Μάχη της Χειμάρρας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάχη της Χειμάρρας
Ελληνοϊταλικός πόλεμος (1940-1941)
Εφημερίδα της εποχής, την 24η Δεκεμβρίου 1940, αναγγέλλει την νίκη του Ελληνικού Στρατού.
Χρονολογία13 Δεκεμβρίου 1940 –
22 Δεκεμβρίου 1940
ΤόποςΧειμάρρα, Αλβανία
ΈκβασηΑποφασιστική νίκη των Ελλήνων
Αντιμαχόμενοι
Βασίλειο της Ιταλίας
51η Μεραρχία Πεζικού Σιένα
Βασίλειο της Ελλάδος
ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού
3/40 Σύνταγμα Ευζώνων
Ηγετικά πρόσωπα
.
Υποστράτηγος
Γεώργιος Μπάκος,
Συνταγματάρχης Θρασύβουλος Τσακαλώτος
Δυνάμεις
.
.
Απώλειες
300 νεκροί
900 αιχμάλωτοι[1]
370 νεκροί[1]

Η Μάχη της Χειμάρρας (13-22 Δεκεμβρίου 1940) ήταν μια στρατιωτική σύγκρουση που έλαβε χώρα κατά την διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου τον Δεκέμβριο του 1940, κατά τη διάρκεια της αντεπίθεσης του Ελληνικού Στρατού που ακολούθησε την αποτυχημένη ιταλική εισβολή στην Ελλάδα. Μετά τη νίκη των Ελλήνων στη Χειμάρρα ο Ιταλός δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι παραδέχθηκε ότι ένα από τα αίτια της ιταλικής ήττας ήταν το υψηλό φρόνημα των ελληνικών στρατευμάτων.[2]

Υπόβαθρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιταλικός Στρατός κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου είχε αναπτυχθεί στην ελληνοαλβανική μεθόριο και επεδίωκε να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας. Η επίθεση εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940. Μετά από δύο εβδομάδες συγκρούσεων οι ελληνικές δυνάμεις κατάφεραν να αποκρούσουν την ιταλική εισβολή στη μάχη της Πίνδου και στη μάχη Ελαίας-Καλαμά. Από στις 9 Νοεμβρίου ο Ελληνικός Στρατός ξεκίνησε την αντεπίθεσή του με επιτυχία και μπόρεσε να εισχωρήσει βαθιά στο ιταλοκρατούμενο αλβανικό έδαφος σε όλο το μέτωπο. Ως αποτέλεσμα των επιχειρήσεων οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις εισήλθαν στις πόλεις και κωμοπόλεις της περιοχής στη μία μετά την άλλη: την Κορυτσά στις 22 Νοεμβρίου, το Πόγραδετς στις 30 Νοεμβρίου, τους Άγιους Σαράντα στις 6 Δεκεμβρίου και το Αργυρόκαστρο στις 8 Δεκεμβρίου.[3]

