Κόμμα Μαύρων Πανθήρων

Κόμμα Μαύρων Πανθήρων Black Panther Party
Ηγέτης	Χιούι Π. Νιούτον
Ίδρυση	1966
Διάλυση	1982
Ιδεολογία	Μαύρος εθνικισμός (αρχικά) Αντικαπιταλισμός Αντιφασισμός Αντιιμπεριαλισμός Μαρξισμός-Λενινισμός Μαοϊσμός Αντιρατσισμός
Πολιτικό φάσμα	Ακροαριστερά
Πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ Πολιτικά κόμματα Εκλογές

Το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων (Black Panther Party ή BPP) ήταν μία επαναστατική, σοσιαλιστική οργάνωση, που ιδρύθηκε από τους Μπόμπι Σιλ και Χιούι Νιούτον τον Οκτώβριο του 1966. Το κόμμα έδρασε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από το 1966 έως το 1982, με διεθνή παραρτήματα να λειτουργούν στο Ηνωμένο Βασίλειο στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και στην Αλγερία από το 1969 έως το 1972.

Κατά την ίδρυσή του στις 15 Οκτωβρίου του 1966, η βασική πρακτική του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων ήταν οι περιπολίες ένοπλων πολιτών για να παρακολουθούν τη συμπεριφορά των αστυνομικών του αστυνομικού τμήματος του Όουκλαντ (Καλιφόρνια) και να προκαλούν την αστυνομική βία. Το 1969, τα κοινοτικά κοινωνικά προγράμματα έγιναν βασική δραστηριότητα των μελών του κόμματος. Το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων καθιέρωσε διάφορα κοινοτικά κοινωνικά προγράμματα, με πιο εκτεταμένο το "Δωρεάν Πρωινό για τα Παιδιά", και κοινοτικές κλινικές. Το κόμμα κατέγραψε τον μεγαλύτερο αριθμό των μελών του και είχε το μεγαλύτερο αντίκτυπο στο Όουκλαντ-περιοχή του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, Νέα Υόρκη, Σικάγο, Λος Άντζελες, Σιάτλ και Φιλαδέλφεια (Πενσυλβάνια).

Ο διευθυντής του FBI Έντγκαρ Χούβερ χαρακτήρισε το κόμμα "τη μεγαλύτερη απειλή για την εσωτερική ασφάλεια της χώρας" και επέβλεψε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αντικατασκοπείας, παρακολούθησης, διείσδυσης, ψευδορκίας, αστυνομικών ενοχλήσεων, και πολλές άλλες τακτικές σχεδιασμένες ώστε να υπονομεύσουν την ηγεσία του κόμματος, να καταδικάσουν μέλη του, να δυσφημήσουν και να ποινικοποιήσουν το κόμμα και να το αποστραγγίξουν από πόρους και ανθρώπινο δυναμικό. Το πρόγραμμα κατηγορήθηκε επίσης για τη δολοφονία μελών των Μαύρων Πανθήρων.

Η κυβερνητική καταπίεση συνέβαλε αρχικά στην ανάπτυξη του κόμματος, καθώς οι δολοφονίες και οι συλλήψεις των Πανθήρων αύξησαν την υποστήριξή τους στις τάξεις των Αφροαμερικανών και της ευρείας πολιτικής αριστεράς, οι οποίες εκτιμούσαν τους Πάνθηρες ως μία ισχυρή δύναμη που αντιτίθετο στον de facto διαχωρισμό και στη στρατολογία. Η συμμετοχή στο Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων έφτασε στο αποκορύφωμά της το 1970, με γραφεία σε 68 πόλεις και χιλιάδες μέλη, αλλά στη συνέχεια συρρικνώθηκε. Αφού δυσφημήστηκε από τον Τύπο, η δημόσια υποστήριξη του κόμματος εξασθένησε και το κόμμα απομονώθηκε περισσότερο. Οι ενδοκομματικές συγκρούσεις μεταξύ της ηγεσίας του κόμματος, που προκλήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από το FBI, οδήγησαν σε αποβολές και αποστασίες που αποδεκάτισαν τα μέλη. Η λαϊκή υποστήριξη του κόμματος μειώθηκε περαιτέρω μετά την εμφάνιση αναφορών που περιέγραφαν λεπτομερώς τη συμμετοχή της ομάδας σε παράνομες δραστηριότητες όπως εμπορία ναρκωτικών και εκβιασμούς εις βάρος των εμπόρων του Όουκλαντ. Μέχρι το 1972, το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων των Πανθήρων επικεντρώθηκε στην έδρα και ένα σχολείο στο Όουκλαντ, όπου το κόμμα συνέχισε να επηρεάζει την τοπική πολιτική. Αν και από συνεχή αστυνομική επιτήρηση, το παράρτημα στο Σικάγο παρέμεινε ενεργό και διατήρησε τα κοινοτικά του προγράμματα μέχρι το 1974. Το παράρτημα του Σιάτλ διήρκεσε περισσότερο από πολλά άλλα, με το πρόγραμμα του πρωινού και των κλινικών να συνεχίζεται μέχρι τη διάλυση του παραρτήματος το 1977. Η αποδυνάμωση του κόμματος συνεχίστηκε καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 και το 1980 το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων είχε μόλις 27 μέλη.

Η ιστορία του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων είναι αμφιλεγόμενη. Μελετητές χαρακτήρισαν το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων ως την πιο επιδραστική οργάνωση μαύρων στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και "τον ισχυρότερο σύνδεσμο μεταξύ του τοπικού Μαύρου Απελευθερωτικού Αγώνα και των αντιπάλων του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού παγκοσμίως". Άλλοι σχολιαστές περιέγραψαν το Κόμμα ως περισσότερο εγκληματικό παρά πολιτικό, χαρακτηριζόμενο από "προκλητική στάση πάνω από την ουσία".

