Ζαν Μορό
Η Ζαν Μορό (ή Ζαν Μορώ) (γαλλικά: Jeanne Moreau, 23 Ιανουαρίου 1928 - 31 Ιουλίου 2017) ήταν Γαλλίδα ηθοποιός, σκηνοθέτρια και σεναριογράφος.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στο Παρίσι από Γάλλο πατέρα και Αγγλίδα μητέρα. Ξεκίνησε την καριέρα της το 1947 στο θέατρο, έγινε βασικό στέλεχος της Κομεντί Φρανσαίζ την περίοδο 1947-1951 (τότε ήταν το νεότερο σε ηλικία μέλος αυτού του θιάσου), στη συνέχεια συνεργάστηκε με το Theatre National Populaire και κατόπιν έκανε προσωπικούς θιάσους.
Ερμήνευσε πρωταγωνιστικούς ρόλους σε έργα των Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Μολιέρου, Μαριβώ, Ζωρζ Φεντώ, Ιβάν Τουργκένιεφ, Αντρέ Ζιντ, Ζαν Κοκτώ, Τζορτζ Μπέρναρντ Σω, Τένεσι Γουίλιαμς, Πέτερ Χάντκε, Χάινερ Μύλερ και συνεργάστηκε με μεγάλους σκηνοθέτες όπως ο Πίτερ Μπρουκ, ο Κλωντ Ρεζύ, ο Αντουάν Βιτέζ και ο Κλάους Μίκαελ Γκρύμπερ).[18]
Θέατρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις μεγάλες θεατρικές επιτυχίες της συγκαταλέγονται ο ρόλος της Βέρας στο έργο του Ιβάν Τουργκένιεφ Ένας μήνας στην εξοχή (1947, σε ηλικία μόλις 19 ετών), ο ρόλος της Ελίζα Ντούλιτλ στο έργο του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω Πυγμαλίων (1954), ο ρόλος της Μάγκι στο έργο του Τένεσι Γουίλιαμς Η λυσσασμένη γάτα (1957), ο ρόλος της Λούλου στο έργο του Φρανκ Βέντεκιντ Λούλου (1976), ο ρόλος της Τσερλίν στο έργο του Χέρμαν Μπροχ Η διήγηση της υπηρέτριας Τσερλίν (1986-1988), για το οποίο τιμήθηκε με βραβείο Μολιέρ Α' γυναικείου ρόλου το 1988, και ο ρόλος της Σελεστίνας στο έργο του Φερνάρντο Ντε Ρόχας Η Σελεστίνα (1989).
Κινηματογράφος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1949 έκανε το ντεμπούτο της στον κινηματογράφο στο φιλμ Dernier amour. Πρωταγωνίστησε τόσο σε ταινίες του παραδοσιακού εμπορικού κυκλώματος, όσο και σε ταινίες του Νέου Γαλλικού Κύματος και συνεργάστηκε με σκηνοθέτες όπως ο Φρανσουά Τρυφώ, ο Λουί Μαλ, ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ και ο Ζαν Ρενουάρ.[19] Πρωταγωνίστησε σε πολύ σημαντικές δημιουργίες του γαλλικού σινεμά, όπως οι ταινίες του Τρυφώ Ζυλ και Τζιμ (1962, στον θρυλικό ρόλο της Κατρίν, της νεαρής χαρισματικής γυναίκας που εμπλέκεται σε ένα επικίνδυνο ερωτικό τρίγωνο με δύο επιστήθιους φίλους) και Η νύφη φορούσε μαύρα (1967, στον ρόλο της Ζυλί Κολέρ, μιας νεαρής γυναίκας που αποφασίζει να εκδικηθεί τους πέντε άντρες που ευθύνονται για τη δολοφονία του συζύγου της), οι ταινίες του Μαλ Ασανσέρ για δολοφόνους (1958, στον ρόλο της Φλοράνς Καραλά, μιας γοητευτικής άπιστης συζύγου που περιπλανιέται στο νυχτερινό Παρίσι, περιμένοντας μάταια τον εραστή της που έχει παγιδευτεί σε ένα ασανσέρ), Οι εραστές (1958, στον ρόλο της Ζαν Τουρνιέ, μιας νεαρής γυναίκας που εγκαταλείπει τον σύζυγό της και τη μικρή της κόρη για έναν φοιτητή που