Μοσούλη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 36°22′0″N 43°07′0″E / 36.36667°N 43.11667°E / 36.36667; 43.11667


Μοσούλη
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Μοσούλη
36°22′0″N 43°7′0″E
Χώρα Ιράκ
Διοικητική υπαγωγήΝτουχόκ
Διοίκηση
Υψόμετρο223
Πληθυσμός1,800,000 (2008)
Τηλ. κωδ.60 και 40
Ζώνη ώραςUTC+03:00
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Μοσούλη (αραβικά: الموصل, al mawṣil) είναι πόλη του Ιράκ στις όχθες του ποταμού Τίγρη. Αποκαλείται επίσης Αl-Faiha (Παράδεισος), Αl-Khaḍrah (Πράσινη), καθώς και Μαργαριτάρι του Βορρά.[1] Η παλαιά πόλη βρίσκεται στη δυτική όχθη του ποταμού, απέναντι από την αρχαία πόλη της Νινευή στην ανατολική πλευρά. Η πόλη, έχοντας πληθυσμό 1,5 εκατομμυρίων κατοίκων, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πληθυσμιακά πόλη στο Ιράκ, μετά τη Βαγδάτη και πριν τη Βασόρα. Τον Ιούνιο 2014, η τρομοκρατική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε κατέλαβε την πόλη[2].

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περιοχή στην οποία βρίσκεται η σύγχρονη Μοσούλη ήταν η αρχαία Νινευή, η οποία αναφέρεται σε 34 αποσπάσματα της Βίβλου και αποτελούσε πρωτεύουσα της Ασσυρίας. Το 611 π.Χ., η Νινευή πέρασε στα χέρια των Χαλδαίων, βάζοντας τέλος στην Ασσυριακή Αυτοκρατορία.

Η πόλη αποτελεί ιστορικό κέντρο για την Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής και το χριστιανικό δόγμα του Νεστοριανισμού, ενώ επίσης βρίσκονται εκεί τάφοι προφητών της Παλαιάς Διαθήκης, όπως του Ιωνά και του Ναούμ.

Το όνομα Μοσούλη δόθηκε στην πόλη από τους Άραβες, όταν ανέλαβαν την εξουσία στην περιοχή της Άνω Μεσοποταμίας. Από τότε εξελίχτηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο της περιοχής, καθώς αποτελούσε σταυροδρόμι των εμπορικών καραβανιών μεταξύ Περσίας και Συρίας. Έγινε γνωστή για τα μάρμαρά της, ενώ επίσης στην πόλη παρασκευάζονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα μουσελίνες, υφάσματα αρίστης ποιότητας από την οποία πήραν και το όνομά τους.

Το 10ο αιώνα, ο εμίρης της Μοσούλης κατάφερε να κερδίσει για την πόλη καθεστώς ημιανεξαρτησίας, ενώ τον 11ο αιώνα η πόλη έγινε πρωτεύουσα του κράτους των Σελτζούκων. Το 13ο αιώνα, κυριεύτηκε από τους Μογγόλους, αλλά δεν καταστράφηκε όπως συνήθως, καθώς ο κυβερνήτης της πόλης, Μπαντρ αλ-Ντιν Λου’λου’, βοήθησε τον αρχηγό των Μογγόλων στις εκστρατείες του στη Συρία. Το 1262, περνά υπό περσική κυριαρχία και μετά στα χέρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1918, όταν τελείωσε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος.

Η Μοσούλη σταμάτησε να θεωρείται μείζον στρατηγικό εμπορικό κέντρο μετά τη διάνοιξη της Διώρυγας του Σουέζ, η οποία επέτρεπε ταξίδια από και προς την Ινδία. Ωστόσο, άρχισε και πάλι να αναπτύσσεται από τη δεκαετία του '20 και έπειτα, μετά τον εντοπισμό πολύτιμων κοιτασμάτων πετρελαίου.