Ίδρυση

Επίκαιρα στα οποία η Κάθλιν Κλίβερ μιλάει στην Καλιφόρνια. Το βίντεο δείχνει επίσης μία φοιτητική διαδήλωση στο Όουκλαντ. Οι ηγέτες του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, Χιούι Νιούτον, Έλντριτζ Κλίβερ και Μπόμπι Σιλ μίλησαν για ένα πρόγραμμα 10 σημείων που ήθελαν από την κυβέρνηση, το οποίο θα περιελάμβανε πλήρη απασχόληση, αξιοπρεπή στέγαση και παιδεία, τέλος στην αστυνομική βία και απαλλαγή των μαύρων από το στρατό. Μέλη του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων εμφανίζονται να βαδίζουν με στολή. Οι φοιτητές στο συλλαλητήριο έκαναν πορεία, τραγούδησαν και κουβαλούσαν πανό με συνθήματα.

Το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων ιδρύθηκε στο Όουκλαντ της Καλιφόρνιας στις 15 Οκτωβρίου του 1966, από τους Μπόμπι Σιλ και Χιούι Νιούτον. Ήταν ένα ριζοσπαστικό κίνημα, αρχικός στόχος του οποίου ήταν η προστασία της Αφροαμερικανικής κοινότητας από την αστυνομική βαρβαρότητα και διεκδικούσε την πολιτική κληρονομιά του Μάλκολμ Χ. Η επιλογή του "πάνθηρα" ήταν συμβολική: ο περήφανος, επιβλητικός και ταχύτατος πάνθηρας δεν επιτίθεται ποτέ πρώτος, αλλά προτιμά να παλέψει μέχρι θανάτου παρά να το βάλει στα πόδια αν του επιτεθούν.

Οι Πάνθηρες στρέφονταν προς τη σοσιαλιστική, επαναστατική ιδεολογία, επηρεασμένοι από τον Καρλ Μαρξ, τον Μάο Τσετούνγκ, τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα και τον δολοφονημένο ριζοσπάστη ηγέτη των μαύρων, Μάλκολμ Χ. Ωστόσο, εξαιτίας του αρχικής φήμης της ομάδας ως μαύρης εθνικιστικής "γκρούπας", προσέλκυσε ποικίλα μέλη. Στο απόγειό της το 1969, 250.000 άνθρωποι λάμβαναν την εφημερίδα της οργάνωσης, ενώ είχε 10.000 μέλη. Ανάμεσα σε αυτούς που την υποστήριξαν ήταν και ο μεγάλος θεατρικός συγγραφέας Ζαν Ζενέ και ο Μισέλ Φουκώ..

Το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων είχε κάποιους κανόνες που ρύθμιζαν τη λειτουργία του κόμματος αλλά και των μελών του, όσο αντιπροσώπευαν το κόμμα ή συμμετείχαν στις εργασίες του.

Οι στόχοι του κινήματος συνοψίζονταν στα Δέκα Σημεία:

1. Θέλουμε ελευθερία. Θέλουμε τη δύναμη να καθορίζουμε τη μοίρα των μαύρων της κοινότητας μας.
Πιστεύουμε ότι οι μαύροι άνθρωποι δεν θα είμαστε ελεύθεροι μέχρι να είμαστε σε θέση να καθορίσουμε τη μοίρα μας.

2. Θέλουμε πλήρη απασχόληση για τους ανθρώπους μας.
Πιστεύουμε ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει την ευθύνη και την υποχρέωση να δώσει σε κάθε άνθρωπο είτε απασχόληση, είτε ένα εγγυημένο εισόδημα. Πιστεύουμε ότι αν οι λευκοί Αμερικανοί επιχειρηματίες δεν δώσουν πλήρη απασχόληση, στη συνέχεια, τα μέσα παραγωγής θα πρέπει να παίρνονται από τους επιχειρηματίες και να τοποθετούνται στην κοινότητα, έτσι ώστε οι άνθρωποι της Κοινότητας να μπορούν να οργανώσουν και να απασχολούν όλους τους ανθρώπους της και να τους δώσει ένα υψηλό επίπεδο διαβίωσης.

3. Θέλουμε ένα τέλος στην κλοπή από τους λευκούς της μαύρης Κοινότητας μας.
Πιστεύουμε ότι αυτή η ρατσιστική κυβέρνηση μας λήστεψε και τώρα ζητάμε το ληξιπρόθεσμο χρέος "των σαράντα στρέμματα και δύο μουλαριών". Σαράντα στρέμματα και δύο μουλάρια είχαν υποσχεθεί πριν από 100 χρόνια (η κυβέρνηση Λίνκολν) ως αποκατάσταση για την καταναγκαστική εργασία και τη μαζική δολοφονία των μαύρων ανθρώπων. Δεχόμαστε την πληρωμή σε χρήματα, η οποία θα διανεμηθεί στις πολλές κοινότητες μας. Οι Γερμανοί βοηθούν τώρα τους Εβραίους στο Ισραήλ για τη γενοκτονία του εβραϊκού λαού που έκαναν. Οι Γερμανοί δολοφόνησαν έξι εκατομμύρια Εβραίους. Ο Αμερικανός ρατσιστής έχει λάβει μέρος στη σφαγή πάνω από 50 εκατομμύρια μαύρων - ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι αυτά είναι μετριοπαθή αιτήματα.