Η μάχη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 13 Δεκεμβρίου ο Πάνορμος (Πόρτο Παλέρμο), ένας όρμος νότια της Χειμάρρας, τέθηκε υπό τον έλεγχο των ελληνικών δυνάμεων.[4] Δύο ημέρες αργότερα η ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού του Ελληνικού Στρατού επιτέθηκε εναντίον των ιταλικών στρατευμάτων στη Χειμάρρα. Ωστόσο οι επιχειρήσεις επιβραδύνθηκαν λόγω της σθεναρής αντίστασης του εχθρού, ο οποίος υποστηριζόταν από πολεμικά αεροσκάφη που έπλητταν τα ελληνικά πεζοπόρα τμήματα, αλλά και εξαιτίας των δύσκολων καιρικών συνθηκών. Στις 19 Δεκεμβρίου οι ελληνικές δυνάμεις μετά από σκληρή μάχη κατέλαβαν το ύψωμα Γκιάμι, βόρεια του Πανόρμου.[5] Εν τω μεταξύ, την αυγή της ίδιας ημέρας το 3/40 Σύνταγμα Ευζώνων υπό τον συνταγματάρχη Θρασύβουλο Τσακαλώτο ξεκίνησε αιφνιδιαστική επίθεση χωρίς προπαρασκευή πυροβολικού εναντίον των ιταλικών θέσεων στο όρος Μάλι ι Τζόρετ (Αλβανικά: Mali i Xhorët), ένα στρατηγικό σημείο ανατολικά της Χειμάρρας. Οι Εύζωνοι του συντάγματος, αφού ενημερώθηκαν για την τοπογραφία της περιοχής από τους ντόπιους κατοίκους, επιτέθηκαν με αργή προώθηση και ύστερα εκτέλεσαν έφοδο με εφ' όπλου λόγχη από διαφορετικές θέσεις ταυτόχρονα κατά των ιταλικών αμυντικών παρατάξεων.[6] Παρόλο που το χιόνι ήταν κοντά στο ένα μέτρο, οι καιρικές συνθήκες βοήθησαν να προωθηθούν άμεσα τα ελληνικά στρατεύματα και να υπερπηδήσουν τα συρματοπλέγματα, αιχμαλωτίζοντας μια ορεινή ιταλική πυροβολαρχία, μαζί με τον διοικητή της.[4] Έπειτα από τρεις μέρες έντονων πολεμικών συγκρούσεων οι άνδρες της ΙΙΙ Μεραρχίας Πεζικού κατάφεραν να αποκτήσουν τον έλεγχο του υψώματος, όπως και το διάσελο του Κούτσι (Kuç).

Η κατάληψη αυτών των θέσεων απέκτησε πολύ μεγάλη σημασία, αφού έδινε πρόσβαση στην κοιλάδα του ποταμού Σιούσιτσα (Shushicë), που κατέληγε στα περίχωρα της Αυλώνας. Επιπρόσθετα κατασχέθηκαν από τα ιταλικά στρατεύματα έξι πυροβόλα πυροβολικού, μια μονάδα πυροβολικού και μεγάλη ποσότητα προμηθειών πολέμου. Οι ελληνικές απώλειες δεν είχαν ξεπεράσει τους 100 νεκρούς και αγνοούμενους, ενώ οι Ιταλοί είχαν χάσει περίπου 400 οπλίτες και πάνω από 900 αιχμαλώτους.[5]

Στις 21 Δεκεμβρίου οι ελληνικές δυνάμεις κατέλαβαν το ύψωμα της Τσιπίστας νοτιοδυτικά της Χειμάρρας. Για να αποφύγουν οι Ιταλοί την πιθανότητα περικύκλωσης, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη. Τελικά τα ελληνικά στρατεύματα εισήλθαν στη Χειμάρρα το πρωί της 22ας Δεκεμβρίου,[5] όπου έγιναν δεκτοί από τους ντόπιους με ενθουσιασμό.[7]

