Ζετσεσιονισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Το κτήριο που απετέλεσε τον εκθεσιακό χώρο των Ζετσεσιονιστών, κτισμένο στα 1897 από τον Γιόζεφ Μαρία Όλμπριχ

Ζετσεσιονισμός ή Απόσχιση (από το γερμανικό Sezession, επί λέξει στην ελληνική γλώσσα: αποχώρηση) ονομάζεται το κίνημα που ιδρύθηκε το 1897 από μια ομάδα Βιεννέζων καλλιτεχνών που αποχώρησε από την επίσημη Ένωση Αυστριακών Καλλιτεχνών που στεγαζόταν στο Κύνστλερχαους της Βιέννης. Η ομάδα των Ζετσεσιονιστών αποτελεί μια περίπτωση ανάλογη με αυτήν των Γάλλων ιμπρεσιονιστών και την αντιδραστική στάση τους απέναντι στην συντηρητική καθεστηκυία καλλιτεχνική τάξη που επικρατούσε στους ακαδημαϊκούς καλλιτεχνικούς κύκλους του Παρισιού στις αρχές του 20ου αιώνα. Πρώτος πρόεδρος της Ομάδας των Ζετσεσιονιστών υπήρξε ο Ρούντολφ φον Αλτ.

Η ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κίνημα του Ζετσεσιονισμού ιδρύθηκε στις 3 Απριλίου του 1897 από τους καλλιτέχνες Γκούσταβ Κλιμτ, Κόλομαν Μόζερ, Γιόζεφ Χόφμαν, Γιόζεφ Μαρία Όλμπριχ, Μαξ Κούρτσβαϊλ, Όττο Βάγκνερ, Όσκαρ Κοκόσκα και άλλους. Οι καλλιτέχνες της ομάδας του Ζετσεσιονισμού εκδήλωσαν την αντίθεσή τους στον συντηρητισμό που επικρατούσε στους κόλπους της ακαδημαϊκής Ένωσης Αυστριακών Καλλιτεχνών, και στο παραδοσιακό προσανατολισμό της προς τον ιστορικισμό. Τα αντίστοιχα κινήματα των Ζετσεσιονιστών του Βερολίνου και του Μονάχου προηγήθηκαν αυτού της Βιέννης. Η Ομάδα των Ζετσεσιονιστών της Βιέννης, πραγματοποίησε την πρώτη της έκθεση το 1898. Την ίδια χρονιά κτίστηκε κοντά στην Πλατεία Καρλς και το κτήριο που απετέλεσε τον εκθεσιακό χώρο των έργων των Ζετσεσιονιστών. Το διάσημο αυτό βιεννέζικο κτίριο που σχεδίασε ο Γιόζεφ Μαρία Όλμπριχ, έμεινε γνωστό ως «Η Απόσχιση» (die Sezession). Η Ομάδα των Ζετσεσιονιστών κέρδισε αξιοσημείωτη αποδοχή για την τακτική που ακολούθησε ως προς την έκθεση των έργων της, καθώς έκανε γνωστούς τους Γάλλους ιμπρεσιονιστές στο βιεννέζικο κοινό. Η 14η έκθεση της ομάδας, την οποία σχεδίασε ο Γιόζεφ Χόφμαν, ήταν αφιερωμένη στον Λούντβιχ βαν Μπετόβεν και παρουσίασε μεγάλη επιτυχία. Στο κέντρο της αίθουσας βρισκόταν ένα άγαλμα του Μπετόβεν, έργο του Μαξ Κλίνγκερ, γύρω από το οποίο ήταν τοποθετημένη η Ζωφόρος του Μπετόβεν του Γκούσταβ Κλιμτ.

Στα 1903 ο Χόφμαν και ο Μόζερ ίδρυσαν τα περίφημα Σεμινάρια της Βιέννης, μια κοινότητα που στόχο της είχε την εκφραστική ανανέωση των εικαστικών τεχνών.

