Πάπας Βενέδικτος ΙΔ΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
επίσκοπος της Ρώμης
Βενέδικτος ΙΔ΄
Από17 Αυγούστου 1740
Έως3 Μαΐου 1758
ΠροκάτοχοςΚλήμης ΙΒ΄
ΔιάδοχοςΚλήμης ΙΓ΄
Προσωπικά στοιχεία
Θυρεός{{{θυρεός_alt}}}

Ο Πάπας Βενέδικτος ΙΔ ή Πρόσπερο-Λορέντσο Λαμπερτίνι (31 Μαρτίου 1675 - 3 Μαΐου 1758) ήταν αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και κυβερνήτης στα Παπικά Κράτη (17 Αυγούστου 1740 - 3 Μαΐου 1758).[1] Ο Βενέδικτος ΙΔ΄ στάθηκε ένας από τους πιο μορφωμένους Πάπες που έχουν περάσει με ιδιαίτερη εύνοια στις επιστήμες και τις τέχνες Μπαρόκ, αναγνωρίστηκε ο Θωμισμός και αναπτύχθηκαν οι Ανθρωπιστικές επιστήμες. Επανάφερε τις διατάξεις που αποφάσισε η Σύνοδος του Τρέντο, περιόρισε τις κοσμικότητες στα Ευρωπαικά δικαστήρια και έκανε τις τελετές μεγαλοπρεπέστερες. Στην εποχή του δημοσιεύτηκαν πλήθος από θρησκευτικές και εκκλησιαστικές πραγματείες και αυξήθηκε σημαντικά το εμπόριο με τα υπόλοιπα Παπικά Κράτη. Δημιούργησε τα Μουσεία Βατικανού, ασχολήθηκε εκτεταμένα με έργα που αφορούσαν την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία και τις μελέτες για το Ανθρώπινο σώμα. Στα τέλη της Παποσύνης του ξεκίνησε την εκδίωξη των Ιησουιτών της Πορτογαλίας ύστερα από εντολή που έδωσε ο Ιωσήφ Α΄ της Πορτογαλίας, οι διώξεις αυτές θεωρούνται σε κάποιον βαθμό αδικαιολόγητες. Ο Οράτιος Ουόλπολ τον περιγράφει "τον αγαπούν οι Παπικοί, τον εκτιμούν οι Προτεστάντες, ένας ιερέας χωρίς αυθάδεια, ένας πρίγκιπας χωρίς αντίπαλο, ένας πάπας χωρίς Νεποτισμό, δεν τον είχαν διαφθείρει ποτέ ούτε η εξυπνάδα ούτε οι εξουσίες του".[2]

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πρόσπερο-Λορέντσο Λαμπερτίνι γεννήθηκε από αριστοκρατική Οικογένεια της Μπολόνιας, ήταν το τρίτο από τα πέντε παιδιά του Μαρτσέλλο Λαμπερτίνι.[3] Η Μπολόνια ήταν τότε το δεύτερο μεγαλύτερο σε μέγεθος από τα Παπικά Κράτη, μετά τις αρχικές του σπουδές απεστάλη να συνεχίσει την εκπαίδευση του από τους Πατέρες Σομάσκι.[4] Σε ηλικία 13 ετών σπούδασε στο Κολλέγιο Κλημεντίνο της Ρώμης όπου διδάχθηκε την Ρητορική, τα Λατινικά, την Φιλοσοφία και την Θεολογία (1698-1692). Την εποχή των σπουδών του ασχολήθηκε έντονα με τα έργα του Θωμά του Ακινάτη που ήταν ο αγαπημένος του Άγιος και προστάτης. Το ενδιαφέρον του στράφηκε ιδιαίτερα στο Αστικό και το Εκκλησιαστικό δίκαιο στα οποία πήρε διδακτορικό σε ηλικία 19 ετών (1694). Μετά από μια σειρά από εκκλησιαστικά αξιώματα πήρε τους τίτλους του Καρδινάλιου στο παρεκλήσι της Βασιλικής του Βατικανού (1712), την επόμενη χρονιά πήρε τον εκκλησιαστικό τίτλο "Μονσινιόρ" (1713), αργότερα έγινε Γραμματέας της Ιεράς Συνέλευσης του Συμβουλίου (1718).[5] Ο Πάπας Βενέδικτος ΙΓ΄ διόρισε τον Λαμπερτίνι τιτλούχο επίσκοπο της Αιγυπτιακής πόλης Θεοδοσιούπολις στην Αρκαδία (12 Ιουνίου 1724).[6] Ο Λαμπερτίνι χρίστηκε επίσκοπος Ρώμης στην Καπέλα Παολίνα των Ανακτόρων του Βατικανού από τον πάπα Βενέδικτο ΙΓ΄ (16 Ιουλίου 1724) μαζί με τον Τζοβάνι Φραντσέσκο Νικολάι τιτλούχο επίσκοπο της Μύρας.[7]

