Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη

Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη
Είδος	μουσείο
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°58′9″N 23°43′36″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Αθηναίων
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	1993
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Το Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη (συχνά αναφέρεται ως ΜΚΗΛ), βρίσκεται στην Αθήνα, στην περιοχής της Ακρόπολης, επί των οδών Καρυάτιδων και Καλλισπέρη 12. Άνοιξε τις πόρτες του για το κοινό το 1994. Αποτελεί το μοναδικό μουσείο κοσμήματος και διακοσμητικών τεχνών στην Ελλάδα και ένα από τα τρία στο είδος στον κόσμο.

Ιστορία

Το Μουσείο Κοσμήματος αποτελείται από δύο κτήρια τα οποία συνδέονται εσωτερικά.

Από το 1968 μέχρι και την ίδρυση του μουσείου, το κτήριο επί της οδού Καλλισπέρη φιλοξενούσε τα πρώτα σύγχρονα εργαστήρια κοσμήματος στην Ελλάδα, ενώ το κτήριο στην οδό Καρυάτιδων αποτελούσε την οικία του ιδρυτή του μουσείου, Ηλία Λαλαούνη.

Το κτήριο- Αρχιτεκτονική

Το κτήριο επί της οδού Καλλισπέρη χρονολογείται πιθανόν στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ενώ, τα αρχιτεκτονικά του στοιχεία το κατατάσσουν στην αρχιτεκτονική του Μοντερνισμού.  Αποτελείται από το ισόγειο, δύο επιπλέον βασικούς εκθεσιακούς χώρους και έναν δευτερεύοντα που λειτουργεί ως γλυπτοθήκη. Το μουσείο φιλοξενεί πωλητήριο, καφετέρια και χώρους ανάπαυσης καθώς επίσης και ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα πολλαπλών χρήσεων.

Τα αρχιτεκτονικά σχέδια ανήκουν στον Γάλλο ακαδημαϊκό αρχιτέκτονα Bernard Zehrfuss, ενώ η ανακαίνιση του κτηρίου έγινε υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Βασίλη Γρηγοριάδη.

Το κτήριο της οδού Καρυάτιδων χρονολογείται στα τέλη της δεκαετίας του 1920 με στοιχεία του Art Deco. Από την δημιουργία του μουσείου έως και σήμερα το κτήριο αυτό στεγάζει τα γραφεία του μουσέιου και την επιστημονική βιβλιοθήκη του.

Το ΜΚΗΛ είναι το πρώτο μουσείο το οποίο έλαβε μέριμνα για την πρόσβαση ατόμων με κινητικές δυσκολίες στην Ελλάδα.

Μόνιμη έκθεση

Στην μόνιμη έκθεση περιλαμβάνονται πάνω από 3.500 κοσμήματα και μικρογλυπτά από 50 συλλογές σχεδιασμένες από τον Ηλία Λαλαούνη κατά την περίοδο 1940-2002. Ανάμεσά τους βρίσκονται κοσμήματα εμπνευσμένα από την προϊστορική τέχνη, την τέχνη της αρχαίας Ελλάδας, την τέχνη και την αρχιτεκτονική του Βυζαντίου και 15 διαφορετικών πολιτισμών, συλλογές εμπνευσμένες από την φύση, την τεχνολογία καθώς και ειδικές παραγγελίες όπως η ολυμπιακή δάδα, σπαθιά ακαδημαϊκών και παραγγελίες για προσωπικότητες του 20ου αιώνα.

Το μουσείο κοσμήματος έχει αναπτύξει, βάσει της λειτουργίας του, πολιτική αποδοχής ιδιωτικών δωρεών. Διαθέτει τμήμα Ιδιωτικών Δωρεών το οποίο φιλοξενεί τουλάχιστον 1000 δωρεές από ιδιώτες από όλον τον κόσμο.

