Μέλπω Αξιώτη

Μέλπω Αξιώτη
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη; μητρική γλώσσα	Μέλπω Αξιώτη (Ελληνικά)
Γέννηση	15 Ιουλίου 1905; Αθήνα
Θάνατος	22 Μαΐου 1973; Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο Χούμπολτ
Αξιοσημείωτο έργο	Δύσκολες νύχτες
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
Οικογένεια
Γονείς	Γεώργιος Αξιώτης
	δεδομένα

Η Μέλπω Αξιώτη (15 Ιουλίου 1905 – 22 Μαΐου 1973) ήταν Ελληνίδα λογοτέχνις και αντιστασιακή.^[4]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτα χρόνια και ταξίδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν κόρη του μουσικοσυνθέτη Γεωργίου Αξιώτη και της αριστοκράτισσας Ιοκάστης Βάβαρη^[5]. Παππούς της, επίσης, ήταν ο λογοτέχνης Παναγιώτης Αξιώτης και προπάππος της ο πολιτικός Αλέξανδρος Αξιώτης. Εγκαταστάθηκε από τη βρεφική της ηλικία στη Μύκονο, ιδιαίτερη πατρίδα του πατέρα της, όπου παρέμεινε ως τα νεανικά της χρόνια. Μορφώθηκε στη Σχολή Ουρσουλινών της Τήνου (1918-1922). Το 1925 έκανε τον πρώτο της γάμο, με το θεολόγο καθηγητή της Βασίλη Μάρκαρη. Χώρισαν το 1929 και ένα χρόνο μετά η Αξιώτη εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως ράπτρια (σε δικό της οίκο) έχοντας παρακολουθήσει τη Σιβιτανίδειο Σχολή^[6]. Από πολύ νέα εντάχθηκε στο ΚΚΕ (το 1936) και στο ΕΑΜ, λαμβάνοντας μέρος στην Εθνική Αντίσταση της κατοχής ως μια πολύ δραστήρια αγωνίστρια. Καθοριστική ήταν η συμβολή της στην ανάπτυξη και διάδοση του παράνομου αντιστασιακού Τύπου^[7]. Στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου ( το 1947) αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ελλάδα και έζησε αυτοεξόριστη στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Σοβιετική Ένωση, την Πολωνία και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, όπου ήρθε σε επαφή με διάσημους συγγραφείς, όπως ο Λουί Αραγκόν, ο Πάμπλο Νερούδα, Πάμπλο Μπινί και ο Ναζίμ Χικμέτ. Τον Απρίλιο του 1949 εκφώνησε ομιλία εκ μέρους της Δημοκρατίας της Ελλάδας στο Παγκόσμιο Συνέδριο των Οπαδών της Ειρήνης (20-25/04/1949)^[8]. Δίδαξε Νεοελληνική Λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο του Ανατολικού Βερολίνου της Γερμανίας το 1958.

Λογοτεχνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη της εμφάνιση στα γράμματα έγινε με τη δημοσίευση του διηγήματός της «Απ’ τα χτες ως το σήμερα» στο περιοδικό Μυκονιάτικα Χρονικά (1933). Πέντε χρόνια μετά κυκλοφόρησε και το πρώτο της μυθιστόρημα, τις Δύσκολες νύχτες. Παράλληλα έγραψε, εκτός από πεζογραφήματα και ποιήματα, μελέτες και έκανε πολλές μεταφράσεις. Υπήρξε πρωτοποριακή ως συγγραφέας και ήταν μία από τις πιο αξιόλογες μορφές της γυναικείας μεταπολεμικής ποίησης.

Ο Νίκος Καββαδίας της αφιέρωσε το ποίημα Αντίσταση, το οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ελεύθερα Γράμματα» (τεύχος 14 – 10 Αυγούστου 1945), και συμπεριλήφθηκε στην ανθολογία «Τραγούδια της Αντίστασης» που επιμελήθηκε η Φούλα Χατζιδάκη και κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1951 από το «Εκδοτικό Νέα Ελλάδα». Βρίσκεται στο βιβλίο «ΜΕΛΠΩ ΑΞΙΩΤΗ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ» (2001, ΚΕΔΡΟΣ).^[9]

Τελευταία χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης επέστρεψε στην Ελλάδα το 1964 και τα τελευταία χρόνια υπέφερε από προϊούσα αμνησία και σωματική καχεξία. Πέθανε σε ηλικία 68 ετών το Μάιο του 1973 σε οίκο ευγηρίας. Κηδεύτηκε στο Νεκροταφείο Ζωγράφου. Προτομή της φιλοτεχνήθηκε και τοποθετήθηκε στην πλατεία της περιοχής Μύλων της Μυκόνου.