Την επόμενη χρονιά (1725) ο Πάπας Βενέδικτος ΙΓ΄ τον όρισε Κανονιστή της Ρωμαικής Συνόδου, τότε ανέλαβε να αγιογραφήσει το Παρεκλήσι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου που είχε αρχίσει να κατασκευάζεται με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Επιστημών της Μπολόνια (1718).[8] Ο Λαμπερτίνι παρήγγειλε επίσης τον πίνακα του Μαρκαντόνιο Φραντσεσκίνι που παριστάνει τον Άγγελο να υποδέχεται την Θεοτόκο και τον τοποθέτησε πάνω στο ιερό.[9] Αργότερα (27 Ιανουαρίου 1727) έγινε επίσκοπος της Ανκόνας αλλά του επέτρεψαν να διατηρήσει όλα τα προηγούμενα αξιώματα, αναστήλωσε τον κύριο ναό και την χορωδία του.[10] Την εποχή που έγινε πάπας δεν ξέχασε την επισκοπή που τον ανέδειξε και έστειλε πλούσια δώρα.[15] Ο επίσκοπος Λαμπερτίνι διορίστηκε Καρδινάλιος (9 Δεκεμβρίου 1726), η αναγγελία του διορισμού του καθυστέρησε αρκετά (30 Απριλίου 1728).[11] Την ίδια χρονιά (10 Μαίου 1728) διορίστηκε στην Βασιλική της Σάντα Κρότσε και συμμετείχε στο επόμενο Κονκλάβιο (1730).[12] Ο Πάπας Κλήμης ΙΒ΄ διόρισε τον Λαμπερτίνι αρχιεπίσκοπο της Μπολόνια (30 Απριλίου 1731), την ίδια εποχή έγραψε την εγκυκλοπαίδεια του που αφορούσε τις εκκλησιαστικές πρακτικές σε τρεις τόμους.[13][14] Ο στόχος του ήταν η διεξαγωγή μιας νέας Συνόδου με την δική του ηγεσία (14 Οκτωβρίου 1748) η οποία δεν έγινε τελικά ποτέ.[15] Ο Λαμπερτίνι συνέχισε ωστόσο να είναι Αρχιεπίσκοπος στην Μπολόνια ακόμα και μετά την άνοδο του στον Παπικό θρόνο, παραιτήθηκε αργότερα (14 Ιανουαρίου 1754).[16]

Παπική εκλογή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προτομή του Πάπα Βενέδικτου ΙΔ΄ από τον Πιέτρο Μπράτσι.

