Μαίρη Μόνταγκιου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Λαίδη Μαίρη Μόνταγκιου)
Λαίδη Μόνταγκιου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Mary Montagu (Αγγλικά)
Γέννηση15  Μαΐου 1689[1][2][3]
Νότιγχαμ[4]
Θάνατος21  Αυγούστου 1762[5][1][6]
Νότιγχαμ[4]
Αιτία θανάτουκαρκίνος
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Αγγλίας
Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[7][8][9]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεξερευνήτρια
ποιήτρια[10]
θεατρική συγγραφέας
επιμελήτρια[11]
συγγραφέας[12]
Οικογένεια
ΣύζυγοςSir Edward Wortley Montagu[13]
ΤέκναMary Stuart, Countess of Bute[14][13]
Έντουαρντ Γουόρτλεϋ Μόνταγκιου[15][13][16]
ΓονείςEvelyn Pierrepont, 1st Duke of Kingston-upon-Hull[14][13] και Mary Feilding[14][13]
ΑδέλφιαWilliam Pierrepont, Earl of Kingston[13]
Evelyn Pierrepont[13]
Frances Pierrepont[13]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η λαίδη Μαίρη Γουόρτλυ Μόνταγκιου (Lady Mary Wortley Montagu, 15 Μαΐου 1689 - 21 Αυγούστου 1762[17]) ήταν Αγγλίδα λογοτέχνης και περιηγήτρια.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κόρη της λαίδης Mary Feidling και του δούκα Evelyn Pierrepont, η λαίδη Μαίρη γεννήθηκε στο Λονδίνο. Μορφώθηκε κατ’ οίκον και έμαθε, μεταξύ των άλλων, Γαλλικά, Ιταλικά και Λατινικά. Η οικογένειά της συναναστρεφόταν σημαντικούς λογίους της εποχής, οι οποίοι επηρέασαν το πνεύμα της.

Το 1712 παντρεύτηκε, παρά την θέληση των γονέων της, τον Έντουαρντ Μόνταγκιου, αριστοκρατικής επίσης καταγωγής, δικηγόρο και μέλος του Κοινοβουλίου.

Στις αρχές του 1715 η λαίδη Μαίρη, όπως επεκράτησε ν’ αποκαλείται, άρχισε πολυάσχολη κοσμική ζωή : έδινε δεξιώσεις κάθε Δευτέρα, παρακολουθούσε ανελλιπώς το θέατρο και την όπερα και σύχναζε στην βασιλική αυλή. Καλλιεργούσε σχέσεις με ποιητές και δύο σατιρικά ποιήματά της τής χάρισαν την φήμη του θηλυκού Πόουπ. Ο οποίος Πόουπ, παρά τον μισογυνισμό του, άρχισε να ερωτοτροπεί μαζί της, κυρίως δι’ αλληλογραφίας.

Τον Δεκέμβριο του 1715 η Μαίρη προσεβλήθη από ευλογιά. «Μόνο τα ζωηρά, μαύρα μάτια της διατήρησαν την ομορφιά τους». Τον επόμενο χρόνο ο άντρας της διορίστηκε έκτακτος πρέσβης στην Υψηλή Πύλη. Η Μαίρη τον συνόδευσε ενθουσιασμένη, διέσχισαν την Ευρώπη κι έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη τον Μάιο του 1717.

Έμαθε αρκετά καλά τα Τουρκικά ώστε να διαβάζει τουρκική ποίηση και επισκεπτόταν τακτικά τα χαρέμια. Παρατήρησε ότι οι Τούρκοι εμβολιάζονταν με επιτυχία κατά της ευλογιάς και υπήρξε πρωτοπόρος της διάδοσης του εμβολιασμού, αρχίζοντας από τον γιο και την κόρη της. Επέστρεψε στο Λονδίνο τον Οκτώβριο του 1718.

Ο Πόουπ δέχθηκε με ενθουσιασμό την επιστροφή της αλλά το 1722 οι σχέσεις τους είχαν οικτρή κατάληξη και ο ποιητής εξαπέλυσε κι εναντίον της τους φαρμακερούς του στίχους.

Ζούσε ουσιαστικά χωρισμένη από τον άντρα της όταν το 1736 άρχισε ένα απελπισμένο ειδύλλιο με τον Ιταλό Φραντσέσκο Αλγκαρόττι, εικοσιτρία χρόνια νεώτερό της. Το 1739 πήγε στην Ιταλία για να τον συναντήσει, πέρασαν δυο χρόνια ώσπου να συμβεί αυτό, και ο δεσμός είχε τελικά την αναμενόμενη θλιβερή κατάληξη. Η λαίδη Μόνταγκιου έμεινε εικοσιένα χρόνια στην Ιταλία περιφερόμενη από την μια πόλη στην άλλη και δημιουργώντας τις χειρότερες εντυπώσεις. Επέστρεψε στην Αγγλία το 1762 και την ίδια χρονιά πέθανε.

