Εργοτέλης Ηρακλείου (ποδόσφαιρο ανδρών)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτό το λήμμα αφορά το τμήμα ανδρικού ποδοσφαίρου του Εργοτέλη. Για τον ευρύτερο σύλλογο, δείτε: Γ.Σ. Εργοτέλης.
Εργοτέλης
Επίσημη ονομασίαΓυμναστικός Σύλλογος Ηρακλείου Κρήτης «Ο Εργοτέλης»
Σύντομο όνομαΕργοτέλης
ΠροσωνύμιοΚιτρινόμαυροι
Ίδρυση7  Αυγούστου 1929
ΈδραΗράκλειο, Ελλάδα
ΣτάδιοΓήπεδο «Νίκος Καζαντζάκης»
Μητρικός σύλλογοςΓ.Σ. Εργοτέλης
ΠρόεδροςΕυαγγελία Χατζηπάνου-Γιαννουλάκη
ΠροπονητήςΜιχάλης Ξημεράκης
ΠρωτάθλημαΑ1 Ε.Π.Σ. Ηρακλείου
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Πρώτη εμφάνιση
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Σελίδα στο Instagram
Commons page Πολυμέσα σχετικά με την ομάδα
Ενεργά τμήματα του Εργοτέλη
Ποδόσφαιρο (Ανδρών) Ποδόσφαιρο (Γυναικών) Μπάσκετ

Ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ο Εργοτέλης» Ηρακλείου Κρήτης, ευρύτερα γνωστός με απλά ως Εργοτέλης, είναι ένα ελληνικό ποδοσφαιρικό σωματείο, τμήμα τού αθλητικού συλλόγου Γ.Σ. Εργοτέλης που εδρεύει στο Ηράκλειο Κρήτης. Πρόκειται για το αρχαιότερο και πλέον επιτυχημένο τμήμα του συλλόγου, με επίσημη ημερομηνία ίδρυσης το 1929. Το όνομα της ομάδας αποτελεί φόρο τιμής στον αρχαίο Κνώσειο ολυμπιονίκη Εργοτέλη. Η ομάδα αγωνίζεται στην Α' Ερασιτεχνική Κατηγορία Ηρακλείου με έδρα το Παγκρήτιο Στάδιο, το μεγαλύτερο και πλέον μοντέρνο στάδιο της πόλης του Ηρακλείου. Ο Εργοτέλης είναι η μία από τις δύο επαγγελματικές ομάδες του Ηρακλείου που έχουν εκπροσωπήσει την πόλη στο πρωτάθλημα της Σούπερ Λιγκ (Α΄ Εθνική), έχοντας μέχρι στιγμής αγωνιστεί συνολικά 9 φορές στην πρώτη κατηγορία κατά το διάστημα 20042015, με καλύτερη επίδοση την 7η θέση (2013−14). Επιπλέον, ο Εργοτέλης έχει κατακτήσει μια φορά το πρωτάθλημα της Β΄ Εθνικής (2005−06), αλλά και το Κύπελλο Ερασιτεχνών το 1983. Τα χρώματα της ομάδας είναι το κίτρινο και το μαύρο.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΣΚΕΨΙΣ" του Ηρακλείου και υπ' αριθμόν 301 φύλλο της 7ης Αυγούστου 1929 ημέρας Τετάρτης, αναφέρεται η ίδρυση του αθλητικού σωματείου "Ο ΕΡΓΟΤΕΛΗΣ" και σημειώνεται με έμφαση η ισχύς του ποδοσφαιρικού τμήματος του συλλόγου. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζεται η πρώτη εμφάνιση της ποδοσφαιρικής ομάδας του Εργοτέλη η οποία έγινε την Κυριακή 4 Αυγούστου 1929 στο γήπεδο "Χάνδαξ" και με αντίπαλο το σωματείο "Λέων", αγώνα που κέρδισε ο Εργοτέλης με σκορ 4-0. Πολλά εξέχοντα φίλαθλα πρόσωπα της εποχής είχαν προτείνει την ονομασία ενός σωματείου με το όνομα "Εργοτέλης", το οποίο θυμίζει τον πρώτο Ηρακλειώτη Ολυμπιονίκη Εργοτέλη, με καταγωγή από την Κνωσό.[1]

Από τις πρώτες ημέρες λειτουργίας του συλλόγου, ο Εργοτέλης πρωτοστατούσε όντας μια από τις πρώτες αθλητικές ομάδες στην Ελλάδα που όχι μόνο διατηρούσε γυναικεία αθλητικά τμήματα, αλλά στο οποίο γυναίκες κατείχαν θέσεις στα διοικητικά συμβούλια.[2][3] Το σωματείο ανέστειλε τη λειτουργία του το 1935 μετά την εμπλοκή ηγετικών στελεχών του στα πολιτικά πάθη της εποχής.[3] Ο σύλλογος επανιδρύθηκε το 1937 και ανέπτυξε αξιόλογο τμήμα κλασικού αθλητισμού καθώς και ισχυρή ποδοσφαιρική ομάδα, η οποία στο πρωτάθλημα της ΕΠΣΗ του 1940 βρισκόταν στην πρώτη θέση μία αγωνιστική πριν από τη διακοπή του λόγω των πολεμικών συρράξεων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Μεταπολεμικά, ο Εργοτέλης αναδείχτηκε στον πιο ισχυρό ανταγωνιστή του ήδη ισχυρού τοπικού σωματείου ΟΦΗ, χτίζοντας έτσι τις βάσεις για μια νέα ποδοσφαιρική και κοινωνική αντιπαλότητα στον τοπικό αθλητισμό.

Σταδιακά, ο Εργοτέλης απέκτησε δικές του αθλητικές εγκαταστάσεις στον Προμαχώνα του Μαρτινένγκο, που αποτελεί τμήμα των Ενετικών Τειχών που περιβάλλουν την πόλη του Ηρακλείου. Από την ίδρυση της Β' Εθνικής στις αρχές τις δεκαετίας του '60, η ομάδα αγωνιζόταν τακτικά στη δεύτερη τη τάξει κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Μάλιστα η ομάδα έφτασε κοντά σε μια ιστορική άνοδο στην Α΄ Εθνική κατά την πρώτη εφαρμογή της Β΄ εθνικής κατηγορίας το 1960, τερματίζοντας στη τρίτη θέση του Νοτίου Ομίλου, απέχοντας μόλις 4 βαθμούς από τον Πρωταθλητή Ατρόμητο Πειραιώς.[4] Η ομάδα εντάχθηκε στην νεοσύστατη Ερασιτεχνική Β΄ Εθνική (Γ΄ Εθνική) το 1965, έχοντας τερματίσει 9η στον 2ο Όμιλο[5] και εν συνεχεία κατέκτησε το πρωτάθλημα του Α' Ομίλου Γ΄ Εθνικής 1965-66, συνδιάζοντας έτσι πανηγυρικά την άμεση επάνοδο της στην Β΄ Εθνική με τον πρώτο της Εθνικό τίτλο.

Ο Εργοτέλης στα χρόνια της Χούντας και η συναυλία Θεοδωράκη (1967–1974)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την επταετία (1967-1974) της δικτατορίας, ο Εργοτέλης κατηγορήθηκε για "αντεθνική" δράση, με τους παράγοντες της ομάδας να κατηγορούνται ότι «παρέκκλιναν του σκοπού για τον οποίο εξελέγησαν και μετέτρεψαν το σωματείο εις όργανο εξυπηρέτησης πολιτικών και ενίοτε αντεθνικών σκοπών», κατόπιν παραχώρησης του γηπέδου του "Μαρτινένγκο" για μια συναυλία του αριστερού μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, γνωστού για την αντιστασιακή του δράση.[6] Λίγους μήνες μετά την αμφιλεγόμενη συναυλία, η ομάδα υποβιβάστηκε στα τοπικά πρωταθλήματα του Ηρακλείου μέσω νομοσχεδίου που επέτρεπε σε κάθε επαρχιακό νομό της Ελλάδας να εκπροσωπείται στις επαγγελματικές κατηγορίες από μία και μόνον ομάδα. Ακολούθως, πολλοί από τους ποδοσφαιριστές της ομάδας μετεγγράφηκαν ερήμην διοικήσεων στον μεγάλο τοπικό αντίπαλο ΟΦΗ που παρέμεινε στη Β' Εθνική, ενώ τα μέλη της διοικούσας επιτροπής του Εργοτέλη κλήθηκαν στην Ασφάλεια και υπέστησαν ξυλοδαρμούς. Εν μέσω των συγκυριών, η ομάδα του Εργοτέλη ουσιαστικά "διαλύθηκε" το 1967[7].

