. ↑ Kühne 1880, σ. 37
  11. ↑ Kühne 1880, σ. 52
  12. ↑ Laatste Nieuws (Het) 1 January 1910
  13. ↑ Kühne 62
  14. ↑ Kühne 1880, σ. 66
  15. ↑ https://www.newadvent.org/cathen/09169a.htm
  16. ↑ https://www.newadvent.org/cathen/09169a.htm
  17. ↑ https://archive.org/stream/lifeofleo1300milluoft/lifeofleo1300milluoft_djvu.txt
  18. ↑ Kühne 1880, σ. 102
  19. ↑ Kühne 1880, σ. 105
  20. ↑ Kühne 1880, σ. 109
  21. ↑ https://archive.org/details/lifepopeleoxiii00ldgoog
  22. ↑ https://archive.org/details/lifepopeleoxiii00ldgoog
  23. ↑ https://archive.org/details/lifepopeleoxiii00ldgoog
  24. ↑ Hutton, Arthur Wollaston; Bryant, Margaret (1911). "Leo (popes)/Leo XIII" . Encyclopædia Britannica. Τομ. 16 (11th ed.). σσ. 437–43
  25. ↑ Hutton, Arthur Wollaston; Bryant, Margaret (1911). "Leo (popes)/Leo XIII" . Encyclopædia Britannica. Τομ. 16 (11th ed.). σσ. 437–43
  26. ↑ https://www.britannica.com/biography/Leo-XIII
  27. ↑ https://web.archive.org/web/20070225040233/http://www.catholic-forum.com/saints/pope0256dd.htm
  28. ↑ Pecci, Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi (14 March 1891), Ut Mysticam (Στα Λατινικά)
  29. ↑ https://archive.org/details/PopeLeoXIII1810-1903
  30. ↑ Abel, Richard (1 August 2004), Encyclopedia of early cinema, Taylor & Francis, σ. 266
  31. ↑ https://web.archive.org/web/20180926170348/https://www.ewtn.com/HolySee/Interregnum/domus.asp
  32. ↑ Nesi, Thomas (2008). Poison Pills: The Untold Story of the Vioxx Drug Scandal (1st ed.). New York: Thomas Dunne Books. σ. 53
  33. ↑ Inciardi, James A. (1992). The War on Drugs II. Mayfield Publishing Company. σ. 6
  34. ↑ https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn84020558/1903-03-09/ed-1/seq-2/
  35. ↑ https://books.google.gr/books?id=WngAAAAAYAAJ&pg=PA596&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  36. ↑ https://newspapers.bc.edu/?a=d&d=pilot18990325-01.2.3&e=-------en-20--1--txt-txIN-------
  37. ↑ https://newspapers.bc.edu/?a=d&d=pilot18990325-01.2.3&e=-------en-20--1--txt-txIN-------
  38. ↑ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0140673601506704
  39. ↑ https://archive.org/stream/lifeofleo1300milluoft/lifeofleo1300milluoft_djvu.txt
  40. ↑ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0140673601506704
  41. ↑ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0140673601506704
  42. ↑ https://www.coloradohistoricnewspapers.org/?a=d&d=LFN19030711-01.2.26&e=-------en-20--1--img-txIN%7ctxCO%7ctxTA--------0------
  43. ↑ https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn90059523/1903-07-06/ed-1/seq-1/

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Chadwick, Owen. A History of the Popes 1830–1914 (2003). online Archived 24 May 2018 at the Wayback Machine σσ 273–331.
  • Chadwick, Owen. The Popes and European Revolution (1981) 655pp excerpt; also online Archived 26 November 2020 at the Wayback Machine
  • Duffy, Eamon (1997), Saints and Sinners, A History of the Popes, Yale University Press.
  • Thérèse of Lisieux (1996), Story of a Soul – The Autobiography of St. Thérèse of Lisieux, Clarke, John Clarke trans (3rd ed.), Washington, DC: ICS.
  • Quardt, Robert, The Master Diplomat; From the Life of Leo XIII, Wolson, Ilya trans, New York: Alba House.
  • O'Reilly, Bernard (1887), Life of Leo XIII – From An Authentic Memoir – Furnished By His Order, New York: Charles L Webster & Co.
Καθιερωμένοι όροι
Πάπας Λέων ΙΓ΄
Γέννηση: 2 Μαρτίου 1810 Θάνατος: 20 Ιουλίου 1903
Προκάτοχος
Πίος Θ΄ 		Πάπας
20 Φεβρουαρίου 1878 - 20 Ιουλίου 1903 		Διάδοχος
Πίος Ι΄
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πάπας_Λέων_ΙΓ΄&oldid=10501709"