Μπαμπουίνος

Μπαμπουίνος
	; Papio anubis
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα (Animalia);
Συνομοταξία:	Χορδωτά (Chordata);
Ομοταξία:	Θηλαστικά (Mammalia);
Τάξη:	Πρωτεύοντα (Primates);
Οικογένεια:	Κερκοπιθηκίδες (Cercopithecidae);
Υποοικογένεια:	Κερκοπιθηκίναι (Cercopithecinae);
Γένος:	Βαβουίνος (Papio); Erxleben, 1777
Τυπικό είδος
	Simia hamadryas; Λινναίος, 1758
Είδη
	Βαβουίνος ο αμαδρυάς (Papio hamadryas); Βαβουίνος ο βαβουίνος (Papio papio); Βαβουίνος ο άνουβις (Papio anubis); Βαβουίνος ο κυνοκέφαλος (Papio cynocephalus); Βαβουίνος ο αρκουδίσιος (Papio ursinus)
Συνώνυμα
	Chaeropitheus Gervais, 1839; Comopithecus J. A. Allen, 1925; Cynocephalus G. Cuvier and É. Geoffroy, 1795;

Μπαμπουίνοι ονομάζονται οι Αφρικανικές και Ασιατικές μαϊμούδες Παλαιού Κόσμου που ανήκουν στο γένος Papio, μέρος της οικογένειας Κερκοπιθηκίδες (Cercopithecidae). Υπάρχουν πέντε είδη, μερικά εκ των οποίων αποτελούν τα μεγαλύτερα μη-ανθρώπινα μέλη της τάξης των Πρωτευόντων (συγκεκριμένα τα μεγαλύτερα είδη είναι ο Μανδρίλος και ο Δρίλλος). Παλαιότερα, ο Γελάδας (γένος Θηροπίθηκος) και τα δύο είδη του γένους Μανδρίλος (Μανδρίλος και Δρίλλος) ήταν στενά συσχετισμένα με τους μπαμπουίνους, ταξινομούνταν στο ίδιο γένος, και αποκαλούνταν όλα "μπαμπουίνοι". Ποικίλουν σε μέγεθος και βάρος ανάλογα με το είδος. Ο Μπαμπουίνος της Γουινέας είναι πενήντα εκατοστά και ζυγίζει μόνο 14 κιλά, ενώ ο μεγαλύτερος Μπαμπουίνος τσάκμα είναι 120 εκατοστά και ζυγίζει 40 κιλά.

Ταξινόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πέντε είδη papio αναγνωρίζονται σήμερα, αν και υπάρχουν ορισμένες αντιπαραθέσεις σχετικά με το κατά πόσο ορισμένα είδη είναι όντως είδη ή υποειδή και το αντίθετο. Είναι ο P. ursinus (Μπαμπουίνος τσάκμα, που συναντάται στη νότια Αφρική), ο P. papio (Δυτικός, Κόκκινος, ή Μπαμπουίνος της Γουινέας, που ζει στη δυτική Αφρική), ο P. hamadryas (Μπαμπουίνος Αμαδρυάς, που ζει στο Κέρας της Αφρικής και τη νοτιοδυτική Αραβία), ο P. anubis - Βαβουίνος ο άνουβις (Ελαιόχρωμος Μπαμπουίνος, που συναντάται στις βορειοκεντρικές Αφρικανικές σαβάνες) και ο P. cynocephalus - Βαβουίνος ο κυνοκέφαλος (Κίτρινος Μπαμπουίνος, που βρίσκεται στη νοτιοκεντρική και ανατολική Αφρική). Πολλοί ζωολόγοι τοποθετούν τον P. hamadryas ως ξεχωριστό είδος, και τοποθετούν όλα τα υπόλοιπα είδη των μπαμπουίνων ως υποείδη του P. cynocephalus αποκαλώντας τους "μπαμπουίνους της σαβάνας". Η παραπάνω διαίρεση βασίζεται στην παρατήρηση πως οι Μπαμπουίνοι Χαμάντριας είναι συμπεριφορικά και σωματικά διαφορετικοί από τα άλλα είδη μπαμπουίνων, και αυτό ίσως υποδεικνύει μία διαφορετική εξελικτική πορεία. Παρόλα αυτά, πρόσφατες μορφολογικές και γενετικές έρευνες πάνω στο γένος papio δείχνουν πως οι Μπαμπουίνοι Χαμάντριας συγγενεύουν περισσότερο με τα βόρεια είδη μπαμπουίνων (Μπαμπουίνοι της Γουινέας και Ελαιόχρωμοι μπαμπουίνοι) συγκριτικά με τα νότια είδη (Κίτρινοι και τσάκμα μπαμπουίνοι).^[2]^[3]^[4]

