Οπούς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 38°39′7″N 22°59′31″E / 38.65194°N 22.99194°E / 38.65194; 22.99194

Οπούς
Χάρτης των αρχαίων περιοχών της Κεντρικής Ελλάδας όπου διακρίνονται (στα αριστερά του Ευβοϊκού Κόλπου οι περιοχές «Ἐπικνημίδιοι Λοκρὶς» ("Epicnemidian Locris") και «Ὀπούντιοι Λοκρὶς» ("Opuntian Locris").
Χάρτης
Είδοςαρχαία πόλη και πόλις[1]
Γεωγραφικές συντεταγμένες38°39′7″N 22°59′31″E
ΧώραΕλλάδα

Η Οπούς (αρχαία Ελληνική: Ὀποῦς) στην αρχαία Ελλάδα, ήταν η κύρια πόλη της ανατολικής Λοκρίδας. Βρισκόταν στις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας απέναντι από την Εύβοια, Ν.Α από τη σημερινή Αταλάντη, μεταξύ της Αταλάντης και της Μαλεσίνας (του οικισμού Γαρδινίτσα και του χωριού Τραγάνα).[2] Το λιμάνι της ήταν λίγο βορειότερα, στο Κύνος.[Σημ. 1][3][4][5][6]

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ονομασία της πόλης Οπούς (γενική: της Οπούντας, [Σημ. 2] αιτιατική: την Οπούντα), προέρχεται από τον Οπούντα, που ήταν γιος του Λoκρού.

Φυλές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκατοικείτο από τις φυλές «Λοκροὶ Επικνημίδιοι» και «Λοκροὶ Οπούντιοι».

Συμβολή στην Ελληνική μυθολογία και ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο θάνατος του Αίαντα του Λοκρού (Πίνακας του Henri Serrur, Μουσείο Καλών Τεχνών, Λιλ, Γαλλία).

Ο Πίνδαρος στην ένατη Ολυμπιακή Ωδή, αναφέρεται στην Οπούντα.

Η Οπούς, ήταν η πατρίδα των Αργοναυτών Ευρυτίωνα (γιου του Ίρου) και του Μενοίτιου (γιού του Άκτωρος) και τόπος γέννησης του Ομηρικού ήρωα, Πάτροκλου (γιου του Μενοίτιου).[7]

Στην Ιλιάδα, ο Όμηρος αναφέρει την Οπούντα, ως μία από τις πόλεις της Λοκρίδας, των οποίων τα στρατεύματα ήταν επικεφαλής ο Αίας ο Λοκρός,[Σημ. 3][8] γιος της Εριώπιδας[Σημ. 4] και του Οϊλέα, του βασιλιά της Λοκρίδας (Όμηρος, Ιλιάδα, 2, 525 έως 530).

Η οργή της θεάς Αθηνάς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο αρχαίο Βασίλειο της Οπούντας, ξέσπασε η οργή της Αθηνάς, ακόμα και μετά το θάνατο του Αίαντα. Ένας χρησμός από το Μαντείο των Δελφών προειδοποιεί τον Οίκο των Λοκρίδων, ότι προκειμένου να διώξουν το λοιμό και την πείνα, θα πρέπει κάθε χρόνο -και για χίλια χρόνια- να στέλνουν στο ναό της Αθηνάς στην Τροία -ο οποίος προηγουμένως είχε βεβηλωθεί από τον Αίαντα- δυο παρθένες, προκειμένου να γίνουν ιέρειές της.[9]