4. Θέλουμε αξιοπρεπή στέγαση, κατάλληλη για τη στέγαση ανθρώπων.
Πιστεύουμε ότι αν οι λευκοί ιδιοκτήτες δεν δώσουν αξιοπρεπή στέγαση στη μαύρη κοινότητα μας, τότε η στέγαση και η γη θα πρέπει να παρθεί από συνεταιρισμούς ώστε η κοινότητα μας, με τη βοήθεια της κυβέρνησης, να μπορεί να χτίσει και να παρέχει αξιοπρεπή στέγαση στους ανθρώπους της.

5. Θέλουμε εκπαίδευση για τους ανθρώπους μας, που να ξεσκεπάζει την αληθινή φύση αυτής της παρακμιακής αμερικανικής κοινωνίας. Θέλουμε παιδεία που να διδάσκει την αληθινή ιστορία μας και το ρόλο μας στην σημερινή κοινωνία.
Πιστεύουμε σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα δώσει στο λαό μας(την μαύρη κοινότητα) τη γνώση του εαυτού του. Αν ένας άνθρωπος δεν έχει γνώση για τον εαυτό του και τη θέση του στην κοινωνία και τον κόσμο, τότε έχει ελάχιστες πιθανότητες να συσχετιστεί με οτιδήποτε άλλο.

6. Θέλουμε όλοι οι μαύροι άνδρες να εξαιρούνται από τη στρατιωτική θητεία.
Πιστεύουμε ότι οι μαύροι άνθρωποι δεν θα πρέπει να αναγκάζονται να υπηρετήσουν την στρατιωτική τους θητεία για να υπερασπιστούν μια ρατσιστική κυβέρνηση που δεν μας προστατεύει. Εμείς δεν θα πολεμήσουμε για να σκοτώσουμε ανθρώπους άλλου χρώματος σε έναν κόσμο που, όπως οι μαύροι άνθρωποι, κι αυτοί γίνονται θύματα της λευκής ρατσιστικής κυβέρνησης της Αμερικής. Θα προστατεύσουμε τους εαυτούς μας από τη εξουσία και τη βία της ρατσιστικής αστυνομίας και του ρατσιστικού στρατού, με οποιοδήποτε μέσο είναι απαραίτητο.

7. Θέλουμε ένα άμεσο τέλος στην αστυνομική βία και τις δολοφονίες των μαύρων ανθρώπων.
Πιστεύουμε ότι μπορούμε να σταματήσουμε την αστυνομική βία στην μαύρη κοινότητα μας οργανώνοντας αυτοαμυντικές ομάδες από μαύρους, που θα είναι αφιερωμένες στην υπεράσπιση της μαύρης κοινότητας μας από την ρατσιστική καταπίεση της αστυνομίας και την βαρβαρότητα της. Η Δεύτερη Τροποποίηση του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών δίνει το δικαίωμα στους πολίτες να φέρουν όπλα. Πιστεύουμε λοιπόν ότι όλοι οι μαύροι άνθρωποι πρέπει να εξοπλιστούν για αυτοάμυνα.

8. Θέλουμε ελευθερία για όλους τους μαύρους άνδρες που κρατούνται σε ομοσπονδιακές, πολιτειακές, κομητειακές και δημοτικές φυλακές.
Πιστεύουμε ότι όλοι οι μαύροι άνθρωποι πρέπει να απελευθερωθούν από τις φυλακές, επειδή δεν έχουν λάβει μια δίκαιη και αμερόληπτη δίκη.

9. Θέλουμε όλους τους μαύρους ανθρώπους, όταν προσάγονται σε δίκες για να δικαστούν από ενόρκους, αυτό να γίνεται από ισάξιους (ομότιμους) συνανθρώπους τους ή από άλλα μέλη της μαύρης κοινότητας.
Πιστεύουμε ότι τα δικαστήρια πρέπει να ακολουθήσουν το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, έτσι ώστε οι μαύροι άνθρωποι να λαμβάνουν δίκαιη δίκη. Η 14η Τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ δίνει σε κάποιον το δικαίωμα να δικαστεί από ομάδα ομοτίμων του. Ένας ομότιμός του είναι ένα πρόσωπο με παρόμοια οικονομική, κοινωνική, θρησκευτική, γεωγραφική, περιβαλλοντική, ιστορική και φυλετική καταγωγή. Για να γίνει αυτό, το δικαστήριο θα πρέπει να επιλέξει ενόρκους από τη μαύρη κοινότητα από την οποία ο κατηγορούμενος άλλωστε προέρχεται. Έχουμε δικαστεί, και δικαζόμαστε από αποκλειστικά λευκούς ενόρκους, που δεν έχουν καμία κατανόηση της «μέσης συλλογιστικής" των ανθρώπων της μαύρης κοινότητας.

10. Θέλουμε γη, ψωμί, στέγαση, εκπαίδευση, ένδυση, δικαιοσύνη και ειρήνη. Και ως μείζων πολιτικός στόχος μας, είναι να γίνει ένα -από τα Ηνωμένα Έθνη επιβλεπόμενο-δημοψήφισμα σε όλες τις μαύρες αποικίες, στις οποίες μόνο μαύροι υπήκοοι θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν, για τον καθορισμό του εθνικού πεπρωμένου των μαύρων ανθρώπων.

