Κάρολος Εμμανουήλ Α΄ της Σαβοΐας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κάρολος Εμμανουήλ Α΄
Περίοδος1580 - 1630
ΠροκάτοχοςΕμμανουήλ Φιλιβέρτος
ΔιάδοχοςΒίκτωρ Αμεδαίος Α'
Γέννηση12 Ιανουαρίου 1562
κάστρο του Ρίβολι, Πεδεμόντιο
Θάνατος26 Ιουλίου 1630 (ετών 68)
Τορίνο, Πεδεμόντιο
ΣύζυγοςΑικατερίνη-Μιχαέλα των Αψβούργων
ΕπίγονοιΦίλιππος-Εμμανουήλ
Βίκτωρ-Αμεδαίος Α'
Εμμανουήλ Φιλιβέρτος
Μαργαρίτα
Ισαβέλλα
Μαυρίκιος
Φραγκίσκη-Αικατερίνη
Θωμάς-Φραγκίσκος
ΟίκοςΣαβοΐας
ΠατέραςΕμμανουήλ Φιλιβέρτος
ΜητέραΜαργαρίτα της Γαλλίας (1523-1574)
ΘρησκείαΚαθολικός Χριστιανός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Κάρολος Εμμανουήλ Α΄ (ιταλικά: Carlo Emanuele I di Savoia‎‎, 12 Ιανουαρίου 1562 - 26 Ιουλίου 1630) ήταν δούκας της Σαβοΐας (1580-1630). Ήταν υιός του Εμμανουήλ Φιλιβέρτου της Σαβοΐας και της Μαργαρίτας Βαλουά, κόρης του Φραγκίσκου Α΄ της Γαλλίας.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο κάστρο της πόλης Ρίβολι, στο Πεδεμόντιο. Διαδέχθηκε τον πατέρα του το 1580 όταν εκείνος απεβίωσε, ως μόνο του τέκνο. Ήταν έξυπνος, μορφωμένος και μιλούσε ιταλικά, γαλλικά, ισπανικά και λατινικά. Ο βραχύς στο ανάστημα, κυφός και κάπως άχαρος άνδρας, αποδείχθηκε ένας γενναίος πολεμιστής. Είχε αυτοπεποίθηση και τη φιλοδοξία με την πολιτική του να επεκτείνει το δουκάτο ώστε να γίνει βασίλειο. Έτσι το 1588 εκμεταλλεύθηκε τον εμφύλιο πόλεμο στη Γαλλία του Ερρίκου Γ΄ και κατέλαβε το μαρκηζάτο του Σαλούτσο, που ήταν υπό γαλλική προστασία. Ο νέος όμως βασιλιάς της Γαλλίας, Ερρίκος Δ΄, απαίτησε την επιστροφή του και όταν ο Δούκας αρνήθηκε, κηρύχθηκε πόλεμος. Η σύρραξη, στην οποία εμπλέχθηκε και η Ισπανία, έληξε αφήνοντας τα πράγματα όπως είναι, χωρίς να λύσει το θέμα του Σαλούτσο (Ειρήνη της Βερβέν, 1598).

Όταν ο Δούκας άρχισε συνομιλίες με την Ισπανία, ο Ερρίκος Δ' απείλησε με πόλεμο. Το 1601 στη Λυών συμφώνησαν να δοθούν στη Γαλλία περιοχές πέραν των Άλπεων (Μπρες, κά) με αντάλλαγμα το Σαλούτσο που πέρασε στη Σαβοΐα και με τον όρο ότι θα εξαλειφόταν οι Διαμαρτυρόμενοι του δουκάτου.

Το 1602 προσπάθησε να πολιορκήσει τη Γενεύη: οδήγησε τα στρατεύματά του κατά τη διάρκεια της νύκτας και περικύκλωσε τα τείχη της πόλης· διέταξε τους θωρακοφόρους να ανεβούν με την πανοπλία τους για αιφνιδιασμό, αλλά ένας φύλακας σήμανε συναγερμό και οι στρατιώτες εγέρθηκαν και αντιμετώπισαν τους εισβολείς. Ο στρατός του Δούκα πανικοβλήθηκε· 54 σκοτώθηκαν, περισσότεροι αιχμαλωτίσθηκαν και εκτελέσθηκαν. Οι πανοπλίες του στρατού του Καρόλου Εμμανουήλ Α΄, με τα χαρακτηριστικά κράνη που μιμούνται αδρά το ανθρώπινο πρόσωπο, φυλάσσονται από τους Ελβετούς ως τρόπαια. Επίσης η επιτυχής υπεράσπιση εορτάζεται στη Γενεύη ως πράξη ηρωισμού στο ετήσιο φεστιβάλ L' Escalade.

Το 1610 υπέγραψε στο Μπρουτζόλο συνθήκη συμμαχίας με τη Γαλλία, αλλά μετά τη δολοφονία του Ερρίκου Δ΄, η αντιβασίλισσα Μαρία των Μεδίκων δεν την αναγνώρισε. Όταν όμως ανέλαβε ο Λουδοβίκος ΙΓ΄, τον υποστήριξε στην απελευθέρωση της Άλμπα από τους Ισπανούς. Μάλιστα η αδελφή του Γάλλου βασιλιά, Χριστίνα Μαρία, παντρεύθηκε τον Βίκτωρα Αμεδαίο Α΄, υιό του Δούκα.

