Κάδιθ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 36°32′0″N 6°18′0″W / 36.53333°N 6.30000°W / 36.53333; -6.30000

Κάδιθ

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας
36°32′06″N 6°17′51″W / 36.535°N 6.2975°W / 36.535; -6.2975
ΧώραΙσπανία
Αυτόνομη κοινότηταΑνδαλουσία
ΕπαρχίαΚάδιθ
ΔήμαρχοςJosé María González Santos
Yψόμετρο11 m
Πληθυσμός111.811[1]
Ταχ. κώδικας11000
Πιν. κυκλοφορίαςCA
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα σχετικά με την πόλη

Το Κάδιθ (ισπανικά: Cádiz‎‎, σπανιότερα στην ελληνική γλώσσα και Κάντιθ ή εξελληνισμένα Κάδιξ) είναι πόλη της Ανδαλουσίας στην Ισπανία, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας. Πρόκειται για την αρχαία πόλη Γάδειρα (ιωνική γραφή: Γήδειρα), κοντά στο Στενό του Γιβραλτάρ (Ηράκλειες στήλες), το οποίο κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστό και ως «Γαδειρίδαι Πύλαι».

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κάδιθ βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα νότια των εκβολών του ποταμού Γουαδαλκιβίρ. Απέχει 674 χιλιόμετρα από τη Μαδρίτη. Η πόλη είναι χτισμένη πάνω σε ένα βράχο, ο οποίος ενώνεται με μια μικρή λωρίδα στεριάς και δρόμο με την ηπειρωτική περιοχή στον Κόλπο του Κάδιθ, ο οποίος βλέπει τον Ατλαντικό ωκεανό[2]. Στην τελευταία απογραφή, η πόλη είχε περίπου 136.000 κατοίκους, παρουσιάζοντας μείωση τα τελευταία χρόνια λόγω μετανάστευσης. Πρόκειται για λιμάνι με αλιευτική δραστηριότητα, πόλο έλξης τουριστών, ενώ διαθέτει και στρατιωτική οχύρωση. Από το λιμάνι της πόλης φεύγουν τα πλοία που ταξιδεύουν με προορισμό τα Κανάρια Νησιά, την Αφρική και τη Νότια Αμερική.

Η πόλη είναι επίσης διάσημη για το καρναβάλι της.

Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ονομασία της πόλης προέρχεται από τη ελληνική ονομασία Γάδειρα [3](γα + δηρός = γης λαιμός).

Στα φοινικικά ήταν γνωστή ως Gadir (גדר, οχυρό, τείχος) παρουσιάζοντας ομοιότητες με τη λέξη agadir, που απαντάται στη Βόρεια Αφρική, όπου υπάρχει και πόλη του Μαρόκου με αυτό το όνομα. Λεγόταν Γκάντες (Gades) στα λατινικά, Qādis' (قادس') στα αραβικά, από όπου προήλθε και η σύγχρονη ισπανική ονομασία Cádiz.

Πηγές αναφέρουν τα Γάδειρα ως νησί, που παλαιότερα αποκαλούνταν Κοτινούσα[4]. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η πόλη συνδέεται με τον Ηρακλή, ο οποίος έφτασε ως εκεί για την ολοκλήρωση του δέκατου άθλου του, την απαγωγή των Βοδιών του Γηρυόνη[5][6]. Τύμβος που ανακαλύφθηκε στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. κοντά στο Κάδιθ θεωρήθηκε ως η «τελευταία κατοικία» του Γηρυόνη.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης του Κάδιθ το 1888

Το Κάδιθ είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ιβηρικής Χερσονήσου και της Ευρώπης, καθώς σύμφωνα με τον μύθο ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα π.χ. από τον Ηρακλή που απεικονίζεται και στον θυρεό της πόλης. Μάλιστα γύρω του υπάρχει η λατινική φράση Hercules Fundator Gadium Dominatorque, δηλαδή "Ο Ηρακλής που ίδρυσε το Γάδιο".

Απ'την άλλη, σύμφωνα με τον Ρωμαίο ιστορικό Livy[7] ιδρύθηκε το 1104 π.χ. από τους Φοίνικες, που φημίζονταν για την παραγωγή του μωβ χρώματος το οποίο ήταν το κύριο εξαγώγιμο προϊόν τους. Το χρώμα αυτό το βλέπουμε σήμερα και στην σημαία της πόλης.

Κατά τον 7ο αιώνα π.Χ., η πόλη αποτελούσε πλούσιο εμπορικό κέντρο κεχριμπαριού και κασσίτερου. Μετά την κατάκτηση της Φοινίκης από τους Βαβυλώνιους ο έλεγχος της πέρασε αποκλειστικά στα χέρια των Καρχηδονίων το 501 π.Χ., αποτελώντας τη βάση των επιχειρήσεων του Αννίβα στο σχέδιό του για την κατάκτηση της νότιας Ιβηρίας. Πέρασε στους Ρωμαίους με αρχηγό το Σκιπίωνα το 206 π.Χ. κατά το Δεύτερο Καρχηδονιακό Πόλεμο[8]. Ο Ιούλιος Καίσαρας έδωσε τη ρωμαϊκή υπηκοότητα στους κατοίκους της το 49 π.Χ., καθώς είχαν πάρει το μέρος του εναντίον των Πομπηίων[9].