Ποιήματά της δημοσιεύτηκαν όσο ζούσε σε ανθολογίες και εφημερίδες. Το έργο στο οποίο οφείλει την φήμη της και που εκδόθηκε μεταθανάτια, ήταν οι επιστολές της. Ενθουσίασαν πολλούς διανοουμένους της εποχής της και ο Βολταίρος τις έκρινε ανώτερες από εκείνες της Μαντάμ ντε Σεβινιέ. Με εξαίρεση τις επιστολές που έγραψε κατά τη διάρκεια του ταξιδιύ της στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, τα γράμματά της εκδόθηκαν μετά τον θάνατό της, έχοντας εντωμεταξύ υποστεί μία αυστηρή επιλογή από την κόρη της.

Το ταξίδι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι Επιστολές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μετάβαση του ζεύγους Μόνταγκιου στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιήθηκε δια ξηράς, με έναν μεγάλο σταθμό στην Βιέννη. Περνώντας από το Βελιγράδι και την Αδριανούπολη έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη τον Μάιο του 1717. Οι επιστολές που έγραψε η λαίδη Μόνταγκου κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και της παραμονής της στην Οθωμανική Αυτοκρατορία αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της αλληλογραφίας της. Σ’ αυτές η λαίδη Μόνταγκιου, προικισμένη με παρατηρητικότητα, μόρφωση και συγγραφικές ικανότητες, και έχοντας τη δυνατότητα ως γυναίκα και μέλος ανώτατης κοινωνικής ομάδας να επισκεφθεί χώρους απαγορευμένους στους άνδρες (π.χ. λουτρά, χαρέμια), περιέγραψε άγνωστες έως τότε πλευρές της ζωής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και ειδικότερα στην Κωνσταντινούπολη. Οι επιστολές της άρχισαν να εκδίδονται στο 1719 και, με πλήθος εκδόσεις, επανεκδόσεις και μεταφράσεις, αποτέλεσαν το εκπληκτικότερο μπεστ-σέλλερ της ταξιδιωτικής γραμματείας του 18ου αιώνα για την οθωμανική αυτοκρατορία.[18] Οι επιστολές της Μόνταγκιου συνέβαλαν στη διεύρυνση των γνώσεων για την οθωμανική κοινωνία, ταυτόχρονα όμως, περιβάλλοντας με εξωτισμό τα αντικείμενα των περιγραφών τους, τροφοδότησαν τον αρχόμενο Οριενταλισμό. Σημαντικό στοιχείο των επιστολών της συνιστά το ενδιαφέρον της για τη θέση της γυναίκας στην οθωμανική κοινωνία, το οποίο συνδέεται με τον προβληματισμό για τη θέση της γυναίκας στην αγγλική κοινωνία, ο οποίος θα οδηγούσε στο τέλος του 18ου αιώνα στην ανάδυση του φεμινιστικού κινήματος.

Μεταφράσεις στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λαίδη Μόνταγκιου, Το οδοιπορικό τριών Ηπείρων, Χρονολόγιο - Εισαγωγή - Σχόλια: Ίλια Χατζηπαναγιώτη, Μετάφραση: Ιωσήφ Κασσεσιάν, Αθήνα: Στοχαστής, 1994.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6xd1fqh. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119165942.
  3. 3,0 3,1 «A Historical Dictionary of British Women» Routledge. 17  Δεκεμβρίου 2003. ISBN-13 978-1-85743-228-2.
  4. 4,0 4,1 «Gran Enciclopèdia Catalana». (Καταλανικά) Gran Enciclopèdia Catalana. Grup Enciclopèdia. Ανακτήθηκε στις 3  Ιανουαρίου 2018.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119165942. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 19948. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119165942. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. nlk20000091914. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  9. CONOR.SI. 116764003.
  10. poets.org. lady-mary-wortley-montagu. Ανακτήθηκε στις 18  Μαΐου 2022.
  11. WeChangEd. www.wechanged.ugent.be/wechanged-database/.
  12. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  13. 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 «Kindred Britain»
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 «Oxford Dictionary of National Biography» (Αγγλικά) Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004.
  15. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  16. «Монтегю, Мэри Пирпонт»
  17. «ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA». 24 Απριλίου 2018. 
  18. Chatzipanagioti-Sangmeister, Julia (2006). Griechenland, Zypern, Balkan und Levante. Eine kommentierte Bibliographie der Reiseliteratur des 18. Jahrhunderts, 2 vols. Eutin: Lumpeter & Lasel. σελ. 382-409. ISBN 3-9810674-2-8. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]