Ιζνίκ
| Ιζνίκ | |
|---|---|
 | |
  Ιζνίκ | |
| Χώρα | Τουρκία |
| Διοικητική υπαγωγή | Επαρχία Προύσας |
| Προστάτης | Saint Darius |
| Έκταση | 753 km² |
| Πληθυσμός | 44.236 (2022) |
| Ταχ. κωδ. | 16x |
| Ζώνη ώρας | UTC+02:00 UTC+03:00 |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Το Ιζνίκ (τουρκικά: İznik, γνωστό στα Ελληνικά ως Νίκαια), είναι πόλη και διοικητική περιφέρεια στην Επαρχία Προύσας, στην Τουρκία[1]. Η πόλη βρίσκεται σε μια εύφορη λεκάνη στο ανατολικό άκρο της λίμνης Ιζνίκ, που περιβάλλεται από λόφους βόρεια και νότια. Η πόλη γεωγραφικά απέχει μόνο 90 χλμ. από την Κωνσταντινούπολη, αλλά η οδική απόσταση γύρω από τη Θάλασσα του Μαρμαρά είναι περίπου 200 χλμ.
Η πόλη στην αρχαιότητα περιβαλλόταν από τείχος μήκους 5 χλμ. περίπου και ύψους περίπου 10 μέτρων. Σήμερα τα τείχη σε πολλά σημεία διαπερνώνται από δρόμους, αλλά ένα μεγάλο τμήμα τους υφίσταται ως τουριστικός προορισμός. Η πόλη έχει πληθυσμό περίπου 22.500 ατόμων. Ήταν περιφερειακό κέντρο της επαρχίας της Προύσας από το 1930.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1331, Ο Ορχάν Α΄ απέσπασε τη Νίκαια από τους Βυζαντινούς και για μια μικρή περίοδο η πόλη έγινε πρωτεύουσα του οθωμανικού εμιράτου[2]. Η μεγάλη εκκλησία της Αγίας Σοφίας στο κέντρο της πόλης μετατράπηκε σε τζαμί και έγινε γνωστό ως τζαμί Ορχάν[3]. Κοντά στην περιοχή χτίστηκαν λουτρά και μεντρεσές[4]. Το 1334 ο Ορχάν έκτισε τζαμί και ιμαρέτ[5] έξω από την πύλη Γενίσεχίρ στη νότια πλευρά της πόλης[6].
Ο Άραβας περιηγητής Ιμπν Μπατούτα, έμεινε στη Νίκαια στα τέλη του 1331, λίγο μετά την κατάληψη της πόλης από τον Ορχάν[7]. Σύμφωνα με τον Ιμπν Μπατούτα η πόλη ήταν ερειπωμένη και κατοικείτο από μικρό πληθυσμό στην υπηρεσία του σουλτάνου. Εντός των τειχών καλλιεργούνταν κήποι και κάθε οικία περιβαλλόταν από δενδρόκηπο. Η πόλη παρήγε φρούτα, καρύδια, κάστανα και μεγάλα γλυκά σταφύλια[6][8].
Σε μία απογραφή του 1520 καταγράφτηκαν 379 μουσουλμανικά και 23 χριστιανικά νοικοκυριά, ενώ σε μεταγενέστερη απογραφή του 1624 καταγράφηκαν 351 μουσουλμανικά και 10 χριστιανικά νοικοκυριά. Υποθέτοντας πέντε άτομα ανά νοικοκυριό, φαίνεται πως ο πληθυσμός σε εκείνη την περίοδο κυμαινόταν στα 2.000 άτομα. Διάφορες εκτιμήσεις του 18ου και του 19ου αι. αποδίδουν παρόμοιους αριθμούς[9]. Η πόλη ήταν φτωχή και ο πληθυσμός μικρός, ακόμα και όταν η παραγωγή κεραμικών έφτασε την κορύφωσή της στο δεύτερο μισό του 16ου αι.[10].