Παράγοντας του ΟΦΗ τότε (μιας ομάδας που επωφελήθηκε σε βάρος του Εργοτέλη από τα μέτρα «αναμόρφωσης» του Ασλανίδη) ήταν ο Ηρακλής Τσίπρας, πριν μεταπηδήσει στην Αθήνα και στον Παναθηναϊκό. Οι Χουντικοί αξιοποίησαν το γεγονός πως το 1966 η διοίκηση του Εργοτέλη είχε παραχωρήσει το γήπεδό του για συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη για να καταγγείλουν το σωματείο ως «κομμουνιστικό». Τον Ιούνιο του 1967 ανακοίνωσαν την καθαίρεση του 12μελούς Δ.Σ του Εργοτέλη και τον διορισμό νέου 15μελούς, ενώ λίγους μήνες μετά η ποδοσφαιρική ομάδα υποβιβάστηκε.[8]

Ο Σύλλογος κατάφερε να επανέλθει στην Β' Εθνική μετά την κατάκτηση του Πρωταθλήματος ΕΠΣΗ την περίοδο 1969−70, αλλά το ρόστερ και η διοίκηση, χωρίς την εμπειρία των προηγούμενων χρόνων δεν κατάφεραν να παρουσιάσουν ένα ανταγωνιστικό σύνολο, με αποτέλεσμα τον άμεσο υποβιβασμό της ομάδας την περίοδο 1970-71, καταλαμβάνωντας την τελευταία θέση του Πρώτου Ομίλου με μόλις 46 βαθμούς.

Η περίοδος μετά τη Χούντα και η δεκαετία του '80 (1974–1999)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την κατάρρευση της Χούντας το 1974, ξεκίνησαν προσπάθειες επαναφοράς της ομάδας στο προσκήνιο, χωρίς όμως ουσιαστικό αποτέλεσμα. Έτσι ο Εργοτέλης παρέμεινε μεταξύ των χαμηλών, τοπικών κατηγοριών και της Γ' Εθνικής για σχεδόν 30 χρόνια.[9] Τη δεκαετία του '80 ωστόσο, ο Εργοτέλης κατάφερε να βρεθεί έστω και σποραδικά στο προσκήνιο.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1982–83, ο Εργοτέλης κατέκτησε το Κύπελλο ερασιτεχνών επικρατώντας στο "Απόστολος Νικολαΐδης" του Α.Ο. Άρτας στον τελικό της διοργάνωσης με σκορ 2–0,[10] και έγινε έτσι ο πρώτος Κρητικός Σύλλογος που κατέκτησε τον θεσμό.[11] Δύο χρόνια αργότερα (1984–85), τερμάτισε πρώτος στον 1ο όμιλο του Εθνικού Ερασιτεχνικού Πρωταθλήματος, κερδίζοντας έτσι την άνοδο στην Γ' Εθνική ως πρωταθλητής.[12] Ωστόσο η πιο αξιοσημείωτη στιγμή της ομάδας ήρθε την επόμενη χρονιά (1985–86), κατά την οποία ο Εργοτέλης, αν και αγωνιζόμενος στην Γ' Εθνική, έφτασε μέχρι τα προημιτελικά του Κυπέλλου Ελλάδας, πραγματοποιώντας την καλύτερη πορεία του στον θεσμό μέχρι σήμερα. Ως μοναδικός εκπρόσωπος της τρίτης τη τάξει κατηγορίας, ο Εργοτέλης απέκλεισε κατά σειρά τη Νίκη Βόλου, τον Πανσερραϊκό (τότε ομάδα Α' Εθνικής) και τον Ολυμπιακό Βόλου, αντιμετωπίζοντας στους "8" τον μετέπειτα κάτοχο του τροπαίου Παναθηναϊκό. Παρότι οι Κρητικοί έβαλαν δύσκολα στους "πράσινους", που επικράτησαν δύσκολα με 2–3 στον πρώτο αγώνα που διεξήχθη στο "Θεόδωρος Βαρδινογιάννης" στο Ηράκλειο, στον επαναληπτικό αγώνα που έγινε στο "Απόστολος Νικολαΐδης" στις 9 Απριλίου 1986 οι μετέπειτα πρωταθλητές Ελλάδας επικράτησαν με το ευρύ 7–1, παίρνοντας την πρόκριση για τα ημιτελικά της διοργάνωσης.[13] Αυτή ήταν και η τελευταία "αναλαμπή" του Εργοτέλη την περίοδο αυτή, καθώς υποβιβάστηκε εν τέλει στη Δ' Εθνική δύο χρόνια αργότερα, την περίοδο 1987–88.[14]

Η ομάδα επανήλθε προσωρινά για δύο συνεχείς χρονιές στην Γ' Εθνική τη διετία 1996–98, μετά την κατάκτηση της πρώτης θέσης του 2ου ομίλου της Δ' Εθνικής (1995-96).[15] Μετά την πάροδο μιας ακόμα πενταετίας, η ομάδα κατάφερε να επανέλθει ουσιαστικά στα επαγγελματικά πρωταθλήματα.

Αναγέννηση και άνοδος στην Α' Εθνική (1999–2006)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο τέλος της δεκαετίας του '90, ο Εργοτέλης περιήλθε ύπο την ηγεσία του δίδυμου Γεώργιου Σουλτάτου και Νίκου Τζώρτζογλου, οι οποίοι ανέλαβαν την ομάδα για τρίτη φορά μετά από δύο σύντομα και σχετικά επιτυχημένα περάσματα στα μέσα της δεκαετίας.[16] Έχοντας μεγαλύτερη εμπειρία, το δίδυμο έχτισε σταδιακά ένα ποιοτικό ρόστερ καθώς και την πρότυπη ακαδημία του συλλόγου για την εξεύρεση και προώθηση νέων ταλέντων στην πρώτη ομάδα.[16] Σε διάστημα λίγων χρόνων ο Εργοτέλης, αποτελούμενως κυρίως από Κρητικούς ποδοσφαιριστές, πανηγύρισε τρεις συνεχόμενες ανόδους από την Δ' Εθνική και έκανε το ντεμπούτο του στην Α' Εθνική.

Το 2001, το δίδυμο Τζώρτζογλου-Σουλτάτου ανέθεσε την τεχνική ηγεσία της ομάδας στον προπονητή Μύρωνα Σηφάκη, μια θέση την οποία θα κρατούσε για τα επόμενα τρισήμισι χρόνια. Μετά την άνοδο της ομάδας στην Γ' Εθνική το 2002, η ομάδα υπέγραψε συμβόλαιο με τον Νιγηριανό επιθετικό Πάτρικ Ογκουνσότο, ο οποίος θα εξελίσοταν στην πλέον εμβληματική φυσιογνωμία της νεότερης ιστορίας της, και θα αναδυκνείοταν πρώτος σκόρερ όλων των εποχών στην ιστορία της. Η ΠΑΕ Εργοτέλης ιδρύθηκε την ίδια χρονιά, καθότι υποχρεούτο η ομάδα να αποκτήσει επαγγελματική υπόσταση για να συμμετέχει στο πρωτάθλημα της Γ' Εθνικής.[17] Παρτότι "νεοφώτιστος", ο Εργοτέλης τερμάτισε δεύτερος στο πρωτάθλημα του 2002-03, έχοντας 80 βαθμούς, πετυχαίνοντας μόνο νίκες στο Γήπεδο Μαρτινέγκο.[17] Ο Ογκουνσότο πέτυχε 30 γκολ σε 32 αγωνιστικές και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της Κατηγορίας. Παράλληλα ο εμβληματικός αρχηγός του Εργοτέλη Σταύρος Λαμπράκης πέτυχε 12 γκολ, βοηθώντας έτσι την ομάδα να φτάσει σε μια ιστορική επάνοδο στην Β' Εθνική μετά από 31 χρόνια απουσίας.[17]

Την επόμενη περίοδο, η ομάδα τερμάτισε τρίτη στο πρωτάθλημα της Β' Εθνικής 2003−04 με 55 βαθμούς, αξιοποιώντας και πάλι τον παράγοντα έδρα όπου πέτυχε 11 νίκες, τρείς ισοπαλίες και είχε μόλις μία ήττα, έχοντας παράλληλα την θερμή συμπαράσταση χιλιάδων φίλων της, που την ανέδειξαν ως μια από τις πιο εμπορικές στην κατηγορία.[17] Έτσι, ο Εργοτέλης κέρδισε την συμμετοχή της σε μπαράζ ανόδου με αντίπαλο την ομάδα που θα τερμάτιζε 14η στο Πρωτάθλημα της Α' Εθνικης εκείνης της περιόδου. Στις 30 Μαΐου 2004, ο Εργοτέλης επικράτησε με 1-0 του Ακράτητου στο μπαράζ αυτό που έγινε στο ουδέτερο γήπεδο του Μακεδονικού με γκόλ του Ζαν Μαρί Σιλά στις καθυστερήσεις, και έγινε έτσι η δεύτερη χρονολογικά ομάδα του Ηρακλείου (μετά τον ΟΦΗ) που έχει αντιπροσωπεύσει την πόλη στην Super League.[18] Εκατοντάδες φίλοι της ομάδας συγκεντρώθηκαν λίγο μετά το σφύριγμα της λήξης στο κέντρο της πόλης ξεσπώντας σε πανυγηρισμούς, ενώ αρκετοί συνόδεψαν το πούλμαν των νικητών από τον αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» στο "Μαρτινέγκο".[19] Η άνοδος του Εργοτέλη στην Α' Εθνική συνέπεσε με την ολοκλήρωση του Παγκρητίου Σταδίου για τις ανάγκες των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων 2004, με αποτέλεσμα η ομάδα να "μετακομίσει" από την παραδοσιακή της έδρα στο Γήπεδο Μαρτινέγκο και να χρησιμοποιεί το νεόκτιστο Στάδιο μέχρι και σήμερα.

