Θεογάμια

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τα Θεογάμια ήταν αρχαίες ελληνικές εορτές, που γίνονταν σε διάφορες πόλεις σε ανάμνηση γάμων μεταξύ θεών της Ελληνικής Μυθολογίας.

Αθήνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κυριότερες τέτοιες γιορτές ήταν σε ανάμνηση των γάμων του Δία και της Ήρας που γίνονταν στην Αττική, την 4η φθίνοντος του μηνός, εξ ου και η αττική ονομασία ενός από τους μήνες του Γαμηλιώνα, κατά τη διάρκεια του οποίου τελούνταν τα Θεογάμια, και κατά τον οποίο οι Αθηναίοι προτιμούσαν να τελούν τους γάμους τους, που έκλειναν πάντα με κοινή θυσία των νεονύμφων προς τιμήν του θεϊκού ζεύγους. Στην Αθήνα τη μέρα της γιορτής δίνονταν μεγάλο γεύμα παρουσία όλων των πολιτών, των έχοντων δικαίωμα ψήφου.

Σάμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη Σάμο, ο «Ιερός Γάμος» γιορταζόταν κάθε άνοιξη, με πομπή του πανάρχαιου ανεικονικού αγάλματος της θεάς Ήρας («άξοος σανίς») συνοδεία πάνοπλων πολεμιστών και ανθηφόρων γυναικών. Το άγαλμα ήταν περιβεβλημένο με το μεγαλοπρεπές ένδυμα των νυμφευομένων γυναικών και στεφανωμένο με νέα άνθη, από όπου ονομάστηκε η θεά «Ανθεία».

Ο Παυσανίας αναφέρει[1]:

τῆς δὲ Ἥρας ὁ ναὸς τῆς Ἀνθείας ἐστὶ τοῦ ἱεροῦ τῆς Λητοῦς ἐν δεξιᾷ

— Παυσανίας, Παυσανίας, Κορινθιακά, Κεφάλαιο 22

Το άγαλμα ακολουθούσε η συνοδεία του Υμεναίου, η οποία οδηγούσε τη Θεά προς τον θείο σύζυγό της. Η αναπαράσταση του Ουρανίου Υμεναίου ήταν η ίδια η εικόνα της άνοιξης, εκφρασμένη με την πλήρη δύναμη της χαροποιού γονιμότητας.

Κρήτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Κρήτη γιόρταζαν τα «Θεογάμια» προς τιμήν του θεϊκού ζεύγους. Η γιορτή περιελάμβανε μιμικές γαμήλιες τελετές και σπονδές, και τελούνταν κοντά στον ποταμό Θήρηνα (σημερινό Πλατυπέραμα) της Κνωσσού καθώς και στη Γόρτυνα.

Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης μας παραδίδει[2]:

λέγουσι δὲ καὶ τοὺς γάμους τοῦ τε Διὸς καὶ τῆς Ἥρας ἐν τῇ Κνωσίων χώρᾳ γενέσθαι κατά τινα τόπον πλησίον τοῦ Θήρηνος ποταμοῦ, καθ´ ὃν νῦν ἱερόν ἐστιν, ἐν ᾧ θυσίας κατ´ ἐνιαυτὸν ἁγίους ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων συντελεῖσθαι, καὶ τοὺς γάμους ἀπομιμεῖσθαι, καθάπερ ἐξ ἀρχῆς γενέσθαι παρεδόθησαν.

— Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, Βιβλίο Ε'

Ο Παναγής Λεκατσάς στο βιβλίο του "Διόνυσος" αναφέρει ότι ο κρηταγενής Ζευς πέθαινε κάθε χρόνο και ξαναγεννιόταν. Έτσι ο συμβολικός κύκλος της «ιστορίας» του ήταν γέννηση, εφήβωση, θεογαμία, θάνατος.

Σικελία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σπουδαία επίσης εορτή Θεογαμίων τελούνταν με ιδιαίτερη λαμπρότητα και στη Σικελία σε ανάμνηση των γάμων της Περσεφόνης με τον Πλούτωνα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Ελλάδος περιήγησις/Κορινθιακά - Βικιθήκη». el.wikisource.org. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2018. 
  2. «Ιστορική Βιβλιοθήκη/Ε - Βικιθήκη». el.wikisource.org. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2018. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Οι εορτές στην αρχαία Αθήνα, H. W. Parke
  • Λεξικό τελετών, εορτών και αγώνων των αρχαίων Ελλήνων, Λάμπρος Σ. Βρεττός