Όταν στην πορεία της ανθρώπινης ιστορίας, καθίσταται αναγκαίο για έναν λαό να διαλύσει τους δεσμούς του που τον συνδέουν μεταξύ του και να αναλάβει, μεταξύ των δυνάμεων της γης, την ξεχωριστή και ίση θέση την οποία οι νόμοι της φύσης και Ο Θεός του δίνει δικαίωμα , ένας ελάχιστος σεβασμός στις απόψεις της ανθρωπότητας απαιτεί ότι θα πρέπει να διακηρύξει τους λόγους που τον ωθούν στην απόσχιση. Θεωρούμε αυτές τις αλήθειες να είναι αυταπόδεικτες: Ότι όλοι οι άνθρωποι δημιουργούνται ίσοι. Ότι είναι προικισμένοι από τον Δημιουργό τους με ορισμένα απαράγραπτα δικαιώματα. Ότι μεταξύ αυτών των δικαιωμάτων είναι ζωή, η ελευθερία και η επιδίωξη της ευτυχίας. Για να εξασφαλιστούν αυτά τα δικαιώματα, ιδρύονται κυβερνήσεις από τους ανθρώπους, που απορρέουν τις εξουσίες τους από την συναίνεση των κυβερνωμένων. Κι ότι, κάθε φορά που μια μορφή κυβέρνησης γίνεται πολέμια των σκοπών αυτών, είναι δικαίωμα του λαού να την αλλάξει ή να την καταργήσει , και να θεσπίσει μια νέα Κυβέρνηση θέτοντας τα θεμέλιά της σε τέτοιες αρχές και οργανώνοντας τις εξουσίες της σε τέτοια μορφή, ώστε να τους φανεί πιθανότερο να επιφέρουν την ασφάλεια και την ευτυχία τους. Η σύνεση, όντως, θα υπαγορεύει ότι οι κυβερνήσεις που είναι πολύ καιρό καθιερωμένες, δεν θα πρέπει να αλλάζουν για ασήμαντα και παροδικά αίτια. Ως εκ τούτου, η εμπειρία έχει δείξει ότι η ανθρωπότητα είναι περισσότερο διατεθειμένη να υπομείνει, όσο τα κακά είναι υποφερτά, παρά να διορθώσει την πορεία της, καταργώντας μορφές κυβέρνησης τις οποίες έχει συνηθίσει. Όμως, όταν μια μακρά πορεία καταχρήσεων και σφετερισμών, που επιτίθεται στους ίδιους ανθρώπους συνέχεια, και εκδηλώνει σχέδιο για την υποβάθμιση τους κάτω από τον απόλυτο δεσποτισμό, τότε, είναι δικαίωμά αυτών των ανθρώπων(που δέχονται επίθεση) και είναι καθήκον τους, να αποτινάξουν μια τέτοια Κυβέρνηση και να εγκαθιδρύσουν νέους Φύλακες για τη μελλοντική τους ασφάλεια.
(Η τελευταία παράγραφος είναι απόσπασμα από τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ).

Δράσεις

Οι δράσεις των Μαύρων Πανθήρων άρχιζαν από τα λεγόμενα "Προγράμματα Επιβίωσης", εμπνευσμένα από τον Μάο Τσετούνγκ. Το πρώτο τέτοιο ήταν το "Δωρεάν Πρωινό για τα Παιδιά", που απευθύνονταν σε όλα τα φτωχά παιδιά των Η.Π.Α. Η δράση επεκτάθηκε, και στο απόγειο της, τάιζε κάθε πρωί 10.000 παιδιά. Ήταν τέτοια η ντροπή της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, που αναγκάστηκε λίγο αργότερα να υιοθετήσει παρόμοια προγράμματα. Επίσης γίνονταν μαθήματα πάνω στις πρώτες βοήθειες, σεμινάρια αυτοάμυνας, μαθήματα οικονομίας και πολιτικής, ενώ υπήρχε και διανομή ρούχων σε απόρους, καθώς και προγράμματα επανένταξης για αλκοολικούς και τοξικομανείς.

Οι πολιτικές δράσεις της οργάνωσης περιλάμβαναν συνεργασίες με φοιτητικές οργανώσεις, καθώς και πορείες και διαδηλώσεις ενάντια σε πολιτειακούς νόμους που ψηφίστηκαν ενάντια στην οργάνωση και τη δράση της- συγκεκριμένα στο δικαίωμά της για οπλοκατοχή σε δημόσιους χώρους. Μέλη της, αλλά και η ίδια η οργάνωση συνεργάστηκε με ειρηνικά κινήματα αλλά και άλλες αντιρατσιστικές και αριστερές οργανώσεις, όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και το Κόμμα Ειρήνης και Ελευθερίας.

Δολοφονίες μελών των Μαύρων Πανθήρων

Ο αρχηγός του FBI, Τζέι Έντγκαρ Χούβερ.

Τη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου του 1969, ενώπιον του αρχιδικαστή Γουόρεν, ο Ρίτσαρντ Νίξον ορκίστηκε 37ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Χιλιάδες πάνοπλοι εθνοφρουροί έφραξαν από νωρίς όλους τους δρόμους γύρω από το Καπιτώλιο των Ηνωμένων Πολιτειών, στην πιο εντυπωσιακή εκδήλωση αστυνομοκρατίας που θυμούνταν οι κάτοικοι της αμερικανικής πρωτεύουσας, ενώ εκατοντάδες σωματοφύλακες με πολιτικά κατέκλυσαν τους γύρω χώρους. Ο ίδιος ο Νίξον εκφώνησε την καθιερωμένη πανηγυρική ομιλία του μέσα από ένα διαφανές, αλεξίσφαιρο κλουβί. Για τη νέα αμερικανική προεδρία, ο πιο επικίνδυνος εχθρός βρισκόταν μέσα απ' τα σύνορα. Όπως δήλωσε στους New York Times, ο αμετακίνητος αρχηγός του FBI Τζέι Έντγκαρ Χούβερ -που προϊστατο της υπηρεσίας του από το 1924 - "η κυριότερη απειλή για την εθνική ασφάλεια της χώρας είναι οι εξτρεμιστές της λεγόμενης Νέας Αριστεράς και ιδίως το κόμμα των Μαύρων Πανθήρων".