Με τον θάνατο του Πάπα Κλήμη ΙΑ΄ (6 Φεβρουαρίου 1740) συνεστήθη Παπικό Κονκλάβιο για να ορίσει τον διάδοχο (18 Φεβρουαρίου 1740), ο Λαμπερτίνι έφτασε σε αυτό χωρίς να είναι κάποιος από τους επικρατέστερους (5 Μαρτίου 1740). Το Κονκλάβιο κράτησε έξι μήνες, ο επικρατέστερος υποψήφιος στην αρχή ήταν ο Καρδινάλιος Πιέτρο Οτομπόνι Διάκονος του Κολλεγίου των Καρδιναλίων.[17] Η υποψηφιότητα του συνάντησε πολλές αντιδράσεις επειδή ήταν προστατευόμενος των Γάλλων στην Ρωμαϊκή Κουρία.[18] Ο αιφνίδιος θάνατος του διέκοψε κάθε ελπίδα για την εκλογή του.[19] Ο Καρδινάλιος Ντομένικο Ριβιέρα δέχτηκε έναν μεγάλο αριθμό ψήφων και κατόπιν τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου ακολούθησε ο Καρδινάλιος Πομπέιο Αλντροβάντι της Μπολόνιας, οι αντιπαλότητες ωστόσο δεν του επέτρεψαν να συγκεντρώσει τα δύο τρίτα των ψήφων για την εκλογή του. Ο μεγαλύτερος εχθρός του ήταν ο Άννιμπαλ Αλμπάνι ο οποίος σκέφτηκε αργότερα να προτείνει τον ίδιο τον Λαμπερτίνι ως συμβιβαστική λύση. Ο Λαμπερτίνι απέρριψε σεμνά την υποψηφιότητα προτείνοντας τον αρχηγό των Θωμιστών και Καθηγητή της φιλοσοφίας στο Κολλέγιο του Σαίντ Τόμας Βινσένζο Λουντοβίκο Γκότι (1664–1742).[20][21][22] H στάση του ήταν καθοριστικός παράγοντας για την εκλογή του ίδιου του Λαμπερτίνι στον παπικό θρόνο, διαδόθηκε σύντομα η φήμη για την σεμνότητα, την σοφία και την πίστη του.[23] Ακολούθησε η εκλογή του (17 Αυγούστου 1740), πήρε το όνομα Βενέδικτος ΙΔ΄ για να τιμήσει τον προκάτοχο του Βενέδικτο ΙΓ΄ που τον διόρισε Καρδινάλιο, η στέψη του έγινε από τον πρωτοδιάκονο (21 Αυγούστου 1740).[24]

Πάπας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καρδινάλιος Λαμπερτίνι (1740)

Στη διακυβέρνηση του Παπικού κράτους μείωσε τη φορολογία και ενθάρρυνε τη γεωργία. Υποστήριξε το ελεύθερο εμπόριο. Ως μελετητής έθεσε τις βάσεις του παρόντος Μουσείου του Βατικανού. Ο Βενέδικτος ΙΔ΄ μπορεί να θεωρηθεί πολυμαθής, λόγω του πλήθους μελετών του στην αρχαία Λογοτεχνία, τη δημοσίευση εκκλησιαστικών βιβλίων και εγγράφων, τη σπουδή του ανθρώπινου σώματος και τη μεγάλη αφοσίωσή του στην Τέχνη και τη θεολογία. Ο Οράτιος Γουόλπολ τον περιέγραψε ως "ιερέα χωρίς έπαρση, πρίγκιπα χωρίς ευνούμενους και πάπα χωρίς ανιψιούς". Αρχιεράτευσε για 17 έτη, 8 μήνες και 17 ημέρες. Η Παποσύνη του Βενέδικτου ΙΔ΄ διακρίθηκε από τις συγκρούσεις ανάμεσα στον ίδιο και στους υπόλοιπους Καθολικούς βασιλείς που ήθελαν να διορίζουν τους δικούς τους επισκόπους χωρίς την έγκριση του πάπα.[25] Σε Αποστολικό διάταγμα (30 Μαρτίου 1741) αφόρησε όλα τα μέλη των θρησκευτικών αιρέσεων όπως Προτεστάντες και Καλβινιστές ως εχθρούς των Παπικών αποφάσεων και διέταξε να μην μετέχουν σε Οικουμενικές Συνόδους. Ο Βενέδικτος ΙΔ΄ κληρονόμησε τεράστια χρέη που έφταναν στο ποσό των 56.000.000 Σκουδίων, προσπάθησε να τα μειώσει με κάθε τρόπο αλλά το έλλειμμα υπήρχε ακόμα και μετά τον θάνατο του.[26] Το σημαντικότερο μέτρο που πήρε ήταν να ελαττώσει το μέγεθος του Παπικού στρατού που είχε αποδειχθεί αναποτελεσματικός για την τήρηση της τάξης στα Παπικά Κράτη.[27]