Ο Δούκας προσπάθησε να αποκτήσει πρόσβαση στη θάλασσα εις βάρος της Γένουας (Α΄ Πόλεμος Γένουας-Σαβοΐας), αλλά με την παρέμβαση της Ισπανίας αποκαταστάθηκε το status quo. Αργότερα οι Γάλλοι κατέλαβαν την πόλη Καζάλε στο Μομφερράτο (Πόλεμος Διαδοχής της Μάντοβας) και ο Δούκας συμμάχησε με τους Ισπανούς. Όταν ο καρδινάλιος Ρισελιέ εισέβαλε στο Πεδεμόντιο καταλαμβάνοντας την πόλη Σούζα, ο Δούκας επέστρεψε στη συμμαχία με τη Γαλλία. Με την εισβολή του στρατού του Φιλίππου Δ΄ της Ισπανίας στη Γένουα και στο Κόμο, ο Δούκας δήλωσε ουδέτερος, αλλά ο Ρισελιέ έστειλε στρατό που κατέλαβε το Πινερόλο και την Αβιλιάνα και νίκησε το στρατό του Δούκα.

Γύρω στο 1600 οι Σέρβοι, που ήταν κάτω από τους Οθωμανούς, αποφάσισαν να εξεγερθούν αν τους βοηθούσε με στρατό κάποιος ηγεμόνας της Δύσης. Το 1608 ο πατριάρχης Σερβίας Ιωάννης Β΄ Καντούλ, ο Γκρνταν, Δούκας της Ερζεγοβίνης, και οι αρχηγοί των σερβικών φυλών συγκεντρώθηκαν στη μονή Μοράκα και πρότειναν τον Κάρολο Εμμανουήλ Α΄ ως αρχηγό μιας χριστιανικής Σταυροφορίας εναντίον των Οθωμανών και ως βασιλιά της Σερβίας. Όμως ο Δούκας είχε έλλειψη οικονομικών πόρων και δεν υλοποιήθηκε το εγχείρημα.

Στο Σαβιλιάνο έπαθε εγκεφαλικό επεισόδιο και απεβίωσε το 1630 σε ηλικία 68 ετών. Τον διαδέχθηκε ο υιός του Βίκτωρ Αμεδαίος Α΄.

Ο θυρεός της Σαβοΐας.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1585 νυμφεύτηκε την Αικατερίνη Μιχαέλα των Αψβούργων, κόρη της εξαδέλφης του Ελισάβετ των Βαλουά και του Φιλίππου Β΄ της Ισπανίας. Είχαν τέκνα:

Την ερωμένη του Μαργκερίτ ντε Ροσσιγιόν, Μαρκησία της Ρίβα του Κιέρι, τη νυμφεύτηκε μυστικά το 1629 νομιμοποιώντας τα 4 τέκνα που είχαν, αλλά χωρίς να έχουν δικαίωμα διαδοχής:

  • (νόθος) Μαουρίτσιο (απεβ. 1645), Μαρκήσιος του Ποϊρίνο.
  • (νόθη) Μαργκερίτα (απεβ. 1659), Δέσποινα του Ντρονέρο, Ροκκαμπρούνα και Σαν Τζουλιάνο.
  • (νόθος) Γαμπριέλε (απεβ. 1695), Μαρκήσιος της Ρίβα.
  • (νόθος) Αντόνιο (απεβ. 1688), Αββάς του Σαν Μικέλε ντέλλα Κιούζα και άλλων αββαείων.

Από άλλες 5 ερωμένες είχε 7 εκτός γάμου τέκνα.

- Από τη Λουίζα ντε Ντούρινγκ Μαρεσάλ:

  • (νόθη) Εμμανουέλε (1600-1652), Μαρκήσιος του Αντόρνο.

- Από τη Βιρτζίνια Παλλαβιτσίνο:

  • (νόθος) Κάρλο Ουμπέρτο (1601-1663), Μαρκήσιος του Μουλατσάνο κον Γκοντσόλε. Νυμφεύτηκε την Κλαούντια Φερρέρο Φιέσκι.
  • (νόθος) Σίλβιο (απεβ. 1645), Ηγούμενος-Διοικητής στο αββαείο της Σάντα Μαρία ντ'Αντρεμόν, του Σαν Λορέντσο φουόρι λε μούρα ντ'Ιβρέα, Κυβερνήτης της Ιβρέα.
  • (νοθος) Βιτικίντο (απεβ. 1668/74), ιερέας.

- Από την Αρτζεντίνα Προβάνα:

- Από την Άννα Φελιτσιτά Κουζάνι:

  • (νόθος) Λουντοβίκο Κουζάνι (απε. 1684), Ιππότης του Τάγματος του Αγ. Μαυρικίου & Λαζάρου.

- Από άγνωστη ερωμένη:

  • (νόθη) Άννα Κατερίνα Μεραβίλια (απεβ. 1660).

Πρόγονοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Le Royaume d'Italie, vol. I. Les manuscrits du C.E.D.R.E. (Cercle d'Études des Dynasties Royales Européennes): Dictionnaire Historique et Généalogique. 1992. ISSN 0993-3964. pp. 80–81, 129-132, 152-154.
  • Kamen, Henry (1997). Philip II. Yale University Press.
  • Storrs, Christopher (1999). War, Diplomacy and the Rise of Savoy 1690-1720. Cambridge University Press. ISBN 0521551463.
Κάρολος Εμμανουήλ Α΄ της Σαβοΐας
Γέννηση: 12 Ιανουαρίου 1562 Θάνατος: 26 Ιουλίου 1630
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Εμμανουήλ-Φιλιβέρτος
δούκας της Σαβοΐας

1580-1630
Διάδοχος
Βίκτωρ-Αμεδαίος Α΄