Το 1916, μυστικές συμφωνίες μεταξύ βρετανικής και γαλλικής κυβέρνησης οδήγησαν στη διχοτόμηση των εδαφών της γύρω περιοχής από την Ιορδανία μέχρι το Ιράν και το διαμοιρασμό τους ανάμεσα στις δυο χώρες: το βόρειο τμήμα, δηλαδή τα εδάφη της Συρίας και του Λιβάνου, θα ήταν υπό γαλλική επιρροή, ενώ στους Βρετανούς θα υπάγονταν η Ιορδανία, το Ιράκ και, μετά από διαπραγματεύσεις, η Παλαιστίνη. Η Μοσούλη βρισκόταν στο βόρειο τμήμα, άρα θα αποτελούσε πόλη της Συρίας, ωστόσο η εύρεση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων πριν το τέλος του Πολέμου ώθησε τη βρετανική κυβέρνηση να επαναδιαπραγματευτεί τη συγκεκριμένη περιοχή με τη Γαλλία.

Κατά συνέπεια, η Μοσούλη και η γύρω περιοχή αποτέλεσαν τμήμα της βρετανικής κυβέρνησης του Ιράκ, ωστόσο η Τουρκία συνέχισε να διεκδικεί την περιοχή αυτή. Οριστική λύση υπέρ του Ιράκ έδωσε η Κοινωνία των Εθνών το 1926 και η Συνθήκη της Λωζάννης μεταξύ Μ. Βρετανίας, Ιράκ και Τουρκίας.

Το 1967 ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο της Μοσούλης.[3]

Κατά το 1991, τη Μοσούλη και γύρω περιοχές έπληξαν ταραχές από την κατάπνιξη της εξέγερσης του κουρδικού πληθυσμού ενάντια στο καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν. Η Μοσούλη υπέφερε επίσης κατά τον πόλεμο μεταξύ Ιράκ και Ιράν. Στις 15 Απριλίου 2003, αμερικανικά στρατεύματα άνοιξαν πυρ εναντίον διαδηλωτών, οι οποίοι ήταν αντίθετοι με την παρουσία τους στο Ιράκ. Οι συρράξεις προκάλεσαν το θάνατο 7 ατόμων.[4] Επίσης, τον Ιούλιο του 2003 σκοτώθηκαν στη Μοσούλη οι δυο γιοι του πρώην προέδρου της χώρας, Σαντάμ Χουσεΐν.[5]

Ιρακινός εμφύλιος πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πτώση της Μοσούλης (2014)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούνιο 2014, η τρομοκρατική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε κατέλαβε την πόλη[6]. Είχαν προηγηθεί, τον Ιανουάριο του 2014, η πτώση της Φαλούτζας και του Ραμάντι.

Οι μαχητές της οργάνωσης, υπό την ηγεσία του Αμπού Αμπντουλραχμάν αλ-Μπιλαουί επικράτησαν του ιρακινού στρατού που υπερασπιζόταν την πόλη, υπό τη διοίκηση του αντιστράτηγου Μαχντί Γκαράουι.

Η επιχείρηση των δυνάμεων του ISIS για την κατάληψη της Μοσούλης ξεκίνησε στις 4 Ιουνίου του 2014. Ο αριθμός των μαχητών του ISIS δεν ξεπερνούσε τους 1.500 άνδρες[7][8] την ώρα που ο στρατός του Ιράκ είχε εγκατεστημένους στην πόλη 30.000 στρατιώτες[7][9]. Εντός έξι ημερών, οι μαχητές του ISIS είχαν καταφέρει, παρά την αριθμητική υπεροχή του ιρακινού στρατού, να καταλάβουν την πόλη καθώς και το Διεθνές Αεροδρόμιο της Μοσούλης με τα ελικόπτερα που βρίσκονταν αποθηκευμένα εκεί.[10]

Υπολογίζεται πως 500.000 άμαχοι πολίτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Μοσούλη κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων.[11] Μετά την πτώση της Μοσούλης, το Ισλαμικό Κράτος ανακήρυξε την πόλη πρωτεύουσά του στην περιοχή του Ιράκ.