Τα οικονομικά μέτρα που πήρε για την αυλή του αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά, ο Καρδινάλιος Πιέτρο Αλντομπρανντίνι του πρότεινε να θεσπίσει έναν νέο φόρο στα νομικά έγγραφα (1741), αποδείχτηκε αναποτελεσματικός και καταργήθηκε (1743). Τα οικονομικά προβλήματα ωστόσο δεν τον εμπόδισαν να αγοράσει τον Απρίλιο του 1745 δύο φρεγάτες από την Μεγάλη Βρετανία. Ο Βενέδικτος ΙΔ΄ διέταξε επιπλέον να ανακατασκευαστεί το λιμάνι του Άντσιο, αναγκάστηκε όμως να εγκαταλείψει το έργο χάρη στο μεγάλο κόστος (1752).[28] Η Παποσύνη του ήταν πολύ ενεργή στο θέμα της εκκλησιαστικής αναμόρφωσης, τα μέτρα που πήρε δημοσιεύθηκαν σε δύο Παπικές Βούλες (11 Ιουλίου 1742), (12 Σεπτεμβρίου 1744).[29][30] Οι Βούλες αυτές αφορούσαν την προσαρμογή παγανιστικών εθίμων σε νέους πιστούς που έγιναν χριστιανοί πρόσφατα, ειδικά στις αποστολές των Ιησουιτών στην Κίνα και την Ινδία. Το θέμα αφορούσε ειδικά την λατρεία των προγόνων που δεν ήταν χριστιανοί, ο Βενέδικτος ΙΔ΄ έδωσε μεγάλη προσοχή σε αυτά τα θέματα όπως τα κατέγραψε στις δύο Βούλες.[31]

Τελευταία χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τάφος του Πάπα Βενέδικτου ΙΔ΄