Περιοδικές εκθέσεις

Το ΜΚΗΛ κατά την διάρκεια της 20ετούς και πλέον ιστορίας του, έχει παρουσιάσει πάνω από 45 περιοδικές εκθέσεις που σχετίζονται με το κόσμημα και τις διακοσμητικές τέχνες. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

1995

• Η Ασπίδα του Αχιλλέα, έκθεση στο Espace Cardin, Paris

1996   

• Κατερίνη Λαλαούνη και Μαρία Λαλαούνη, Συλλογή ‘Pre-Columbian’, ΜΚΗΛ
• Ελληνικές Παραδοσιακές Φορεσιές σε μικρογραφία από τη Georgette Κουρμουλή, ΜΚΗΛ
• Συλλογή ‘Ίλιον’,  έκθεση στο  Pierce College, Αγία Παρασκευή
• Μαθητές Σχεδιάζουν-Χρυσοχόοι Υλοποιούν, ΜΚΗΛ

1997

• Noρβηγικό Κόσμημα:  1945 -1997, ΜΚΗΛ
• Αγριολούλουδα της Ελλάδος, έκθεση  στο Victoria and Albert Museum, Λονδίνο
• Μαθητές Σχεδιάζουν-Χρυσοχόοι Υλοποιούν, ΜΚΗΛ

1998

• Αναδρομική έκθεση συλλογών του Ηλία Λαλαούνη, Modern Revival of Ancient Gold,  στο Μουσείο Καλών Τεχνών Πούσκιν, Μόσχα

1999

• Plateria Criolla: Η Παράδοση των Κρεολών Αργυροχόων στην Αργεντινή του 19ου Αιώνα, ΜΚΗΛ
• Biennale: Μαθητές Σχεδιάζουν-Χρυσοχόοι Υλοποιούν, ΜΚΗΛ

2000

• Καλλιτεχνικό Κόσμημα στη Σύγχρονη Ευρώπη: Η Γυναικεία Απόψη, ΜΚΗΛ
• Biennale: Μαθητές, Σπουδαστές και Χρυσοχόοι Σχεδιάζουν & Υλοποιούν

        Κοσμήματα για τη Νέα Χιλιετία, MKΗΛ

2001

• Επιστροφή στις Μυκήνες, Κοσμήματα του Σώματος από τις Μόνιμες Συλλογές, MKΗΛ
• Μικρογλυπτά Ηλίας Λαλαούνης, Alexander S. Onassis Public Benefit Foundation, Olympic Tower,

2002

• Νορβηγία: Σύγχρονες Δημιουργίες από Γυαλί, MKΗΛ
• Ηλίας Λαλαούνης, Συλλογή Χάος,  ΜΚΗΛ
• Biennale: Οι Νεώτερες Τάσεις στο Κόσμημα, ΜΚΗΛ
• Ξίφη και Παράσημα Γάλλων Ακαδημαϊκών: «Τέσσερα σπαθιά και μία πόρπη για μέλη της Γαλλικής Ακαδημίας από τον Ηλία Λαλαούνη», ΜΚHΛ
• «Τιάρες: Μία Συλλογή Πλήρους Λαμπρότητας», έκθεση στο Victoria and Albert Museum, Λονδίνο. Συμμετοχή του ΜΚΗΛ με έργα από τις μόνιμες συλλογές.

2003

• To Μυστήριο της Μάσκας: Μάσκες Συγχρόνων Καλλιτεχνών, ΜΚΗΛ
• Murano από τη Συλλογή του Ιδρύματος και του Μουσείου της Sartirana, ΜΚΗΛ
• Κειμήλια από τη Συλλογή της κ. Νόνικας Γαληνέα, ΜΚΗΛ

2004

• Biennale Νέων Σπουδαστών  2004, ΜΚΗΛ

2005

• Ιστορίες σε Ασήμι: Παλάσκες και Μεδουλάρια από τη Συλλογή του Βασίλη Κορκολόπουλου
• Η Δύναμη της Φωτιάς: Σπάνιοι Αναπτήρες 1880-1975

2006

• Η Αξία του Χρόνου. Ρολόγια Τσέπης από Ελληνικές Συλλογές 17^ος -20^ος αιώνας
• Κοσμήματα Έθνικ από τη Συλλογή της Λίζας Μούση

2007

• Γλυπτά Δαχτυλίδια, έργα της Αφροδίτης Λίτη στο ΜΚΗΛ
• Μικρο- γλυπτά από τις Μόνιμες Συλλογές
• Challenging the Chatelaine : Κόσμημα Κλειδί για τον Σύγχρονο Κόσμο
• Νέα Αποκτήματα: Παρουσίαση από τη Δωρεά της Ελένης Δρακοπούλου- Μερκάτη

2008-2009

• A Tribute to Magnificence, Retrospective Exhibition at the National Museum of Romania, in Boucharest