Αντίκτυπος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κατάληψη της Χειμάρρας εορτάστηκε με λαμπρότητα στην Ελλάδα και απέδειξε ότι ο ελληνικός στρατός ήταν σε θέση να συνεχίσει την προέλασή του βορειότερα, αναγκάζοντας τον ιταλικό στρατό σε συνεχή οπισθοχώρηση.[8][9] Από την άλλη πλευρά, οι Ιταλοί επικεφαλής είχαν θορυβηθεί από την ελληνική νίκη, τόσο που στις 24 Δεκεμβρίου ο Μπενίτο Μουσολίνι εξέφρασε γραπτώς τις ανησυχίες του στον Ιταλό στρατιωτικό διοικητή Ούγκο Καβαλλέρο.[5] Στην επιστολή του ο Μουσολίνι επισημαίνει ότι πέρα από κάθε αμφιβολία μία από τις αιτίες της ιταλικής ήττας ήταν το υψηλό ηθικό των ελληνικών δυνάμεων, που οδήγησε εντέλει και στην κατάληψη της Χειμάρρας.[2] Η κατάληψη της πόλης οδήγησε στην ανύψωση του φρονήματος των ελληνικών στρατευμάτων αλλά και του ελληνικού λαού. Με απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης λόγω της σημαντικής νίκης ορίστηκε τριήμερος σημαιοστολισμός όλων των δημοσίων κτηρίων.[10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Ιστοσ. Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου, Easyschool: Εορτές: 28η Οκτωβρίου:Χρονικό, Αναδημ. Εφημ. Έθνος της Κυριακής 28/10/2001, σελίδα 3
  2. 2,0 2,1 Tsirpanlis, Zacharias N. (1992). «The Morale of the Greek and the Italian Soldier in the 1940–41 War». Balkan Studies (Institute for Balkan Studies) 33: 111–190. http://books.google.gr/books?ei=eLgtT9HrKYHoOYe6kPgN&hl=el&id=gI9pAAAAMAAJ&dq=%22capture+of+Himara+by+the+Greeks%2C+does+not+doubt+the+contribution+of+high+morale+to+the+victory+of+the+enemy%22&q=%22Mussolini%2C+after+the+capture+of+Himara+by+the+Greeks%2C+does+not+doubt+the+contribution+of+high+morale+to+the+victory+of+the+enemy%22#search_anchor. 
  3. (Αγγλικά) Willmott, H.P. (2008). The great crusade: a new complete history of the Second World War (Rev. ed. ed.). εκδ. Potomac Books, Ουάσιγκτον, σ. 115, ISBN 9781597971911.
  4. 4,0 4,1 (Αγγλικά)Sir Ronald Storrs, Philip Perceval Graves (1940). A Record of the war. εκδ. Hutchinson & Co. σελ. 112. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 (Αγγλικά)An abridged history of the Greek-Italian and Greek-German war, 1940–1941: (land operations). Αθήνα: εκδ. Γενικού Επιτελείου Στρατού, Διεύθυνση Ιστορίας. 1997. σελ. 117. 
  6. Άγγελος Τερζάκης (1990). Ελληνική Εποποιία 1940–1941. Αθήνα: Γενικό Επιτελείο Στρατού. σσ. 149–150.
  7. Tourist Guide of Himarë. Bashkia e Himarës.
  8. Mosbacher, Mario Cervi ; transl. from the Italian by Eric (1972). The hollow legions: Mussolini's blunder in Greece, 1940–1941. London: εκδ. Chatto & Windus. σελ. 188. ISBN 9780701113513. 
  9. Willingham, Matthew (2005). Perilous commitments: the battle for Greece and Crete: 1940–1941 (1. publ. in Great Britain έκδοση). Staplehurst: εκδ. Spellmount. σελ. 36. ISBN 9781862272361. 
  10. Η κατάληψη της Χιμάρας προκαλεί νέα ξεσπάσματα οργής του «Ντούτσε». Σε τηλεγράφημά του στον Καβαλέρο γράφει:«Σύμφωνα με έκθεση του Σώματος των Καραμπινιέρων, η συντριβή, επαναλαμβάνω η συντριβή, της Σιέννα προκλήθηκε από τη διείσδυση μικρών ελληνικών προφυλακών. Το αποτέλεσμα ήταν η εκδίωξή μας από τη Χιμάρα και την ακολούθησε η διαταγή του τριήμερου σημαιοστολισμού της Ελλάδας. Αυτό δίνει νέα ενίσχυση στο ηθικό του ελληνικού λαού και στρατού… Ολοένα και πιο επείγουσα παρουσιάζεται η ανάγκη ν’ αλλάξουμε την κατάσταση που από δω και πέρα έχει χαρακτήρα σχεδόν αποκλειστικά ψυχολογικό.» Σπύρος Λιναρδάτος (1995), Ο πόλεμος του 1940-41 και η Μάχη της Κρήτης, ISBN 9607057066 εκδ. Προσκήνιο, σ. 54. (Πηγή συγγραφέα: Mario Cervi, Storia della guerra di Grecia, sugar editore, Milano, 1965)