Ο Βενέδικτος ΙΔ΄ ανακήρυξε το Ιερό Έτος (5 Μαΐου 1749), θα ξεκινούσε την παραμονή των Χριστουγέννων του 1749 και θα έληγε τα Χριστούγεννα του 1750, τον Απρίλιο του 1750 μοίρασε στους φτωχούς 43.000 γεύματα.[32][33] Την ίδια χρονιά αργότερα απαγόρευσε τα τυχερά παιχνίδια.[34] Στην διάρκεια του έτους κάλεσε τον Άγιο Λεονάρδο του Πορτ Μωρίς να κάνει κήρυγμα, η σχέση μαζί του είχε γίνει πολύ στενή από την προηγούμενη χρονιά που είχε μεταστραφεί στον χριστιανισμό, ο στόχος του ήταν να ενώσει ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο. Ο Βενέδικτος ΙΔ΄ θεωρείται ένας από τους καλύτερους και πιο λόγιους αυτοκράτορες, είχε ωστόσο μεγάλα προσωπικά ελαττώματα όπως η τάση του προς την χαρτοπαιξία και η "άσχημη γλώσσα". Το τελευταίο ελάττωμα δεν μπόρεσε να το καταργήσει ποτέ παρά τις φιλότιμες προσπάθειες, ως ευσεβής άνθρωπος τοποθέτησε έναν σταυρό σε κάθε δωμάτιο ώστε να τον συγκρατήσει.[35] Ο Βενέδικτος ΙΔ΄ υπέφερε πολλά χρόνια από τα νεφρά του, η κατάσταση του επιδεινώθηκε μέχρι τον θάνατο του σε ηλικία 83 ετών (3 Μαΐου 1758). Τα τελευταία του λόγια ήταν "επιστρέφω στην λήθη εκεί που ανήκω, αφήνω τον εαυτό μου στα χέρια του θεού".[36]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Rosa, Mario (1966). "Benedetto XIV, papa". Dizionario Biografico degli Italiani (Στα Ιταλικά). Τομ. 8
  2. Benedict XIV and the Enlightenment, σ. 370
  3. https://books.google.gr/books?id=csQCAAAAQAAJ&pg=PA4&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  4. Pastor, Τομ. 35, σ. 24
  5. Schulte, σ. 503
  6. https://archive.org/details/hierarchiacathol05eubeuoft
  7. Nagy, Ferenc (1979). "La comune genealogia episcopale di quasi tutti gli ultimi papi (1700–1978)". Archivum Historiae Pontificiae. 17: 433–453
  8. Mario Rosa, "Benedetto XIV," in: Enciclopedia dei Papi (Treccani 2000). (in Italian) L. Fiorani, Il concilio romano del 1725 (Roma 1978), σσ. 144–146, 209
  9. https://books.google.gr/books?id=jyFSAAAAcAAJ&pg=PA1&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  10. Ritzler-Sefrin, V, σ. 83
  11. Ritzler-Sefrin, σ. 37
  12. Ritzler-Sefrin, σ. 45
  13. Ritzler, Remigius; Sefrin, Pirminus (1958). Hierarchia catholica medii et recentis aevi. Τομ. Tomus VI (1730–1799). Patavii: Messagero di S. Antonio. σ. 126
  14. Pope Benedict XIV (1760). Sanctissimi domini nostri Benedicti papae XIV De synodo dioecesana libri tredecim in duos tomos distributi
  15. Fattori, σ. 444
  16. Ritzler-Sefrin, VI, σ. 126
  17. F. Petruccelli della Gattina Histoire diplomatique des Conclaves IV (Paris 1866) σσ. 108–133
  18. Artaud de Montor, Alexis Francois (1911). The Lives and Times of the Popes. Τομ. 7. New York: Catholic Publication Society of America. σ. 4
  19. Ritzler-Sefrin, V, σ. 16
  20. Walsh, Michael J. (2006). Pocket Dictionary of Popes. A&C Black. σ. 21
  21. http://www2.fiu.edu/~mirandas/bios1728.htm
  22. https://www.newadvent.org/cathen/16041d.htm
  23. Cicognani, Amleto Giovanni; O'Hara, Joseph Michael; Brennan, Francis (1934). Canon law: I. Introduction to the study of canon law. II. History of the sources of canon law. III. A commentary on book 1 of the code. σ. 401
  24. Pastor, Τομ. 35, σσ. 3–22
  25. Ludwig von Pastor, Τομ. 36, σσ. 140–142
  26. Moritz Brosch (1882). Geschichte des Kirchenstaates (in German). Vol. Zweiter Band. Gotha: F. A. Perthes. σσ. 93–96
  27. Pastor, Τομ. 35, σ. 141
  28. Pastor, σ. 154
  29. Benedictus XIV (1826). Benedicti papae XIV. Bullarium: In quo continentur constitutiones, epistolae, aliaque edita ab initio pontificatus usque ad annum MDCCXLVI (in Latin). Vol. Tomus primus, Volumen 1. Mechlin: P. J. Hanicq. σσ. 388–422
  30. Benedictus XIV (1826). Sanctissimi Domini nostri Benedicti papae XIV bullarium (in Latin). Vol. Tomus primus, Volumen 2 (editio nova ed.). Mechlin: Hanicq. σσ. 369–428
  31. Pastor, Τομ. 35, σσ. 433–458
  32. https://www.papalencyclicals.net/Ben14/b14pereg.htm
  33. https://www.papalartifacts.com/portfolio-item/pope-benedict-xiv/
  34. The Dublin Gazette (Number 26). Dublin: Richard James and John Butler, 1750
  35. https://www.pickle-publishing.com/papers/triple-crown-benedict-xiv.htm
  36. Artaud de Montor, Alexis Francois (1911). The Lives and Times of the Popes. Vol. VII. New York: Catholic Publication Society of America. σσ. 35–36