2008

• Τέχνη – Οικολογία – Πολιτισμός: Μια Σπάνια Συλλογή με Θέμα Θαλάσσιες Χελώνες
• « Η Ευφάνταστη Όψη της Μόδας, Ένας Αιώνας Κοσμημάτων Ένδυσης 1880-1960, από τη Συλλογή Ελένης Αγγελοπούλου»

2009

• Boites de Luxe, Γαλλικά κουτά 19^ου αιώνα από τη Συλλογή Janine Nessi Parmentier

2010

• Διαχρονικές Αξίες, Κομψότητα, Μόδα. Έργα Μικροτεχνίας από Ιδιωτικές Συλλογές

2011-2012

• “Haute Couture και Ιστορικά Κοσμήματα» από τις συλλογές του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, Ναύπλιο και του Μουσείου Κοσμήματος. 
• 2011      NOI, 9 Καλλιτέχνες από 9 χώρες παρουσιάζουν την πιο πρόσφατη δουλειά τους
• 2011      «Contemporary Jewellery from Estonia» Υπό την Αιγίδα και με τη Συνεργασία της Πρεσβείας της Εστονίας, Οκτώβριος, 2011
• “Αττικό Τοπίο: Τέσσερις σύγχρονοι έλληνες Καλλιτέχνες ζωγραφίζουν στην φύση και συνομιλούν με αντικείμενα των συλλογών Αγριολούλουδα, Μικρόκοσμος και Γλαύκες του ΜΚΗΛ», Ιούνιος –Δεκέμβριος 2012.
• “Εννεπε Μούσα” Μαρία Κουτμάνη, Μια νέα Συλλογή της εκπαιδευτικού και κοσμηματοποιού Μαρίας Κουτμάνη, εμπνευσμένη από στίχους της Οδύσσειας του Ομήρου. Τα καλλιτεχνήματα έγιναν με την τεχνική φέλτινγκ η οποία διδάσκεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2010 στο Μουσείο Κοσμήματος από την καλλιτέχνιδα.

2013

• «Από τη Ντουλάπα στη Δεξίωση: Καθημερινά και Βραδινά Τσαντάκια 1800-1980 από τη Συλλογή της Λίζας Γραμματικοπούλου Μούσση», Φεβρουάριος –Μαίος 2013

2013     

·        «Ταξιδεύοντας στους Μύθους και την Τέxνη: 1973, 2013: 40 χρόνια μετά τα παιδιά του νηπιαγωγείου και του Art του ΙΒ1 της Σχολής Μωραΐτη δημιουργούν έργα εμπνευσμένα από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κοσμήματος.» Μάιος –Οκτώβριος 2013

·        Kim Walljung «Κοσμήματα σε Χρώματα Βενετίας». Εικαστικά κοσμήματα από γυαλί.

16 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ – 22 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

2014

·        «50 χρόνια γούρι, αφιέρωμα στη μικρογλυπτική του γουριού και στη μινωική Κρήτη» έργα Ηλία Λαλαούνη από τις μόνιμες συλλογές

·        Χαρά Καραμιχάλη, Μαίρη Ζωή Μουστακούδη, Δώρα Χαραλαμπάκη

“3τίτλοι: Βυθός, Χελώνες, Καρφιά” 4 Φεβρουαρίου -31 Μαρτίου 2014

·        «ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΑ ΣΤΗ ΓΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΧΙΛΗ ΣΤΗ ΝΕΑΠΟΛΗ» από τη Συλλογή του Κώστα Μανάκου

1 Οκτωβρίου  – 31 Δεκεμβρίου 2014

Εκπαίδευση

Το ΜΚΗΛ αποτελεί ένα χώρο με κατεξοχήν εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Παρέχει την επιλογή ανάμεσα σε περισσότερα από 20 εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές ομάδες όλων των τάξεων, ομάδες ενηλίκων και ομάδες ειδικού κοινού. Επιπλέον, διοργανώνει ημερίδες και επιμορφωτικά σεμινάρια που σχετίζονται θεματικά με την τέχνη του κοσμήματος αλλά και τις διακοσμητικές τέχνες. Παρέχει θέσεις πρακτικής άσκησης σε φοιτητές και σπουδαστές και προσφέρει τους χώρους του σε ειδικούς επιστήμονες αλλά και σε επισκέπτες για έρευνα και εξειδικευμένη μελέτη.

