Νέο Βελιγράδι
| Νέο Βελιγράδι Нови Београд | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
  Νόβι Μπέογκραντ | |||
 | |||
| Χώρα | Σερβία | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Βελιγράδι | ||
| • Δήμαρχος | Αλεξάνταρ Σάπιτς | ||
| Έκταση | 40.74 km2 | ||
| Πληθυσμός | 212.104 (2011) | ||
| Ταχ. κωδ. | 11070 | ||
| Τηλ. κωδ. | 011 | ||
| Ζώνη ώρας | ώρα Κεντρικής Ευρώπης UTC+01:00 | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
.jpeg)
Το Νέο Βελιγράδι (σερβικά: Нови Београд, Νόβι Μπέογκραντ) είναι ένας από τους 17 δήμους της πόλης του Βελιγραδίου. Χτίστηκε το 1947 σε μια περιοχή σχεδόν ακατοίκητη στην αριστερή όχθη του ποταμού Σάβου, απέναντι από το παλιό Βελιγράδι. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει το νέο οικονομικό κέντρο του Βελιγραδίου και η ταχύτερη αναπτυσσόμενη περιοχή του, με πολλές επιχειρήσεις να κινούνται στο νέο τμήμα της πόλης, λόγω των πιο σύγχρονων υποδομών και μεγαλύτερο διαθέσιμο χώρο που έχει. Με 212.104 κατοίκους[1], είναι ο δεύτερος πιο πυκνοκατοικημένος δήμος της Σερβίας μετά το Νόβι Σαντ.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρώτη καταγραφή ανθρώπινης εγκατάστασης στο έδαφος του Νέου Βελιγραδίου χρονολογείται από την Οθωμανική κατοχή της Σερβίας. Το βιβλίο Krusevski pomenik που εκδόθηκε το 1713 επισημαίνει την ύπαρξη ενός χωριού που ονομάζεται Μπεζάνια (Bežanija) ήδη από το 1512. Αναφέρει το χωριό με 32 σπίτια αριθμός που αυξήθηκε σε 115 μέχρι το έτος 1810. Μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων του 20ου αιώνα το χωριό μετακινήθηκε πιο κοντά στο ποταμό Σάβα.
Τα πρώτα σχέδια επέκτασης για το Βελιγράδι προς την αριστερή όχθη του ποταμού Σάβου καταρτίστηκαν το 1923, αλλά η έλλειψη χρημάτων και το ανθρώπινο δυναμικό που απαιτούνταν για να αδειάσει το βαλτώδες έδαφος ανέβαλε το έργο. Το 1924 στην περιοχή άνοιξε από τον Πέταρ Κοκότοβιτς ένα καφενείο με το προφητικό όνομα Νόβι Μπέογκραντ. Μετά το 1945 ο Κοκότοβιτς ήταν πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Νόβο Νάσελιε Μπεζάνια (Novo Naselje-Bežanija) η οποία αργότερα εξελίχθηκε στον δήμο του Νέου Βελιγραδίου[2]. Το 1924 χτίστηκε ένας αερολιμένας και το 1928 ένα εργοστάσιο. Το 1934 άλλαξαν τα σχέδια επέκτασης του Βελιγραδίου, είχαν επεκταθεί για να περιλάβουν τη δημιουργία ενός νέου αστικού ιστού που συνέδεε το Βελιγράδι και Ζέμουν το οποίο ήταν διοικητικά προσαρτημένο στην πόλη του Βελιγραδίου από το 1929 χάνοντας το ξεχωριστό καθεστώς της πόλης το 1934. Μια γέφυρα επίσης χτίστηκε πάνω από τον ποταμό Σάβο και μια γραμμή του τραμ συνδέει το Βελιγράδι με το Ζέμουν.
Το 1938 χτίστηκε ένα συγκρότημα κτιρίων όπου περιελάμβανε πάνω σε 15.000 τετραγωνικά μέτρα εμποροπανηγύρεις και εκθέσεις. Ο δήμος του Βελιγραδίου υπέγραψε σύμβαση με δύο δανικές κατασκευαστικές εταιρείες τις Kampsax και Højgaard & Schultz για την κατασκευή του Νέου Βελιγραδίου. Ο μηχανικός Μπράνισλαβ Νέσιτς έγινε επικεφαλής του σχεδίου. Συνέχισε τη συμμετοχή του στο έργο μετά το 1941 όταν οι Ναζί κατέλαβαν το Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας κι εξαιτίας αυτού οι νέες κομμουνιστικές αρχές που ήρθαν στην εξουσία μετά το 1945 τον δίκασαν σαν συνεργάτη των στρατευμάτων κατοχής.