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Pope Benedict XIV (1888). F. X. Kraus (ed.). Lettere di Benedetto XIV al canonico Pier Francesco Peggi Bolognese (1729–1758): pubblicate insieme col diario del conclave del 1740 (seconda ed.). Friburg im Breisgau: J.C.B. Mohr
  • Bettanini, A.M. (1931). Benedetto XIV e la Repubblica di Venezia. Storia delle trattative per la difesa dei diritti giurisdizionali ecclesiastici. Decreto veneto 7 settembre 1754. Milano: Vita e Pensiero: 1931. (Στα Ιταλικά)
  • De Angelis, Maria Antonietta (2008). Prospero Lambertini (Benedetto XIV): un profilo attraverso le lettere (in Italian). Citta del Vaticano: Archivio segreto Vaticano.
  • Fanti, M. (1959). "Il 'pastorale governo' del cardinale Lambertini," in: Strenna Storica Bolognese 9 (1959).
  • Fattori, Maria Teresa (2007). "Lambertini a Bologna, 1731–1740", in: Rivista di storia della Chiesa in Italia, Τομ. 61, No. 2 (2007).
  • Gualandi, Enea (1921), "Il card. Filippo Maria Monti, papa Benedetto XIV e la Biblioteca dell' Istituto delle scienze di Bologna," in: Studi e Memorie per la Storia dell' Università di Bologna VI (1921).
  • Haynes, Renée (1970). Philosopher King: The Humanist Pope Benedict XIV London: Weidenfeld & Nicolson 1970.
  • Mungello, David E. (1994). The Chinese rites controversy: its history and meaning. Monumenta Serica Monograph Series, 33. Nettethal: Steyler Verlag.
  • Levillain, Philippe (General editor). "Benedict XIV," in: The papacy : an encyclopedia Volume I. New York: Routledge 2002.
  • Macé, L. (1998). "Les premières censures romaines de Voltaire," in: Revue d'histoire littéraire de France (Παρίσι 1998)
  • Messbarger, Rebecca; Johns, Christopher; Gavitt, Philip (2017). Benedict XIV and the Enlightenment: Art, Science, and Spirituality. Toronto CA: University of Toronto Press.
  • Montanari, Francesco (1943). Il cardinale Lambertini (Benedetto XIV) fra la leggenda e la storia (Στα Ιταλικά)
  • Pastor, Ludwig von (1949). The History of the Popes. Volume XXXV. Benedict XIV. (1740–I758). London: Routledge and Kegan Paul.
  • Pastor, Ludwig von (1961). The History of the Popes. Volume XXXVI. Benedict XIV. (1740–I758). London: Routledge and Kegan Paul.
  • Raybaud, L.-P. (1963). Papauté et pouvoir temporel sous les pontificats de Clément XII et Benoît XIV (1730–1758). Paris: J. Vrin 1963. (Στα Γαλλικά)
  • Rosa, Mario (1969). "Cattolicesimo e "lumi": la condanna romana dell' "Esprit des lois"". Riformatori e ribelli nel '700 religioso italiano (Στα Ιταλικά)
  • Schulte, Johann Friedrich (1880). "190. Prospero Lambertini". Die Geschichte der Quellen und Literatur des canonischen Rechts: Von der Mitte des 16. Jahrhunderts bis zur Gegenwart. Vol. *Dritter Band. Stuttgart: Ferdinand Enke.
  • Van Kley, D. (1982). "The Refusal of Sacramental Controversy and the Political Crisis of 1756–57," in: R. M. Golden (ed.), Church, State and Society Under the Bourbon Kings of France.
Πάπας Βενέδικτος ΙΔ΄
Γέννηση: 31 Μαρτίου 1675 Θάνατος: 3 Μαΐου 1758
Προκάτοχος
Κλήμης ΙΒ΄
Πάπας
17 Αυγούστου 1740 - 3 Μαΐου 1758
Διάδοχος
Κλήμης ΙΓ΄