μόλις έχει γνωρίσει) και Βίβα Μαρία (1965, όπου η Ζαν Μορό και η Μπριζίτ Μπαρντό υποδύονται δύο χορεύτριες του μιούζικ-χωλ, που εμπλέκονται σε μια επανάσταση στο Μεξικό στις αρχές του εικοστού αιώνα), η ταινία του Ζακ Ντεμί Το λιμάνι των αγγέλων (1963, στον ρόλο της Τζάκι, μιας μοιραίας γυναίκας παθιασμένης με τον τζόγο), η ταινία του Ροζέ Βαντίμ Επικίνδυνες σχέσεις (1959, στον ρόλο της σατανικής Ζυλιέτ Ντε Μερτέιγ), η ταινία του Φιλίπ Ντε Μπροκά Παράνομη ευτυχία (1972, στον ρόλο της Λουίζ, μιας 40άρας δασκάλας που ερωτεύεται έναν πολύ νεότερό της άντρα) και η ταινία του Μπερτράν Μπλιέ Ο χορός των διεφθαρμένων (1974, στον ρόλο της Ζαν, μιας γυναίκας που βγαίνει από τη φυλακή και έχει μια ερωτική περιπέτεια με δύο νεότερούς της άντρες).[20]
Εκτός συνόρων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκτός από ταινίες Γάλλων σκηνοθετών, η Μορό πρωταγωνίστησε σε έργα του Λουίς Μπουνιουέλ, (Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας, 1964, στον ρόλο της Σελεστίν, μιας φιλόδοξης καμαριέρας που προσπαθεί να ανέλθει κοινωνικά στην επαρχιακή Γαλλία του Μεσοπολέμου), του Μικελάντζελο Αντονιόνι (Η νύχτα, 1961, στον ρόλο της Λίντια, της αποξενωμένης συζύγου ενός διάσημου συγγραφέα), του Όρσον Γουέλς (Η δίκη, 1962, Οι καμπάνες του μεσονυκτίου, 1966, Αθάνατη ιστορία, 1968, στον ρόλο της Βιρζινί, μιας πόρνης που δέχεται να συμμετάσχει στην αναπαράσταση ενός θρύλου), του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ (Ο καβγατζής, 1982, στον ρόλο της Μαντάμ Λυζιάν, μοναδικής γυναικείας παρουσίας σε ένα ανδροκρατούμενο σύμπαν), του Θόδωρου Αγγελόπουλου (Το μετέωρο βήμα του πελαργού, 1991, στον ρόλο της Γαλλίδας συζύγου ενός εξαφανισμένου Έλληνα πολιτικού), του Τόνι Ρίτσαρντσον (Φλογισμένη σάρκα, 1966, στον ρόλο μιας δαιμονικής δασκάλας, Ο ναύτης του Γιβραλτάρ, 1967, στον ρόλο της Άννας, μιας γοητευτικής Γαλλίδας που αναζητεί τον νεανικό της έρωτα), του Πίτερ Μπρουκ (Έξι μέρες, επτά νύχτες, 1960, στον ρόλο της Αν Ντεμπαρέντ, μιας παντρεμένης αστής που ερωτεύεται έναν εργάτη), του Ελία Καζάν (Ο τελευταίος των μεγιστάνων, 1976, στον ρόλο μιας Γαλλίδας σταρ στο Χόλυγουντ της δεκαετίας του 1930), του Τζόζεφ Λόουζι (Εύα, 1962, στον εμβληματικό ρόλο της Εύας, μιας πόρνης πολυτελείας που ταπεινώνει έναν νεαρό συγγραφέα σε μια Βενετία που αργοπεθαίνει, Μίστερ Κλάιν, 1976, Η πέστροφα, 1982), του Μάρτιν Ριτ (Η Γιοβάνκα και οι άλλες, 1960), του Βιμ Βέντερς (Μέχρι το τέλος του κόσμου, 1991) και του Μανουέλ ντε Ολιβέιρα (Ο Γκέμπο και η σκιά του, 2012). Έπαιξε, επίσης, σε αρκετές χολυγουντιανές παραγωγές, όπως Οι νικητές (1963) του Καρλ Φόρμαν, Η κίτρινη Ρολς-Ρόις (1964) του Άντονι Άσκουιθ, Το τρένο (1964) του Τζον Φρανκενχάιμερ, Η Μεγάλη Αικατερίνη (1968) του Γκόρντον Φλέμινγκ και Μόντυ Γουώλς (1970) του Γουίλιαμ Φρέικερ.
