Μίλαν Νέντιτς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μίλαν Νέντιτς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Милан Недић (Σερβικά)
Γέννηση2  Σεπτεμβρίου 1878[1]
Γκρότσκα[2]
Θάνατος4  Φεβρουαρίου 1946
Βελιγράδι[3]
Αιτία θανάτουπτώση
Συνθήκες θανάτουαυτοκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Σερβίας
Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας
Πριγκιπάτο της Σερβίας
ΘρησκείαΣερβική Ορθόδοξη Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΣερβικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΣερβικά
ΣπουδέςΣτρατιωτική Ακαδημία Βελιγραδίου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
στρατιωτικός
Περίοδος ακμής1904
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημαανεξάρτητος/η πολιτικός
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατηγός του στρατού/Royal Yugoslav Army
Πόλεμοι/μάχεςΑ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Γερμανική εισβολή στη Γιουγκοσλαβία, Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος και Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαυπουργός
ΒραβεύσειςMemorial medal for the withdrawal of Serbian army through Albania
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μίλαν Νέντιτς (σερβικά : Милан Недић) (Γκρότσκα, Πριγκιπάτο της Σερβίας 2 Σεπτεμβρίου 1878 - Βελιγράδι, Γιουγκοσλαβία 4 Φεβρουαρίου 1946) ήταν Σέρβος στρατιωτικός και πολιτικός της Γιουγκοσλαβίας. Ήταν ο αρχηγός του γενικού επιτελείου του γιουγκοσλαβικού στρατού, υπουργός του πολέμου στη Βασιλική Γιουγκοσλαβική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός της ναζιστικής κυβέρνησης-μαριονέτας της Σερβίας κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου.

Μετά τον πόλεμο οι Γιουγκοσλαβικές κομμουνιστικές αρχές τον φυλάκισαν. Το 1946 ανακοίνωσαν ότι ξαφνικά αυτοκτόνησε πηδώντας από ένα παράθυρο[4]. Αυτός ο ισχυρισμός έχει πρόσφατα τεθεί υπό αμφισβήτηση, με την μαρτυρία του Μίοντραγκ Μλαντένοβιτς πρώην αξιωματικός στη γιουγκοσλαβική φυλακή[5].

Πρώιμος βίος και στρατιωτική καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Βελιγράδι και στο προάστιο της Γκρότσκα στις 2 Σεπτεμβρίου 1878 από τον Ρζόρτζε και την Πελαγία Νέντιτς. Ο πατέρας του ήταν αρχηγός της τοπικής περιοχής και η μητέρα του ήταν δασκάλα. Ήταν η εγγονή του Νίκολα Μιχαήλοβιτς ο οποίος αναφέρεται στα γραπτά του ποιητή Σίμα Μιλουτίνοβιτς και ήταν σύμμαχος Καραγιώργη. Η οικογένεια Νέντιτς ζούσε αρχικά Ζαόκα κοντά Λαζάρεβατς. Δύο πρόγονοι της οικογένειας τα δύο αδέλφια, Ντάμιαν και Γκλιγκόριε ο οποίος υπερασπίστηκε την Μονή Τσοκεσίνα από τους Τούρκους κατά την Σερβική επανάσταση. Η οικογένεια έλαβε το όνομά της από την προγιαγιά που λεγοταν Νέδα και ήταν μέλος της φυλής Βασοϊέβιτσι στο Μαυροβούνιο[6].

Τελείωσε γυμνάσιο στο Κραγκούγιεβατς το 1895 και εισήλθε στο χαμηλότερο επίπεδο της στρατιωτικής ακαδημίας στο Βελιγράδι. Το 1904 ολοκλήρωσε το ανώτερο επίπεδο της ακαδημίας, στη συνέχεια εντάχτηκε στον Σερβικό στρατό [7] Πολέμησε με το σερβικό στρατό κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και έλαβε πολλά μετάλλια για την ανδρεία του. Το 1913 προήχθη στο βαθμό του αντισυνταγματάρχη . Υπηρέτησε με το σερβικό στρατό κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου και είχε εμπλακεί σε ενέργειες οπισθοφυλακής κατά τη διάρκεια της υποχώρησης από την Αλβανία, τον χειμώνα του 1915. Το ίδιο έτος προήχθη στο βαθμό του συνταγματάρχη και ήταν ο νεότερος συνταγματάρχης στο σερβικό γενικό επιτελείο. Διορίστηκε σύμβουλος με διάταγμα του βασιλιά Πέτρου το 1916. Προς το τέλος του πολέμου στον Νέντιτς δόθηκε η εντολή να διοικεί μια ταξιαρχία πεζικού της περιοχής Τιμόκ[6].