Επιλεγμένα έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δύσκολες Νύχτες (1938)
Θέλετε να χορέψουμε, Μαρία; (νουβέλα, 1940)
Σύμπτωση (ποιητική συλλογή, 1939)
Κοντραμπάντο (ποιητική συλλογή, 1959)
Θαλασσινά" (ποιητική συλλογή, 1961)
Εικοστός Αιώνας (1946, μυθιστόρημα)
Σύντροφοι, Καλημέρα! (1953, διηγήματα)
Το σπίτι μου (1965)
Η Κάδμω (1972)
Απάντηση σε πέντε ερωτήματα (ιστορικό χρονικό, 1945)
Πρωτομαγιές" (ιστορικό χρονικό, 1945)
Οι Ελληνίδες φρουροί της Ελλάδας (ιστορικό χρονικό, 1945)
Αθήνα 1941-1945 (ιστορικό χρονικό, 1946)
Ρεπυμπλίκ-Βαστίλλη (μυθιστόρημα με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, μετάφραση Τιτίκα Δημητρούλια, επιμέλεια Μαίρη Μικέ, εκδόσεις «Άγρα», Αθήνα 2014).
"Η Κάδμω", εκδόσεις Κέδρος (1972)

Μεταφράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μαξίμ Γκόρκι, Η μητέρα (Εκδόσεις Νέα Ελλάδα, 1951) και επανέκδοση με τίτλο Η μάνα (Θεμέλιο, 1966)
Βασίλι Αζάγιεφ, Μακριά απ’ τη Μόσχα (Εκδόσεις Νέα Ελλάδα, 1952)
Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, Παραμύθια (1956)
Άντον Τσέχοφ: Η κυρία με το σκυλάκι και άλλα διηγήματα (Κέδρος, 1963)
Ζακ Ρουμαίν: Οι αφέντες του νερού (Κέδρος, 1966)
Λύντια Αβίλοβα: Ο Τσέχοφ στη ζωή μου (Κέδρος, 1968)
Άντον Τσέχοφ: Θάλαμος 6, Το τζιτζίκι και άλλα διηγήματα (Κέδρος, 1969)
Άντον Τσέχοφ: Το στοίχημα και άλλα διηγήματα (Κέδρος, 1969)
Ευγένιος Ιονέσκο: Η φωτογραφία του συνταγματάρχη και άλλα διηγήματα (Κέδρος, 1969)
Ραϊμόν Ραντιγκέ: Ο διάβολος μέσα του (Κέδρος, 1969)
Σιμόν Μπερτώ: Εντίθ Πιάφ: αφήγημα (Ράππα, 1969)
Άντον Τσέχοφ: Αλληλογραφία (Κέδρος, 1970)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 1550. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. melpo-axioti. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12448982j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
↑ Κώστας Σταματίου, (1988 - 1991), τ. 1 στο «Το βιβλίο και ο χρόνος: 1988-1991», (Καστανιώτης, 2004) σελ. 1.288, ISBN 9600339007, 9789600339000.
↑ Βιογραφία στον ιστότοπο Biblionet.gr
↑ .Επίσης γράψε ένα βιβλίο αφιερωμένο στον παιδικό της φίλο Αλέκο παπαντίνογλου: ο παράδεισος στα μάτια σου.2ος Κύκλος Λογοτεχνικων Σεμιναρίων 2000 - 2001 Αρχειοθετήθηκε 2013-07-15 στο Wayback Machine.. «Οι Δύσκολες Νύχτες της Μέλπως Αξιώτη», Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών, ανάκτηση 15-7-2013.
↑ http://www.slideshare.net/martsoyk/ss-6548667
↑ «Μέλπω Αξιώτη: Ομιλία στο Παγκόσμιο Συνέδριο των Οπαδών της Ειρήνης (20-25/04/1949)». παρα ποδα.
↑ «"Αντίσταση" : Ο Ν. Καββαδίας για Κατοχή και Δεκεμβριανά. Ένα ποίημα του Νίκου Καββαδία αφιερωμένο στη Μέλπω Αξιώτη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2017.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[1], «Αξιώτη Μέλπω»,ανάκτηση 30-10-2023

[a0589b00929bc7c1b995e2673b301f31f9808e76-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 1550. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.

[1e271d4f2f19ff631a0768d7e8a267e5156c67f2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. melpo-axioti. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.

[1146f9811def5d2eda833b47f1daa83587389c73-3] Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12448982j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.

[4] Κώστας Σταματίου, (1988 - 1991), τ. 1 στο «Το βιβλίο και ο χρόνος: 1988-1991», (Καστανιώτης, 2004) σελ. 1.288, ISBN 9600339007, 9789600339000.

[5] Βιογραφία στον ιστότοπο Biblionet.gr

[6] .Επίσης γράψε ένα βιβλίο αφιερωμένο στον παιδικό της φίλο Αλέκο παπαντίνογλου: ο παράδεισος στα μάτια σου.2ος Κύκλος Λογοτεχνικων Σεμιναρίων 2000 - 2001 Αρχειοθετήθηκε 2013-07-15 στο Wayback Machine.. «Οι Δύσκολες Νύχτες της Μέλπως Αξιώτη», Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών, ανάκτηση 15-7-2013.

[7] ttp://www.slideshare.net/martsoyk/ss-6548667

[8] «Μέλπω Αξιώτη: Ομιλία στο Παγκόσμιο Συνέδριο των Οπαδών της Ειρήνης (20-25/04/1949)». παρα ποδα.

[9] «"Αντίσταση" : Ο Ν. Καββαδίας για Κατοχή και Δεκεμβριανά. Ένα ποίημα του Νίκου Καββαδία αφιερωμένο στη Μέλπω Αξιώτη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]