Ερμήνευσε συχνά ρόλους απελευθερωμένης μοιραίας γυναίκας, με έντονο πάθος και δυναμισμό, και συμπρωταγωνίστησε με διάσημους ηθοποιούς όπως ο Ζαν Γκαμπέν, ο Ζεράρ Φιλίπ, ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, ο Πήτερ Ο' Τουλ, ο Μπαρτ Λάνκαστερ, ο Ζαν-Πολ Μπελμοντό, ο Αλέν Ντελόν, ο Ζαν-Λουί Τρεντινιάν, ο Λι Μάρβιν, ο Μισέλ Πικολί, ο Μαξ φον Σίντοφ, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο και ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ. Επιπρόσθετα, σκηνοθέτησε η ίδια δύο ταινίες (Φως, 1976 και L'adolescente, 1979) και ασχολήθηκε και με το τραγούδι.
Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έχει λάβει το βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο φεστιβάλ των Καννών (από κοινού με τη Μελίνα Μερκούρη) για το Μοντεράτο Καντάμπιλε, το BAFTA καλύτερης ξένης ηθοποιού για το Βίβα Μαρία και το Σεζάρ Α' γυναικείου ρόλου για το La vieille qui marchait dans la mer. Για τη συνολική της προσφορά, έχει λάβει τον Τιμητικό Χρυσό Λέοντα του Φεστιβάλ Βενετίας, το Τιμητικό BAFTA της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, την Τιμητική Χρυσή Άρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου και το Τιμητικό Σεζάρ.[21]
Διετέλεσε Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών δύο φορές, το 1975 και το 1995, και Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Βερολίνου το 1983.
Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παντρεύτηκε δύο φορές: με τον Γάλλο σκηνοθέτη και ηθοποιό Ζαν-Λουί Ρισάρ (1949-1956), με τον οποίο απέκτησαν έναν γιο, τον Ζερόμ, και με τον Αμερικανό σκηνοθέτη Γουίλιαμ Φρίντκιν (1977-1979).
Πέθανε στις 31 Ιουλίου 2017 στο Παρίσι.[22]
Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 www
.washingtonpost .com /local /obituaries /jeanne-moreau-spellbinding-movie-star-dies-at-89 /2017 /07 /31 /d164480c-75d5-11e7-9eac-d56bd5568db8 _story .html. - ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jeanne-Moreau. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ famousdude
.com /18766-jeanne-moreau .html. - ↑ www
.aveleyman .com /ActorCredit .aspx?ActorID=12326. - ↑ «Le Monde» (Γαλλικά) Societe Editrice Du Monde. Παρίσι. disparitions/article/2017/07/31/jeanne-moreau-est-morte-a-l-age-de-89-ans_5166891_3382.html.
- ↑ «Fichier des personnes décédées». Fichier des personnes décédées. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb13897692n. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ www
.nytimes .com /1982 /09 /12 /movies /l-adolescente-from-jeanne-moreau .html. - ↑ 11,0 11,1 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /37067. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ www
.discogs .com /Peer-Raben-Querelle-Ein-Pakt-Mit-Dem-Teufel-Original-Soundtrack /release /4120410. - ↑ www
.altcine .com /movie .php?id=1717. - ↑ www
.altcine .com /person .php?id=3979. - ↑ 15,0 15,1 www
.acmi .net .au /creators /76147. - ↑ PREX1238847D.
- ↑ www
.europeanfilmacademy .org /European-Film-Awards-Winners-1997 .76 .0 .html. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2019. - ↑ «JEANNE MOREAU». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.
- ↑ «JEANNE MOREAU - New Wave». Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.
- ↑ «Jeanne Moreau Biography». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.
- ↑ «Jeanne Moreau - Awards». Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.
- ↑ «Πέθανε σε ηλικία 89 ετών η Ζαν Μορό». www.kathimerini.gr. Η Καθημερινή. 31 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2017.
- ↑ «hi-jack-highway». unifrance.org. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2023.
| |||||
|