Με την δημιουργία του Βασιλείου Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων παρέμεινε στην διοίκηση της ταξιαρχίας πεζικού[6] το 1919 υπηρέτησε επίσης ως ντε φάκτο επικεφαλής του 4ου σώματος στρατού στην Κροατία γιατί ο ονομαστικός διοικητής του, Μπόζινταρ Γιάνκοβιτς]], ήταν ανάπηρος και παλαίμαχος. Ξάδελφος του Νέντιτς ήταν ο Δημήτριε Λιότιτς και είχαν αμοιβαίο φίλο τους τον Στάνισλαβ Κρακόβ[8]. Το 1930 προήχθη στο βαθμό του στρατηγού[6], έπειτα διορίστηκε επικεφαλής του βασιλικού Γιουγκοσλαβικού στρατού και στο γενικό επιτελείο στρατού στο Βελιγράδι το 1934, κατείχε τη θέση αυτή μέχρι το επόμενο έτος[6], Στις 13 Αυγούστου του 1939 διορίστηκε υπουργός του στρατού και του Ναυτικού (άμυνας)[9][10]. Ο Λιότιτς αργότερα τον έφερε σε επαφή με το τμήμα «ασφαλείας του Ράιχ»[11].

Λόγω της αποδοκιμασίας του για μια ενδεχόμενη συμμετοχή στον πόλεμο κατά του Αδόλφου Χίτλερ και της Γερμανίας, απολύθηκε στις 6 Νοεμβρίου 1940 από τον αντιβασιλέα Πάβλε.

Κατεχόμενη Σερβία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την κατάληψη της Γιουγκοσλαβίας από τις δυνάμεις του Άξονα και τον διαμελισμό της ο διοικητής της Βέρμαχτ αποφάσισε να αναθέσει στον Νέντιτς τη διοίκηση της γερμανικής κατεχόμενης Σερβίας προκειμένου να κατευνάσει τη σερβική αντίσταση. Όχι πολύ καιρό πριν, ο Νέντιτς είχε χάσει τον γιο του και την έγκυο νύφη του σε μια έκρηξη πυρομαχικών στο Σμεντέρεβο, στην οποία έχασαν τη ζωή τους και αρκετές χιλιάδες Σέρβων. Δέχτηκε τη θέση του πρωθυπουργού στην κυβέρνηση και δημιούργησε την κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας στις 29 Αυγούστου 1941.

Την 1η Σεπτεμβρίου 1941 μίλησε στο Ραδιόφωνο του Βελιγραδίου, στην οποία δήλωνε την πρόθεση της διοίκησής του να «σώσει τον πυρήνα του σερβικού λαού» που περιβάλλεται από την φασιστική Ιταλία, τη ναζιστική Γερμανία, το Ανεξάρτητο κράτος της Κροατίας, την Ουγγαρία, Βουλγαρία και Βόσνιους μουσουλμάνους με την αποδοχή της πρότασης των Γερμανών για δημιουργία κυβέρνησης. Μίλησε επίσης εναντίον της αντίστασης ενάντια στις δυνάμεις κατοχής, γιατί υπήρχε ένας γερμανικός κανόνας ότι 50 Σέρβοι θα εκτελούνταν για κάθε έναν τραυματία Γερμανό στρατιώτη και 100 για κάθε νεκρό στρατιώτη. Επιπλέον, τουλάχιστον 300.000 Σέρβοι βίαια είχαν σταλεί σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η προπαγάνδα του κράτους του χρηματοδοτήθηκε από τη Γερμανία για να προωθηθεί ο αντισημιτισμός και ο αντικομμουνισμός[12] ως μέσο για να δουν οι Σέρβοι αυτές τις ομάδες ως εχθρούς τους, μαζί με τους Γερμανούς.

