Κόκινος Καπνάς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κόκινος Καπνάς
Τύποςπεριοδική έκδοση
Ίδρυση17 Ιουνίου 1932
ΓλώσσαΕλληνικά
Διακοπή έκδοσης1937
ΈδραΣουχούμι (έως 1936)
Κρίμσκαγια (από 1936)[1]

Το σοβιετικό έντυπο Κόκινος Καπνάς, δηλαδή «Κόκκινος Καπνεργάτης», ήταν μια ελληνική εφημερίδα που εκδίδοταν στη πόλη Σουχούμι της Αμπχαζίας από 1932 έως το 1937. Απευθυνόταν στα μέλη της ελληνικής κοινότητας της Αμπχαζίας και των γύρω περιοχών,[2] που αποτελούσε το 11% του πληθυσμού της τότε αυτόνομης σοβιετικής δημοκρατίας της κατά το τελευταίο έτος της έκδοσής της.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εφημερίδα είχε αρχικά τον τίτλο «Κυμυνιστις». Το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε στις 17 Ιουνίου 1932. Αργὀτερα στο έκτο φίλο της μετονομάστησε σε Κόκινος Καπνάς.[3] Ο λόγος της χρήσης απλουστευμένης μορφής της νεοελληνικής γλώσσας στους τίτλους και στα κείμενα των άρθρων της εφημερίδας, έγκειται στο ότι οι συντάκτες της εφημερίδας ακολουθούσαν μια ακραία εκδοχή του δημοτικισμού, όπου το ελληνικό αλφάβητο αποτελείται από 20 γράμματα και όπου υπάρχει φωνολογική απόδοση των λέξεων.[4][5] Σε σπάνιες περιπτώσεις δημοσιεύονταν στην εφημερίδα άρθρα στη ποντιακή διάλεκτο.[6]

Από την ίδρυση του ήταν ένα περιφερειακό κομμουνιστικό έντυπο με εβδομαδιαία κυκλοφορία[7] και με έμφαση στα επαγγελματικά ενδιαφέροντα των καπνεργατών της περιοχής με μητρική γλώσσα την ελληνική και αποτελούσε όργανο της σοβιετικής δημοκρατίας και του τοπικού κομμουνιστικού κομιτάτου.[8] Αναφέρεται ότι τη περίοδο 1929-1933 είχε μέση κυκλοφορία τα 6.000 έως 8.000 αντίτυπα.[1] Την περίοδο 1937-1938 η πολιτική του καθεστώτος απέναντι στις μειονότητες άλλαξε και η εφημερίδα διέκοψε τη κυκλοφορία της.[9]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Βλάσης Ατζίδης. «Η ιστορία των ελληνικών εφημερίδων και τυπογραφείων στη Ρωσία». Hellenic Resources Network. 
  2. Αγτζίδης 1996, σελ. 169
  3. Αγτζίδης 1996, σελ. 29
  4. Αγτζίδης 1996, σελ. 57-60
  5. Αγτζίδης 1996, σελ. 303-304
  6. Αγτζίδης 1996, σελ. 62
  7. Αγτζίδης 1996, σελ. 49-50
  8. (Αγγλικά) Balkan studies. Σόφια: Édition de l'Académie bulgare des sciences- Institut d'études balkaniques. 1989, σελ. 22. https://books.google.ca/books?id=kD5pAAAAMAAJ&q=Kokinos+Kapnas&dq=Kokinos+Kapnas&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjUg_WMr9PJAhXKcD4KHTzjA4MQ6AEIKjAB. 
  9. (Αγγλικά) Thomas de Waal (2010). The Caucasus: An Introduction. Oxford University Press. σελ. 155. ISBN 0199750432. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περαιτέρω βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Αύγουστο 1990 ολόκληρο το αρχείο της εφημερίδας «Κόκινος Καπνάς», πάνω από 240 εκδόσεις, φωτοτυπήθηκε για πρώτη και μοναδική φορά από τον Πρόεδρο του Παμποντιακού Συλλόγου «Η Αργώ» Χρ.Σοφιανίδη σε φυσικό μέγεθος της εφημερίδας και μεταφέρθηκε από τον ίδιο στην Ελλάδα, στον Σύλλογο, συνοδεία του Γραμματέα αυτού Λ. Πιπερίδη. Για να φωτοτυπηθεί το αρχειακό υλικό προηγήθηκε πολύ δύσκολη διεργασία για την εξαγωγή των εκατοντάδων πρωτότυπων φύλλων από το κτήριο του Κρατικού Αρχείου της πρωτεύουσας Σόχουμ. Ο Πρόεδρος διέθετε την αναγνωρισιμότητα και με σύμπραξη επιφανών ντόπιων Ποντίων διασφαλίστηκε η συνεργασία των Αρχών της Αμπχαζίας. Για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος απαιτούνταν ρολά εκατοντάδων μέτρων ειδικού φωτοτυπικού χαρτιού ικανού πλάτους - κάτι που ήταν εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί στην απομακρυσμένη αυτή περιοχή μίας οικονομικά και παραγωγικά παραπαίουσας χώρας. Με ενέργειές του προς τους υπεύθυνους του κρατικού εργοστασίου κατασκευής φωτοτυπικών μηχανημάτων σοβιετικής τεχνολογίας «Σοχούμ-πριμπόρ» ο Χρ. Σοφιανίδης κατέβαλε το όλο κόστος των τελευταίων ρολών χαρτιού που εντοπίστηκαν στις αποθήκες του εργοστασίου, καθώς και αμοιβές ενός μηνός σε τρεις εργαζόμενες εκεί γυναίκες, προκειμένου να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί σε πέντε ημέρες η εργασία φωτοτύπησης. Έτσι, με την καθημερινή προσωπική παρουσία και ιδίοις πόρους του Προέδρου του ΠΣ «Η Αργώ» φωτοτυπήθηκε και μεταφέρθηκε στην Ελλάδα το μοναδικό διασωθέν και πλήρες αρχείο της εφημερίδας, σε πρωτότυπα αντίγραφα [1][2][3].

