Λευτέρης Χρυσιώτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λευτέρης Χρυσιώτης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1910
Χρύσω Ευρυτανίας
Θάνατος1947
Ανατολή Φθιώτιδας
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΕλληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός

Ο Λευτέρης Χρυσιώτης (πραγματικό όνομα Σπύρος Τσιλιγιάννης, 1910-1947) ήταν Έλληνας κομμουνιστής, αντιστασιακός, καπετάνιος του ΕΛΑΣ καθώς και του ΔΣΕ κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο.

Βιογραφικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νεανικά χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χρυσιώτης γεννήθηκε ως Σπύρος Τσιλιγιάννης το 1910 στο χωριό Χρύσω Ευρυτανίας, τρίτο παιδί φτωχής οικογένειας. Έμεινε ορφανός από πατέρα από πολύ μικρός και η μάνα τους πάλεψε σκληρά για να μεγαλώσει τα τρία παιδιά της. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο του χωριού του και ήταν άριστος μαθητής. Όταν τελείωσε το δημοτικό κατέβηκε στην Αθήνα υπό την κηδεμονία του θείου του και τελείωσε νυχτερινό Γυμνάσιο, ενώ παράλληλα εργαζόταν. Μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεών του επέστρεψε στην Αθήνα και άνοιξε ένα καφενείο στην οδό Βουλής, στα μέσα της δεκαετίας του 30. Τότε έγινε μέλος του ΚΚΕ.[1]

Πόλεμος - Κατοχή - Αντίσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 πολέμησε στην πρώτη γραμμή με το βαθμό του λοχία όπου διακρίθηκε για την ανδρεία του και έχασε τα δάκτυλα των ποδιών του από κρυοπαγήματα. Προτάθηκε για έφεδρος ανθυπολοχαγός αλλά δεν δέχτηκε. Μετά την κατάρρευση του μετώπου επιστρέφει στην Αθήνα και συνεχίζει να δουλεύει στο καφενείο. Τότε γνωρίστηκε με τον Άρη Βελουχιώτη όπου τον προέτρεψε να πάει στο χωριό του για να οργανώσει αντιστασιακές ομάδες, γιατί το αντάρτικο δεν θα αργούσε. Έτσι τον Μάρτιο του 1942 βρέθηκε στην Χρύσω και ξεκίνησε επαφές στην ευρύτερη περιοχή με σκοπό τον αγώνα κατά των κατακτητών. Στις αρχές καλοκαιριού του 1942 εντάσσεται στην πρώτη ομάδα του Άρη με το ψευδώνυμο Λευτέρης Χρυσιώτης, ονόματα που πήρε από τη λευτεριά που θα έφερνε η ένοπλη αντίσταση και το χωριό του.[2] Επίσης τον αποκαλούσαν "κοκκινογένη" λόγω της κόκκινης γενειάδας που έτρεφε.

Παίρνει μέρος σε όλες τις μάχες της Ρούμελης στο ξεκίνημα του ΕΛΑΣ (Ρεκά, Κρίκελλο, Γοργοπόταμος, Μικρό Χωριό) κερδίζει την εμπιστοσύνη του Άρη που του αναθέτει δύσκολες αποστολές. Σύντομα γίνεται καπετάνιος στη Στερεά Ελλάδα και διακρίνεται σε όλη την περίοδο της αντίστασης.[3] Κατά περιόδους ο Χρυσιώτης εντασσόταν στον έφιππο ουλαμό των μαυροσκούφηδων, που ιδρύθηκε την άνοιξη του 1943.

Μετά τη Βάρκιζα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη Συνθήκη της Βάρκιζας ακολούθησε τον Άρη, μαζί με τους καπετάνιους Θάνο, Πελοπίδα, Τζαβέλα, Νέστορα κ.α, στην κίνησή του να ιδρύσει Μέτωπο Εθνικής Ανεξαρτησίας (ΜΕΑ) και το νέο ΕΛΑΣ με στόχο τον αγώνα εναντίον των Άγγλων, της ελληνικής κυβέρνησης και των παρακρατικών μονάδων που δρούσαν στην ύπαιθρο.[4]

Μετά το θάνατο του Άρη στη Μεσούντα (15 Ιούνη 1945), ξέφυγε από τον κλοιό των διωκτών τους και κατέβηκε στη Ρούμελη, όπου κρύφτηκε στα βουνά των Αγράφων. Στα τέλη του 1945 πρέπει να πήγε στο Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας, απ’ όπου επέστρεψε το καλοκαίρι του 1946. Το Σεπτέμβριο του 1946 συγκροτεί αντάρτικη ομάδα στην Ευρυτανία από διωκόμενους πρώην αντάρτες του ΕΛΑΣ και εισέρχεται σε χωριά, όπου ζητά από τα άτομα που υποφέρουν από τη Λευκή τρομοκρατία να τον ακολουθήσουν.[5] Η ομάδα του Χρυσιώτη έλαβε μέρος με επιτυχία σε αρκετές μάχες με αποσπάσματα χωροφυλακής και εθνοφυλάκων (ΜΑΥ).[5]

Εμφύλιος πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τμήμα του Χρυσιώτη με έδρα την Ευρυτανία μεγάλωνε και έφτασε τη δύναμη τάγματος. Το 1947 έδωσε τις πρώτες μάχες με ισχυρές κυβερνητικές δυνάμεις στο Κερασοχώρι, στην Καθάρα, στο Καυκί, στη Μολόχα, στον Άϊ-Βλάση. Στα μέσα του 1947 ο Γούσιας (Γιώργος Βοντίτσιος), Διοικητής του Αρχηγείου Ρούμελης του ΔΣΕ, ήρθε σε ρήξη με τον Χρυσιώτη και του αφαίρεσε τη διοίκηση του τάγματος. Από καπετάνιος έγινε απλός μαχητής του ΔΣΕ, αλλά, χωρίς διαμαρτυρία, πιστός στην ιδεολογία του, συνέχισε τον αγώνα. Τον Δεκέμβριο του 1947, με εντολή του Γούσια, ο Χρυσιώτης εκτελέστηκε κρυφά στην Ανατολή Φθιώτιδας (Συνέντευξη Τάσου Λευτεριά).[6][7][8]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. http://www.xriso-eyrytanias.gr/?page_id=2127
  2. Χαριτόπουλος (2003), σελ.73
  3. Ιστορία της Αντίστασης (1979)
  4. Καραθάνος (1996), σελ.77&87
  5. 5,0 5,1 Αποστολόπουλος (2006), σελ.19
  6. Γ. Χουλιάρας (2006), σελ.566-573
  7. Χαριτόπουλος (2003), σελ.770
  8. ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΠΟΥ ΣΥΚΟΦΑΝΤΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΕΞΟΝΤΩΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΗΣ

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Βασίλης Αποστολόπουλος: Το χρονικό μιας εποποιϊας, Ο ΔΣΕ στη Ρούμελη, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 2006
  2. Δημήτρης Καραθάνος: Αντίο Καπετάνιε, Εκδόσεις «Φιλίστωρ», Αθήνα 1996
  3. Ιστορία της Αντίστασης 1940-45, Εκδόσεις «Αυλός», Αθήνα 1979
  4. Χαριτόπουλος Διονύσης: Άρης ο αρχηγός των ατάκτων, Εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα 2003
  5. Χουλιάρας Γιώργος - Περικλής: Ο δρόμος είναι άσωτος, Εκδόσεις «Οιωνός», Αθήνα 2006