Βιβλιοθήκη

Η Βιβλιοθήκη του ΜΚΗΛ φιλοξενεί περισσότερους από 5.000 τίτλους, με ορισμένους από αυτούς σπάνιους. Πρόκειται για μια συλλογή βιβλίων, εξειδικευμένη στο κόσμημα και την ιστορία του, στην ιστορία της τέχνης, ελληνικής και παγκόσμιας, στους ξένους πολιτισμούς απανταχού, την λαϊκή τέχνη και το design, την φωτογραφία και την αρχιτεκτονική, αλλά και κάθε άλλη μορφή διακοσμητικής τέχνης. Η βιβλιοθήκη είναι επισκέψιμη από το κοινό.

Εκδόσεις

Το Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη έχει, εκτός από τις πλούσιες συλλογές του και πολλές δικές του εκδόσεις, μέσα από τις οποίες παρέχει πληροφορίες για τις μόνιμες συλλογές του αλλά και για περιοδικές εκθέσεις που έχει επιμεληθεί . Ορισμένες από τις εκδόσεις είναι οι εξής ακόλουθες:

THE VALUE OF TIME

This bilingual edition (Greek-English) includes selected objects from the temporary exhibition “The Value of Time: Pocket Watches from Greek Collections” which took place in the (February – October 2006). At the same time this catalogue is a calendar for the year 2006. ISBN 960-88886-03-3

ILIAS LALAOUNIS: MODERN REVIVAL OF ANCIENT GOLD

by Anna Beatriz-Chadour-Sampson & Ioanna Lalaounis - Tsoukopoulou. : . 130 pages with illustrations. (publication in English)

ISBN 960-7417-07-0

ILIAS LALAOUNIS METAMORPHOSES : 1985. text and photos. 344 pages, 310 illustrations.

This publication covers the most important collections by from 1957 until 1984 with a description and analysis by the artist. (available in Greek, English and French)

ILIAS LALAOUNIS. ART GLYPTIQUE: LE BOUCLIER D'ACHILLE : , 1995. Text, photos, captions and bibliography. 23 pages, 23 color illustrations. The seal stones comprise the collection "The Shield of Achilles". With an introduction by Pierre Amandry this publication covers the importance of revival of the seal stone technique. (in French)

ILIAS LALAOUNIS OBJETS D'ART Athens: Jewelry Museum, 1985. 84 pages, 92 illustrations. Five of the collections with microsculptures by are found in this publication. With introductory texts and comments on the objects. (in English)

IOANNA LALAOUNI'S (ED.), ILION : ILJM, 1985. Text, photos, captions, and bibliography 76 pages, 44 illustrations.

Introduction by , text by George S. Korres and reproductions of the book "Ilios" by Heinrich Schliemann accompany the modern creations.

(This is a trilingual edition in Greek, English and French)

MUSEUM NEWSLETTER Current issue with news from the Museum, international news, programs.

PLANTZOS, DEMETRES (ED.), ARTIST'S JEWELLERY IN CONTEMPORARY : A FEMALE PERSPECTIVE? : ILJM, 2000.

A TRIBUTE TO MAGNIFICENCE : , 2008. 238 pages with illustrations. Available in English and Romanian.

ETHNIC JEWELLERY : , 2007. 115 pages with illustrations.

Available in English.

NORWEGIAN JEWELLERY 1945 - 1997 : of Decorative Arts, 1997. 15 pages with illustrations.

Available in English.

WILDFLOWERS OF : , 1997. 14 pages with illustrations.

Available in English.

CHALLENGING THE CHÂTELAINE!

Marianne Aav, Helen Williams Drutt English (ed.) : Designmuseo, 2006. 199 pages with illustrations.

Available in English.

MASKERADE : Galerie Ra, 2001. 159 pages with illustrations.

Available in Dutch, English.

FRIVOLOUS FASHION, FABULOUS FAUX. A CENTURY OF COSTUME JEWELRY FROM THE COLLECTION OF E. ANGELOPOULOU, 1880-1980

, 2008. 251 pages with illustrations.

Available in Greek, English.

GEORGE HADOULIS

by Eleni Athanasiou. , 2010. 95 pages with illustrations.

Available in English.

NEW TERRITORIES GREEK STUDIO JEWELRY

By Ioanna I. Lalaouni. Athens, 2016.

Available in English.

Πηγές

[1]

[2]