Πάπας Κάλλιστος Β΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πάπας
Κάλλιστος Β΄
Από2 Φεβρουαρίου 1119
Έως13 Δεκεμβρίου 1124
ΠροκάτοχοςΓελάσιος Β΄
ΔιάδοχοςΟνώριος Β΄
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση1060 ή1065
Θάνατος13 Δεκεμβρίου 1124

Ο Πάπας Κάλλιστος Β΄ (Papa Callisto II, 1060 ή 1065 - 13 Δεκεμβρίου 1124), γεννημένος Γκυ ντε Βιέν, ο τέταρτος γιος του Γουλιέλμου Α΄, κόμη της Βουργουνδίας (1057–87), εκλέχθηκε Πάπας στις 2 Φεβρουαρίου 1119, μετά τον θάνατο του Πάπα Γελάσιου Β΄ (1118–19). Το ποντιφικάτο του διαμορφώθηκε από την Έριδα της Περιβολής, την οποία κατόρθωσε να διευθετήσει μέσω του Κονκορδάτου της Βορμς (το 1122).

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκυ ήταν μέλος της ανώτατης αριστοκρατίας. Ο τέταρτος γιος μιας από τις πλουσιότερες οικογένειες στην Ευρώπη, ήταν μέρος ενός δικτύου αριστοκρατικών συμμαχιών. Μια αδελφή του, η Γκιζέλα, παντρεύτηκε τον Ουμβέρτο Β΄, Κόμητα της Σαβοΐας (1080–1103) και μετά τον Ρενιέ, μαρκήσιος του Μομφερράτου· μια άλλη αδελφή του, η Μοντ, ήταν η σύζυγος του Εύδη Α' της Βουργουνδίας (1079–1103). Ο αδελφός του Ραϋμόνδος νυμφεύθηκε την Ουρράκα, τη διάδοχο της Λεον· έγιναν οι γονείς του Αλφόνσου Ζ' του Λεόν. Ο αδελφός του Ούγος είχε διορισθεί Αρχιεπίσκοπος της Μπεζανσόν. Ο μακρινός εξάδελφός του Ερρίκος νυμφεύθηκε τη Θηρεσία, την διάδοχο της Πορτογαλίας, γενόμενοι γονείς του Αλφόνσου Α' της Πορτογαλίας.

Εκκλησιαστική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχιεπίσκοπος της Βιέννης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκυ πρώτα εμφανίσθηκε σε σύγχρονες καταγραφές όταν, το 1088, έγινε ο Αρχιεπίσκοπος της Βιέννης. Κράτησε ισχυρές φιλοπαπικές θέσεις σχετικά με την Έριδα της Περιβολής. Ως αρχιεπίσκοπος, διορίσθηκε παπικός λεγάτος στη Γαλλία από τον Πάπα Πασχάλη Β΄ (1099–1118)· αυτό ήταν κατά την εποχή που ο Πασχάλης Β΄, ενδίδοντας σε πίεση από τον Αυτοκράτορα Ερρίκο Ε' (1105–25), πείσθηκε να εκδώσει το Privilegium του 1111, με το οποίο παραχώρησε πολλά παπικά προνόμια που τόσο σφόδρα είχαν διεκδικηθεί από τον Γρηγόριο Ζ΄ (1073–85) στις Γρηγοριανές Μεταρρυθμίσεις. Ο Γκυ, με συγγενείς στη Βουγουνδία και την Φρανς Κομτέ (η οποία είναι, μέσα στην δικαιοδοσία του Αυτοκράτορα και συνορεύει με την προηγούμενη) οδήγησε την φιλοπαπική αντιπολίτευση στη σύνοδο που συγκλήθηκε στο Λατερανό το 1112· με την επιστροφή του στη Γαλλία αμέσως συγκάλεσε μια συνέλευση Γάλλων και Βουργούνδιων επισκόπων στη Βιέννη, όπου η αυτοκρατορική διεκδίκηση σε μια παραδοσιακή περιβολή του κλήρου καταγγέλθηκε ως αιρετική, και μια ποινή αφορισμού κηρύχθηκε τώρα εναντίον του Ερρίκου Ε', με το αιτιολογικό ότι είχε βιαίως αποσπάσει το Privilegium από τον Πασχάλη Β΄. Αυτές οι αποφάσεις στάλθηκαν στον Πασχάλη Β΄ με την παράκληση για μια επιβεβαίωση, την οποία έλαβαν, σε γενικούς όρους, ότι ο Πασχάλης Β΄ είχε αποδειχθεί απρόθυμος να κάνει αυτό το βήμα, στις 20 Οκτωβρίου 1112.