Η βυζαντινή πόλη εκτιμάται ότι είχε πληθυσμό 20–30.000 ατόμων, αλλά κατά την οθωμανική περίοδο η πόλη δεν ευημέρησε και κατείχε μόνο ένα μικρό τμήμα της περιτειχισμένης περιοχής. Αρκετοί επισκέπτες περιέγραψαν την πόλη με μη κολακευτικά σχόλια. Μετά την επίσκεψή του το 1779 ο Ιταλός αρχαιολόγος Ντομένικο Σεστίνι έγραψε ότι το Ιζνίκ δεν ήταν τίποτε άλλο από μία εγκαταλελειμμένη πόλη, χωρίς ζωή και κίνηση[6][11]. Το 1797 ο Τζέιμς Ντάλαγουεϊ περιέγραψε το Ιζνίκ ως "αξιοθρήνητο χωριό με μακρείς διαδρόμους και πλίνθινα τείχη..."[6][12].
Τα υπολείμματα αυτά της πόλης καταστράφηκαν το 1921 στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο (1919-1922), οι κάτοικοι έγιναν πρόσφυγες και πολλά ιστορικά κτήρια καταστράφηκαν[13].
Κεραμική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Ιζνίκ είναι γνωστό για τα φημισμένα κεραμικά του. Με σημείο κορύφωσης τον 16ο αι., επί σουλτάνου Σουλεϊμάν Α', τα αγγειοπλαστικά εργαστήρια παρήγαν κεραμικά πλακίδια για την επένδυση τοίχων, αγγεία, επιτραπέζια σκεύη και άλλα αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Τα προϊόντα αυτά ήταν περιζήτητα από την οθωμανική αυτοκρατορική αυλή και τις πλούσιες οικογένειες της Κωνσταντινούπολης, συναγωνίζονταν μάλιστα τα αντίστοιχα κινεζικά προϊόντα από πορσελάνη (Ιζνίκ Σινί)[14]. Από τον 19ο αι. μάλιστα, ήταν αντικείμενο αναζήτησης των ξένων περιηγητών και συλλεκτών[14]. Τα κεραμικά Ιζνίκ χρησιμοποιήθηκαν και για τη διακόσμηση χριστιανικών ναών [15].
Επιζώντα μνημεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανάμεσα στα επιζώντα μνημεία από τις επαναλαμβανόμενες καταστροφές περιλαμβάνονται:
- Τζαμί Χατζί Οζμπέκ (Hacı Özbek Mosque) (1333). Το τζαμί χτίστηκε τρία χρόνια μετά την κατάκτηση της πόλης.[16]
- Πράσινο Τζαμί (Yeşil Mosque of Iznik) (1371–1378). Χτίστηκε για τον μεγάλο βεζίρη της οθωμανικής αυτοκρατορίας Χαϊρεντίν Πασά. Καταστράφηκε το 1922 και αποκαταστάθηκε στην περίοδο 1956 έως 1969[6][17].
- Δημόσια κουζίνα Νιλουφέρ Χατούν (Nilüfer Hatun Imareti) (1388). Το κτήριο ήταν εγκαταλελειμμένο για πολλά χρόνια, αποκαταστάθηκε το 1955 και είναι πλέον μουσείο.[18]
- Μεντρεσές Σουλεϊμάν Πασά (Süleyman Pasa Madrasa) (μέσα 14ου αι.). Ο ένας από τους δύο επιζώντες μεντρεσέδες στην πόλη. Αποκαταστάθηκε κατά τον 19ο αι. και για δεύτερη φορά το 1968.[19]
- Μαυσωλείο του Χαϊρεντίν Πασά (14ου αι.). Ο κύριος θάλαμος περιέχει 15 σαρκοφάγους. Ένα χαμηλότερο δωμάτιο περιέχει τρεις ακόμη σαρκοφάγους, η μία από τις οποίες ανήκει στον Χαϊρεντίν[20].
- Ναός Αγίας Σοφίας Νίκαιας (Iznik Ayasofya - Orhan Cami) (7ου αι.). Ο ναός ήταν κατεστραμμένος και αποκαταστάθηκε στις αρχές του 21ου αι. Από το 2012 λειτουργεί ως μουσουλμανικό τέμενος.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πρώτη Σύνοδος της Νίκαιας, 325
- Δεύτερη Σύνοδος της Νίκαιας, 787
- Θεόδωρος Α΄ Λάσκαρης
- Αυτοκρατορία της Νίκαιας
Αδελφές πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Ιζνίκ είναι αδελφοποιημένη πόλη με τη Νίκαια Λαρίσης (από το 2000).[21]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Lonely Planet Turkey ed. Verity Campbell 2007 σ. 291 "Original İznik tiles are antiquities and cannot be exported from Turkey, but new tiles make great, if not particularly cheap, souvenirs."