Η διοίκηση της ομάδας αξιοποίησε πλήρως την συγκυρία χρήσης του νέουτ γηπέδου, προσελκόντας πλήθη φιλάθλων από ολόξκληρη την Κρήτη. Ως αποτέλεσμα, ο μέσος όρος προσέλευσης ξεπερνούσε τις 7-8.000 θεατές,[17] ενώ στις 20 Φεβρουαρίου του 2005, ο Εργοτέλης έθεσε το ρεκόρ προσέλευσης φιλάθλων του Παγκρητίου Σταδίου, και το πρώτο sold-out σε ένα ματς πρωταθλήματος με τον Πρωταθλητή Ολυμπιακό, τον οποίο νίκησε με σκορ 2–1.[20] Ωστόσο, η έλλειψη εμπειρίας οδήγησε αγωνιστικά την ομάδα σε μια κακή πορεία, η οποία παρότι περιλάμβανε ιστορικές νίκες κόντρα σε ομάδες όπως ο Ολυμπιακός και ο ΠΑΟΚ, οδήγησε στην 15η θέση και τον υποβιβασμό της ομάδας με μόλις 5 νίκες, 5 ισοπαλίες και 20 ήττες.[17] Συνεπής στις υποχρεώσεις του, ο Ογκουνσότο αναδείχθηκε ξανά πρώτος σκόρερ της ομάδας με 11 τέρματα. Αντίθετα, ο Μύρωνας Σηφάκης απομακρύνθηκε από την τεχνική ηγεσία κατά τη διάρκεια του πρωταθλήματος, καθώς η διοίκηση ενοχλήθηκε τόσο από την κακή πορεία, όσο και από τις δηλώσεις του μετά την εντός έδρας ήττα από τον συμπολίτη ΟΦΗ, την ομάδα στην οποία έκανε μεγάλη καριέρα ως τερματοφύλακας.[21] Ο υποβιβασμός όμως αποδείχθηκε προσωρινός, καθώς η ομάδα (μετά την ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας από τον Νίκο Καραγεωργίου μεσούσης της σεζόν) κατέκτησε το πρωτάθλημα της Β' Εθνικής 2005-06 και εξασφάλισε έτσι την επάνοδο της στη κορυφαία Κατηγορία.[22] Ο Εργοτέλης ξανά εκμετταλεύτηκε την ισχυρή έδρα του όπου πα΄ρεμεινε αήττητος (έχοντας 11 νίκες και 4 ισοπαλίες), ενώ κατάφερε να εντυπωσιάσει και με την πορεία του στον θεσμό του Κυπέλλου, όπου απέκλεισε τον Παναθηναϊκό, φτάνοντας μέχρι τους «16».[17] Ο Ογκουνσότο, πετυχαίνοντας 21 τέρματα αναδείχθηκε καλύτερος παίκτης, καταφέρνοντας έτισ την μεταγραφή του στο εξωτερικό και την βελγική Βέστρελο.

Ο Εργοτέλης στην Σούπερ Λίγκα και η εποχή Παπουτσάκη (2006–2012)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επάνοδος του Εργοτέλη στην Α' Εθνική συνέπεσε με την ίδρυση της Σούπερ Λίγκας, ένα νέο πρωτάθλημα υπό την επιτήρηση του συνεταιρισμού των συμμετέχοντων ΠΑΕ. Για την σεζόν 2006−07 στην νεοσύστατη Κατηγορία, το ρόστερ της ομάδας του Εργοτέλη δέχτηκε πολυάριθμες προσθήκες ποιότητας σε όλες τις γραμμές. Αρκετοί από τους νεοαποκτηθείς αυτούς παίκτες παρέμειναν στον Εργοτέλη για πολλά χρόνια, συνθέτοντας ένα ανταγωνιστικό σύνολο με σταθερή παρουσία στην Σούπερ Λίγκα για τα επόμενα έξι χρόνια. Η ομάδα βραβεύτηκε ξανά για τις δράσεις και πρωτοβουλίες της στο χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου και για την προαγωγή και διάδοση των αρχών και των κανόνων του ευ αγωνίζεσθαι και την συνολική αθλητική συμπεριφορά της ομάδας.[17] Αγωνιστικά, ο Εργοτέλης τερμάτισε 9ος με 39 βαθμούς, αξιοποιόντας την έδρα του (7 νίκες, 4 ισοπαλίες, 4 ήττες) και πετυχαίνοντας 4 εκτός έδρας νίκες, κερδίζοντας μάλιστα ιστορικές ομάδες όπως ο Παναθηναϊκός και ο ΟΦΗ.[17] Τον Ιανουάριο του 2008, η ομάδα πέρασε στα χέρια του επιχειρηματία Απόστολου Παπουτσάκη[23] και μέσα στα επόμενα χρόνια καθιερώθηκε στη μεγάλη κατηγορία αλλά και τη συνείδηση του φίλαθλου κοινού, κερδίζοντας μάλιστα βραβείο fair play για την περίοδο 2008-09 και 2009-10.[17][24] Ο Νίκος Καραγεωργίου εξελίχθηκε σε έναν από τους μακροβιότερους προπονητές στην κατηγορία, παραμένοντας στο τιμόνι της ομάδας για 6 συναπτές περιόδους. Σε αυτό το διάστημα, ο Εργοτέλης ανέδειξε ταλέντα, όπως ο Δημήτρης Κοιλιάρας και ο Βασίλης Κουτσιανικούλης, που μετέπειτα μετεγγράφηκαν σε Πανιώνιο[25] και ΠΑΟΚ[26] αντίστοιχα. Ωστόσο, πρίν την καθιέρωση, η ομάδα πέρασε μια δύσκολη μεταβατική περίοδο αποφεύγοντας τον υποβιβασμό την τελευταία αγωννιστική της σεζόν 2007-08 κερδίζοντας την ομάδα της Ξάνθης 2–0 στο Παγκρήτιο Στάδιο μπροστά σε 10.000 θεατές,[17] και εκμετταλευόμενη τον συνδιασμό των αποτελεσμάτων της αγωνιστικής ώστε να τερμματίσει εν τέλει στην 13η θέση. Μεγάλη βοήθεια στην αποφυγή του υποβιβασμού προσέφερε για άλλη μία φόρά ο Πάτρικ Ογκουνσότο, ο οποίος επέστρεψε την μεταγραφική περίοδο του Ιανουαρίου και συνέβαλε στην παραμονή πετυχαίνοντας 6 κρίσιμα γκολ.[17]

