Κρεμμύδια Μεσσηνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 36°59′32.67″N 21°46′56.84″E / 36.9924083°N 21.7824556°E / 36.9924083; 21.7824556

Κρεμμύδια
Κρεμμύδια is located in Greece
Κρεμμύδια
Κρεμμύδια
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΠεριφέρεια Πελοποννήσου
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
ΔήμοςΠύλου - Νέστορος
Δημοτική ΕνότηταΧιλιοχωρίων
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο322[1] μ.
Πληθυσμός516 (2011)
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας24001[2]
Τηλ. κωδικός27220[3]
Δήμος Πύλου - Νέστορος

Τα Κρεμμυδια είναι οικισμός και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας.

Η επίσημη ονομασία του οικισμού είναι τα <Κρεμμυδια> και αποτελείται από τρεις επιμέρους παλαιότερους συνοικισμούς, Ανω Κρεμμυδια Κατω Κρεμμυδια και Βελανιδια (παλαιοτερα Φουρτζι), .[4]

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Κρεμμύδια βρίσκονται βορεια της Πυλου και απέχουν 15 περίπου χιλιόμετρα. Έχουν υψόμετρο 322[1] μέτρα και απέχουν από τον Κόλπο του Ναυαρίνου περίπου 12 χιλιόμετρα. Κοντά στα Κρεμμύδια βρίσκονται, προς τα βορειοδυτικά των η Γλυφάδα σε απόσταση 3 περίπου χιλιομέτρων και προς τα νοτιοδυτικά των η Κουκκουνάρα σε απόσταση 3,5 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής της Πυλίας. Η περιοχή του χωριού κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Ο σημερινός οικισμός, προέρχεται από την ένωση τριών παλαιότερων συνοικισμών, το Φουρτζή ή Φρουτζή (από το 1927 Βελανιδιές ή Βελανιδιά), τα Άνω Κρεμμύδια και τα Κάτω Κρεμμύδια, εκ των οποίων ο παλαιότερος οικισμός, το Κρεμμύδι, αναφέρεται τουλάχιστον από την εποχή της Ενετοκρατίας, ενώ οι υπόλοιποι οικισμοί τουλάχιστον από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους.

Ταφικός τύμβος στα Καμίνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κοντά στο χωριό των Κρεμμυδίων, σε απόσταση 1 περίπου χιλιομέτρου προς τα νότια, στη θέση Καμίνια,[5] υπάρχει τεχνητό έξαρμα, το οποίο ανανασκάφηκε, την δεκαετία του 1970, από τον αρχαιολόγο Γεώργιο Κορρέ. Αποκαλύφθηκε εκεί ταφικός τύμβος της Μεσοελλαδικής και Μυκηναϊκής εποχής (περίπου 2200 π.Χ. έως 1200 π.Χ.). Στο κέντρο του τεχνητού εξάρματος βρέθηκαν 2 ταφικοί πίθοι και στην περιφέρειά του 5 μικροί θολωτοί τάφοι.[6]

Β΄ Ενετοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας αναφερόταν ως Κρεμμύδι (Cremidi[7]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο, μέσω της κτήσης τους (Stato da Mar), η οποία είναι γνωστή και ως Βασίλειο του Μορέως (1688-1715). Το χωριό Κρεμμύδι (Cremidi), ανήκε, το 1689, στην επαρχία του Ναβαρίνου (Territorio di Navarin ), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης). Με βάση την ενετική απογραφή Corner του 1689, το χωριό Κρεμμύδι είχε 37 κατοίκους.[7]