Καρδινάλιος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκυ (ή Γκουίντο) ονομάστηκε καρδινάλιος από τον Πασχάλη Β΄, ο οποίος πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1118.

Πάπας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τις βίαιες αναμετρήσεις μεταξύ του Ερρίκου Ε' και τον διάδοχο του Πασχάλη Β΄, τον Πάπα Γελάσιο Β΄, ο Πάπας αναγκάσθηκε να φύγει από την Ρώμη, πρώτα στη Γαέτα, όπου στέφθηκε, μετά στο Αββαείο του Κλυνύ, όπου πέθανε στις 29 Ιανουαρίου 1119. Μέσα σε τέσσερις ημέρες ο Γκυ εκλέχθηκε Πάπας και στέφθηκε Πάπας στη Βιέννη ως Κάλλιστος Β΄. Στην αρχή, φάνηκε ότι ο νέος Πάπας ήταν πρόθυμος να διαπραγματευθεί με τον Ερρίκο Ε', ο οποίος έλαβε την παπική πρεσβεία στο Στρασβούργο, και απέσυρε την υποστήριξη του από τον αντιπάπα που είχε κηρύξει στη Ρώμη. Συμφωνήθηκε ότι πάπας και αυτοκράτορας θα έπρεπε να συναντηθούν στο château de Mousson, κοντά στη Ρενς, και τον Οκτώβριο νέος Πάπας άνοιξε την σύνοδο στη Ρενς εποπτευόμενη από τον Λουδοβίκο ΣΤ' της Γαλλίας (1108–37), με τους περισσότερους από τους βαρόνους της Γαλλία και περισσότερους από τετρακόσιους επισκόπους και ηγούμενους. Ο Ερρίκος Ε' έφθασε για την προσωπική του σύσκεψη στο Mousson — όχι μόνος, καθώς προεξοφλούσε, αλλά με έναν στρατό πάνω από τριάντα χιλιάδες άνδρες. Ο Κάλλιστος Β΄, φοβούμενος ότι η δύναμη πιθανόν να χρησιμοποιείτο σε συγκεκριμένες επιβλαβείς παραχωρήσεις, παρέμεινε στη Ρενς. Εκεί, ο Κάλλιστος Β΄ απασχολήθηκε αναποτελεσματικά με το να προσπαθεί για μια επανασυμφιλίωση μεταξύ των αδελφών Ερρίκου Α' της Αγγλίας (1100–35) και του Ροβέρτου Β΄ δούκα της Νορμανδίας (1087–1106), και η σύνοδος αντιμετώπισε πειθαρχικές ρυθμίσεις και αποφάσεις εναντίον της λαϊκής περιβολής, τη σιμωνία, και τις παλλακίδες των κληρικών· μη υπάρχοντας συμβιβασμός που να έρχεται από τον Ερρίκο Ε', καθορίσθηκε ότι ο Αυτοκράτορας και ο αντιπάπας του θα έπρεπε επίσημα να αφοριστούν, στις 30 Οκτωβρίου 1119.

Επιστρέφοντας στην Ιταλία, όπου ο αντιπάπας Γρηγόριος Η΄ (1118–21) υποστηρίχθηκε από αυτοκρατορικές δυνάμεις και Ιταλούς συμμάχους του αυτοκράτορα, ο Κάλλιστος Β΄ κατάφερε να κερδίσει το πάνω χέρι μέσω καθαρών επιδείξεων λαϊκής υποστήριξης. Ο Αυτοκρατορικός υποψήφιος υποχρεώθηκε να καταφύγει στο φρούριο του Σούτρι, όπου έγινε φυλακισμένος μέσω της παρέμβασης της Νορμανδικής υποστήριξης από το Βασίλειο της Νεάπολης· μεταφέρθηκε από φυλακή σε φυλακή και πέθανε σε ένα φρούριο κοντά στο Σαλέρνο. Οι αυτοκρατορικοί σύμμαχοι στη Ρώμη σύντομα διαλύθηκαν.