Την περίοδο 2008-09, ο Εργοτέλης πέτυχε αξιοσημείωτα αποτελέσματα απέναντι στους παραδοσιακά "μεγάλους" του ελληνικού ποδοσφαίρου, Παναθηναϊκό και Ολυμπιακό, μεταξύ των οποίων μια εκτός έδρας νίκη των "κιτρινόμαυρων" με 2–3 (ΟΑΚΑ) με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό στις 29 Οκτωβρίου 2008.[27] Αξιοποιόντας μια σειρά εξαιρετικών εμφανίσεων εκτός έδρας, σε συνδιασμό με μια μέτρια εικόνα στα εντός έδρας παιχνίδια, ο Εργοτέλης κατάφερε να ισοφαρίσει την καλύτερη του επίδοση στην Κατηγορία, τερματίζοντας ξανά 9ος.[17] Παράλληλα ο Εργοτέλης έγινε για πρώτη φορά στην ιστορία του η μοναδική ομάδα που εκπροσωπούσε το Ηράκλειο και την Κρήτη στην πρώτη εθνική, μετά τον υποβιβασμό του συντοπίτη ΟΦΗ. Έτσι η σεζόν 2009-10, αφιερωμένη στα 80 χρόνια ίδρυσης του Συλλόγου, ξεκίνησε με εξαιρετικές προϋποθέσεις, καθότι η ομάδα ολοκλήρωσε ηχηρές μεταγραφές ποδοσφαιριστών, όπως του Λετονού επιθετικού (και πρώτου σκόρερ με την εθνική ομάδα της χώρας του) Μάρις Βερπακόφσκις[28] Περεταίρω, ο Εργοτέλης διοργάνωσε πλήθος φιλανθρωπικών και καλλιτεχνικών δρώμενων, ενώ στις 6 Σεπτεμβρίου 2009, στον μεγάλο φιλικό αγώνα για τον εορτασμό των 80 χρόνων της ιστορίας του με αντίπαλο τον Ολυμπιακό, "υποχρέωσε" τους Πειραιώτες σε μια από της βαρύτερες ήττες της ιστορίας τους με σκορ 5-0.[29] Η αγωνιστική εικόνα της ομάδας όμως δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες, και ο Εργοτέλης εξασφάλισε την 11η θέση και την παραμονή του με αγωνιώδες τρόπο και με 2 νίκες στους τελευταίους δύο αγώνες. Η ομάδα αποζημίωσε τους φιλάθλους της την επόμενη περίοδο, πετυχαίνοντας το "πλασάρισμά" της στην 8άδα την σεζόν 2010-11.[30] Εκτός συνόρων, ο Εργοτέλης υπέγραψε διεθνείς συμφωνίες συνεργασίας με την αμερικάνικη Φιλαδέλφεια Γιούνιον[31] και "αδελφοποιήθηκε" με την ολλανδική Ουτρέχτη.[32] Παράλληλα, ο Εργοτέλης προσέφερε κοινωνικό έργο, οργανώνοντας ένα σύνολο κοινωνικών και φιλανθρωπικών δραστηριοτήτων με αποκορύφωμα τη συναυλία προς τιμήν του Μίκη Θεοδωράκη στο Παγκρήτιο Στάδιο στις 19 Σεπτεμβρίου 2011, τιμώντας έτσι τα 45 χρόνια από την ιστορική συναυλία του τελευταίου στο γήπεδο Μαρτινέγκο το 1966.[33]

Την περίοδο 2011-12, το διοικητικό συμβούλιο της ΠΑΕ αποφάσισε τη μείωση του μπάτζετ της ομάδας, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που, αναπόφευκτα "χτύπησε" και τον σύλλογο. Παρ' ότι η χρονιά ξεκίνησε με φιλοδοξίες, μια σειρά κάκιστων εμφανίσεων και αυξανόμενη ένταση μεταξύ προπονητή, παικτών και φιλάθλων έφερε τελικά τον υποβιβασμό, μετά από έναν δεύτερο γύρο πρωταθλήματος όπου ο Εργοτέλης σημείωσε μόνον 2 νίκες σε συνολικά 15 αγώνες. Η "τραγική" για την ομάδα χρονιά ολοκληρώθηκε στις 23 Ιουλίου 2012, με τον θάνατο του πρόεδρου Παπουτσάκη σε ηλικία 60 ετών.[34]

Οικονομικά προβλήματα, διάλυση και επανεκκίνηση στην Γ' Εθνική (2012–2017)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την επόμενη περίοδο (2012-13) η ομάδα ανασυντάχθηκε πλήρως, ο Νίκος Καραγεωργίου έλυσε κοινή συναινέσει το συμβόλαιό του με την ομάδα μετά από 6 χρόνια παραμονής στον πάγκο της[35] και την ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας ανέλαβε ο πρώην επιθετικός του Ολυμπιακού και του ΑΠΟΕΛ, Σίνισα Γκόγκιτς.[36] Το ρόστερ της ομάδας συμπληρώθηκε από νεαρούς, ταλαντούχους ποδοσφαιριστές προερχόμενους από την ακαδημία του συλλόγου, μιας και οι περισσότεροι από τους έμπειρους παίκτες της ομάδας είτε αφέθηκαν ελεύθεροι, είτε αρνήθηκαν να ακολουθήσουν την ομάδα στη Β' Εθνική. Κατά τη διάρκεια της περιόδου, η ομάδα γνώρισε μεγάλη οικονομική και διοικητική αστάθεια, καθώς ο μεγαλομέτοχος και υιός του προσφάτως αποβιώσαντος προέδρου Παπουτσακη, Δημήτρης ανακοίνωσε την αποχώρησή του από τα κοινά του συλλόγου.[37] Παρ' όλα αυτά όμως ο Εργοτέλης πρωταγωνίστησε στο μαραθώνιο πρωτάθλημα 42 αγωνιστικών της Β' Εθνικής (2012-13) και κατέκτησε την άμεση επάνοδό του στη Super League για τρίτη φορά, τερματίζοντας στη 2η θέση έχοντας 22 νίκες, 9 ισοπαλίες και 9 ήττες.[38] Ωστόσο, το τρίτο πέρασμα του Εργοτέλη από τη Super League αποδείχθηκε σύντομο.

Η πρώτη περίοδος του Εργοτέλη στην Σούπερ Λιγκ την περίοδο 2013–14 ήταν εντυπωσιακή για τα δεδομένα της ομάδας καθώς τερμάτισε στην 7η θέση (την καλύτερη της επίδοση στον θεσμό έως σήμερα), που συνοδεύτηκε και από ρεκόρ συγκομιδής βαθμών (44) στην κατηγορία. Ωστόσο, η καλή εικόνα της ομάδας αποδιοργανώθηκε την επόμενη σεζόν, κατά την οποία έγιναν πολλαπλές αλλαγές προπονητή και μια σωρεία ακριβών και ανευ αντικρίσματος μεταγραφών, οι οποίες σε συνδιασμό με τις απανωτές αναβολές αγωνιστικών και τις αποχωρήσεις ομάδων από το πρωτάθλημα οδήγησαν την ομάδα στην κατάληψη της 16ης θέσης και τον υποβιβασμό της στην Φούτμπολ Λιγκ.[39]

Η επόμενη χρονιά αποδείχθηκε ως μία από τις δυσκολότερες στη σύγχρονη ιστορία του συλλόγου, καθώς ξεκίνησε μέσα σε κλίμα αβεβαιότητας σχετικά με την κατηγορία στην οποία θα αγωνιζόταν εν τέλει η ομάδα. Οι διοικούντες του Εργοτέλη επιχείρησαν την παραμονή της ομάδας στη Super League μέσω της δικαστικής οδού,[40] καθώς "ανοικτά" παρέμεναν τα ζητήματα αποβολής της Κέρκυρας[41] και της Βέροιας[42] από το πρωτάθλημα. Αφότου τελεσιδίκησαν και οι δύο υποθέσεις,[43][44] οριστικοποιώντας έτσι τον υποβιβασμό της ομάδας, συζητήθηκε το ενδεχόμενο εκκαθάρισης της ΠΑΕ και συμμετοχής στην Γ' Εθνική, ακολουθώντας το παράδειγμα της ΑΕΚ, της Λάρισας και του συντοπίτη ΟΦΗ.[45] Παρά το δυσβάσταχτο κόστος συμμετοχής της ομάδας στη Football League, ο μεγαλομέτοχος της ομάδας Δημήτρης Παπουτσάκης αποφάσισε να ηγηθεί της προσπάθειας για μια τέταρτη επάνοδο στη Super League.[46] Η ομάδα συμφώνησε με τον Βόσνιο τεχνικό Γιάσμινκο Βέλιτς και ξεκίνησε την προετοιμασία της με σχεδόν έναν μήνα καθυστέρηση.[47] Παρά τις αρχικές ελπίδες, η ομάδα γρήγορα έμεινε πίσω στον βαθμολογικό πίνακα, ενώ η οικονομική κατάσταση χειροτέρεψε. Κατά τη διάρκεια της μεταγραφικής περιόδου του Ιανουαρίου, αρκετοί παίκτες κατέθεσαν προσφυγή λόγω μη καταβολής των δεδουλευμένων τους.[48] Εν συνεχεία, ο Δημήτρης Παπουτσάκης, με γραπτή του δήλωση στην ιστοσελίδα της ομάδας ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την προεδρία της.[49] Παρά τις προσπάθειες μελών της διοίκησης να βρεθεί λύση στο οικονομικό, αλλά και τη στήριξη που παρείχε το διάστημα αυτό το αγωνιστικό τμήμα, αποτελούμενο από 17 ποδοσφαιριστές, οι άνθρωποι της ομάδας αποφάσισαν στις 19 Ιανουαρίου 2016 να αποχωρήσουν από το πρωτάθλημα της Football League,[50] με αποτέλεσμα έπειτα από 14 χρόνια συνεχούς παρουσίας στις επαγγελματικές κατηγορίες, η ΠΑΕ Εργοτέλης να επιστρέψει στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα.[51]