Αργότερα, στις 22 Οκτωβρίου 1992 το κτήριο του Κρατικού Αρχείου στο Σόχουμ πυρπολήθηκε με ριπές αυτόματων όπλων των ντόπιων γεωργιανών εθνοφυλάκων (λόχου ”Achaláya”) και κάηκε ολοσχερώς μαζί με όλα τα φυλασσόμενα εκεί αρχεία, συμπεριλαμβανομένου του «Κόκινου Καπνά» (Кокинос Капнас) [1] [2].

Η εφημερίδα εκδίδονταν την δεκαετία 1930 στο Σόχουμ (Сοхум) Σοβιετικής Αμπχαζίας, υπάγονταν στον άμεσο έλεγχο του «Περιφερειακού Κομιτάτου της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής Αμπχαζίας και της Επιτροπής Σοχουμιού του Κομμουνιστικού Κόμματος Γεωργίας» (Орган Абхазкого ОбКома и Сухрайкома КП(б) Грузии) και εκδίδονταν σε μία τεχνητή, εκφυλιστικά νεωτερίστικη, εικοσαγράμματη αλφάβητο της νεοελληνικής-δημοτικής. Αρχικώς, περιελάμβανε αρθρογραφίες και στην Ποντιακή γλώσσα, που στη συνέχεια απαγορεύτηκε από το σταλινικό καθεστώς και απαλείφθηκε πριν και το οριστικό κλείσιμο της εφημερίδας (1937). Έκλεισε από το ίδιο το κομμουνιστικό καθεστώς, παρόλο που το ίδιο την χρηματοδοτούσε, ήλεγχε και κατηύθυνε ολοκληρωτικά. Η εφημερίδα δεν απηχούσε την πραγματικότητα της κοινωνικής και πολιτισμικής ζωής, της εργασιακής καθημερινότητας και τις ανάγκες του γηγενούς Ποντιακού Ελληνισμού, πόσο δε της πολιτικής και κοινωνικής εν γένει κατάστασης [1] [4].

[1] Политидис, Харлампий. Операция «Кокинос Капнас» - Русские Афины | Новости Греции / 2013

[2] «Επιχείρηση Κόκινος Καπνάς» Πολιτίδης Χαράλαμπος, Μέλος του Προεδρείου της Ένωσης Διασπορών Ρωσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας / 2017, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Κυριακίδη / ISBN - 978-960-599-175-3

[3] Η εφημερίδα «Κόκκινος Καπνάς» (πρωτοτύπως “Κόκινος Καπνάς”) / Παμποντιακός Σύλλογος «Η Αργώ» / 2010

[4] «Ιστορία, η Διασυνδεόμενη…» / Παμποντιακός Σύλλογος «η Αργώ» / 2021