Η εμμονή του πολύπειρου Χούβερ στον αριστερό ριζοσπαστισμό των μαύρων δεν ήταν αδικαιολόγητη. Μετά το 1967, συντελέστηκαν ραγδαίες μεταβολές στο εσωτερικό της μαύρης μειοψηφίας, όπου η επιρροή των μη βίαιων οργανώσεων, σαν την SCLC του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, την NAACP και την Ένωση των Πόλεων, εξασθενούσε διαρκώς, προς όφελος των επαναστατικών και όχι σπάνια ένοπλων ομάδων. Στις αρχές του 1968, ο Κινγκ προκήρυξε καμπάνια "μαζικής ανυπακοής των μαύρων" με βασικό σύνθημα "δουλειά ή εγγυημένο εισόδημα για όλους", χαρακτηρίζοντας την καμπάνια ως "την τελευταία ευκαιρία του κινήματος της μη βίας να αποδείξει την αποτελεσματικότητά του". Μετά τη δολοφονία του, όμως, οι νέοι ηγέτες του κινήματος αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων. Ύστερα από τα μέτρια αποτελέσματα της "πορείας των φτωχών" προς την Ουάσινγκτον, τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, ο πρόεδρος Λίντον Τζόνσον εφάρμοσε πολιτική πυγμής απέναντι στους μαύρους, διέλυσε την "Πόλη της Ανάστασης" -μια κατασκήνωση διαδηλωτών που είχαν ξεκινήσει καθιστική διαμαρτυρία διαρκείας- και φυλάκισε τον διάδοχο του Κινγκ στην SCLC, αιδεσιμώτατο Ραλφ Αμπέρναθι. Όταν ο τελευταίος αποφυλακίστηκε, κήρυξε το άδοξο τέλος της πορείας των φτωχών, ενταφιάζοντας μαζί της και τις τελευταίες ελπίδες του μαύρου πληθυσμού για το κίνημα της μη βίας.

Στις αρχές του 1969, στο κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων κυριαρχούσε πλέον το ριζοσπαστικό ρεύμα της "Μαύρης Δύναμης" ή "Μαύρης Εξουσίας", όπως θα μπορούσε επίσης να αποδοθεί το σύνθημα "Black Power", που λάνσαρε το 1966 ο ηγέτης της φοιτητικής οργάνωσης SNCC Στόκλι Καρμάικλ. Σχετική έκθεση της CIA σημείωνε ότι: "το σύνθημα αυτό έχει πολλές εννοιολογικές αποχρώσεις, αλλά για όλους τους μαύρους μεταφράζεται στο να ελέγχουν οι ίδιοι τη μοίρα τους, να είναι κύριοι του εαυτού τους, να έχουν οικονομική και πολιτική φωνή, τόσο στις τοπικές κοινωνίες, όσο και στις γενικές υποθέσεις του έθνους". Η εθνική συνδιάσκεψη της Μαύρης Δύναμης, που πραγματοποιήθηκε στη Φιλαδέλφεια, υιοθέτησε ως στρατηγικό στόχο τη συγκρότηση μιας "Δημοκρατίας της Νέας Αφρικής" με την απόσπαση πέντε πολιτειών του νότου (Αλαμπάμα, Τζόρτζια, Λουιζιάνα, Μισισίπι, Νότια Καρολίνα) από το αμερικανικό κράτος. Δεν δίστασε, μάλιστα, να προχωρήσει στην ανάδειξη "προσωρινής κυβέρνησης" και να εγκρίνει "διακήρυξη της ανεξαρτησίας".

Κάτω από την οροφή της "Μαύρης Δύναμης" συστεγάζονταν μία σειρά οργανώσεις, με κοινό παρονομαστή την αντίθεση στη λογική της "ειρηνικής αντίστασης" και τη ροπή προς δυναμικές μορφές πάλης, συμπεριλαμβανομένου ακόμη και του αντάρτικου των πόλεων. Ως προς τον ιδεολογικό και πολιτικό του προσανατολισμό, όμως, το κίνημα χωριζόταν σε δύο σαφώς διακριτά ρεύματα: Το ένα από αυτά αποτελούσε συνέχεια του θρησκευτικού κινήματος των Μαύρων Μουσουλμάνων και εμφορείτο από έναν ιδιόρρυθμο "μαύρο εθνικισμό". Οι οπαδοί αυτού του ρεύματος, που είχε ως επιφανέστερο εκπρόσωπο τον δικηγόρο του Ντιτρόιτ, Μίλτον Χέντι, βάφτιζαν τα παιδιά τους με αφρικανικά ονόματα και μιλούσαν σουαχίλι, κηρύσσοντας τον πλήρη διαχωρισμό από τη λευκή πλειοψηφία.

Πιο επικίνδυνο από τον ελαφρώς γραφικό μαύρο εθνικισμό ήταν για το αμερικανικό κατεστημένο το δεύτερο ρεύμα στους κόλπους της Μαύρης Δύναμης, που εκφράστηκε κατά κύριο λόγο από τους Μαύρους Πάνθηρες, οι οποίοι δεν είχαν κανέναν ενδοιασμό να συνεργαστούν με προοδευτικούς λευκούς για την υλοποίηση των στόχων τους, αφού εχθρός τους δεν ήταν η λευκή Αμερική αλλά η αστική Αμερική, όπως φαινόταν καθαρά στο πρόγραμμα του κόμματος.

