Θεατρικό Μουσείο - Κέντρο Μελέτης & Έρευνας Ελληνικού Θεάτρου

Μουσείο και Κέντρο μελέτης και έρευνας Ελληνικού Θεάτρου
Είδος	theatre museum
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°58′54″N 23°44′4″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Αθηναίων
Τοποθεσία	Αθήνα
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	1938
δεδομένα (π)

Το Μουσείο Ελληνικού Θεάτρου, ή "Θεατρικό Μουσείο Ελλάδας", του οποίου ο επίσημος σήμερα τίτλος του είναι Κέντρο μελέτης και έρευνας του Ελληνικού θεάτρου - Θεατρικό Μουσείο (Κ.Μ.Ε.Ε.Θ.-Θ.Μ.) ιδρύθηκε το 1938 από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων επί προεδρίας αυτού Θ. Συναδινού. Πρώτος έφορος του θεατρικού μουσείου ήταν ο Γιάννης Σιδέρης.

Γενικά

Το 1976 το Θεατρικό Μουσείο μετατράπηκε σε αυτοτελές ίδρυμα Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου, ενώ τη σημερινή επίσημη ονομασία του έλαβε με γενική αποδοχή των μελών του το 1996. Πρόεδροι αυτού έχουν διατελέσει ο Στάθης Σπηλιοτόπουλος, ο θεατρικός συγγραφέας Μανόλης Κορρές τον οποίο διαδέχθηκε ο Κωστής Λειβαδέας. Σημερινός πρόεδρος του Δ.Σ. του μουσείου είναι ο Κώστας Γεωργουσόπουλος. Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου υπήρξαν πάντα ιδιαίτερες προσωπικότητες της ελληνικής θεατρικής ζωής γενικότερα.

Το Θεατρικό Μουσείο στεγάζεται σήμερα στο ισόγειο του Πνευματικού Κέντρου της Αθήνας, πρώην Λαϊκό Νοσοκομείο, (Ακαδημίας 50), που παραχωρήθηκε από τον Δήμο της Αθήνας. Το Μουσείο διαθέτει επίσης εκτός από τον εκθεσιακό χώρο, σπουδαία βιβλιοθήκη και πολλά αρχεία του είδους, υπηρεσία μηχανοργάνωσης, ενώ οργανώνει και διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα.

Εκθεσιακοί χώροι

Το Μουσείο αναπτύσσεται σε δύο πτέρυγες με αίθουσες κατάλληλα διαμορφωμένες που περιλαμβάνουν πλήθος εκθεμάτων κυρίως του νεοελληνικού θεάτρου. Στο διάδρομο που συνδέει τις δύο πτέρυγες παρουσιάζονται σπάνια προγράμματα και αφίσες σπουδαίων ελληνικών θεατρικών παραστάσεων που ανέβηκαν σε σημαντικά θέατρα του εξωτερικού καθώς και φωτογραφικό υλικό από τους πρώτους θιάσους της Ελλάδας.

Αίθουσα Α΄

Στην αίθουσα αυτή που βρίσκεται στη δεξιά πτέρυγα εκτίθενται φωτογραφίες σπουδαίων Ελλήνων ηθοποιών, σκηνοθετών, και θεατρικών συγγραφέων του 19ου και 20ου αιώνα, των πρώτων θεάτρων του κράτους, καθώς και του απόδημου ελληνισμού με ιδιαίτερες προθήκες των πρώτων συντελεστών του νεοελληνικού θεάτρου.

Στην ίδια αίθουσα φέρονται διαμορφωμένα κατάλληλα θεατρικά καμαρίνια με προσωπικά είδη κορυφαίων πρωταγωνιστών όπως το καμαρίνι της Μαρίκας Κοτοπούλη, της Κυβέλης των Αλέξη Μινωτή - Κατίνας Παξινού, της Ελένης Παπαδάκη, της Μελίνας Μερκούρη, της Κατερίνας Ανδρεάδη, του Δημήτρη Μυράτ, της Αλίκης Βουγιουκλάκη, της Τζένης Καρέζη του Δημήτρη Χορν κ.ά. με δεσπόζουσα θέση της Μαρίας Κάλλας στον εκθεσιακό χώρο της όπερας (μελοδράματος) με σκηνογραφίες και στοιχεία από τη ζωή των μεγάλων Ελλήνων μουσουργών.

