Μανιάκι Μεσσηνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 37°4′35.04″N 21°46′21.00″E / 37.0764000°N 21.7725000°E / 37.0764000; 21.7725000

Μανιάκιον
Μανιάκιον is located in Greece
Μανιάκιον
Μανιάκιον
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΑποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
ΔήμοςΠύλου - Νέστορος
Δημοτική ΕνότηταΠαπαφλέσσα
Δημοτική ΚοινότηταΜανιακίου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο590 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος15
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΥψηλή Ράχη
Ψηλή Ράχη
«του Μανιάκη»
Ταχ. κώδικας246 00
Τηλ. κωδικός2722
δεδομένα
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Μανιάκι (αποσαφήνιση).
Διοικητική υπαγωγή οικισμού:

το Μανιάκι

Ελληνική Δημοκρατία
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου - Δυτικής Ελλάδας - Ιονίου
Περιφέρεια Πελοποννήσου
Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας
Δήμος Πύλου - Νέστορος
Δημοτική Ενότητα Παπαφλέσσα
Δημοτική Κοινότητα
Οικισμός Μανιάκι

Το Μανιάκι,[1] αναφερόμενο επίσημα ως το Μανιάκιον και παλαιότερα ως «του Μανιάκη» ή η Υψηλή Ράχη, είναι ορεινός οικισμός κοντά στο Βλαχόπουλο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας.

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μανιάκι βρίσκεται βόρεια από το Βλαχόπουλο από το οποίο απέχει 7 περίπου χιλιόμετρα, βορειοανατολικά από τη Χώρα από την οποία απέχει περίπου 12 χιλιόμετρα. Έχει υψόμετρο 590[2] μέτρα και απέχει από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους περίπου 28 χιλιόμετρα. Κοντά στο Μανιάκι βρίσκονται, προς τα βορειοδυτικά του η Φλεσιάδα σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων, προς τα νότιά του το Τουλούπα Χάνι σε απόσταση 3 περίπου χιλιομέτρων, προς τα ανατολικά του το Κοντογόνι σε απόσταση 7 περίπου χιλιομέτρων και προς τα νοτιοανατολικά του οι Άγιοι Απόστολοι, σε απόσταση 6 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.

Ιστορία του οικισμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής της Πυλίας. Η περιοχή του χωριού κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Ο οικισμός, αναφέρεται τουλάχιστον από την εποχή της Ενετοκρατίας με διάφορες ονομασίες, όπως η Υψηλή Ράχη ή Ψηλή Ράχη, το Μανιάκι ή «του Μανιάκη».[3] Ιστορικά το Μανιάκι είναι κυρίως γνωστό για τη σημαντική μάχη που δόθηκε εκεί στις 20 Μαΐου του 1825 ανάμεσα στους Έλληνες επαναστάτες υπό την ηγεσία του Παπαφλέσσα και τον αιγυπτιακό στρατό υπό τον Ιμπραήμ πασά,[4] η οποία έληξε με την ήττα των Ελλήνων και τον θάνατο εκατοντάδων αγωνιστών μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονταν και οι οπλαρχηγοί Παπαφλέσσας, Πιέρος Βοϊδής,[5] Δημήτριος Δικαίος,[6] Παναγιώτης Κεφάλας,[7] κ.α.

Β΄ Ενετοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Τερριτόριο Ναβαρίνου

Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας αναφερόταν ως Μινιάκι ή Μανιάκι ή Υψηλή Ράχη ή Ψηλή Ράχη (Miniaki[8] ή Magnaci[8] ή Ibsili Rake[8] ή "Schilirachi"[8] ή Sacrahi[9] ή Psili Rachi[10]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το χωριό Ψηλή Ράχη (Sacrahi), ανήκε, το 1689, στην επαρχία του Ναβαρίνου (Territorio di Navarin), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης). Με βάση την ενετική απογραφή Corner του 1689, το χωριό είχε 84 κατοίκους.[9] Το χωριό Ψηλή Ράχη (Psili Rachi), αναφέρεται, στα τέλη του 17ου αιώνα, στο Breve descrittione del Regno di Morea,[10] και επίσης ως Μανιάκι ή «του Μανιάκη» κατά την Καταγραφή της Εκκλησιαστικής περιουσίας (1699),[11] ως Schilirachi στην απογραφή Grimani του 1700,[8] καθώς και ως Magnaci σε χάρτη του 1700.[8]