Στις 24 Μαρτίου 2016, μια μέρα μετά την είσοδο των δυνάμεων του στρατού της Συρίας στην πόλη της Παλμύρας (η οποία είχε επίσης καταληφθεί από Ισλαμικό Κράτος), οι Ιρακινές Ένοπλες Δυνάμεις σε συνεργασία με τη σιιτική πολιτοφυλακή (γνωστή ως «Μονάδες Κινητοποίησης του Λαού») ξεκίνησαν επιχειρήσεις ανακατάληψης της επαρχίας της Νινευή.[12] Στην ίδια περιοχή έχουν αναπτυχθεί και δυνάμεις των Κούρδων Πεσμεργκά καθώς και δυνάμεις του αμερικανικού στρατού, ο οποίος επιβλέπει και οργανώνει την επιχείρηση ανακατάληψης της πόλης της Μοσούλης.

Ανακατάληψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την 9η Ιουλίου 2017,ο πρωθυπουργός του Ιράκ, Χάιντερ αλ-Αμπάντι ανακοίνωσε τη νίκη κατά του Ισλαμικού Κράτους στην πόλη της Μοσούλης. Η μάχη της Μοσούλης άρχισε στις 16 Οκτωβρίου 2016 και έληξε στις 9 Ιουλίου 2017, έπειτα από 8 μήνες περίπου. Οι μάχες εντάθηκαν σταδιακά καθώς οι ιρακινές δυνάμεις, υποστηριζόμενες από τον συνασπισμό υπό τις ΗΠΑ. Η πόλη είχε εγκαταλειφθεί από τις ιρακινές δυνάμεις στα χέρια των τζιχαντιστών από τον Ιούνιο του 2014.[13]

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικονομία της πόλης στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στα κοιτάσματα πετρελαίου που διαθέτει η περιοχή. Η οικονομική δραστηριότητα της πόλης επίσης στηρίζεται από τα αγροτικά της προϊόντα, όπως φρούτα, δημητριακά και άλλα προϊόντα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Mosul, Iraq
  2. ↑ Afp, Reuters (11 Ιουνίου 2014). «Ισλαμιστές κατέλαβαν τη Μοσούλη». Η Καθημερινή (στα greek). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  3. ↑ «جامعة الموصل». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2008. 
  4. ↑ Newsroom ΔΟΛ (16 Απριλίου 2003). «Ένταση και πάλι στο Β.Ιράκ, Επτά Ιρακινοί νεκροί σε ταραχές στη Μοσούλη - Επίσκεψη Φρανκς στη Βαγδάτη». in.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2008. 
  5. ↑ Rym Brahimi· David Ensor· Jamie McIntyre· John King· Barbara Starr· Harris Whitbeck (23 Ιουλίου 2003). «Pentagon: Saddam's sons killed in raid». Παραγωγοί Pam Benson & Kevin Flower. CNN.COM. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2008. 
  6. ↑ Afp, Reuters (11 Ιουνίου 2014). «Ισλαμιστές κατέλαβαν τη Μοσούλη». Η Καθημερινή (στα greek). Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  7. ↑ 7,0 7,1 «Iraq army capitulates to Isis militants in four cities». The Guardian. 11 Ιουνίου 2014. http://www.theguardian.com/world/2014/jun/11/mosul-isis-gunmen-middle-east-states. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2016. 
  8. ↑ «Iraqis flee Mosul after fighters seize city». Al Jazeera. 11 Ιουνίου 2014. 
  9. ↑ «Battle for Mosul: Critical test ahead for Iraq». BBC. 11 Ιουνίου 2014. http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-27789770. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2016. 
  10. ↑ «Mosul falls to militants, Iraqi forces flee northern city». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2016. 
  11. ↑ «Iraq crisis: Islamists force 500,000 to flee Mosul». BBC. 11 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2016. 
  12. ↑ «Επιχείρηση ανακατάλυψης (sic) της Μοσούλης από τις ιρακινές δυνάμεις». Έθνος. ΑΠΕ-ΜΠΕ. 24 Μαρτίου 2016. http://www.ethnos.gr/diethni/arthro/epixeirisi_anakatalypsis_tis_mosoulis_apo_tis_irakines_dynameis-64351231/. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2016. 
  13. ↑ Newsroom (9 Ιουλίου 2017). «Μοσούλη: Ξεκίνησαν οι πανηγυρισμοί του ιρακινού στρατού - Θέμα χρόνου η ανακατάληψη (pics)». CNN. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μοσούλη&oldid=10427586"