Μετά την αποχώρηση της ομάδας από τα επαγγελματικά πρωταθλήματα, το ποδοσφαιρικό τμήμα επέστρεψε στον Ερασιτέχνη Εργοτέλη. Το διοικητικό συμβούλιο του Ερασιτέχνη αποφάσισε να δρομολογήσει τη διαδικασία εκκαθάρισης της ΠΑΕ, η οποία θα επέτρεπε στον Εργοτέλη να αγωνιστεί σε ερασιτεχνική κατηγορία υπό νέα διοίκηση, απαλλαγμένη από τα οικονομικά βάρη των προηγούμενων διοικήσεων.[52] Η απόφαση βρήκε σφοδρά αντίθετη την πλευρά του μεγαλομέτοχου Παπουτσάκη, ο οποίος μετά τη σύγκληση Γενικής Συνέλευσης αποφάσισε την υπαγωγή της ΠΑΕ σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης, χωρίς τη διάλυση της εταιρίας, εν λειτουργία κατά τις διατάξεις του πτωχευτικού κώδικα.[53] Μετά και τη συνάντηση της διοίκησης του Ερασιτέχνη με τον υφυπουργό Αθλητισμού Σταύρο Κοντονή,[54] ο Γ.Σ. Εργοτέλης ανέδειξε μετά από εκλογές νέο πρόεδρο και υπεύθυνο του ποδοσφαιρικού τμήματος τον Γιώργο Βρέντζο.[55] Μετά και τις επίσημες γνωμοδοτήσεις από την ΕΠΟ, την Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού (ΕΕΑ) αλλά και την οδηγία του Υπουργείου Ανάπτυξης, οι οποίοι δικαίωσαν τον Ερασιτέχνη και διαβεβαίωσαν τους διοικούντες του ότι η ομάδα θα αγωνιζόταν τη νέα χρονιά στην Γ' Εθνική,[56][57] η νέα διοίκηση άναψε το πράσινο φως να ξεκινήσουν οι διαδικασίες εκκαθάρισης της ΠΑΕ, ενώ παράλληλα ξεκίνησε την ανοικοδόμηση του ποδοσφαιρικού τμήματος με στόχο την άμεση επάνοδο στη Σούπερ Λιγκ. Εν τέλει, ο Εργοτέλης κατέκτησε το πρωτάθλημα του 4ου Ομίλου της Γ' Εθνικής, επιστρέφοντας έτσι άμεσα στις επαγγελματικές κατηγορίες.[58] Μετά τους πανηγυρισμούς ωστόσο, ο πρόεδρος Βρέντζος ανακοίνωσε την αδυναμία του να αναλάβει εξ' ολοκλήρου το οικονομικό κόστος της συμμετοχής της ομάδας στο πρωτάθλημα της Φούτμπολ Λίγκ 2017−18, γνωστοποιώντας παράλληλα τις επαφές του με ενδιαφερόμενους επενδυτές προς αποφυγή νέου, εθελούσιου υποβιβασμού. Στα τέλη Ιουλίου 2017, μετά από διαπραγματεύσεις διάρκειας μιας εβδομάδας και με δεδομένη την απόφαση του Γεώργιου Βρέντζου να παραιτηθεί από την προεδρία της ομάδας, η Γενική Συνέλευση του Γ.Σ. αποφάσισε την σύσταση και ανάληψη της ιδιοκτησίας της νέας ΠΑΕ Εργοτέλης από την οικογένεια του Αιγύπτιου επιχειρηματία Μάγκεντ Σαμι, ιδιοκτήτη της Αιγυπτιακής Γουάντι Ντέγκλα και της Βέλγικης Λιρς.[59]

Εποχή Μάγκεντ Σαμι (2017–2022)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την πρώτη περίοδο της ομάδας στην Φούτμπολ Λιγκ υπό την ιδιοκτησία Σάμι, ο Εργοτέλης στηρίχθηκε σε ένα νεανικό ρόστερ υπό την καθοδήγηση του Τάκη Γκώνια. Μετά από έναν πειραματικό πρώτο γύρο, όπου η ομάδα φιγούραρε στις τελευτάιες θέσεις του βαθμολογικού πίνακα, οι παίκτες του Εργουτέλη αφομοίωσαν το στύλ παιχνιδιού του προπονητή τους, κέρδισαν πληθώρα παιχνιδιών, σκόραραν πολλά γκολ και διατηρούσαν κατοχή της μπάλας σε ποσοστά κοντά στο 60-70%, βγαίνοντας από την επικύνδυνη ζώνη και τερματίζοντας εν τέλει στην 9η θέση. Μετά την αποχώρηση του Γκώνια για την Αίγυπτο όπου ανέλαβε την έταιρη ομάδα του Σάμι Γουάντι Ντέγκλα, ο Εργοτέλης προχώρησε το μοντέλο του με τον προπονητή Νίκκι Παπαβασιλείου. Την σεζόν 2018, η ομάδα εξαργύρωσε την φιλοσοφία της με μια εκπληκτική για τα δεδομένα της ομάδας πορεία στο Κύπελλο Ελλάδος, όπου κατάφερε να κερδίσει και να αποκλείσει τον Άρη στην φάση των ομίλων, και εν συνεχεία απέκλεισε σε διπλά παιχνίδια τον συντοπίτη ΟΦΗ, φτάνοντας μέχρι τους «8», και ισοφαρίζοντας έτσι την καλύτερη του επίδοση στον θεσμό από το 1986.[60] Στο πρωτάθλημα της Football League, ο Εργοτέλης έχασε ελάχιστα την ευκαιρία να παίξει σε αγώνα πλέι-οφ ανόδου τερματίζοντας μόλις 4 βαθμούς πίσω από τη δεύτερη θέση. Ωστόσο, αφαιρέθηκαν από την ομάδα τρεις βαθμοί καθότι "κόπηκε" στη διαδικασία επιτήρησης της ΕΠΟ,[61] και έτσι τερμάτισε εν τέλει στην 4η θέση, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή της στο νεοσύστατο πρωτάθλημα της Σούπερ Λιγκ 2, που προέκυψε έπειτα από αναδιάρθρωση των Κατηγοριών. Στην αρχή της επόμενης σεζόν ωστόσο η ομάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με την ξαφνική αποχώρηση του Παπαβασιλείου για τον Πανιώνιο, με τον Γιάννη Ταουσιάνη να αναλαμβάνει καθήκοντα νέου προπονητή.[62] Σε μια αγωνιστική χρονιά όπου το πρωτάθλημα της Σούπερ Λιγκ 2 διακόπηκε λόγω της Πανδημίας του κορονοϊού COVID-19,[63] ο Εργοτέλης δεν κατάφερε να δώσει συνέχεια στις εντυπωσιακές εμφανίσεις της περασμένης σεζόν, τερματίζοντας 7ος με 29 βαθμούς.

Έμβλημα και χρώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρώτο λογότυπο του Εργοτέλη διασώζεται από τα ιστορικά έγγραφα της ίδρυσης του συλλόγου και απεικονίζει έναν δρομέα που περιβάλλεται από ένα στεφάνι δάφνης, παρόμοιο με αυτό που απονεμόταν στους νικητές των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων. Τα χρώματα της ομάδας, το κίτρινο και το μαύρο, επιλέχθηκαν λόγω της εξέχουσας εμφάνισής τους στον Μινωικό πολιτισμό. Διασωζώμενες φωτογραφίες από την πρώιμη εποχή του συλλόγου απεικονίζουν το έμβλημα της ομάδας, το ελληνικό γράμμα Ε πιθανότατα μέσα σε κύκλο. Μεταγενέστερα, το έμβλημα του Εργοτέλη απεικονίζει έναν ποδοσφαιριστή ντυμένο στα παραδοσιακά χρώματα της ομάδας (κίτρινο και μαύρο), περιβαλλόμενο από ένα δάφνινο στεφάνι, παρόμοιο με εκείνο που απένειμαν στους αρχαίους Ολυμπιονίκες. Ο ποδοσφαιριστής που πιθανότατα αποτίει φόρο τιμής στην αρχική ίδρυση του Εργοτέλη ως ποδοσφαιρικού σωματείου, τιμά τον αθλητή ενώ το δάφνινο στεφάνι αποτελεί αναφορά στον Ολυμπιονίκη Εργοτέλη, προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε ο σύλλογος.[64] Από τα τέλη της δεκαετίας του '90, το λογότυπο απεικονίζεται με φόντο μια κιτρινόμαυρη ασπίδα.

Πολλαπλές απεικονίσεις του παραπάνω λογότυπου έχουν χρησιμοποιηθεί τα τελευταία χρόνια κυρίως για λόγους χορηγιών. Από την περίοδο 2008-09 έως και την περίοδο 2012-13, το λογότυπο (σήμα) της ΠΑΕ Εργοτέλης, αποτελούνταν από το σήμα του Γυμναστικού Συλλόγου Εργοτέλη και το λογότυπο του μεγάλου χορηγού της ομάδας «ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΝΩΣΙΣ».[65] Το 2009, προς τιμήν του εορτασμού των 80 χρόνων από την ίδρυση του συλλόγου, η ομάδα παρουσίασε επετειακό έμβλημα, με ελαφρά πιο σκούρα απόχρωση και όπου ο ποδοσφαιριστής και το δάφνινο στεφάνι απεικονίζονταν με φόντο ένα χρυσό 80, μέρος της φράσης "80 ΧΡΟΝΙΑ 1929-2009".[66] Από την περίοδο 2013-14, το έμβλημα φέρει απλά την επιγραφή «ΠΑΕ Εργοτέλης», και ιδιαίτερα από το 2016 και έπειτα, οπότε και η ομάδα πέρασε ξανά υπό τον έλεγχο του Ερασιτέχνη, επανήλθε η επωνυμία «Γ.Σ. Εργοτέλης».