Β’ Τουρκοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Καζάς Ναβαρίνου

Μετά το 1715, όταν οι Τούρκοι έδιωξαν τους Ενετούς από τον Μωριά και ξαναγύρισαν, μετονόμασαν τη Βαρωνία της Μεθώνης σε Βιλαέτι της Αρκαδιάς. Κατά την περίοδο που η ευρύτερη περιοχή της Πυλίας τελούσε υπό τη β’ οθωμανική κατοχή (1715-1821), το χωριό Υψηλή Ράχη υπαγόταν στον Καζά Ναβαρίνου σύμφωνα και με την έκδοση της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα με τίτλο A Historical and Economic Geography of Ottoman Greece: The Southwestern Morea in the 18th Century, αφού μετά την ανακατάληψη των περιοχών του Μωριά από τους Τούρκους, η περιοχή του Ναβαρίνου, δηλαδή της Πυλίας, αποτέλεσε ένα ακόμα τμήμα της οθωμανικής (defter) κτηματογράφησης. Το χωριό αναφερόταν στα οθωμανικά τουρκικά ως Miniaki ή Ibsili Rake (karye).[8]

Νεότερη ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επίσης το χωριό αναφερόταν τον 19ο αιώνα ως Mariaki σύμφωνα με τον Pouqueville το 1815 και ως Maniaki σύμφωνα με την απογραφή του 1829, που έγινε από την «επιστημονική αποστολή του Μοριά» (Mission scientifique de Morée), τμήμα της γαλλικής αποστολής με την ονομασία Εκστρατεία του Μοριά (Expédition de Morée), η οποία ήταν αποστολή εκστρατευτικού σώματος 13.000-15.000 ανδρών, υπό την αρχηγία του Νικολάου - Ιωσήφ Μαιζώνος στην Πελοπόννησο, μεταξύ των ετών 1828 και 1833, ενώ η πρώτη επίσημη ονομασία του χωριού, μετά από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, ήταν η ονομασία Μανιάκι.[11] Υπάρχουν επίσης αναφορές του χωριού και ως «του Μανιάκη».

20 Μαΐου 1825: Μάχη στο Μανιάκι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Μάχη στο Μανιάκι