Η σερβική κυβέρνηση υπό τον Νέντιτς δέχτηκε πολλούς πρόσφυγες κυρίως σερβικής καταγωγής. Οι Γερμανοί κατακτητές δεν έδειξαν κανένα σεβασμό για την εξουσία της κυβέρνησης ή τους Σέρβους και κατά τη διάρκεια του πολέμου πάνω από 300.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Σερβία κυρίως από τα γερμανικά αντίποινα.

Στις 4 Οκτωβρίου του 1944 με τις επιτυχίες των Γιουγκοσλάβων Παρτιζάνων και την επίθεση τους στο Βελιγράδι, η κυβέρνηση Νέντιτς διαλύθηκε και στις 6 Οκτωβρίου ο Νέντιτς έφυγε στο Κιτσμπύελ (Kitzbühel) της Αυστρίας. Συνελήφθη από τους Βρετανούς και την 1η Ιανουαρίου 1946 οι βρετανικές δυνάμεις τον παρέδωσαν στις Γιουγκοσλαβικές κομμουνιστικές δυνάμεις.

Φυλακίστηκε στο Βελιγράδι με την κατηγορία της προδοσίας. Στις 5 Φεβρουαρίου οι εφημερίδες ανέφεραν ότι η Μίλαν Νέντιτς είχε αυτοκτονήσει πηδώντας από ένα παράθυρο της φυλακής.

Πρόσφατα ο Μίοντραγκ Μλαντένοβιτς ένας πρώην Γιουγκοσλάβος αξιωματικός, είπε ότι στις 4 Φεβρουαρίου 1946 έλαβε παραγγελία να πάρει ένα νεκρό σώμα από έναν δρόμο κοντά στην φυλακή. Όταν έφτασε εκεί, το σώμα ήταν ήδη τυλιγμένο σε μια κουβέρτα και είχε νεκρική ακαμψία. Ακολουθώντας τις εντολές που του δόθηκαν, πήρε το σώμα στο νεκροταφείο όπου και τάφηκε σε ένα ασυνήθιστα βαθύ τάφο. «Ποτέ δεν προσπάθησα να δω το πρόσωπο του ατόμου που κουβαλούσα», ανέφερε ο Μλαντένοβιτς, πιστεύοντας ότι ήταν ο Νένιτς[5].

Η Σερβική ακαδημία επιστημών και τεχνών ανακήρυξε τον Νέντιτς ως ένα από τους 100 πιο σημαντικούς Σέρβους[13]. Πορτραίτο του τοποθετήθηκε μεταξύ των άλλων πορτρέτων Σέρβων πρωθυπουργών στο κτίριο της κυβέρνησης της Σερβίας[14]. Το 2008, ο Υπουργός εσωτερικών και αναπληρωτής πρωθυπουργός Ίβιτσα Ντάτσιτς αφαίρεσε το πορτρέτο μετά από τις νεοναζιστικές πορείες που έγιναν στη χώρα[14].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2006/01/27/srpski/A06012608.shtml. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14  Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2017.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  4. The Former Yugoslavia's Diverse Peoples: A Reference Sourcebook
  5. 5,0 5,1 novosti.rs
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Glas javnosti 27 January 2006
  7. Ramet & Lazić 2011, p. 17.
  8. Cohen 1996, p. 14.
  9. Ramet 2006, p. 107
  10. Cohen 1996, p. 18.
  11. Cohen 1996, p. 20
  12. «Belgrade's Anti-Masonic exhibition of 1941-42». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2014. 
  13. «Not Ljotić, but Nedić». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2014. 
  14. 14,0 14,1 «Dačić traži da se ukloni Nedićeva slika iz Vlade». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2014. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Milan Nedić στο Wikimedia Commons