Ξημερώνει

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ξημερώνει
ΣυγγραφέαςΝίκος Καζαντζάκης
ΓλώσσαΕλληνικά
Μορφήθεατρικό έργο

Το Ξημερώνει είναι θεατρικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη.

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Λαλώ είναι σύζυγος ενός εύπορου αστού, του Αλέκου, και μητέρα ενός μικρού κοριτσιού, της Χρυσούλας. Η οικογένεια ζει ευτυχισμένη μέχρι τη στιγμή που ο αδερφός του Αλέκου, Φίλιππος, αποφασίζει να τους επισκεφθεί αναπάντεχα. Η Λαλώ είναι κρυφά ερωτευμένη με τον Φίλιππο, ο οποίος ανταποκρίνεται στα αισθήματά της. Αδυνατεί να καταπνίξει τον έρωτά της, ούτε, όμως, μπορεί να φύγει μαζί του, εγκαταλείποντας την κόρη της αλλά ούτε και να συνάψει μαζί του παράνομη σχέση, όπως τη συμβουλεύει η φίλη της, Φωφώ. Η ηρωίδα παλεύει με όλες τις δυνάμεις της σε μια άνιση μάχη μεταξύ των παρακείμενων εξωτερικών παραγόντων και του εσωτερικού συναισθηματικού κόσμου της. Τελικά, αποφασίζει τη λύτρωση από το μαρτύριό της, αυτοκτονώντας.

Παρατηρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υποβλήθηκε τον Ιανουάριο του 1907 στον Παντελίδειο Δραματικό Διαγωνισμό του Εθνικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επαινείται από τον Σπυρίδωνα Λάμπρο αλλά δεν βραβεύεται, διότι διατυπώνονται επιφυλάξεις για το τολμηρό περιεχόμενο. Το έργο ανεβαίνει το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου στο θέατρο Αθήναιον του Θωμά Οικονόμου, με την Ευαγγελία Παρασκευοπούλου στον κεντρικό ρόλο. Το θεατρικό έργο περιγράφει το ηθικό δίλημμα και το συναισθηματικό μαρτύριο της κεντρικής ηρωίδας, Λαλώς, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη από τη μία, με την οικογενειακή ισορροπία και τον κοινωνικό καθωσπρεπισμό και από την άλλη, με την προσωπική επιθυμία της. Ο Καζαντζάκης συγγράφει το κείμενο σαφέστατα επηρεασμένος από την εποχή του, ενώ το θέμα του είναι παρόμοιο με την πλοκή του μυθιστορήματος Άννα Καρένινα του Τολστόι. Μελετητές επισημαίνουν τα αυτοβιογραφικά στοιχεία του έργου: η Λαλώ είναι η Γαλάτεια, η οποία εκείνη την εποχή χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Lalo de Castro. Ο καταπνιγμένος έρωτας μάλλον προερχόταν από τη δική του τη μεριά, σύμφωνα με τις μαρτυρίες της εποχής.

Εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Νίκου Καζαντζάκη, Ξημερώνει, Δράμα εις πράξεις τρεις. επιμ. Νίκος Μαθιουδάκης, Αθανάσιος Καρασίμος,Εκδόσεις Καζαντζάκη, 2013

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Βάλτερ Πούχνερ, «Ξημερώνει», Ανθολογία Νεοελληνικής Δραματουργίας,τομ.Β-βιβλίο 2, Από την Επανάσταση του 1821 ως την Μικρασιατική Καταστροφή, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2006, σελ.558-578