Το χωριό είναι πολύ κοντά στον ομώνυμο λόφο Μανιάκι, όπου στις 20 Μαΐου 1825, έγινε η Μάχη στο Μανιάκι, μεταξύ των αιγυπτιακών στρατευμάτων του Ιμπραήμ πασά και των ανδρών του Παπαφλέσσα, κατά τη διάρκεια της οποίας οι Έλληνες προκάλεσαν τρόμο και μεγάλη φθορά στους θρασύδειλους εισβολείς, ενώ έπεσαν μαχόμενοι ο Παπαφλέσσας και οι ολίγοι συμπολεμιστές του. Ο Ιμπραήμ νωρίτερα προσπάθησε δίχως το αναμενόμενο αποτέλεσμα να εδραιώσει το ασκέρι του στα νότια της Μεσσηνίας, για να εξασφαλίσει την επικοινωνία Μεθώνης-Κορώνης και οχύρωσε τη στενή οδό μεταξύ Μεθώνης και Νεοκάστρου. Ο ίδιος είχε στρατοπεδεύσει στον μεσσηνιακό κάμπο. Στη δυτική Μεσσηνία, την άνοιξη του 1825, διαδραματίστηκαν αρκετές μάχες μεταξύ Ελλήνων και Αιγυπτίων, που αποδεικνύουν τις προσπάθειες των πρώτων να καθηλώσουν αρχικά τις δυνάμεις του εχθρού στην περιοχή και στη συνέχεια να τον αναγκάσουν να εγκαταλείψει την Πελοπόννησο.[12] Με εξαίρεση τη νικηφόρα Μάχη της Σχινόλακκας, η ήττα και η διάλυση του στρατού του Σκούρτη, που έγινε κατά τη Μάχη του Κρεμμυδίου, την 7η Απριλίου 1825, οδήγησε σε μια σειρά από ήττες τα ελληνικά στρατεύματα με κορύφωση τον ένδοξο θάνατο του Παπαφλέσσα μετά των συμπολεμιστών του, κατά τη διάρκεια της Μάχης στο Μανιάκι. Ο αιγυπτιακός στρατός παρέταξε, στην περιοχή του χωριού, περί τους 3.000 ιππείς και πεζούς στρατιώτες, ενώ η ισχνή ελληνική δύναμη, αμυνόμενη στη θέση Ταμπούρια, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικός τόπος,[13] με επικεφαλής τον Παπαφλέσσα, δεν αριθμούσε παραπάνω από 600 (κατά άλλους ερευνητές 300 ή 500) πολεμιστές.[14] Η παραμονή και αντίσταση του Παπαφλέσσα και των λιγοστών συντρόφων του στο Μανιάκι ήταν μέγιστη ηρωϊκή πράξη, και ταυτόχρονα η θυσία τους αυτή ψύχωσε τους Έλληνες να συνεχίσουν τον αγώνα κατά των ορδών των μουσουλμάνων. Αποδείχτηκε εκ νέου, από άποψη στρατιωτικής τακτικής και βάση του αποτελέσματος της μάχης, η θρασυδειλεία της γενικότερα επικρατούσας τότε ευρωπαϊκής στρατιωτικής τακτικής, καθώς νωρίτερα ο οργανωμένος από Γάλλους αξιωματικούς (Livron, Boyer, κ.λπ.) στρατός του Ιμπραήμ αντιμετώπισε σθεναρές αντιστάσεις και κατέλαβε μετα κόπων, μέχρι το τέλος της άνοιξης του 1825, εύκολα το Νεόκαστρο, το Παλαιόκαστρο, ενώ με τις μάχες που έγιναν στη συνέχεια, με την Πτώση της Σφακτηρίας, στις 26 Απριλίου 1825 και τελικά τη Μάχη στο Μανιάκι, στις 20 Μαίου 1825, ο Ιμπραήμ συνάντησε σθεναρότατη αντίσταση από τις Ελληνικές δυνάμεις που φρέναραν την προέλασή του στη Μεσσηνία,[12] ως το 1827, όταν και ολοκληρωτικά ηττήθηκε μαζί με τις βαρβαρικές ορδές του τελικά κατά τη διάρκεια της ολοκληροτικά καταστροφικής και ταπεινωτικής για τον αιγύπτιο Ναυμαχίας του Ναυαρίνου (8 Οκτωβρίου 1827).

Διοικητική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μανιάκι[15] προσαρτήθηκε αρχικά, το 1835,[16] στον παλαιό Δήμο Σκάρμιγκος,[17][18] που είχε ως έδρα τον Σκάρμιγκα (σήμερα η Μεταμόρφωση), ως το 1840,[19] που ο δήμος αυτός καταργήθηκε και ο οικισμός αποσπάται από τον Δήμο Σκάρμιγκος και προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Βουφράσου (μεταγενέστερα Δήμος Βουφράδος),[20] όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Τουλάχιστον από το 1844 ως 1879 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως «του Μανιάκη» και από το 1879 ως το 1889 ως το Μανιάκι. Από το 1889 ως το 1896 αναφερόταν ως το Μανιάκιον και από το 1896 ως το 1940 και πάλι ως το Μανιάκι. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, επίσης σαν Μανιάκη στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Βουφράσου της Επαρχίας Πυλίας με πληθυσμό 183 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[21] Έδρα του Δήμου Βουφράσου ως το 1851 ήταν το Χαντζή (σήμερα ο Χατζής) και από το 1851 ως το 1856 το Βλαχόπουλο και στη συνέχεια ξανά ο Χατζής. Το 1912[22] το Μανιάκι προσαρτάται στην Κοινότητα Κοντογονίου.[23] Στην ίδια κοινότητα προσαρτώνται επίσης, το 1912, οι οικισμοί Μαργέλι και Κοντογόνι ως έδρα. Το 1915[24] ο οικισμός Κοντογόνι και η Κοινότητα Κοντογονίου μετονομάζονται σε Παπαφλέσσας και Κοινότητα Παπαφλέσσα αντίστοιχα. Σύμφωνα με μια πηγή, από το 1928 (αναφορά στην απογραφή του 1928) και επίσημα από το 1931,[25] το Μανιάκι αποσπάται από την Κοινότητα Παπαφλέσσα και ορίζεται ως έδρα της Κοινότητας Μανιακίου,[26] στην οποία προσαρτήθηκε και ο οικισμός Τουλούπα Χάνια (καταργήθηκε το 1940 και αναγνωρίσθηκε εκ νέου, το 1961, ως Τουλούπα Χάνι και επαναπροσαρτήθηκε στην ίδια κοινότητα). Από το 1940 ως σήμερα το χωριό αναφέρεται επίσημα ως το Μανιάκιον. Το Μανιάκιον παρέμεινε ως έδρα της Κοινότητας Μανιακίου , από το 1931 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», το Μανιάκιον υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Παπαφλέσσα,[27][28] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» το Μανιάκιον ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος.[29][30] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Το Μανιάκιον σήμερα είναι η έδρα της Τοπικής Κοινότητας του Μανιακίου του Δήμου Πύλου-Νέστορος,[1] στην οποία υπάγεται επίσης και ο οικισμός Τουλούπα Χάνι.

Κάτοικοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 34 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες, ενώ παλαιότερα η κύρια απασχόληση ήταν η κτηνοτροφία.

Εξέλιξη Πληθυσμού του Μανιακίου Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1689 84[9]
1844 195[31]
1851 183[21]
1879 211[32]
1889 232[33]
1896 235[34]
1907 304[35]
1920 290[36]
1928 294[37]
1940 280[38]
1951 251[39]
1961 182[40]
1971 100[41]
1981 60[42]
1991 38[43]
2001 59[44]
2011 34[45]

Κτίρια – αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια, στο ιστορικό Μανιάκι υπάρχουν ο ανδριάντας του Παπαφλέσσα,[46] καθώς και οι εκκλησίες του χωριού, ο Ιερός Ναός του Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου, Η εκκλησια του Αγίου Κωνσταντίνου και Αγιας Ελενης εκκλησια της Αναστάσεως του Χριστου, οι οποίοι υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας. Στην εκκλησία της Ανάστασης,[46] η οποία κτίστηκε, το 1911, πάνω στο πεδίο της μάχης, με μέριμνα του μητροπολίτη Μεσσηνίας Μελετίου, φυλάσσονται επίσης τα οστά των επαναστατών που σκοτώθηκαν στη μάχη του 1825.[46] Στα αξιοθέατα της περιοχής του χωριού περιλαμβάνεται και το Μνημείο της Μάχης του Μανιακίου.

Μνημείο της Μάχης του Μανιακίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λίγο πιο βόρεια από το χωριό, σε απόσταση περίπου 3,5 χιλιομέτρων, στη διαδρομή προς τη Φλεσιάδα, στη θέση Ταμπούρια,[47] βρίσκεται και το Μνημείο του Παπαφλέσσα[46] ή Μνημείο της Μάχης του Μανιακίου. Το μνημείο έχει ανεγερθεί προς τιμήν των αγωνιστών που έπεσαν κατά τη διάρκεια της μάχης αυτής, ενώ στο εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας,[47] το οποίο βρίσκεται δίπλα από το μνημείο, τελείται Δοξολογία και Επιμνημόσυνη Δέηση, στις 20 Μαΐου κάθε έτους.[48][49]