Πόλεμοι και συμμαχίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Οπούς πολέμησε στις Θερμοπύλες με την ελληνική πλευρά, αλλά στη συνέχεια παραδόθηκε και ενώθηκε με τους Πέρσες. Την Κλασσική Εποχή (β’ τέταρτο 5ου αιώνα π.Χ. – 323 π.Χ.) και πιο συγκεκριμένα την περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου (431 - 404 π.Χ.), οι Λοκροί, τάσσονται στο πλευρό των Σπαρτιατών (ηγέτιδας δύναμης της Πελοποννησιακής Συμμαχίας). Το 198 π.Χ., κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Μακεδονικού Πολέμου, πήγε με την πλευρά των Ρωμαίων.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Το λιμάνι, οφείλει την ονομασία του στον Κύνο, του οποίου η γενεαλογική σειρά έχει ως εξής:
    Ο γενείτωρ Δευκαλίων και η σύζυγός του Πύρρα, γέννησαν: τον Έλληνα, τον Αμφικτύονα, την Πρωτογένεια, τη Μελανθώ, τον Πρόνοο, τον Μαραθώνιο, την Πανδώρα τη νεότερη και τη Νύμφη Θυία. Ο Αμφικτύων, γέννησε τον Λοκρό, ο οποίος εν συνεχεία γέννησε τον Οπούντα. Ο Οπούντας, γέννησε τον Κύνο. Ο Κύνος έπειτα, γέννησε τον Οδοιδόκο, ο οποίος παντρεύτηκε τη Λαονόμη και γεννήθηκε ο Οϊλέας (Αρχαία ελληνικά: Οϊλεύς). Τέλος, ο Οϊλέας παντρεύτηκε την Εριώπιδα και γεννήθηκε ο Αίας ο Λοκρός. Εδώ, τελειώνει και το γένος καθότι ο Αίας, σκοτώνεται από τον Ποσειδώνα (με πνιγμό) και η Θέτις τον θάβει στο νησί της Μυκόνου, απ'όπου και ξεβράστηκε το σώμα του.

    «και εκβρασθέντα

    θάπτει Θέτις
    εν Μυκόνω»

    «κι όταν τον ξέβρασε
    η θάλασσα τον έθαψε

    η Θέτιδα στη Μύκονο»

    — Απολλόδωρος, Επιτομή 6.6
  2. Καθαρεύουσα: της Οπούντος
  3. Ο Αίας, συμμετέχει με σαράντα πλοία στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας. Κατά την διάρκεια της πολιορκίας της Τροίας, μπαίνει με άλλους επιλεγμένους στο Δούρειο Ίππο. Και κατά τη λεηλασία της Τροίας, μπαίνει στο ναό της Αθηνάς και τον βεβηλώνει, βάζοντας σκοπό του να βιάσει την Κασσάνδρα, η οποία προηγουμένως είχε καταφύγει εκεί ως ικέτιδα.
  4. Εριώπις, δηλαδή η «μεγαλομάτα».

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «An Inventory of Archaic and Classical Poleis». (Αγγλικά) Inventory of Archaic and Classical Poleis. 2004.
  2. Π. Ολάγια, κεφ. Χάρτες - σελ. Χάρτης No. 25
  3. Απολλόδωρου Βιβλιοθήκη, Α 7,2.
  4. Παυσανία Ελλάδος Περιήγησις, κεφ. 10, 8.1.
  5. "Ησίοδος", Γυναικῶν κατάλογος
  6. Π. Ολάγια, κεφ. Αίας ο Οϊλέως, Γυραί Πέτραι & Μύκονος - σελ. 50
  7. Π. Ολάγια, κεφ. Ιάσων Οπούς & Αχιλλεύς Οπούς - σελ. 181 & 92
  8. Π. Ολάγια, κεφ. Αίας ο Οϊλέως, Οπούς (1) - σελ. 49
  9. Π. Ολάγια, κεφ. Αίας ο Οϊλέως, Οπούς (2) - σελ. 50

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πέδρο Ολάγια, τίτλος: Μυθολογικός Άτλας της Ελλάδος, εκδότης: ROAD ΕΚΔΟΣΕΙΣ, έτος: 2001, τοποθεσία: Αθήνα, isbn: 960-8189-06-3

Αναφορές (στα Αγγλικά)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • (Αγγλικά) William Smith (lexicographer) (Smith, William), "Opus" in Dictionary of Greek and Roman Geography (1854), LLD. London. Walton and Maberly, Upper Gower Street and Ivy Lane, Paternoster Row; John Murray, Albemarle Street.
  • (Αγγλικά) Hazlitt, The Classical Gazetteer, 1851, article « Opus » [1][νεκρός σύνδεσμος].