Στις αρχές του 1969, οι Μαύροι Πάνθηρες αποτελούσαν την πιο σημαντική οργάνωση όχι μόνο των μαύρων αλλά συνολικά της Νέας Αριστεράς. Η επιρροή τους αυξήθηκε χάρη σε δύο κυρίως λόγους: Αφ' ενός μεν γιατί, χάρη στις ένοπλες ομάδες και την μαχητικότητά τους, αποτελούσαν το μόνο σοβαρό αντίβαρο στην αστυνομική τρομοκρατία, αφ' ετέρου δε γιατί είχαν καταφέρει να συγκροτήσουν ένα αποτελεσματικό δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης.

Μαθητικά συσσίτια, ενώσεις των ενοικιαστών που οργάνωναν στάσεις πληρωμών και καταλήψεις στέγης, παροχή επιδομάτων και αποζημιώσεων σε θύματα της αστυνομίας, διανομή ρούχων στους άπορους κ.λπ. Ένα υποτυπώδες, εμβρυακό "κράτος των μαύρων" άρχιζε ήδη να διαγράφεται στα γκέτο, που είχαν καταδικαστεί από την επίσημη αμερικανική πολιτεία στη φτώχεια και την εξαθλίωση. Όσο για τη "Δημοκρατία της Νέας Αφρικής", οι Μαύροι Πάνθηρες ζητούσαν δημοψήφισμα υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε., όπου όλοι οι μαύροι των Η.Π.Α. θα καλούνταν να αποφασίσουν ελεύθερα για τη συνταγματική τους υπόσταση.

Από τις αρχές της άνοιξης του 1969, γινόταν φανερό ότι οι Μαύροι Πάνθηρες έδιναν πλέον τον τόνο στο κίνημα των μαύρων. Τον Απρίλιο, το Πανεπιστήμιο Κορνέλ, στη Νέα Υόρκη, καταλήφθηκε για 36 ώρες από ένοπλους μαύρους φοιτητές που κατήγγειλαν τον πόλεμο του Βιετνάμ και απαίτησαν την ίδρυση πανεπιστημίων ειδικά για μαύρους. Οι καταληψίες βγήκαν από το πανεπιστήμιο παρελαύνοντας μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες με καραμπίνες στα χέρια και φυσεκλίκια στο στήθος, παγώνοντας το αμερικανικό κατεστημένο. Στις αρχές Μαΐου δύο πανεπιστήμια στην πολιτεία της Νέας Υόρκης έκλεισαν από το φόβο νέων ένοπλων καταλήψεων. Μία σειρά εξεγέρσεις μαύρων, στο δίμηνο Απριλίου-Μαΐου, εξελίχθηκαν σε ένοπλες οδομαχίες Μαύρων Πανθήρων-αστυνομίας.

Έγγραφο του προγράμματος COINTELPRO που περιγράφει τα σχέδια του FBI να "εξουδετερώσει" την Τζιν Σίμπεργκ, επιχειρώντας να "αμαυρώσουν την εικόνα της" επειδή υποστήριξε το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων.

Μπροστά στην απειλή, το αμερικανικό κράτος αποφάσισε να αντιδράσει με ανελέητη αποφασιστικότητα. Από την πρώτη στιγμή της προεδρίας του, ο Νίκον διέταξε την απαρέγκλιτη εφαρμογή του μυστικού σχεδίου COINTELPRO του FBI, που καταστρώθηκε από τον Χούβερ ήδη επί προεδρίας Τζόνσον. Όπως εξηγεί σχετική έκθεση της υπηρεσίας, "σκοπός του σχεδίου είναι να ξεσκεπάσει, να απομονώσει, να συντρίψει ή τουλάχιστον να περιορίσει τις δραστηριότητες των μαύρων εθνικιστών που κηρύσσουν το μίσος". Οι μέθοδοι που χρησιμοποίησαν οι ομοσπονδιακοί πράκτοτες περιελάμβαναν παρακολουθήσεις τηλεφώνων, διπλούς πράκτορες, απειλές και εκβιασμούς, στρατολόγηση πληροφοριοδοτών από το λούμπεν προλεταριάτο των γκέτο, δικαστικές σκευωρίες, "κίτρινη" προπαγάνδα από τον Τύπο κι όταν αυτά δεν επαρκούσαν, οι απροκάλυπτες δολοφονίες.

Στις 2 Απριλίου, 21 μέλη των Μαύρων Πανθήρων συνελήφθησαν στη Νέα Υόρκη, κατηγορούμενοι για βομβιστικές ενέργειες. Ήταν το σύνθημα για να εξαπολυθεί ένα πογκρόμ διαρκείας σε όλη τη χώρα.

Τους επόμενους μήνες, ξεκληρίστηκε πρακτικά ολόκληρο το ηγετικό επιτελείο του κόμματος, καθώς τα κορυφαία στελέχη του φυλακίστηκαν, δολοφονήθηκαν ή πέρασαν στην παρανομία. Ο Τζερόνιμο Πλατ, από τα ηγετικά στελέχη του κόμματος στο Λος Άντζελες, συνελήφθη κατηγορούμενος για τη δολοφονία γυναίκας, ενώ αναφορές πρακτόρων του FBI βεβαίωναν ότι την ώρα του φόνου μιλούσε σε συγκέντρωση του κόμματος στο Όουκλαντ. Οι αναφορές, όπως και οι πράκτορες που τις συνέταξαν, εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς όταν έγινε η δίκη και ο Πλατ καταδικάστηκε από ένα αμιγώς λευκό δικαστήριο. Ο ιδρυτής των Πανθήρων και "υπουργός Άμυνας" της προσωρινής κυβέρνησης, Χιούι Νιούτον, φυλακίστηκε για πυροβολισμό αστυνομικού, επίσης στο Όουκλαντ.