Αναφορές στην τέχνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Δημοτική Ενότητα Παπαφλέσσα Αρχειοθετήθηκε 2018-02-08 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
  2. ↑ Μανιάκι, από την ιστοσελίδα: buk.gr
  3. ↑ Demetrius J. Georgacas, William A. McDonald, "Place Names of Southwest Peloponnesus: Register and Indexes, U of Minnesota Press, 1969, ISBN 0816657718, ISBN 9780816657711, p. 188: [...] "4395-6. Μανιάκη του, του Μανιάκη, το Μανιάκι, καθαρ. Μανιάκιον, κατ. Μανιακαίος (Μανιακιώτης)." [...]
  4. ↑ Ζενάκος, Αυγουστίνος (6 Απριλίου 2003). «ΜΑΝΙΑΚΙ 1825». tovima.gr. ΤΟ ΒΗΜΑ. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2016. 
  5. ↑ Χρυσανθόπουλος, Φώτιος (1888). Bίοι Πελοποννησίων ανδρών και των έξωθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων, κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου Π. Δ. Σακελλαρίου. σελ. 253 - 254. 
  6. ↑ Χρυσανθόπουλος (1888). σελ. 79.
  7. ↑ Χρυσανθόπουλος (1888). σελ. 101.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Fariba Zarinebaf, John Bennet, Jack L. Davis, "A Historical and Economic Geography of Ottoman Greece: The Southwestern Morea in the 18th Century", "Hesperia", supplement 34, American School of Classical Studies at Athens, Athens 2005, ISBN 0876615345, ISBN 9780876615348, p. 142: [...] "47. MINIAKI OR IBSILI RAKE (karye): Miniaki or Ibsili Rake (Psili Rachi, Ψηλή Ράχη) is the village of Maniaki. The village was called "Schilirachi" in the Venetian census of 1700. No borders are listed. The name Magnaci on the 1700 Venetian map, bounded on its cast and south by the lands of Vlahopoulo". [...]
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών Αρχειοθετήθηκε 2015-12-09 στο Wayback Machine.», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος Αρχειοθετήθηκε 2017-11-06 στο Wayback Machine., Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Απογραφή 1689, Νο 76 Sacrahi - Απογραφή 1879, Νο 76 Αταύτιστο από τον Σπ. Λάμπρου, σελ. 702-703.
  10. ↑ 10,0 10,1 Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο; Αρχειοθετήθηκε 2016-06-06 στο Wayback Machine.", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993, σελ. 110 (Secondo Territorio di Modon- Psili Rachi), p. 125 (Provincia di Messenia).
  11. ↑ 11,0 11,1 Αναστάσιος Αθ. Παναγιωτόπουλος, Μεσαιωνικής Μεσσηνίας ιστορικογεωγραφικά και Κοντοβουνίων οικιστικά, Αναστατικές Εκδόσεις Δ. Ν. Καραβία, Αθήνα 2007, ISBN 978-960-258-103-2, Οικιστική εξέλιξη 1 Αρχειοθετήθηκε 2020-08-11 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimos-pylou-nestoros.gr, Νο 22 Μανιάκι / Μανιακή - Καταγραφή της Εκκλησιαστικής περιουσίας (1699): Μανιάκι -κη και Οικιστική εξέλιξη 2 Αρχειοθετήθηκε 2020-08-11 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimos-pylou-nestoros.gr, Νο 22, Pouqueville (1815): Mariaki - Απογραφή Expedition Scientifique de Moree (1829): Maniaki - Πρώτη επίσημη εμφάνιση μετά από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους (1836): Μανιάκι.
  12. ↑ 12,0 12,1 Νίκος Τόμπρος, «Η Μεσσηνία σε επαναστατική τροχιά (1766-1828)», (σελ. 439-479), από το συλλογικό έργο «Μεσσηνία: Συμβολές στην ιστορία και τον πολιτισμό της», έκδοση: Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Εισηγητές: Αιμιλία Μπάνου, Βασίλειος Λ. Κωνσταντινόπουλος, Ελένη Ζυμή, Andrew Farrington, Δημήτριος Κ. Πανομήτρος, Μαρία Ξανθοπούλου, Ιωάννης Κακούρος, Γιώργος Στείρης, Νικόλαος Δ. Κοντογιάννης, Φωτεινή Β. Πέρρα, Νίκος Φ. Τόμπρος, Θανάσης Χρήστου, Ιωάννης Πλεμμένος, Αριστείδης Ν. Δουλαβέρας, Μαρία Βελιώτη - Γεωργοπούλου, Ιωάννα Κ. Σπηλιοπούλου, επιμέλεια: Α. Ν. Δουλαβέρας, Ι. Κ. Σπηλιοπούλου, Γεωργία Ξανθάκη - Καραμάνου, εκδόσεις "Παπαζήση", Αθήνα 2012, ISBN 978-960-02-2668-3, Ενότητα: Ο Ιμπραήμ (1825-1828), σελ. 462-463.
  13. ↑ "Ταμπούρια" θέσις Αρχειοθετήθηκε 2022-01-27 στο Wayback Machine., ΥΑ Α/Φ31/12503/1158/25-5-1974 - ΦΕΚ 613/Β/19-6-1974 Αρχειοθετήθηκε 2022-01-27 στο Wayback Machine., [...] "Χαρακτηρίζομεν ως ιστορικόν τόπον την θέσιν "Ταμπούρια" Μανιακίου Μεσσηνίας, ένθα έλαβε χώραν, η ιστορική μάχη κατά τον αγώνα των Ελλήνων υπέρ της απελευθερώσεως των εκ του ξενικού ζυγού ." [...], σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος Αρχειοθετήθηκε 2018-04-01 στο Wayback Machine., της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