Β’ Τουρκοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Καζάς Ναβαρίνου

Μετά το 1715, όταν οι Τούρκοι έδιωξαν τους Ενετούς από τον Μωριά και ξαναγύρισαν, μετονόμασαν τη Βαρωνία της Μεθώνης σε Βιλαέτι της Αρκαδιάς. Κατά την περίοδο που η ευρύτερη περιοχή της Πυλίας τελούσε υπό τη β’ οθωμανική κατοχή (1715-1821), το χωριό υπαγόταν στον Καζά Ναβαρίνου σύμφωνα και με την έκδοση της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα με τίτλο A Historical and Economic Geography of Ottoman Greece: The Southwestern Morea in the 18th Century, αφού μετά την ανακατάληψη των περιοχών του Μωριά από τους Τούρκους, η περιοχή του Ναβαρίνου, δηλαδή της Πυλίας, αποτέλεσε ένα ακόμα τμήμα της οθωμανικής (defter) κτηματογράφησης. Το χωριό αναφερόταν στα οθωμανικά τουρκικά ως Kirmiti ή Sefer Hoca (τσιφλίκι, Çiftlik, mazra'a).[8]

Επανασταση 1821

Στα αρχεια του Κρατους βλεπουμε με ποση ευναισθηση ευθυνης εκλεγουν τους εφορους (αντιπροσωπους)  τα χωρια της επαρχιας Νεοκαστρου για την Α Εθνοσυνελευση του Κρατους  1η Νοεμβριου 1821.

ΟΙ εκλογεις , γεωργιος ντεντεμπεγιωτης και δημητρακης ρομανας απο το Κρεμυδι (Κρεμμυδια, σημερα Δεμπεγιωτης και Ρο(υ)μανας) συνηλθαν με αλλους εκλογεις της επαρχιας Νεοκαστρου στο Νεοκατρο (Πυλος) για να εκλεξουν αξιους κατά την αρετην και φρονησιν εφορους που θα τους αντιπροσωπευσουν στην Α Εθνικη συνελευση..(ολο το κειμενο υπαρχει στα αρχεια του Κρατους ΓΑΚ Βλαχογ. Προεκ . Φιλ φ. 1)

Τον Δεκεμβριο του 1821 θα συνελθει στην Επιδαυρο η Α Εθνικη Συνελευση των Ελληνων , στην οποια οι 60 εφοροι  (αντιπροσωποι) θα αποφασισουν για το 1ο πολιτευμα της Ελλαδας..

7 Απριλίου 1825: Μάχη του Κρεμμυδίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα Κρεμμύδια είχε γίνει στις 7 Απριλίου του 1825 μάχη,[4] ανάμεσα στα στρατεύματα του Ιμπραήμ, που μόλις είχε εισβάλει στην Πελοπόννησο, στο όνομα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και των επαναστατημένων Ελλήνων, που είχαν επικεφαλής τον Υδραίο Κυριάκο Σκούρτη. Η εξέλιξη της μάχης στην οποία συμμετείχαν περίπου 3.400 Αιγύπτιοι και 3.250 Έλληνες δεν ήταν καλή για τον Απελευθερωτικό Αγώνα, καθώς οι Έλληνες περικυκλώθηκαν και μετά από την απώλεια περίπου 600 ανδρών, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.

Η επέτειος της Μάχης του Κρεμμυδίου τιμάται με διάφορες εκδηλώσεις από τους κατοίκους του χωριού και τους επίσημους φορείς του νομού.[9]