Πολλά κορυφαία στελέχη του κόμματος αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της εξορίας. Ο Έλντριτζ Κλίβερ, φλογερός ρήτορας, βασικός θεωρητικός του κόμματος και "υπουργός Πληροφοριών" στην προσωρινή κυβέρνηση της "Δημοκρατίας της Νέας Αφρικής", τραυματίστηκε στο Όουκλαντ σε μάχη με το FBI, κατά τη διάρκεια της οποίας ένας άλλος Πάνθηρας έχασε τη ζωή του. Στη συνέχεια κατέφυγε στο Αλγέρι, καθώς καταζητείτο από την αστυνομία με κατηγορητήριο που επέσερνε τη θανατική ποινή. Ο Ρόμπερτ Ουίλιαμς, ιδρυτής των μαοϊκών καταβολών Κινήματος Επαναστατικής Δράσης, κατέφυγε στην Κούβα, κατηγορούμενος για απαγωγές.

Στις 19 Αυγούστου του 1969, το FBI συνέλαβε τον συνιδρυτή των Μαύρων Πανθήρων, Μπόμπι Σιλ, με χαλκευμένες κατηγορίες για φόνο πρώτο βαθμού. Ενώ ήταν ήδη κλεισμένος στις φυλακές του Σαν Φρανσίσκο, οδηγήθηκε στο δικαστήριο του Σικάγου, στις 29 Αυγούστου, όπου αντιμετώπισε κατηγορίες για τις ταραχές που έγιναν στο συνέδριο των Δημοκρατικών, τον προηγούμενο χρόνο. Αν και ο δικηγόρος του, Γκάρι Τσαρλς, είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο για εγχείρηση, το δικαστήριο αρνήθηκε στον Σιλ αναβολή λίγων ημερών και αποφάσισε να συνεχίσει κανονικά τη δίκη, ορίζοντάς του αυτεπάγγελτα άλλο δικηγόρο.

Ο Μπόμπι Σιλ το 2006

Όταν ο Σιλ, έξαλλος για την αντιμετώπισή του, φώναξε ότι θέλει τον δικηγόρο του, ο δικαστής Τζούλιους Χόφμαν διέταξε τους αστυνομικούς: "Πάρτε τον κατηγορούμενο σε διπλανή αίθουσα και αντιμετωπίστε τον όπως του αξίζει". Έπειτα από λίγα λεπτά, ο κατηγορούμενος επέστρεψε στην αίθουσα δεμένος πισθάγκωνα πάνω σε μια μεταλλική καρέκλα, φιμωμένος και χτυπημένος στο πρόσωπο. Στη συνέχεια, καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση για προσβολή του δικαστηρίου, πριν καν αρχίσει η εκδίκαση των βαρύτατων κατηγοριών που τον βάρεναν.

Στις 3 Δεκεμβρίου, ισχυρότατες δυνάμεις της αστυνομίας διέλυσαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τον πόλεμο του Βιετνάμ στο Σαν Φρανσίσκο και συνέλαβαν τον οργανωτικό γραμματέα του κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, Ντέιβιντ Χίλιαρντ, την ώρα που μιλούσε στο πλήθος, με την κατηγορία ότι αυτά που έλεγε συνιστούσαν απειλή κατά της ζωής του προέδρου Νίξον.

Στο μεταξύ, το "σαφάρι" του FBI έγινε ιδιαίτερα αιματηρό, καθώς πύκνωναν οι εισβολές και οι δολοφονικές επιθέσεις της αστυνομίας στα τοπικά γραφεία του κόμματος, πολλές από τις οποίες εξελίχθηκαν σε πολύωρες μάχες. Σε μία από αυτές, στις 8 Δεκεμβρίου, 9 Πάνθηρες -8 άντρες και μία γυναίκα- αμύνθηκαν επί τέσσερις ώρες, ταμπουρωμένοι στα τοπικά γραφεία του Λος Άντζελες, αντιμέτωποι με πάνω από 300 αστυνομικούς. Κατά τη διάρκεια της μάχης τραυματίστηκαν τρεις Πάνθηρες και τρεις αστυνομικοί, ενώ μετά από την κατάληψη των γραφείων, το FBI παρουσίασε στους δημοσιογράφους καραμπίνες, περίστροφα και βόμβες μολότοφ που βρέθηκαν στο αρχηγείο των Πανθήρων.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες του κόμματος, μόνο το 1969, 28 Μαύροι Πάνθηρες σκοτώθηκαν ή εκτελέστηκαν από την αστυνομία -ένας αριθμός που διπλασιάστηκε την επόμενη χρονιά. Η πιο εξοργιστική εν ψυχρώ εκτέλεση ήταν εκείνη του Φρεντ Χάμπτον, τοπικού προέδρου του κόμματος στην πολιτεία του Ιλινόι, στις 4 Δεκεμβρίου. Ο Χάμπτον δολοφονήθηκε στο κρεβάτι του άοπλος, την ώρα που κοιμόταν, από αστυνομικούς που εισέβαλαν στο διαμέρισμά του μέσα στα άγρια μεσάνυχτα, σκοτώνοντας άλλον ένα Πάνθηρα και τραυματίζοντας τέσσερις. Οι αστυνομικοί κατάφεραν να αιφνιδιάσουν τους Πάνθηρες χάρη στις ακριβείς πληροφορίες που τους έδωσε ο ίδιος ο σωματοφύλακας του Χάμπτον, Γουίλιαμ Ο'Νιλ, ο οποίος είχε στρατολογηθεί στο FBI το 1967 και επί δύο χρόνια έπαιζε το ρόλο του καταδότη. Λίγο αργότερα, ο ίδιος ο Ο'Νιλ βρέθηκε νεκρός -αυτοκτονία κατά την επίσημη εκδοχή.