  14. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμος ΙΒ΄, Αθήνα 1975, σελ. 385.
  15. ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Μανιάκι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  16. ↑ 21-04-1835.
  17. ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Σκάρμιγκος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  18. ↑ «Δήμος Σκάρμιγκα - 1836». xatzi-messinias.gr. Το Χατζή Μεσσηνίας και οι ομορφιές του... 9 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2016. 
  19. ↑ ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840.
  20. ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Βουφράσου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  21. ↑ 21,0 21,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 578.
  22. ↑ ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
  23. ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Κοντογονίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  24. ↑ ΦΕΚ 180Α - 11/05/1915.
  25. ↑ ΦΕΚ 301Α - 29/08/1931.
  26. ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Μανιακίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  27. ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Παπαφλέσσα (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  28. ↑ ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
  29. ↑ ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
  30. ↑ Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Πύλου-Νέστορος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  31. ↑ Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 48.
  32. ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 120.
  33. ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 87.
  34. ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 103.
  35. ↑ Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 394.
  36. ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 236.
  37. ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 275.
  38. ↑ Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 303.
  39. ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 148.
  40. ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 143.
  41. ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 139.
  42. ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 149.
  43. ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 182.
  44. ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 185.
  45. ↑ "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
  46. ↑ 46,0 46,1 46,2 46,3 Μανιάκι, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
  47. ↑ 47,0 47,1 Βαγγέλης Στεργιόπουλος, "Μανιάκι, in memoriam Αρχειοθετήθηκε 2016-08-10 στο Wayback Machine.", από την ιστοσελίδα: www.diakopes.gr του περιοδικού "Διακοπές".
  48. ↑ Εορτασμός της επετείου για την ιστορική μάχη στο Μανιάκι[νεκρός σύνδεσμος], από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
  49. ↑ "Messinia: Olive Culture in the land of Messinia" - "Μεσσηνία. Ο Πολιτισμός της Ελιάς στη Μεσσηνιακή Γη", Biotourism Guide - Βιοτουριστικός Οδηγός, από την ιστοσελίδα: biopolitics.gr, Biotourism – Olive Culture in the land of Messinia, έκδοση: "Biopolitics International Organisation" - "Διεθνής Οργάνωση Βιοπολιτικής", Αθήνα 2015, ISBN 978-960-7508-55-3, ενότητα: "Η Φλεσιά του «Παπαφλέσσα»", σελ. 249.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

π • σ • ε Οικισμοί του Δήμου Πύλου - Νέστορος
Δημοτική Ενότητα ΚορώνηςΧάρτης του Δήμου Πύλου - Νέστορος
Δημοτική Ενότητα Μεθώνης
Δημοτική Ενότητα Νέστορος
Δημοτική Ενότητα Παπαφλέσσα
Δημοτική Ενότητα Πύλου
Δημοτική Ενότητα Χιλιοχωρίων
Έδρα: Πύλος • ^ 1: Οικισμοί με μη μόνιμο πληθυσμό) • Ιστότοπος: Δήμος Πύλου - Νέστορος


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μανιάκι_Μεσσηνίας&oldid=10144275"