Διοικητική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι τρεις συνοικισμοί που συναποτελούν σήμερα τα Κρεμμύδια, δηλαδή τα Άνω Κρεμμύδια ή Πάνω Κρεμμύδια,[10] τα Κάτω Κρεμμύδια[11] και το Φουρτζί[12] προσαρτήθηκαν αρχικά, το 1835,[13] στον παλαιό Δήμο Αιγαλαίου,[14] με έδρα τον Χανδρινό. Μόλις 5 χρόνια αργότερα, το 1840,[15] και οι τρεις ανεξάρτητοι οικισμοί αποσπώνται από τον Δήμο Αιγαλαίου, ο οποίος καταργήθηκε τότε και προσαρτώνται στον παλαιό Δήμο Βουφράσου (μεταγενέστερα Δήμος Βουφράδος),[16] με έδρα τον Χατζή. Από τους 3 οικισμούς, οι 2 οικισμοί (Άνω και Κάτω Κρεμμύδια), αναφέρονται μαζί, το 1853, σαν Άνω και Κάτω Κρεμμύδι στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριά του Δήμου Βουφράσου της Επαρχίας Πυλίας με πληθυσμό 114 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851, ενώ το Φουρτζί δεν αναφέρεται καθόλου.[17] Το 1897[18] οι οικισμοί Πάνω Κρεμμύδια και Κάτω Κρεμμύδια καταργούνται και ενοποιούνται σε έναν νέο οικισμό, τα Κρεμμύδια,[19] ο οποίος προήλθε από την ένωσή τους και προσαρτήθηκε επίσης στον Δήμο Βουφράδος. Ο οικισμός Κρεμμύδια παρέμεινε ενιαίος ως το 1920, όταν και διασπάστηκε και πάλι σε 2 οικισμούς, τα Πάνω Κρεμμύδια και τα Κάτω Κρεμμύδια, ενώ ενώθηκε εκ νέου οριστικά το 1961. Μετά το 1897, οι οικισμοί Κρεμμύδια και Φουρτζί παρέμειναν στον ίδιο δήμο ως το 1912, που ο παλαιός Δήμος Βουφράσου καταργήθηκε. Το 1912[20] ο ενιαίος οικισμός των Κρεμμυδίων (Πάνω Κρεμμύδια και τα Κάτω Κρεμμύδια) προσαρτάται ως έδρα στην Κοινότητα Κρεμμυδίων,[21] στην οποία προσαρτάται επίσης και ο ανεξάρτητος οικισμός Φουρτζί. Το 1920[22] καταργείται ο ενιαίος οικισμός Κρεμμύδια, αναγνωρίζονται εκ νέου ως δυο ξεχωριστοί οικισμοί τα Άνω Κρεμμύδια και τα Κάτω Κρεμμύδια, ενώ η έδρα της Κοινότητας Κρεμμυδίων μεταφέρεται από τον καταργούμενο οικισμό Κρεμμύδια στον οικισμό Άνω Κρεμμύδια. Το 1927[23] το Φουρτζί μετονομάζεται σε Βελανιδιές και από το 1940 σε Βελανιδιά. Το 1961[24] και οι τρεις προηγούμενοι οικισμοί Άνω Κρεμμύδια, Κάτω Κρεμμύδια και Βελανιδιά καταργούνται τυπικά και ενοποιούνται στον οικισμό Κρεμμύδια που ανασυνιστάται, αναγνωρίζεται και προσαρτάται ξανά ως έδρα στην Κοινότητα Κρεμμυδίων. Τα Κρεμμύδια, παρέμειναν ως οικισμός της Κοινότητας Κρεμμυδίων, με τις διάφορες αλλαγές σε ονομασίες, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», τα Κρεμμύδια υπήχθησαν στον κατηργημένο Δήμο Χιλιοχωρίων,[25][26] με έδρα τον Χανδρινό, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» τα Κρεμμύδια ανήκουν πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος.[27][28] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Τα Κρεμμύδια σήμερα είναι η έδρα και ο μοναδικός οικισμός της Τοπικής Κοινότητας των Κρεμμυδίων του Δήμου Πύλου-Νέστορος.[29]

Κάτοικοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 516 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.

Εξέλιξη Πληθυσμού των Κρεμμυδίων Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1689 37[7]
1844 165[30]
1851 114[17]
1879 454[31]
1889 526[32]
1896 650[33]
1907 682[34]
1920 768[35]
1928 860[36]
1940 1.117[37]
1951 1.156[38]
1961 974[39]
1971 854[40]
1981 757[41]
1991 947[42]
2001 708[43]
2011 516[44]

Επισήμανση: Ο πληθυσμός από την αρχική απογραφή ως και σήμερα αναφέρεται ενιαία και αφορά και τους τρεις επιμέρους συνοικισμούς, δηλαδή τα Άνω Κρεμμύδια, τα Κάτω Κρεμμύδια και το Φουρτζί ή Φουρτζή (στη συνέχεια αναφερόμενο, από το 1927 ως Βελανιδιές και από το 1940 ως Βελανιδιά). Οι τρεις αυτοί οικισμοί καταγράφονταν ξεχωριστά ή ενιαία στις διάφορες απογραφές ως και την απογραφή του 1951, ενώ από το 1961 ως σήμερα αναφέρεται ο ενιαίος οικισμός Κρεμμύδια, ο οποίος προέκυψε, από την ενσωμάτωση των προγενέστερων οικισμών:

