Παγετώνας και Φιόρδ Ιλούλισσατ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ιλούλισσατ)

Συντεταγμένες: 69°13′00″N 51°06′00″W / 69.21667°N 51.10000°W / 69.21667; -51.10000

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO
Ο Παγετώνας και το Φιόρδ Ιλούλισσατ
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Ο Παγετώνας Ιλούλισσατ
Χάρτης
Χώρα μέλος Δανία
ΤύποςΦυσικό περιβάλλον
Κριτήριαvii, viii
Ταυτότητα1149
ΠεριοχήΕυρώπη και Βόρεια Αμερική
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή2004 (28η συνεδρίαση)
Η πόλη Ιλούλισσατ
Παγόβουνα στο φιόρδ Ιλούλισσατ

Ο Παγετώνας και το Φιόρδ Ιλούλισσατ (Ilulissat Icefjord, γροιλανδικά: Ilulissat Kangerlua) εκτείνεται δυτικά από το Γροιλανδικό Στρώμα Πάγου έως τον Κόλπο Ντίσκο, κοντά στην πόλη Ιλούλισσατ. Στο ανατολικό άκρο του φιορδ βρίσκεται ο παγετώνας Γιάκομπσχαβν Ίσμπρε, ο πλέον «παραγωγικός» παγετώνας στο Βόρειο Ημισφαίριο. Ο παγετώνας ρέει με ρυθμό 20 έως 35 μέτρα την ημέρα, το οποίο έχει ως συνέπεια την αποκόλληση παγόβουνων, συνολικού βάρους 20 δισεκατομμυρίων τόνων το χρόνο, τα οποία διέρχονται από το φιόρδ. Τα παγόβουνα είναι συχνά τόσο μεγάλα και ψηλά (μέχρι και ένα χιλιόμετρο ύψος), ώστε προσκρούουν στα ρηχά τμήματα του βυθού του φιόρδ και παραμένουν εκεί μερικές φορές για χρόνια, έως ότου διαλυθούν και παρασυρθούν από την δύναμη των παγόβουνων που κατεβαίνουν από το φιόρδ. Τα απελευθερωμένα παγόβουνα, βγαίνοντας στην ανοικτή θάλασσα, αρχικά παρασύρονται βόρεια από τα θαλάσσια ρεύματα πριν στραφούν νότια στον Ατλαντικό Ωκεανό. Τα μεγάλα παγόβουνα συνήθως δεν λιώνουν μέχρι να φτάσουν σε γεωγραφικό πλάτος 40 με 45 μοίρες βόρεια (νότια της Μεγάλης Βρετανίας και στην ίδια ευθεία με την πόλη της Νέας Υόρκης.

Ο Παγετώνας και το Φιόρδ Ιλούλισσατ έχουν ανακηρυχθεί από το 2004 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.

Η πόλη του Ιλούλισσατ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πανοραμική άποψη της πόλης Ιλούλισσατ

Η πόλη Ιλούλισσατ (Ilulissat) είναι ο τρίτος μεγαλύτερος οικισμός της Γροιλανδίας, με πληθυσμό 4,533 ανθρώπους, καθώς και η έδρα του Δήμου Ιλούλισσατ (Ilulissat Kommuniat) ο οποίος καλύπτει έκταση 47,000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η πόλη βρίσκεται περίπου στο μέσον της δυτικής ακτής της χώρας και 200 χιλιόμετρα βόρεια του Αρκτικού Κύκλου. Φιλοξενεί σχεδόν τόσους σκύλους για έλκηθρα όσο και ανθρώπους.

Το Ιλούλισσατ είναι επίσης γνωστό με το δανικό του όνομα Γιάκομπσχαβν (Jakobshavn) που σημαίνει «Λιμάνι του Γιάκομπ» (Jacob's Harbour). Σε απευθείας μετάφραση Ιλούλισσατ είναι η γροιλανδική λέξη «παγόβουνα». Η πόλη αποτελεί την τον πλέον τουριστικό προορισμό της Γροιλανδίας λόγω της εγγύτητάς της στον Παγετώνα Ιλούλισσατ. Η πόλη Ιλλούλισσατ είναι επίσης η γενέτειρα του διάσημου πολικού εξερευνητή Κνουντ Ράσμουσεν (Knud Rasmussen) και το σπίτι όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια, στο κέντρο της πόλης, έχει μετατραπεί σε μουσείο αφιερωμένο σε αυτόν.

Στην ευρύτερη περιοχή του παγετώνα υπήρχαν οικισμοί των Ινουίτ επί τουλάχιστον 3000 χρόνια. Ο εγκαταλελειμμένος οικισμός του Σερμερμιούτ (Sermermiut), δύο χιλιόμετρα νότια της πόλης του Ιλούλισσατ, ήταν από τους μεγαλύτερους της Γροιλανδίας με περίπου 250 κατοίκους. Η σύγχρονη πόλη ιδρύθηκε το 1741 από τον Δανό ιεραπόστολο Πόουλ Έγκεντε (Poul Egede) για τον έμπορο Γιάκομπ Σέβεριν (Jakob Severin) ο οποίος είχε ιδρύσει έναν εμπορικό σταθμό στην περιοχή.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]