Στις 14 Ιουνίου 1905 ο Γκούσταβ Κλιμτ μαζί με κάποιους άλλους καλλιτέχνες αποχώρησαν από την Ομάδα των Ζετσεσιονιστών εξαιτίας διαφορών που είχαν για καλλιτεχνικά ζητήματα.

Το στιλ των Ζετσεσιονιστών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ζωφόρος του Μπετόβεν, έργο του Γκούσταβ Κλιμτ για την 14η έκθεση των Ζετσεσιονιστών

Σε αντίθεση με άλλα καλλιτεχνικά κινήματα, οι Βιεννέζοι καλλιτέχνες του Ζετσεσιονισμού δε μοιράζονται ένα κοινό καλλιτεχνικό στιλ. Το κτήριο στο οποίο εξέθεταν τα έργα τους αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της αντίληψης του συγκεκριμένου κινήματος. Στην προμετωπίδα της εισόδου ήταν χαραγμένη η φράση «Σε κάθε εποχή η τέχνη της, σε κάθε τέχνη η ελευθερία». Τους Ζετσεσιονιστές απασχολούσε μεταξύ άλλων η διερεύνηση νέων καλλιτεχνικών δυνατοτήτων πέραν των περιορισμών που επέβαλε η ακαδημαϊκή παράδοση. Ήλπιζαν να δημιουργήσουν ένα νέο εκφραστικό στιλ, που ήταν επηρεασμένο από καμία ιστορική καλλιτεχνική περίοδο. Υπό αυτήν την έννοια διατήρησαν κατά πολύ το εικονοκλαστικό στιλ που επικρατούσε στην Βιέννη στο γύρισμα του αιώνα (σε έναν τόπο που την ίδια περίοδο πρωτοαντίκρυσαν το φως τα κείμενα του Σίγκμουντ Φρόυντ). Οι Ζετσεσιονιστές προσπάθησαν να κοινοποιήσουν το στιλ τους μέσω ενός περιοδικού που εξέδιδαν με το όνομα Ver Sacrum, στο οποίο εκτίθενταν έργα αντιπροσωπευτικά της περιόδου, τα οποία είχαν διακοσμητικές τάσεις.

Οι αρχιτέκτονες της καλλιτεχνικής ομάδας συχνά διακοσμούσαν τις προσόψεις των κτηρίων τους με γραμμική διακόσμηση που αποκαλούσαν Το στιλ του χελιού ή Χτύπημα στο λαιμό. Το βιεννέζικο κτίριο που φέρει το όνομα Μαγιόλικα Χάους του αρχιτέκτονα Όττο Βάγκνερ αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αυστριακού γραμμικού στιλ.

Ο Ζετσεσιονισμός σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κίνημα του Ζετσεσιονισμού ή «της Απόσχισης» έχει αφήσει σημαντικότατη καλλιτεχνική κληρονομιά. Προς τιμήν του κινήματος εκδόθηκε το αναμνηστικό - συλλεκτικό νόμισμα των 100 ευρώ, που κυκλοφόρησε στις 10 Νοεμβρίου 2004. Στην μία του όψη απεικονίζει μία άποψη του εκθεσιακού χώρου των Ζετσεσιονιστών στη Βιέννη, του χώρου των «επαναστατών» όπως αλλιώς αποκαλείτο. Η άλλη όψη απεικονίζει λεπτομέρεια του έργου Η Ζωφόρος του Μπετόβεν του Γκούσταβ Κλιμτ. Η λεπτομέρεια απεικονίζει τρεις μορφές: έναν οπλισμένο ιππότη, που συμβολίζει την «οπλισμένη δύναμη», μια γυναικεία μορφή η οποία συμβολίζει τη «φιλοδοξία» και κρατά ένα επινίκιο στεφάνι και μια δεύτερη γυναίκα που αντιπροσωπεύει τη «συμπαράσταση», με χαμηλωμένο κεφάλι και χέρια ενωμένα σε στάση προσευχής.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Vienna Secession στο Wikimedia Commons