Αίθουσα Β΄

Στην αίθουσα αυτή που βρίσκεται στην αριστερή πτέρυγα παρουσιάζονται τρισδιάστατες απεικονίσεις (μακέτες) σκηνικών και κουστουμιών σπουδαίων δημιουργών μεταξύ των οποίων (αλφαβητικά) του Γ. Ανεμογιάννη, Π. Αραβαντινού, Γ. Βακαλό, Β. Βασιλειάδη, Σ. Βασιλείου, Γ. Γουναρόπουλου, Ν. Εγγονόπουλου, Κλ. Κλώνη, Κ. Λάσκαρη, Γ. Μόραλη, Σ. Ορφανίδη, Ι. Παπαντωνίου, Α. Τάσσου, Γ. Τσαρούχη, Α. Φωκά, των Β. Φωτόπουλου και Δ. Φωτόπουλου κ.ά.

Στην ίδια αίθουσα φέρονται επίσης διαμορφωμένα θεατρικά καμαρίνια των Α. Βεάκη, Μ. Κατράκη, Χριστόφ. Νέζερ, Β. Αργυρόπουλου, Β. Λογοθετίδη και βεβαίως της Σοφίας Βέμπο. Επιμέρους χώρος της αίθουσας είναι αφιερωμένος με προθήκες κουστουμιών από το μουσικό θέατρο των επιθεωρήσεων και της οπερέτας.

Αίθουσα Γ΄

Η αίθουσα Γ΄ που βρίσκεται επίσης στην αριστερή πτέρυγα είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένη στην αναβίωση και παρουσίαση του αρχαίου ελληνικού δράματος στους νεότερους χρόνους. Στο χώρο αυτό παρουσιάζονται κατά ενότητες οι μνημειώδεις Δελφικές εορτές του Άγγελου και της Εύας Σικελιανού (1927 και 1930), οι σκηνοθεσίες του Δ. Ροντήρη στις ιστορικές παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν, όπως επίσης και σπουδαία κουστούμια από αξιομνημόνευτες παραστάσεις αρχαίου ελληνικού δράματος που είχαν φιλοτεχνήσει οι πιο διάσημοι Έλληνες ενδυματολόγοι (Βακαλό, Βασιλείου, Νικολάου Φωκά κ.ά.).

Αίθουσα αρχείων

Η αίθουσα αρχείων του ΚΜΕΕΘ βρίσκεται στη δεξιά πτέρυγα. Στο χώρο αυτό καταβλήθηκε μια πολύ μεγάλη προσπάθεία "τεκμηρίωσης ψηφιοποίησης και προβολής της ιστορίας και της σύγχρονης παραγωγής του ελληνικού θεάτρου" που ήδη υλοποιήθηκε στα πλαίσια της ανάδειξης του ελληνικού πολιτισμού δια του Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας". Πρόκειται για ψηφιοποίηση που περιλαμβάνει περίπου 27.000 φωτογραφίες και 1000 ώρες οπτικοακουστικού υλικού. Μέσω της βάσης δεδομένων του ΚΜΕΕΘ-ΘΜ και του σχετικού διαδικτυακού κόμβου θα είναι πλέον προσβάσιμη γενικά όλη η ελληνική θεατρική παραγωγή και άντληση κάθε σχετικής πληροφορίας.

Η Αίθουσα αυτή φέρει "τιμής ένεκεν" το όνομα "Μαριλένα Σωτηράκου", μίας από τις πρώτες υπαλλήλους του Μουσείου που δώρισε ακόμα και την περιουσία της προς ευόδωση του έργου του Μουσείου.

Βιβλιοθήκη Θ.Μ.

Η Βιβλιοθήκη του Θεατρικού Μουσείου που στεγάζεται σε ιδιαίτερο κτίριο, (οδός Καραμανλάκη 7), και συνεχώς εξοπλίζεται, περιλαμβάνει, αφενός, ένα πολύ σημαντικό αριθμό βιβλίων, περιοδικών, δημοσιευμάτων ελληνικού και ξένου δραματολογίου,, και αφετέρου πολύτιμες θεατρικές συλλογές χειρογράφων, εκδόσεων και μεταφράσεων θεατρικών έργων. Το όλο αυτό υλικό κατανέμεται σε θεατρικά προγράμματα, δημοσιεύματα, μαγνητοσκοπημένες θεατρικές παραστάσεις, ηχογραφημένες ραδιοφωνικές θεατρικές εκπομπές, ηχητικό υλικό μουσικών επενδύσεων παραστάσεων, μαγνητοσκοπημένες τηλεοπτικές παραστάσεις όπως επίσης και ολόκληρο το κινηματογραφικό αρχείο του Αριστείδη Καρύδη.

Από το 1992 λειτουργεί τμήμα μηχανογράφησης της βιβλιοθήκης που βρίσκεται σε εξέλιξη η δημιουργία τράπεζας πληροφοριών που προβλέπεται να συμβάλει σε μεγάλο βαθμό την προώθηση της θεατρικής παιδείας στην Ελλάδα.

Πηγές

• Ενημερωτικό Δελτίο ΚΜΕΕΘ-ΘΜ (2009).