Το 1941, οι γερμανικές δυνάμεις κατέλαβαν τη Γιουγκοσλαβία και η Γκεστάπο στην περιοχή της εμποροπανήγυρις δημιούργησε στρατόπεδο συγκέντρωσις όπου τελικά έγινε στρατόπεδο εξόντωσης. Μέχρι το Μάιο του 1942 οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης για την εξόντωση των Εβραίων του Βελιγραδίου και άλλες περιοχές της Σερβίας. Από τον Απρίλιο του 1942 οι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν κρατούμενοι από τα στρατόπεδα συγκέντρωσις του Γιασένοβατς και της Στάρα Γκράντισκα. Όσοι Παρτιζάνοι συλλαμβάνονταν στέλνονταν εδώ επίσης Ρομά κτλ.
Τον Νοέμβριο του 1946 σε έκθεση που δημοσιεύθηκε από τη Γιουγκοσλαβική κρατική επιτροπής για τα εγκλήματα των κατακτητών και των συνεργατών τους ισχυρίζεται ότι σχεδόν 100.000 κρατούμενοι φυλακίστηκαν στο στρατόπεδο. Εκτιμάται ότι περίπου 48.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μέσα σε αυτό. Στις 21 Απριλίου 1995 χτίστηκε ένα μνημείο στη μνήμη των θυμάτων του στρατοπέδου συγκέντρωσις.
Στις 11 Απριλίου 1948 τρία χρόνια μετά τον Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ξεκίνησε η κατασκευή της νέα πόλης σε αυτό που είναι σήμερα γνωστό ως Νόβι Μπέογκραντ (Νέο Βελιγράδι).
Κτίρια ξεπήδησαν το ένα μετά το άλλο και από το 1952 το Νόβι Μπέογκραντ ήταν επισήμως δήμος. Το 1955 ο δήμος του Μπεζάνια προσαρτήθηκε στον Δήμο του Νέου Βελιγραδίου. Ήταν για χρόνια το μεγαλύτερο εργοτάξιο στην Ομοσπονδιακή Λαϊκή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και μια τεράστια πηγή υπερηφάνειας για τη χώρα και τις κομμουνιστικές αρχές που επέβλεψαν το έργο.
Κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων ετών από την κατασκευή του πάνω από 100 χιλιάδες εργάτες και μηχανικοί έλαβαν μέρος στη οικοδόμηση. Ταξιαρχίες εργασίας που αποτελούνταν από χωρικούς έρχονταν από την αγροτική Σερβία και είχαν αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος της χειρωνακτικής εργασίας. Ακόμη και μαθητές γυμνασίου και εθελοντές φοιτητές συμμετείχαν.
Πριν από την κατασκευή το έδαφος που ήταν ελώδες καλύφθηκε ομοιόμορφα με άμμο από τον Σάβο και τον Δούναβη.
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Νέο Βελιγράδι βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού Σάβου στο ανατολικότερο τμήμα του Σίρμιου, το βορειοανατολικό του τμήμα αγγίζει τη δεξιά όχθη του Δούναβη ακριβώς πριν τη συμβολή του με τον Σάβο. Βρίσκεται στα δυτικά της παλιάς πόλης του Βελιγραδίου με το οποίο συνδέεται με έξι γέφυρες (Γέφυρα Γκαζέλα, Γέφυρα Μπράνκο, Παλαιά σιδηροδρομική γέφυρα, Νέα σιδηροδρομική γέφυρα και τη Γέφυρα Άντα).
Ο δήμος του Νέου Βελιγραδίου καλύπτει μια έκταση 40.74 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το κύριο φυσικό χαρακτηριστικό του Νέου Βελιγραδίου είναι επιπεδότητα του, η οποία δημιουργεί μια μεγάλη αντίθεση με το παλιό Βελιγράδι το οποίο είναι χτισμένο πάνω σε 32 λόφους. Εκτός από το δυτικό της τμήμα που βρισκόταν το χωριό Μπεζάνια το υπόλοιπο είναι χτισμένο σε έκταση που ήταν ουσιαστικά ένας βάλτος όταν η κατασκευή της νέας πόλης ξεκίνησε το 1948. Για χρόνια χιλιόμετρα από ιμάντες μετέφεραν άμμο από τα νησιά του Δούναβη το Μεγάλο νησί του πολέμου και το Μικρό νησί του πολέμου όπου το δεύτερο σχεδόν καταστράφηκε και μόνο μία μικρή στενή λωρίδα παραμένει σήμερα.
Αν και δεν έχει δάση με την πραγματική έννοια το Νέο Βελιγράδι έχει τις μεγαλύτερες εκτάσεις πρασίνου, με συνολικά 3,47 τετραγωνικά χιλιόμετρα ή το 8,5% του εδάφους του[3].
Δημογραφικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όπως είχε σχεδιαστεί και κατασκευαστεί το Νέο Βελιγράδι χωρίστηκε σε μπλοκ. Επί του παρόντος υπάρχουν 72 μπλοκ (με αρκετά υπο-μπλοκ, όπως 70-α, κλπ.). Ο παλιός πυρήνας του χωριού Μπεζάνια, η Άντα Μέτζιτσα και η περιοχή κατά μήκος της εθνικής οδού δυτικά της Μπεζάνισκα Κόσα δεν είναι χωρισμένες σε μπλοκ, μερικά από τα μπλοκ λόγω αλλαγών κατά καιρούς στα διοικητικά όρια ανήκουν σήμερα στο Δήμο Ζέμουν.
Από τότε που ξεκίνησε η κατασκευή του Νέου Βελιγραδίου το 1948 γνώρισε εκρηκτική αύξηση του πληθυσμού, αλλά παραδόξως η απογραφή του 2002 έδειξε ότι ο πληθυσμός μειώθηκε ελαφρά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990.
- Πληθυσμός του Νέου Βελιγραδίου:
- Απογραφή 1953 - 11.339
- Απογραφή 1961 - 33347
- Απογραφή 1971 - 92.500
- Απογραφή 1981 - 173.541
- Απογραφή 1991 - 218.633
- Απογραφή 2002 - 217.773
- Απογραφή 2011 - 212.104
Σύμφωνα με την απογραφή του 2002, οι μεγάλες εθνοτικές ομάδες στο δήμο ήταν:
- Σέρβοι - 187.253 (85,98%)
- Γιουγκοσλάβοι - 5.341 (2.45%)
- Μαυροβούνιοι - 5.233 (2,40%)
- Κροάτες - 2.520 (1,16%)
- Ρομά - 2.371 (1,09%)
- Σλαβομακεδόνες - 1.683 (0,77%)
- άλλοι - 13.372 (6,14%)
Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όλες οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις εγκατέστησαν βαριά βιομηχανία που ήταν η κινητήρια δύναμη ολόκληρης της οικονομίας, για δεκαετίες κυριάρχησε στην οικονομία του Νέου Βελιγραδίου. Σήμερα η οικονομία της πόλης βασίζεται σε πολλές βιομηχανίες, εταιρείες πληροφορικής, εμπορικά κέντρα κτλ.
Πολιτισμός και εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Νέο Βελιγράδι έχει κάποια περίεργα πολιτιστικά χαρακτηριστικά επηρεασμένα από τις ιδέες των Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών. Δεν έχει καμία εκκλησία αλλά χτίστηκε ένα μουσείο κι ένα θέατρο.
Στην εκπαίδευση έχει, το Πανεπιστήμιο των Τεχνών με τη Σχολή δραματικής τέχνης, την Πολυτεχνική Ακαδημία, την Τεχνική Σχολή, τη Ρωσική Σχολή κ.ά..
Δήμαρχοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δήμαρχοι από το 1952 έχουν διετελέσει:
- 1952 - 1953: Στέφαν Γκαλόγκαζα
- 1953 - 1955: Μίλε Βουκμίροβιτς
- 1955 - 1956: Ίλια Ραντένκο
- 1957 - 1962: Λιουμπίνκο Πάντελιτς
- 196? - 1965: Γιόβα Μάριτς
- 1965 - 1969: Πέρο Κοβάσεβιτς
- 1969 - 11 Απριλίου 1979: Νόβιτσα Μπλαγκόγιεβιτς
- 1979 - 1982: Μίλαν Κόμνενιτς
- 1982 - 1986: Αντρέια Τέγιτς
- 1986 - 1989: Τομά Μάρκοβιτς
- 1989 - 12 Οκτωβρίου 2000: Σεντομίρ Ζντρίνια
- 12 Οκτωβρίου, 2000 - 11 Ιουλίου 2008: Ζέλκο Οζέγκοβιτς
- 11 Ιουλίου 2008 – 11 Ιουνίου 2012: Νέναντ Μιλένκοβιτς
- 11 Ιουνίου 2012 – σήμερα: Αλεξάνταρ Σάπιτς
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Mala Prosvetina Enciklopedija, Τρίτη έκδοση (1986), Vol.I Prosveta ISBN 86-07-00001-2
- Γιοβάν Τ. Μάρκοβιτς (1990): Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije Svjetlost-Σαράγεβο ISBN 86-01-02651-6
- Σλόμπονταν Ριστάνοβιτς (2008): 60 godina Novog Beograda
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Microsoft Word - Tab-2_10112011.doc» (PDF). Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2013.
- ↑ "Bitka za Beograd", Politika (στα σερβικά), 11-04-2008-04-11
- ↑ "Srpska prestonica u brojkama", Politika (στα σερβικά), 26-04-2008.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|