Για τον εορτασμό των 90 χρόνων από την ίδρυση του Συλλόγου το 2019, όλα τα τμήματα του Ερασιτέχνη απέκτησαν επετειακό λογότυπο εμπνευσμένο από το ιδρυτικό του 1929, όπως αυτό εμφανίζεται σε ιστορικά κείμενα και έγγραφα της εποχής.[67]

Εμφάνιση ομάδας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παραδοσιακή εμφάνιση του Εργοτέλη. Διάφορες εκδοχές αυτής της εμφάνισης χρησιμοποιήθηκαν από το σύλλογο στη δεκαετία του 50 και του 60.

Τα χρώματα της ομάδας είναι το κίτρινο και το μαύρο. Οι πρώτες εμφανίσεις του συλλόγου παρουσίαζαν μεγάλη ομοιότητα με εκείνη που απεικονίζεται στο έμβλημα της ομάδας, με μαύρο σορτσάκι και κίτρινη φανέλα. Η χρήση μαύρων ριγών σε οριζόντια ή και κάθετη στοίχιση υιοθετήθηκε αργότερα. Οι πρώτες εμφανίσεις του Εργοτέλη στη Super League έφεραν την υπογραφή της γαλλικής εταιρίας Le Coq Sportif. Στη συνέχεια ο Εργοτέλης ξεκίνησε μακρόχρονη συνεργασία με την ιταλική εταιρία ένδυσης Lotto, παρουσιάζοντας ορισμένες από τις πλέον αναγνωρίσιμες εμφανίσεις της ομάδας που χρησιμοποιήθηκαν κατά διαστήματα για περισσότερες από μία χρονιές. Για την περίοδο 2011-12, την ομάδα "έντυσε" η εταιρία ιματισμού Macron. Το 2013, ο Εργοτέλης υπέγραψε συνεργασία με την επίσης ιταλική εταιρία ρουχισμού Eye Sportwear, η οποία σχεδίασε δύο αποκλειστικές εμφανίσεις για την ομάδα, για τις περιόδους 2013-14 και 2014-15. Το καλοκαίρι του 2018, η ομάδα ανακοίνωσε την έναρξη της χορηγικής της συνεργασίας με την αμερικάνικη εταιρεία αθλητικού ιματισμού Capelli Sport.[68]

Κύρια αμφίεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1985–86[69]
2004–05[70]
2005–06[71]
2006–07[72]
2007–08[73]
2008–10[74]
2010–11[75]
2011–12[76]
2013–14[77]
2014–15[78]
2015–16[79]
2016–17[80]
2017–18[81]
2018–19[82]
2019–20
2020–21
2021–22
2022–23

Ένδυση και χορηγοί φανέλας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περίοδος Εταιρία ένδυσης Χορηγός φανέλας
2001–2002 Kelme Cava ΠΡΟΤΥΠΟ
2002−2003 Puma
2003–2004 Le Coq Sportif Τράπεζα Πειραιώς
2004–05 Almaco Αλουμίνιο
2005–06 Admiral
2006–07 Le Coq Sportif ΟΠΑΠ
2007–08 Lotto Διεθνής Ένωσις
2008–09 ΟΠΑΠ
2009–11 Λόττο
2011–12 Macron
2012–13 Lotto
2013–15 Eye
2015–16 Macron Πάμε Στοίχημα
2016–17 Lotto
2017–18 Be My Hero − Γίνε ο Ήρωάς μου
2018–19 Capelli

Εγκαταστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παγκρήτιο Στάδιο

Η παραδοσιακή έδρα του Εργοτέλη είναι το Γήπεδο «Νίκος Καζαντζάκης», πρώην Γήπεδο Μαρτινέγκο, γνωστό και ως "Γήπεδο Εργοτέλη" ή απλά "Μαρτινέγκο", το οποίο βρίσκεται στον Προμαχώνα Μαρτινέγκο, που αποτελεί τμήμα των Ενετικών τειχών του Ηρακλείου. Κτισμένο το 1946,[83] το γήπεδο Μαρτινέγκο έχει αποτελέσει έδρα πολλών ερασιτεχνικών σωματείων του Ηρακλείου και στεγάζει σήμερα τις αθλητικές εγκαταστάσεις της ακαδημίας του Εργοτέλη, τη μεγαλύτερη σε αριθμό παιδιών ακαδημία στο νησί και μία από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα.[84] Το Μαρτινέγκο χρησιμοποιήθηκε ως έδρα του Εργοτέλη κατά τα χρόνια παραμονής της ομάδας στις χαμηλές κατηγορίες των τοπικών και εθνικών πρωταθλημάτων, μέχρι και την άνοδο της ομάδας στην Α' Εθνική το 2004. Το γήπεδο είναι επίσης γνωστό για την παραχώρησή του στις 6 Αυγούστου 1966 για την πραγματοποίηση μιας συναυλίας του μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, η οποία από πολλούς θεωρείται ως η επικρατέστερη αιτία για τη διάλυση της ομάδας από τη Χούντα των Συνταγματαρχών το 1967.

Καθώς το Μαρτινέγκο κρίθηκε ακατάλληλο για χρήση σε αγώνες Α' Εθνικής, η έδρα του Εργοτέλη μεταφέρθηκε το 2004 στο νεόκτιστο Παγκρήτιο Στάδιο, με τον συμπολίτη ΟΦΗ να το δηλώνει ως δεύτερη έδρα. Κατά τη διάρκεια της πρώτης χρονιάς της ομάδας στο πρωτάθλημα της Α' Εθνικής, ο Εργοτέλης "έκοβε" κατά μέσο όρο περίπου 10.000 εισιτήρια. Μάλιστα, στον νικηφόρο αγώνα με αντίπαλο τον πρωταθλητή Ελλάδας Ολυμπιακό με σκορ 2−1 στις 20 Φεβρουαρίου 2005, ο Εργοτέλης έθεσε ρεκόρ προσέλευσης κόσμου για το στάδιο, καθώς κόπηκαν 27.950 εισιτήρια.[85] Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, η προσέλευση του κόσμου μειώθηκε αισθητά, περιορίζοντας κατά πολύ την οικονομική ενίσχυση της ομάδας από το φίλαθλο κοινό της πόλης. Οι λίγοι μεν, αλλά φανατικά πιστοί φίλοι της ομάδας έχουν οργανωθεί σε δύο συνδέσμους, τη Λέσχη Φίλων Εργοτέλη "Ντάλτονς" και τους "Αλτέρνατιβς", στηρίζοντας την ομάδα τους στους εντός έδρας αγώνες της από τη Θύρα 19 του Παγκρήτιου Σταδίου.

Γήπεδο Χωρητικότητα Χρόνια
Γήπεδο «Νίκος Καζαντζάκης» 560 1946–2004
2022–σήμερα
Παγκρήτιο Στάδιο 26,400 2004–2022

Το τοπικό ντέρμπι με τον ΟΦΗ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεταξύ των δύο μεγάλων ομάδων του Ηρακλείου, Εργοτέλη και ΟΦΗ, διατηρείται μια αντιπαλότητα με βάσεις τόσο σε κοινωνικό-πολιτικά όσο και σε αγωνιστικά κριτήρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρώτη φιλική αναμέτρηση μεταξύ των δύο ομάδων το 1929, η οποία διεκόπη στο 35ο λεπτό (για την ιστορία, προηγούνταν ο Εργοτέλης με σκορ 1-0) λόγω σύρραξης που ξέσπασε μεταξύ των ποδοσφαιριστών των δύο ομάδων.[86]

Κατά τη διάρκεια της επταετίας (1967-74), η κυβέρνηση πέρασε νομοσχέδιο βάσει του οποίου κάθε επαρχιακή πόλη μπορούσε να εκπροσωπηθεί στις επαγγελματικές κατηγορίες της χώρας από μία μόνο ομάδα. Εκείνη την περίοδο τόσο ο ΟΦΗ, όσο και ο Εργοτέλης αγωνίζονταν στη Β' Εθνική και στο τέλος της περιόδου 1966-67 είχαν καταλάβει την 3η και 10η θέση αντίστοιχα. Παρότι καμία από τις δύο ομάδες δεν κατέλαβε θέση που την υποβίβαζε αγωνιστικά, ο Εργοτέλης αναγκάστηκε σε υποβιβασμό και διάλυση της επαγγελματικής ομάδας, καθώς βάσει νόμου οι ομάδες που παρέμεναν είχαν το δικαίωμα να μεταγράψουν όσους παίκτες επιθυμούσαν από τις υποβιβασμένες ομάδες ερήμην διοικήσεων. Εκμεταλλευόμενη το νομοσχέδιο, η διοίκηση του ΟΦΗ υπέγραψε συμβόλαια με 5 παίκτες του Εργοτέλη που στη συνέχεια έκαναν μεγάλη καριέρα στην Α' Εθνική. Από την πλευρά του Εργοτέλη ωστόσο υποστηρίζεται ότι η ομάδα υποχρεώθηκε σε διάλυση εξαιτίας της παραχώρησης του γηπέδου "Μαρτινέγκο" για μια συναυλία του αντι-καθεστωτικού μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, δίνοντας πολιτικές διαστάσεις στις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ των δύο σωματείων. Τα γεγονότα της περιόδου 1966-67 και ο υποβιβασμός του Εργοτέλη βάσει νομοσχεδίου, παραμένουν ακόμα και σήμερα αντικείμενο αντιπαράθεσης μεταξύ των φιλάθλων των δύο ομάδων.