  • 1844: Άνω Κρεμμύδι: 75 κάτοικοι. Κάτω Κρεμμύδι: 90 κάτοικοι. Σύνολο: 165 κάτοικοι.
  • 1851: Άνω και Κάτω Κρεμμύδι. Σύνολο: 114 κάτοικοι.
  • 1879: Κάτω Κεμμύδια και Άνω Κρεμμύδια: 263 κάτοικοι.[7] Φρουτζή: 191 κάτοικοι. Σύνολο: 454 κάτοικοι.
  • 1889: Κρεμμύδια (Άνω - Κάτω): 291 κάτοικοι. Φουρτζή: 235 κάτοικοι. Σύνολο: 526 κάτοικοι.
  • 1896: Κρεμμύδια Άνω και Κάτω: 324 κάτοικοι. Φουρτζή: 326 κάτοικοι. Σύνολο: 650 κάτοικοι.
  • 1907: Κρεμμύδια: 358 κάτοικοι. Φουρτζί: 324 κάτοικοι. Σύνολο: 682 κάτοικοι.
  • 1920: Κρεμμύδια Άνω: 229 κάτοικοι. Κρεμμύδια Κάτω: 196 κάτοικοι. Φουρτζί: 343 κάτοικοι. Σύνολο: 768 κάτοικοι.
  • 1928: Κρεμμύδια: 467 κάτοικοι. Βελανιδιές (Φουρτζί): 393 κάτοικοι. Σύνολο: 860 κάτοικοι.
  • 1940: Κάτω Κρεμμύδια: 309 κάτοικοι. Άνω Κρεμμύδια: 347 κάτοικοι. Βελανιδιά: 461 κάτοικοι. Σύνολο: 1.117 κάτοικοι.
  • 1951: Κάτω Κρεμμύδια: 334 κάτοικοι. Άνω Κρεμμύδια: 338 κάτοικοι. Βελανιδιά: 484 κάτοικοι. Σύνολο: 1.156 κάτοικοι.
  • 1961: Κρεμμύδια: 974 κάτοικοι. Σύνολο: 974 κάτοικοι.

Κτίρια – αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια και το κτίριο του παλαιού Δημοτικού Σχολείου, υπάρχει και η εκκλησία του χωριού, ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας. Στα αξιοθέατα της περιοχής του χωριού περιλαμβάνεται ο Ταφικός τύμβος στα Καμίνια. Σε απόσταση περίπου 500 μέτρων, απ' το χωριό υπάρχει η πηγή Φουρτζόβρυση, ενώ δίπλα από το χωριό, προς τα δυτικά, περνά ποτάμι, εντός βαθειάς χαράδρας, η οποία ονομάζεται Μαλακάσα. Το ποτάμι, το οποίο πηγάζει κοντά στο χωριό, στη συνέχεια χύνεται στον ποταμό Αράπη, ο οποίος περνά, από την περιοχή της Κουκουνάρας, επίσης μέσα σε βαθειά χαράδρα και κάτω από τον κοντινό σε αυτήν την χαράδρα προϊστορικό οικισμό Καταρραχάκι.

Ρεκόρ Γκίνες 1999: Μεγαλύτερο ποσοστό πτυχιούχων επιστημόνων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, όμως τα Κρεμμύδια είναι γνωστά και για μια αιτία που έχει να κάνει με τα γράμματα και όχι με τη γη: Το 1999 το χωριό Κρεμμύδια είχε μπει στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες επειδή είχε το μεγαλύτερο ποσοστό πτυχιούχων επιστημόνων (περίπου 30%) στο σύνολο των κατοίκων του.[45][46] Παρόλα αυτά, πριν από λίγα χρόνια, έκλεισε και το μοναδικό δημοτικό σχολείο που λειτουργούσε παλαιότερα στα Κρεμμύδια, λόγω έλλειψης μαθητών.[4]