Κονκορδάτο της Βορμς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχοντας σταθεροποιήσει την εξουσία του στην Ιταλία, ο Πάπας αποφάσισε να ξανανοίξει διαπραγματεύσεις με τον Ερρίκο Ε΄ για το θέμα της περιβολής. Ο Ερρίκος Ε' ήταν ανυπόμονος να τελειώσει την διαμάχη η οποία είχε μειώσει την αυτοκρατορική εξουσία στη Γερμανία — τελικά έτσι, όπως φάνηκε στη μακριά σειρά. Μια πρεσβεία τριών καρδιναλίων στάλθηκε από τον Κάλλιστο Β΄ στη Γερμανία, και οι διαπραγματεύσεις για μια μόνιμη διευθέτηση του αγώνα της περιβολής άρχισαν τον Οκτώβριο του 1121 στο Βύρτσμπουργκ όπου συμφωνήθηκε ότι μια ανακωχή θα διακηρυσσόταν στη Γερμανία, ότι η Εκκλησία θα είχε ελεύθερη χρήση των κτήσεων της, και ότι οι γαίες αυτών της εξέγερσης θα έπρεπε να επιστραφούν. Αυτές οι αποφάσεις μεταφέρθηκαν στον Κάλλιστο Β΄, ο οποίος απέστειλε έναν λεγάτο, τον Λαμβέρτο, προκειμένου να βοηθήσει στη σύνοδο που είχε συγκληθεί στη Βορμς, όπου συνήφθη, στις 23 Σεπτεμβρίου 1122, η συμφωνία γνωστή ως το Κονκορδάτο της Βορμς. Από την πλευρά του ο αυτοκράτορας εγκατέλειψε την διεκδίκηση του στην περιβολή με δαχτυλίδι και σκήπτρο, και εγγυήθηκε την ελευθερία εκλογής στις επισκοπικές έδρες· από την άλλη πλευρά, αναγνωρίσθηκε ότι οι επίσκοποι θα ελάμβαναν την περιβολή με το σκήπτρο, ότι οι επισκοπικές εκλογές θα διεξάγονταν με την παρουσία του Αυτοκράτορα ή ταν αντιπροσώπων του, ότι σε περίπτωση αμφισβητούμενων εκλογών ο αυτοκράτορας έπρεπε, μετά την απόφαση των μητροπολιτικών και των αγγλικανών επισκόπων, να επιβεβαιώσει τον δίκαια εκλεγμένο υποψήφιο, και τελευταίο, ότι η αυτοκρατορική περιβολή των κοσμικών κτήσεων σχετικών με τις έδρες θα έπρεπε να λάβουν χώραν στη Γερμανία πριν την χειροτόνηση, στην Βουργουνδία και την Ιταλία μετά από αυτήν την τελετή, ενώ στα Παπικά Κράτη ο πάπας μόνο είχε το δικαίωμα της περιβολής,χωρίς καμία ανάμειξη από το μέρος του Αυτοκράτορα. Ως αποτέλεσμα αυτού του Κονκορδάτου, ο Αυτοκράτορας ακόμη διατήρησε στα χέρια του την ελεγκτική εισροή στην εκλογή των επισκόπων στη Γερμανία, αν και είχε εγκαταλείψει πολλά από την άποψη των επισκοπικών εκλογών στην Ιταλία και στη Βουργουνδία.

Τελευταία χρόνια και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κάλλιστος Β΄ αφιέρωσε τα τελευταία του έτη στο να επανακτήσει τον Παπικό έλεγχο στην Καμπανία και να εγκαθιδρύσει – με τη βοήθεια μερικών πλαστογραφιών (CE) – την αρχιερατεία της έδρας του της Βιέννης εις βάρος της έδρας της Αρλ, μια πολύ παλαιά σύγκρουση. Ξανάκτισε την εκκλησία της Σάντα Μαρία του Κοσμεντίν, στη Ρώμη.

Ο Κάλλιστος Β΄ απεβίωσε στις 13 Δεκεμβρίου 1124.

Πρόγονοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]