Η παραδοσιακή ταξινόμηση σε 5 είδη που υπάρχει σήμερα πιθανότατα δεν αντιπροσωπεύει την πραγματική ποικιλία του γένους Papio. Μερικοί ερευνητές^[5] ισχυρίζονται πως τουλάχιστον δύο ακόμα ομάδες πρέπει να αναγνωριστούν, όπως ο Μπαμπουίνος του Κίντα (P. cynocephalus kindae) που ζει στη Ζάμπια, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, και την Ανγκόλα, και ο Σταχτοπόδαρος Μπαμπουίνος (P. ursinus griseipes) που συναντάται στη Ζάμπια, τη Μποτσουάνα, τη Ζιμπάμπουε, τη Μοζαμβίκη, και τη βόρεια Νότια Αφρική. Παρόλα αυτά, τα υπάρχουσα μορφολογικά, γενετικά και συμπεριφορικά στοιχεία δεν επαρκούν για να γίνουν οι οριστικές διαιρέσεις στο γένος Papio πάνω σε αυτό το θέμα.

Υπάρχουν πέντε είδη μπαμπουίνων στο γένος Papio:^[1]

Γένος Βαβουίνος (Papio)
- Βαβουίνος ο αμαδρυάς (Papio hamadryas)
- Βαβουίνος ο βαβουίνος (Papio papio)
- Βαβουίνος ο άνουβις (Papio anubis)
- Βαβουίνος ο κυνοκέφαλος (Papio cynocephalus)
- Βαβουίνος ο αρκουδίσιος (Papio ursinus)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 Groves, C. (2005). Wilson, D. E.· Reeder, D. M., επιμ. Mammal Species of the World (3η έκδοση). Baltimore: Johns Hopkins University Press. σελίδες 166–167. ISBN 0-801-88221-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2010.
↑ Newman TK; Jolly CJ; Rogers J (2004). «Mitochondrial phylogeny and systematics of baboons (Papio)». American Journal of Physical Anthropology 124 (1): 17–27. doi:10.1002/ajpa.10340. PMID 15085544. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-physical-anthropology_2004-05_124_1/page/17.
↑ Frost SR; Marcus LF; Bookstein FL; Reddy DP; Delson E (2003). «Cranial allometry, phylogeography, and systematics of large-bodied papionins (Primates:Cercopithecinae) inferred from geometric morphometric analysis of landmark data». Anatomical Record 275 (2): 1048–1072. doi:10.1002/ar.a.10112. PMID 14613306.
↑ Wildman DE; Bergman TJ; al-Aghbari A; Sterner KN και άλλοι. (2004). «Mitochondrial evidence for the origin of hamadryas baboons.». Molecular Phylogenetics and Evolution 32 (1): 287–296. doi:10.1016/j.ympev.2003.12.014. PMID 15186814.
↑ Jolly, CJ (1993). «Species, subspecies, and baboon systematics». Στο: WH Kimbel· LB Martin. Species, Species Concepts, and Primate Evolution. New York: Plenum Press.

[MSW3-1] 1,0 ^1,1 Groves, C. (2005). Wilson, D. E.· Reeder, D. M., επιμ. Mammal Species of the World (3η έκδοση). Baltimore: Johns Hopkins University Press. σελίδες 166–167. ISBN 0-801-88221-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2010.

[2] Newman TK; Jolly CJ; Rogers J (2004). «Mitochondrial phylogeny and systematics of baboons (Papio)». American Journal of Physical Anthropology 124 (1): 17–27. doi:10.1002/ajpa.10340. PMID 15085544. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-physical-anthropology_2004-05_124_1/page/17.

[3] Frost SR; Marcus LF; Bookstein FL; Reddy DP; Delson E (2003). «Cranial allometry, phylogeography, and systematics of large-bodied papionins (Primates:Cercopithecinae) inferred from geometric morphometric analysis of landmark data». Anatomical Record 275 (2): 1048–1072. doi:10.1002/ar.a.10112. PMID 14613306.

[4] Wildman DE; Bergman TJ; al-Aghbari A; Sterner KN και άλλοι. (2004). «Mitochondrial evidence for the origin of hamadryas baboons.». Molecular Phylogenetics and Evolution 32 (1): 287–296. doi:10.1016/j.ympev.2003.12.014. PMID 15186814.

[5] Jolly, CJ (1993). «Species, subspecies, and baboon systematics». Στο: WH Kimbel· LB Martin. Species, Species Concepts, and Primate Evolution. New York: Plenum Press.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]