- ↑ Raby 1989, σελ. 19–20.
- ↑ Τσιβίκης, Νικόλαος (23 Μαρτίου 2007). «Νίκαια (Βυζάντιο), Ναός Αγίας Σοφίας». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού - Μικρά Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ St. Sophia Museum, ArchNet, http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=3018, ανακτήθηκε στις 19 February 2012.
- ↑ Δημόσια κουζίνα
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Raby 1989, σελ. 20.
- ↑ Dunn 2005, σελ. 158 note 20. Ο Raby (1989, σ. 20) υποδεικνύει την περίοδο 1334 έως 1339.
- ↑ Defrémery & Sanguinetti 1854, σελίδες 323–324.
- ↑ Raby 1989, σελίδες 20–21.
- ↑ Raby 1989, σελ. 21.
- ↑ Sestini 1789, σελίδες 219–220.
- ↑ Dallaway 1797, σελ. 169.
- ↑ Uyan, Ayhan (28 November 2011), İznik’te Milli Mücadelede Yunan Tahribatı, iznikrehber.com, http://www.iznikrehber.com/yazarlar.php?kimlik=24-iznik%E2%80%99te+milli+mucadelede+yunan+tahribati-ayhan+uyan, ανακτήθηκε στις 19 June 2013
- ↑ 14,0 14,1 Κεραμική στην Οθωμανική Μ. Ασία (Νίκαια - Τσανάκκαλε), Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε 25/08/2010.
- ↑ Για παράδειγμα "Οι κεραμικές πλάκες της μονής της Παναχράντου στην Άνδρο ανήκουν στους χρόνους της χρυσής εποχής της περίφημης παραγωγής του Iznik (δεύτερο μισό του 16ου αιώνα). Βλ. Κορρέ-Ζωγράφου, Κατερίνα 2004, Τα κεραμεικά Ιζνίκ της μονής Παναχράντου Άνδρου Καΐρειος Βιβλιοθήκη, ISBN 960-7709-19-5.
- ↑ Haci Özbek Mosque, ArchNet, http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=3017, ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ Green Mosque, ArchNet, http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=3023, ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ Nilüfer Hatun Soup Kitchen, ArchNet, http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=4061, ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ Süleyman Pasa Madrasa, ArchNet, http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=4058, ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ Tomb of Çandarli Hayreddin Pasa, ArchNet, http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=4060, ανακτήθηκε στις 19 February 2012.
- ↑ «Twinnings» (PDF). Central Union of Municipalities & Communities of Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2013.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Dallaway, James (1797), Constantinople Ancient and Modern: with excursions to the shores and islands of the archipelago and to the Troad, London: T. Cadell, junr. & W. Davies, http://books.google.co.uk/books?id=UahTO8bz3CAC.
- Defrémery, C.; Sanguinetti, B.R. trans. and eds. (1854), Voyages d'Ibn Batoutah, Volume 2, Paris: Société Asiatic, http://books.google.co.uk/books?id=m-UHAAAAIAAJ.
- Dunn, Ross E. (2005), The Adventures of Ibn Battuta, University of California Press, ISBN 0-520-24385-4. First published in 1986, ISBN 0-520-05771-6.
- Mango, Cyril (1959), «The date of the narthex mosaics of the Church of the Dormition at Nicaea», Dumbarton Oaks Papers 13: 245–252.
- Raby, Julian (1989), «İznik, 'Une village au milieu des jardins'», στο: Petsopoulos, Yanni, επιμ., Iznik: The Pottery of Ottoman Turkey, London: Alexandra Press, σελ. 19–22, ISBN 978-1-85669-054-6.
- Sestini, Domenico (1789), Voyage dans la Grèce asiatique, à la péninsule de Cyzique, à Brusse et à Nicée: avec des détails sur l'histoire naturelle de ces contrées, London and Paris: Leroy, http://books.google.co.uk/books?id=YfsOAAAAQAAJ.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Iznik, ArchNet. Πληροφορίες για τα ιστορικά κτήρια της πόλης.
- Φωτογραφικό υλικό του 2007 από τον Dick Osseman
|
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Iznik της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με την Τουρκία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |