Ζήτα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καλλιτεχνική γραφή
Μέγα Ετυμολογικόν, 1499
Ελληνικό αλφάβητο
Αα Άλφα Νν Νι
Ββ Βήτα Ξξ Ξι
Γγ Γάμμα Οο Όμικρον
Δδ Δέλτα Ππ Πι
Εε Έψιλον Ρρ Ρω
Ζζ Ζήτα Σσς Σίγμα
Ηη Ήτα Ττ Ταυ
Θθ Θήτα Υυ Ύψιλον
Ιι Ιώτα Φφ Φι
Κκ Κάππα Χχ Χι
Λλ Λάμδα Ψψ Ψι
Μμ Μι Ωω Ωμέγα
Ιστορία
Αρχαϊκές τοπικές παραλλαγές
  • Δίγαμμα
  • Ήτα
  • Σαν
  • Τσαν
  • Κόππα
  • Σαμπί
Σημεία στίξης Συμπλέγματα
Αριθμοί
ϛ (6) ϟ (90) ϡ (900)
Σε άλλες γλώσσες
Σχετικά λήμματα


π  σ  ε

Το γράμμα ζήτα (κεφαλαίο Ζ, πεζό ζ) είναι το έκτο γράμμα του νεότερου ελληνικού αλφαβήτου.[1] Στα νέα ελληνικά αντιστοιχεί με το ηχηρό φατνιακό τριβόμενο σύμφωνο /z/ που πραγματώνεται με τον αντίστοιχο φθόγγο [z]. Επίσης συμμετέχει στο διπλό γράμμα <τζ> που συμβολίζει τον παρόμοιο προστριβόμενο φώνημα /d͡z/ και φθόγγο.[2] Δεν είναι ξεκάθαρο το πώς προφερόταν στα αρχαία ελληνικά με τις πιθανότερες εκδοχές να είναι αυτές του προστριβόμενου [d͡z] και της ακολουθίας [zd].[3]

Προέρχεται από το φοινικικό γράμμα ζαγίν <> και χρησιμοποιήθηκε ως βάση για το λατινικό <Z> και το κυριλικό <З>.

Στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης έχει αριθμητική αξία ζ´ = 7 ενώ στα μαθηματικά συμβολίζει τη συνάρτηση ζήτα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Στο αρχαίο ελληνικό αλφάβητο το έκτο γράμμα ήταν το δίγαμμα.
  2. Μποτίνης, Α. (2011): Φωνητική της ελληνικής. ISEL. σελ. 111.
  3. Μπαμπινιώτης, Γ. (2005): Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. s.v. «Ζ».