Η πόλη καταστράφηκε από τους Βησιγότθους τον 5ο αιώνα. Το 711, καταλήφθηκε από τους Μουσουλμάνους και ανοικοδομήθηκε. Το 1262, ανακατέλαβε την πόλη ο Αλφόνσος Ι' της Καστίλης, βασιλιάς της Καστίλης και της Λεόν.

Μετά τα εξερευνητικά ταξίδια του Χριστόφορου Κολόμβου το 1492, τα ισπανικά πλοία που μετέφεραν θησαυρούς από την Αμερική χρησιμοποιούσαν το Κάδιθ σαν ενδιάμεσο λιμάνι κι έτσι η πόλη έγινε μία από τις πλουσιότερες της Ευρώπης. Όταν η ναυτική υπεροχή της Ισπανίας άρχισε να απειλείται από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές ναυτικές δυνάμεις, το Κάδιθ έγινε θέατρο πολυάριθμων μαχών. Το 1587, ο αγγλικός στόλος με επικεφαλής τον Σερ Φράνσις Ντρέικ επιτέθηκε στο λιμάνι καταστρέφοντας πολλά πλοία και το 1596 η πόλη πολιορκήθηκε από αγγλικά πλοία υπό τις διαταγές του Ρόμπερτ Ντέβερω, κόμη του Έσσεξ.

Κατά τον Αγγλοϊσπανικό πόλεμο, ο ναύαρχος Ρόμπερτ Μπλέικ πολιόρκησε το Κάδιθ από το 1655 ως το 1657, ενώ στη Μάχη του Κάδιθ το 1702, οι Βρετανοί επιτέθηκαν και πάλι, αλλά απωθήθηκαν έπειτα από μεγάλες απώλειες.

Κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, το Κάδιθ πολιορκήθηκε από το γαλλικό στόλο από το Φεβρουάριο του 1810 μέχρι τον Αύγουστο του 1812. Τον 19ο αιώνα, όταν η Ισπανία άρχισε να χάνει τις αποικίες της στην Αμερική, άρχισε να παρακμάζει και η πόλη.

Κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου, η πόλη αποτέλεσε βάση των εθνικιστών του στρατηγού Φράνκο.

Από το Κάδιθ κατάγεται ο διάσημος Ισπανός μουσουργός Μανουέλ ντε Φάγια.

Στην πόλη βρίσκεται το Πανεπιστήμιο του Κάδιθ.

Αδελφοποιημένες πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικών της Ισπανίας: Municipal Register of Spain of 2023. 13  Δεκεμβρίου 2023.
  2. Γάδειρα είναι νήσος σμικρά της Ισπανίας ευρισκομένη εν τω Ωκεανώ, τόσον πλησίον της στερεάς, ώστε δυνατόν εστι να συνάπτεται με αυτήν διά γεφύρας. Ταύτην την νήσον είχον οι παλαιοί όρον του εγνωσμένου κόσμου., Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, Τόμος Α´
  3. Woodhouse's English-Greek Dictionary[νεκρός σύνδεσμος]
  4. Γάδειρα· νῆσος ἔξω τῶν Ἡρακλείων στηλῶν ἡ πρότερον ἐκαλεῖτο ΚοτινοῦσαΗσύχιος, Γλώσσαι.
  5. «Φιλόστρατος, Βίος του Απολλώνιου του Τυανέως, Βιβλίο Ε'». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2009. 
  6. Ηροδότου Ιστορίαι, Βιβλίο Δ', 8,1.
  7. «Titus Livius Patavinus (64 or 59 BC – AD 17)—known as Livy /ˈlɪvi/ in English—was a Roman historian who wrote a monumental history of Rome and the Roman people». 
  8. Εἶτα Γάδειρα, πορθμῷ στενῷ διειργομένη νῆσος[...]Ἔστι δ' ἡ νῆσος αὕτη τἆλλα μὲν οὐδὲν διαφέρουσα τῶν ἄλλων, ἀνδρείᾳ δὲ τῶν ἐνοικούντων τῇ περὶ τὰς ναυτιλίας καὶ φιλίᾳ πρὸς Ῥωμαίους τοσαύτην ἐπίδοσιν εἰς πᾶσαν εὐτυχίαν ἔσχεν, ὥστε, καίπερ ἐσχάτη ἱδρυμένη τῆς γῆς, ὀνομαστοτάτη τῶν ἁπασῶν ἐστιν., Στράβωνος Γεωγραφικά, Βιβλίο Γ', 1,8
  9. Παραλαμβάνων τε οὖν ἅμα αὐτοὺς καὶ καθιστάμενος, διέδραμε μέχρι Γαδείρων. Καὶ ἐλύπησε μὲν οὐδένα οὐδὲν, πλὴν χρημάτων ἐκλογῆς (ταῦτα γὰρ παμπληθῆ ἐσέπραξεν)· ἐτίμησε δὲ καὶ ἰδίᾳ καὶ κοινῇ πολλούς· καὶ τοῖς γε Γαδειρεῦσι πολιτείαν ἅπασιν ἔδωκεν, ἣν καὶ ὁ δῆμός σφισιν ὕστερον ἐπεκύρωσε. Δίων Κάσσιος, 41,24 Αρχειοθετήθηκε 2011-08-18 στο Wayback Machine.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]