Η μαφιόζικη δολοφονία του Χάμπτον ξεσήκωσε θύελλα οργής στην Αμερική. Ακόμη και Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές, υποστηρικτές του Νίξον, διαμαρτυρήθηκαν για τις πρωτοφανείς, για δημοκρατική χώρα, μεθόδους των μηχανισμών καταστολής.

Στις 16 Δεκεμβρίου, οι οργανώσεις των μαύρων απαγόρευσαν την κυκλοφορία των λευκών στα γκέτο τους από τις 6 το απόγευμα ως τις 6 τα χαράματα υπό την απειλή της εκτέλεσης. Η δολοφονική βία του αμερικανικού κράτους ώθησε τους Πάνθηρες στους δρόμους της τρομοκρατίας, θέτοντας σε δεύτερο πλάνο την πολιτική, μαζική δράση. Ήταν η ώρα που "το όπλο της κριτικής έδωσε τη θέση του στην κριτική των όπλων". Στο δεύτερο εξάμηνο του 1969, πύκνωσαν με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου οι βομβιστικές επιθέσεις των Μαύρων Πανθήρων και άλλων οργανώσεων της Νέας Αριστεράς στα αστικά κέντρα, με στόχους εμπορικά κέντρα, γραφεία πολυεθνικών επιχειρήσεων και στρατιωτικές υπηρεσίες. Στις αρχές της επόμενης χρονιάς, από τους κόλπους των Μαύρων Πανθήρων ξεπήδησε ο Απελευθερωτικός Στρατός των Μαύρων (BLA). Αλλά η στροφή στην τρομοκρατία ήταν προοίμιο περιθωριοποίησης και εκφυλισμού του κινήματος, ενώ ταυτόχρονα προσέφερε ηθικά και πολιτικά άλλοθι για την ένταση της κρατικής καταστολής. Στερημένοι από τα πιο άξια ηγετικά στελέχη τους και αντιμέτωποι με σοβαρές εσωτερικές διχόνοιες, οι Μαύροι Πάνθηρες συνέχισαν να αγωνίζονται με ολοένα και πιο άνισους όρους τα επόμενα χρόνια.

Παρακμή

Το Κόμμα τελικά κατέρρευσε λόγω της αύξησης των εξόδων του και των εσωτερικών διαφορών. Το 1974 ο Χιούι Νιούτον όρισε την Elaine Brown ως πρώτη πρόεδρος του κόμματος. Υπό την ηγεσία της Μπράουν, το κόμμα έδρασε με πιο ριζοσπαστικές προεκλογικές εκστρατείες, συμπεριλαμβανομένων της ανεπιτυχής πορείας της Μπράουν για το Δημοτικό Συμβούλιο του Όκλαντ αλλά και την επιτυχή εκλογή του Lionel Wilson ως πρώτου μαύρου δήμαρχου του Όκλαντ.

Εκτός από την αλλαγή κατεύθυνσης του Κόμματος προς μεγαλύτερη συμμετοχή στην εκλογική αρένα, η Μπράουν αύξησε επίσης την επιρροή των γυναικών Πανθήρων με την τοποθέτηση τους σε πιο εμφανείς ρόλους μέσα στην ανδροκρατούμενη οργάνωση. Η Μπράουν ισχυρίζεται πως αυτή η προσπάθεια της ενάντια στον διάχυτο σεξισμό μέσα στο Κόμμα ήταν πολύ αγχωτική γι 'αυτήν και την οδήγησε στην εξάρτηση της σε Thorazine ως έναν τρόπο για να ξεφύγει από τις πιέσεις του Κόμματος.

Το 1977, μετά την επιστροφή του Newton, ενός ηγετικού στελέχους των Μαύρων Πανθήρων που είχε βρει άσυλο στην Κούβα, μετά από κατηγορίες από την αστυνομία, και της διαταγής του για τον ξυλοδαρμό μιας γυναίκας μέλους που είχε οργανώσει πολλά από τα κοινωνικά προγράμματα του Κόμματος, η Μπράουν έφυγε από το Κόμμα

Αν και πολλοί επιστήμονες και ακτιβιστές σήμερα , ορίζουν την πτώση του Κόμματος στην περίοδο πριν η Μπράουν γίνει ηγέτης, ένας ολοένα και μικρότερος αριθμός μελών των Πανθήρων συνέχισε να υπάρχει στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Μέχρι το 1980, η συμμετοχή είχε συρρικνωθεί στα μόλις 27 μέλη, και τελικά έκλεισε τελικά το 1982, αφού είχε γίνει γνωστό ότι ο Newton είχε υπεξαιρέσει κεφάλαια από το κόμμα για να αγοράσει ναρκωτικά.

Βιβλιογραφία

• Συλλογικό, BLACK PANTHER PARTY. Οι Μαύροι Πάνθηρες και οι δραστηριότητες στην κοινότητα, εκδ. Barricada Antifa, 2011
• Seale Bobby, Όταν οι μαύροι πάνθηρες πήρανε τα όπλα, εκδ. Τοποβόρος, 2012
• Ricard Sylvain, Martinez Guillaume, MOTHERFUCKER. Μια ιστορία από το κίνημα των μαύρων πανθήρων, εκδ. ΚΨΜ, 2014