Συλλογή λαογραφικού υλικού του Φουρτζή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γνωστή είναι επίσης και η συλλογή λαογραφικού υλικού του χωρίου Βελανιδια[47]

Προσωπικότητες από τα Κρεμμύδια Μεσσηνιας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ειναι εγγεγραμενες στο βιβλιο Γκινες (Guinness book of records)

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Κρεμμύδια, από την ιστοσελίδα: buk.gr
  2. Ταχυδρομικός Κώδικας Κρεμμύδια Μεσσηνίας.
  3. Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Μεσσήνη: 27220
  4. 4,0 4,1 4,2 Κρεμμύδια Μεσσηνίας, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
  5. Ανασκαφές > Ιστορία των Ανασκαφών > Πελοπόννησος > Μεσσηνία > 17. Καμίνια[νεκρός σύνδεσμος], από την ιστοσελίδα: www.archetai.gr της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.
  6. Γεώργιος Στ. Κορρές, ΠAE 1975, σελ. 484-512 και ΠAE 1980, σελ. 125-129.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών Αρχειοθετήθηκε 2015-12-09 στο Wayback Machine.», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος Αρχειοθετήθηκε 2017-11-06 στο Wayback Machine., Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Απογραφή 1689, Νο 54 Cremidi - Απογραφή 1879, Νο 54 Κάτω Κρεμμύδια & Άνω Κρεμμύδια, σελ. 700-701.
  8. Fariba Zarinebaf, John Bennet, Jack L. Davis, "A Historical and Economic Geography of Ottoman Greece", "Hesperia", supplement 34, American School of Classical Studies at Athens, Athens 2005, ISBN 978-0-87661-534-8, p. 129: 21. Kirmiti or Sefer Hoca Çiftlik (mazra'a).
  9. Ιστοσελίδα: pelopsnews.gr Η επέτειος της Μάχης στα Κρεμμύδια Μεσσηνίας[νεκρός σύνδεσμος]
  10. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Πάνω Κρεμμύδια (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  11. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κάτω Κρεμμύδια (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  12. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Φουρτζί (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  13. 21-04-1835.
  14. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αιγαλαίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  15. ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840.
  16. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Βουφράσου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  17. 17,0 17,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 578.
  18. ΦΕΚ 59Β - 17/06/1897.
  19. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κρεμμύδια (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  20. ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
  21. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Κρεμμυδίων (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  22. 18/12/1920.
  23. ΦΕΚ 306Α - 22/12/1927.
  24. 19/03/1961.
  25. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Χιλιοχωρίων (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  26. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
  27. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
  28. Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Πύλου-Νέστορος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  29. Δημοτική Ενότητα Χιλιοχωρίων Αρχειοθετήθηκε 2018-02-08 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
  30. Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 48.
  31. Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 120-121.
  32. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 86-87.
  33. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 103.
  34. Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 394.
  35. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 235.
  36. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 275.
  37. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 302.
  38. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 148.
  39. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 143.
  40. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 139.
  41. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 149.
  42. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 182.
  43. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 186.
  44. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός Αρχειοθετήθηκε 2016-04-18 στο Wayback Machine.", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
  45. Άρθρο της Μαρίας Μεϊμάρη στην Εφημερίδα "Espresso", Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009, Γερνάει και αδειάζει το χωριό των πτυχιούχων[νεκρός σύνδεσμος] και αναπαραγωγή στην ιστοσελίδα "Newsmessinia" Το Χωριό Κρεμμύδια έχει μπει στο βιβλίο Γκίνες
  46. Τα Κρεμμύδια Μεσσηνίας στο βιβλίο Γκίνες - Αφιέρωμα από την εκπομπή "People" (βίντεο), 20/12/2015, από την ιστοσελίδα: www.eleftheriaonline.gr της εφημερίδας "Ελευθερία" Μεσσηνίας.
  47. Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Φουρτζή, της επαρχίας Πυλίας, του νομού Μεσσηνίας[νεκρός σύνδεσμος] και Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Βελανιδια[νεκρός σύνδεσμος], από την Φωτεινή Κουταβά το 1978.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]