Μάρτιν Μπούμπερ
Ο Μάρτιν Μόρντεχαϊ Μπούμπερ (γερμανικά: Martin Mordechai Buber, 8 Φεβρουαρίου 1878 - 13 Ιουνίου 1965) ήταν Αυστριακός φιλόσοφος και σιωνιστής, εβραϊκής καταγωγής.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μάρτιν Μπούμπερ γεννήθηκε στη Βιέννη το 1878. Μεγάλωσε στο Λέμπεργκ (σημερινό Λβίβ της Ουκρανίας) κοντά στους γονείς του πατέρα του. Σπούδασε φιλοσοφία και ιστορία της τέχνης στα Πανεπιστήμια της Βιέννης, Λειψίας, Ζυρίχης, Φραγκφούρτης.[18][19] Το 1904 έγινε διδάκτορας της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης με τη διατριβή Συμβολές στην ιστορία του προβλήματος της εξατομίκευσης[19] Το 1933 έγινε καθηγητής στην έδρα της Επιστήμης της Θρησκείας στο Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης. Μέχρι το 1938 ήταν καθηγητής της Εβραϊκής θεολογίας και Ηθικής στο Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης. Ήταν καθηγητής του Εβραϊκού Πανεπιστημίου στην Παλαιστίνη όπου είχε έλθει από το 1938. Επίσης είχε αναδειχθεί σε επίτιμο καθηγητή κοινωνιολογίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Ο Δήμος της Ιερουσαλήμ του είχε απονείμει τον τίτλο της Ελευθερίας της πόλεως. Ο Ταγκ Χάμερσκελντ τον είχε προτείνει για το βραβείο Νόμπελ. Έλαβε τιμητικές διακρίσεις από τα Πανεπιστήμια Παρισιού, Άμπερντιν, Ιερουσαλήμ.[20] Υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστημών και Καλών Τεχνών του Ισραήλ και ιδρυτής του Κολλεγίου Εκπαιδεύσεως Διδασκάλων για την επιμόρφωση των ενηλίκων Εβραίων μεταναστών.[21]
Πέθανε στις 14 Ιουνίου 1965 στα Ιεροσόλυμα.[20]
Ο Μπόυμπερ και ο Σιωνισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1890 προσχώρησε στον Σιωνισμό αλλά το 1901 αποχώρησε διαφωνώντας με τον Τέοντορ Χερτσλ σχετικά με τη λύση του Εβραϊκού ζητήματος, αποτελώντας έναν από τους σημαντικότερους ιδεολόγους του πολιτιστικού εθνικιστικού εβραϊκού κινήματος. Το 1901 εξέδωσε το σιωνιστικό περιοδικό Die Welt (Ο Κόσμος)[22][19]
Η θρησκειοφιλοσοφική σκέψη του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η φιλοσοφία του έχει περσοναλιστικό περιεχόμενο και είναι αμάλγαμα θρησκευτικού μυστικισμού, επιρροών από την Παλαιά Διαθήκη, σύγχρονης ψυχολογίας και ορθολογισμού.[20]
Σύμφωνα με τον Μπούμπερ ο άνθρωπος μπορεί να πραγματοποιήσει άμεση επαφή με τον Θεό διαμέσου της άμεσης επαφής με τον συνάνθρωπό του. Υπάρχει η αναγκαιότητα διαλόγου μεταξύ Θεού και ανθρώπου.Υπάρχουν δύο θεμελιώδεις σχέσεις: α)το Εγώ-Εσύ και β)το Εγώ-Αυτό. Η πρώτη διακρίνεται για την ανοικτότητά της την αμοιβαιότητά της και την αίσθηση της προσωπικής εμπλοκής. Το Εσύ δεν συνιστά χειριζόμενο, μετρήσιμο αντικείμενο αλλά ως κάτι που ανταποκρίνεται μέσα από την ιδιοπροσωπία του. Ενώ το Εγώ-Αυτό αντιμετωπίζεται ως κάτι απρόσωπο. Για τον Μπόυμπερ ο Θεός είναι το έσχατο Εσύ που δεν μπορεί να εκπέσει σε αυτό[23] Το φιλοσοφικό του πιστεύω τόνιζε την ατομική ευθύνη.[20]
Η θρησκεία για τον Μπούμπερ ήταν εμπειρία και όχι δόγμα, γι 'αυτό και αναφορικά με το ζήτημα των σχέσεων Ιουδαϊσμού-Χριστιανισμού τόνιζε τις μη δογματικές πλευρές των σχέσεών τους και τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ τους.[18]
Επιρροές που δέχθηκε[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις πρώιμες επιδράσεις που δέχθηκε ήταν ο χασιδισμός και Νεοκαντιανισμός.[23] Ο Μπούμπερ δέχθηκε επιδράσεις από τον Νίτσε και την κριτική που άσκησε στον σύγχρονο πολιτισμό. Επίσης από τον προσωποκρατικό σοσιαλισμό του Γκ.Λαντάουερ.[19]
Οι αντιλήψεις του για τις Αραβοϊσραηλιτικές σχέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1916 έως το 1924 εξέδιδε το μηνιαίο περιοδικό Der Jude (Ο Εβραίος ) όπου προωθούσε την ιδέα συνεργασίας Εβραίων και Αράβων.[19] Ήταν από τους πρωτοπόρους στη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα σε Άραβες και Ισραηλινούς, και στα ζητήματα αφοπλισμού γεγονός που τον έφερε αργότερα σε σύγκρουση με την κυβέρνηση του Δαβίδ Μπεν Γκουριόν.[18]
Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ιστορίες του ραββίνου Ναχμάν, 1906 όπου εκτίθενται οι πανθεϊστικές τάσεις του χασιδισμού.[22]
- Εγώ και εσύ, 1923, 1958 θεωρείται το κύριο έργο του όπου εκθέτει τη βασική φιλοσοφία του
- Η βασιλεία του Θεού 1932
- Ο Νόμος των Προφητών, 1942
- Το πρόβλημα του ανθρώπου, 1943 ανήκε στα φιλοσοφικά έργα του[21]
- Μωυσής, 1946
- Ιστορίες των Χασιδείμ,1947-1948
- Ουτοπία, 1947-εκθέτει την κοινωνική φιλοσοφία του
- Δύο τύποι πίστεως 1951 φιλοσοφικό
- Η έκλειψη του Θεού 1952 φιλοσοφικό
- Παραπομπές, 1953
- Άρθρα περί της διαλογικής αρχής, 1954[24]
Έχει γράψει και το μυθιστόρημα Ο Γκόγκ και ο Μαγκόγκ, 1949 όπου περιγράφει τη ζωή των Χασίδ της Πολωνίας στις αρχές του 19ου αιώνα.[22][21]
Επίσης με τον Εβραίο φιλόσοφο Φ. Ρόζεντσβάιχ μετέφρασε στα Γερμανικά την Παλαιά Διαθήκη (1925-1937 και νέα επεξεργασία 1954-1962).[21]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 118944280. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2020.
- ↑ 3,0 3,1 «Martin Buber». Biografisch Portaal. 29265940.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ 5,0 5,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ 8,0 8,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 9454943.
- ↑ 9,0 9,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19990009521. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb118944280. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ CONOR.SI. 5808739.
- ↑ 12,0 12,1 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /26330. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ βραβείο Ισραήλ. cms
.education .gov .il /EducationCMS /Units /PrasIsrael /Tashyag /Tashkab _Tashyag _Rikuz .htm?DictionaryKey=Tashyah. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2021. - ↑ www
.kb .nl /themas /boekkunst-en-geillustreerde-boeken /de-blauwe-schuit-en-hn-werkman-1941-1944 /de-blauwe-schuit-chassidische-legenden-1. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2020. - ↑ www
.friedenspreis-des-deutschen-buchhandels .de /alle-preistraeger-seit-1950 /1950-1959 /martin-buber. - ↑ www3
.huji .ac .il /htbin /hon _doc /doc _search .pl?search. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2017. - ↑ 18,0 18,1 18,2 Κωνσταντινίδου 1998, σελ. 721.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 Αποστολοπούλου 1987, σελ. 56.
- ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 Κωνσταντινίδου 1998, σελ. 720.
- ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 Αποστολοπούλου 1987, σελ. 57.
- ↑ 22,0 22,1 22,2 Αβέριντσεφ 1981, σελ. 320.
- ↑ 23,0 23,1 Pojman 2011, σελ. 752.
- ↑ Μεγάλη Αμερικανική Εγκυκλοπαίδεια 1971, σελ. 624.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Pojman, Louis P. (2011). «Μπούμπερ, Μάρτιν». Στο: Audi, Robert. Το Φιλοσοφικό Λεξικό του Cambridge. Μτφρ. Μερτίκας, Γιώργος. Αθήνα: Εκδόσεις Κέδρος. σελ. 752. ISBN 9789600442274.
- Κωνσταντινίδου, Λούλα (15 Μαΐου 1998). «Μαρτίνος Μπούμπερ». Νέα Εστία 143 (1701): 720-721.
- «Μπούμπερ, Μάρτιν». Μεγάλη Αμερικανική Εγκυκλοπαίδεια. 16. 1971, σελ. 624.
- Αβέριντσεφ, Σεργκέι (1981). «Μπούμπερ, Μάρτιν ή Μαρντοχάι». Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια. 23, σελ. 319-320.
- Αποστολοπούλου, Γεωργία (1987). «Μπούμπερ, Μάρτιν». Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό. 7. Εκδοτική Αθηνών, σελ. 56-57.
- Αποστολοπούλου, Γεωργία (1978-1979). «Το πρόβλημα του διαλόγου στη φιλοσοφία του Martin Buber». Φιλοσοφία (8-9): 419-446.
|