Τα τελευταία χρόνια και οι δυο ομάδες έχουν δείξει τη θέληση να ξεχαστεί η αντιπαλότητα μεταξύ τους. Υπό αυτό το πρίσμα, φίλαθλοι του ΟΦΗ επευφημούσαν την ομάδα του Εργοτέλη κατά τη διάρκεια της πρώτης της χρονιάς στη Super League (2004-05), ενώ αντίστοιχα η διοίκηση του Εργοτέλη παραχώρησε δανεικό τον πρώτο σκόρερ της ομάδας στις επαγγελματικές κατηγορίες Πάτρικ Ογκουνσότο σε μια προσπάθεια να συνδράμει στην προσπάθεια του ΟΦΗ να επανέλθει στην πρώτη κατηγορία μετά τον υποβιβασμό της το 2009.[87]

Τίτλοι και διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εθνικές Κατηγορίες & διοργανώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τοπικά Πρωταθλήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στατιστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διακεκριμένοι παίκτες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτοι σκόρερ σε επαγγελματικές διοργανώσεις

Παίκτης Εθνικότητα Τέρματα
Πάτρικ Ογκουνσότο 85
Σέρχιο Λεάλ 30
Τζόσεφ Έφορντ 29
Νίκος Κατσικοκέρης 25
Μάριο Μπούντιμιρ 241

Περισσότερες εμφανίσεις σε επαγγελματικές διοργανώσεις

Παίκτης Εθνικότητα Αγώνες
Πάτρικ Ογκουνσότο 162
Φράγκος Οικονομάκης 158
Μάριο Χίμπλιγκερ 1491
Ντιέγκο Ρομάνο 149
Σίλβα Τζούνιορ 1471

Οι αναγραφόμενες συμμετοχές και γκόλ αφορούν αποκλειστικά τα Πρωταθλήματα στις Εθνικές Επαγγελματικές Κατηγορίες (Α΄, Β΄ και Γ΄ Εθνική). Οι παίκτες σε έντονη γραφή αγωνίζονται την τρέχουσα περίοδο στον Εργοτέλη.
1.^ Το νούμερο αφορά αποκλειστικά αγώνες στην Α΄ Εθνική.

Η μεταγραφή του Πορτογάλου μέσου Πελέ με μόλις 12 εμφανίσεις απέφερε €500,000.

Μεταγραφές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεταγραφές-ρεκόρ για παίκτες του Εργοτέλη
Κατάταξη Παίκτης Ποσό Ομάδα Ημερομηνία Πηγή
1 Βασίλης Κουτσιανικούλης €1,200,000 ΠΑΟΚ 26 Μαΐου 2009 [88]
2 Δημήτρης Κοιλιάρας €500,000 Πανιώνιος 2008-05-16 [89]
Πελέ Ολυμπιακός 30 Δεκεμβρίου 2013 [90]
3 Δημήτρης Γραμμόζης €150,000 Ομόνοια Λευκωσίας 2008-12-08 [91]
Νίκος Κατσικοκέρης ΑΕΚ 2012-08-26 [92]
Ανδρέας Μπουχαλάκης Ολυμπιακός 2013-05-13 [93]


Προπονητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[94]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Ιστορία». Ergotelis F.C. 
  2. «Αναγεννήθηκε από τις… στάχτες του». onsports.gr. 12 Αυγούστου 2011. 
  3. 3,0 3,1 Ζαϊμάκης, Γιάννης (2012). «Δίκτυα κοινωνικότητας και σωματειακός αθλητισμός στο Ηράκλειο (1898-1940)». academia.edu. 
  4. «Greece - List of Second Level Final Tables − 1959/60». rsssf.com. 
  5. «Greece - List of Second Level Final Tables − 1964/65». rsssf.com. 
  6. «Υποβιβάστηκε γιατί δρούσε αντεθνικώς». enet.gr. 21 Απριλίου 2009. 
  7. «Όταν η χούντα «εκτέλεσε» το ποδόσφαιρο». gazzetta.gr. 17 Νοεμβρίου 2013. 
  8. https://www.protagon.gr/themata/o-iraklis-tsipras-o-xountikos-aslanidis-kai-o-panathinaikos-44341834659
  9. The rough guide to Crete By John Fisher, Geoff Garvey Page 93 ISBN 1-85828-696-4
  10. «Greece - Amateur Cup Finals». RSSSF. 11 Δεκεμβρίου 2014. 
  11. «Το Κύπελλο Ερασιτεχνών ταιριάζει στην Κρήτη!». neakriti.gr. 13 Μαΐου 2017. 
  12. «"Greece - List of Fourth Level Final Tables: 1984/85"». RSSSF. 29 Οκτωβρίου 2015. 
  13. «Η προϊστορία στο Παναθηναϊκός - Εργοτέλης». sport24.gr. 23 Φεβρουαρίου 2014. 
  14. «"Greece - List of Third Level Final Tables: 1987/88». RSSSF. 18 Μαΐου 2015. 
  15. «"Greece - List of Fourth Level Final Tables: 1995/96"». RSSSF. 29 Οκτωβρίου 2015. 
  16. 16,0 16,1 «Σουλτάτος: «Πεθαίνω για τον Εργοτέλη»». onsports.gr. 24 Αυγούστου 2011. 
  17. 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 17,11 17,12 «Ιστορία - ΠΑΕ Εργοτέλης». ergotelisfc.gr. 
  18. «Ο Εργοτέλης "γκρέμισε" τον Ακράτητο από την Α' Εθνική». skai.gr. 30 Μαΐου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2014. 
  19. «Η... πτήση είχε... καθυστέρηση ΜΕ ΓΚΟΛ-ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΣΙΛΑ ΣΤΟ 91' Ο ΕΡΓΟΤΕΛΗΣ "ΠΕΤΑΞΕ" ΣΤΗΝ Α' ΕΘΝΙΚΗ (Greek)». patris.gr. 2 Ιουνίου 2004. 
  20. «Τα sold out των ελληνικών γηπέδων». gazzetta.gr. 7 Νοεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2016. 
  21. «Ο... Μαχλάς έδιωξε τον Σηφάκη από τον Εργοτέλη Η ΚΑΚΗ ΠΟΡΕΙΑ, Η ΗΤΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΦΗ ΚΑΙ ΟΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΤΕΡΜΠΙ ΕΦΕΡΑΝ ΤΟ "ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ" ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ (Greek)». patris.gr. 6 Απριλίου 2005. 
  22. «Πήγε στην Καλαμάτα και γύρισε με... τίτλο (B' Εθνική)». patris.gr. 15 Μαΐου 2006. 
  23. «Δελτίο τύπου». Ergotelis FC. 7 Ιανουαρίου 2008. 
  24. «Bραβείο Fair Play». Ergotelis FC. 14 Μαΐου 2009. 
  25. «Έκλεισε Κοιλιάρα». sentragoal.gr. 16 Μαΐου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2015. 
  26. «Συμφωνία για «Μέσι»». sentragoal.gr. 22 Μαΐου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2015. 
  27. «ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ-ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΝΩΣΙΣ ΕΡΓΟΤΕΛΗΣ 2-3». Ergotelis FC. 29 Οκτωβρίου 2008. 
  28. «ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ». Ergotelis FC. 5 Ιουλίου 2009. 
  29. «Εργοτέλης-Ολυμπιακός 5-0». contra.gr. 6 Σεπτεμβρίου 2009. 
  30. «Βαθμολογία». Superleague Greece. 
  31. «Union, Ergotelis Hitting It Off in Crete». Philadelphia Union Official site. 5 Μαρτίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2016. 
  32. «Samenweking met het Griekse Ergotelis (Ολλανδικά)». FC Utrecht Official site. 27 Ιανουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2016. 
  33. «Ο Εργοτέλης τίμησε τον μεγάλο Μίκη Θεοδωράκη». Ergotelis FC. 20 Σεπτεμβρίου 2011. 
  34. «Πέθανε ο Παπουτσάκης». gazzetta.gr. 23 Ιουλίου 2012. 
  35. «Τέλος ο Καραγεωργίου από τον Εργοτέλη». sport24.gr. 30 Απριλίου 2012. 
  36. «Ανέλαβε Εργοτέλη ο Γκόγκιτς». sport-fm.gr. 28 Ιουνίου 2012. 
  37. «Παραιτήθηκε ο Δημήτρης Παπουτσάκης, εξελίξεις στον Εργοτέλη». contra.gr. 29 Δεκεμβρίου 2012. 
  38. «Στη Σούπερ Λίγκα Απόλλων Σμύρνης, Εργοτέλης και Καλλονή». tovima.gr. 25 Μαΐου 2013. 
  39. «Υποβιβάστηκε ο Εργοτέλης μετά την ήττα από την Κέρκυρα». ekriti.gr. 27 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2016. 
  40. «Ανακοίνωση των ΠΑΕ και Γ.Σ. Εργοτέλης». Ergotelis FC. 5 Μαΐου 2015. 
  41. «Κυνηγάει τον υποβιβασμό της Κέρκυρας ο Εργοτέλης». sport24.gr. 7 Μαΐου 2015. 
  42. «Κίνδυνος υποβιβασμού για Βέροια». sport24.gr. 6 Μαΐου 2015. 
  43. «Αθώα η Βέροια από την Superleague!». sport24.gr. 19 Μαΐου 2015. 
  44. «Η ΕΕΑ εισηγείται αποβολή της Κέρκυρας». sport24.gr. 2 Ιουλίου 2015. 
  45. «Στις 31 Ιουλίου κρίνεται το μέλλον του Εργοτέλη». sport24.gr. 22 Ιουλίου 2015. 
  46. «Ολοκληρώθηκε η Γενική Συνέλευση της ΠΑΕ Εργοτέλης». Ergotelis FC. 31 Ιουλίου 2015. 
  47. «Ξεκίνησε η προετοιμασία». Ergotelis FC. 5 Αυγούστου 2015. 
  48. «"Επιστρατεύονται" παίκτες από την Κ20!». mikriliga.com. 28 Δεκεμβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2016. 
  49. «Δήλωση Δημήτρη Παπουτσάκη». Ergotelis FC. 4 Ιανουαρίου 2016. 
  50. «Αποσύρθηκε από τη Football League ο Εργοτέλης». sport24.gr. 19 Ιανουαρίου 2016. 
  51. «Ήταν υπέροχο όσο κράτησε: Λύγισε μετά από 14 χρόνια στις επαγγελματικές κατηγορίες ο Εργοτέλης». patris.gr. 20 Ιανουαρίου 2016. 
  52. «η υπαγωγη των παε στη διαδικασια εξυγιανσης του νεου πτωχευτικου κωδικα-διευρυνση των μετρων προληπτικης προστασιας υπερ των ΠΑΕ (103 ΠτΚ)». sfirislaw.gr. 3 Δεκεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2016. 
  53. «Οδηγείται σε σύγκρουση ο Εργοτέλης!». athleticradio.gr. 23 Μαρτίου 2016. 
  54. «Την Δευτέρα στον Κοντονή Εργοτέλης – Ολυμπιακός Βόλου». athleticradio.gr. 8 Απριλίου 2016. 
  55. «Ο Γιώργος Βρέντζος νέος πρόεδρος του Εργοτέλη». ekriti.gr. 26 Απριλίου 2016. 
  56. «"Καθαρός" από χρέη ο Εργοτέλης στη Γ' Εθνική». patris.gr. 10 Ιουνίου 2016. 
  57. «Πανηγυρική δικαίωση ερασιτέχνη Εργοτέλη στο θέμα της εκκαθάρισης της ΠΑΕ». ekriti.gr. 29 Ιουνίου 2016. 
  58. «Ανέβηκε ο Εργοτέλης!». mikriliga.com. 21 Μαΐου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2017. 
  59. «Στην οικογένεια Σαμί, η ΠΑΕ Εργοτέλης! (Photos)». grandsport.gr. 28 Ιουλίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2017. 
  60. Ραντεβού με την ιστορία του Αρχειοθετήθηκε 2019-02-18 στο Wayback Machine. footballleague.gr (7 February 2019)
  61. «Αλαλούμ στη Football League, -3 σε οκτώ ομάδες». www.sport24.gr. 3 May 2019. https://www.sport24.gr/football/ellada/BEth/alaloum-sth-football-league-3-se-oktw-omades.5503295.html. Ανακτήθηκε στις 3 May 2019. 
  62. «Ο Γιάννης Ταουσιάνης στο τιμόνι της τεχνικής ηγεσίας». ergotelisfc.gr. 2 Σεπτεμβρίου 2019. 
  63. Sport24 (22 Ιουνίου 2020). «Super League 2: Οριστική διακοπή στο πρωτάθλημα». sport24.gr. 
  64. «Η ιστορία και ο συμβολισμός των σημάτων». kathimerini.gr. 8 Ιανουαρίου 2011. 
  65. «Ημέρα αποκαλυπτηρίων...». Ergotelis FC. 2 Αυγούστου 2006. 
  66. «Εργοτέλης: Επετειακό σήμα για τα 80 χρόνια του συλλόγου». enet.gr. 16 Ιουνίου 2009. 
  67. «Το επετειακό σήμα για τα 90 χρόνια του ΕΡΓΟΤΕΛΗ». ergotelis.gr. 26 Αυγούστου 2019. 
  68. Με Capelli Sport για τις επόμενες τρεις σεζόν ο Εργοτέλης! (29 Ιουνίου 2018)
  69. «Εικόνα». www.paomazisou.gr. 
  70. «Εικόνα». www.patris.gr. 
  71. «Εικόνα». www.patris.gr. 
  72. «Εικόνα». www.dramagoal.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2018. 
  73. «Εικόνα». www.sporfm.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2022. 
  74. «Εικόνα». www.enet.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2018. 
  75. «Εικόνα». www.aelole.gr. 
  76. «Εικόνα». www.contra.gr. 
  77. «Εικόνα». www.a-sports.gr. 
  78. «Εικόνα». www.ergotelis.gr. 
  79. «Εικόνα». www.ergotelis.gr. 
  80. «Εικόνα». www.ergotelis.gr. 
  81. «Εικόνα». www.gazetta.gr. 
  82. «Ergotelis F.C. e-shop». www.ergotelisfc.gr. 
  83. «Εργοτέλης, 1919-2009: ψηφίδες αθλητικής και κοινωνικής ιστορίας». Ενθέματα, Εφημερίδα Αυγή. 23 Οκτωβρίου 2011. 
  84. «Ακαδημία». Εργοτέλης Επίσημη σελίδα. 
  85. «Τα sold out των ελληνικών γηπέδων». gazzetta.gr. 7 Νοεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2016. 
  86. «Η ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ». Ergotelis FC. 
  87. «Οριστικά παίκτης του ΟΦΗ ο Ογκουνσότο». contra.gr. 4 Ιανουαρίου 2010. 
  88. «Υπογράφει στον ΠΑΟΚ ο Κουτσιανικούλης». enet.gr. 2009-05-26. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=47945. Ανακτήθηκε στις 2018-05-07. 
  89. «ΚΟΙΛΙΑΡΑΣ: Ποσοστό από την μεταπώληση». patris.gr. 2008-05-19. http://archive.patris.gr/articles/133288/75132#.WvBA0YiFOUk. Ανακτήθηκε στις 2018-05-07. 
  90. «Οριστικά στον Ολυμπιακό ο Πελέ με 500.000 ευρώ!». athleticradio.gr. 2013-12-13. http://www.athleticradio.gr/ergotelis/289392-oristika-ston-olumpiako-o-pele-me-500-000-euro/. Ανακτήθηκε στις 2018-05-07. 
  91. «Στην Ομόνοια ο Γραμμόζης». athleticradio.gr. 2008-12-08. http://www.athleticradio.gr/ergotelis/5834-stin-omonoia-o-grammozis/. Ανακτήθηκε στις 2018-05-07. 
  92. «Επίσημα στην ΑΕΚ ο Κατσικοκέρης». contra.gr. 2012-08-26. http://www.contra.gr/Soccer/Hellas/Superleague/aek/epishma-sthn-aek-o-katsikokerhs.1905558.html. Ανακτήθηκε στις 2018-05-07. 
  93. ««Έκλεισε» στον Ολυμπιακό και ο Μπουχαλάκης!». athleticradio.gr. 2013-05-13. http://www.athleticradio.gr/ergotelis/254696-ekleise-ston-olumpiako-kai-o-mpouchalakis/. Ανακτήθηκε στις 2018-05-07. 
  94. «Από τον Μ. Σηφάκη στον Μ. Ουζουνίδη…». 15 Μαΐου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]