Εκλογές στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη εκλέγει σε εθνικό επίπεδο τα μέλη του εναλλασσόμενου προεδρείου και ένα κοινοβούλιο. Τα μέλη του προεδρείου εκλέγονται για τετραετή θητεία από περιφέρειες που αφορούν τις 3 κύριες εθνοτικές ομάδες. Η Βουλή (Parlamentarna Skupština) είναι διθάλαμη[1] και αποτελείται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων (Predstavnički dom/Zastupnički dom) με 42 μέλη, που εκλέγονται για 4ετή θητεία και τον Οίκο των Λαών (Dom Naroda) με 15 μέλη, τα οποία διορίζονται από τα κοινοβούλια των δύο οντοτήτων.[2] Ισχύει το πολυκομματικό σύστημα.

Πρόσφατες εκλογές (2022)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πιο πρόσφατες γενικές εκλογές διεξήχθησαν το 2022.

Προηγούμενες γενικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν την ανεξαρτησία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1910[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκλογές για τη Δίαιτα της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης διεξήχθησαν από τις 18 Μαΐου έως τις 28 Μαΐου 1910. Αυτή ήταν η μόνη εκλογή της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης που πραγματοποιήθηκε επί Αυστροουγγρικής κυριαρχίας. 72 Βουλευτέςεξελέγησαν. Υπήρχαν τρία μεγάλα πολιτικά κόμματα, αν και δύο άλλα μικρότερα πολιτικά κόμματα εξελέγησαν επίσης. Η πρώτη ψηφοφορία περιελάμβανε γαιοκτήμονες, πολίτες με κολεγιακή εκπαίδευση, ιερείς, ενεργούς και συνταξιούχους δημόσιους υπαλλήλους και άλλους. Η δεύτερη ψηφοφορία αποτελούνταν από τον πληθυσμό που ανήκε σε αυτόν της πόλης, οι οποίοι ήταν τεχνίτες, έμποροι, μικροαστοί κ.λπ.. Η τρίτη και τελευταία ψηφοφορία αποτελούνταν από τον αγροτικό πληθυσμό. Η πρώτη ψηφοφορία εξέλεξε 18 έδρες του κοινοβουλίου, ψηφίστηκαν από 6.866 ψηφοφόρους. Η δεύτερη ψηφοφορία εξέλεξε 20 έδρες του κοινοβουλίου, ψηφίστηκαν από 4.725 ψηφοφόρους. Και η τρίτη ψηφοφορία εξέλεξε 34 έδρες του κοινοβουλίου, ψηφίστηκαν από 347.573 ψηφοφόρους. Ο αριθμός των βουλευτών καθορίστηκε με θρησκευτικό ποσοστό. Έτσι, η πολυπληθέστερη θρησκεία εκείνη την εποχή στην περιοχή, Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός είχε εκλέξει 31 βουλευτές. Η επόμενη μεγαλύτερη ήταν το Ισλάμ, όπου είχαν εκλεγεί 24 βουλευτές. Οι άλλες θρησκείες που εκλέχθηκαν ήταν ο καθολικισμός (16 βουλευτές) και ο ιουδαϊσμός (1 βουλευτής).[3]

1990[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικές εκλογές διεξήχθησαν στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στις 18 Νοεμβρίου 1990, με τον δεύτερο γύρο ψηφοφορίας στις εκλογές για τη Βουλή των Λαών στις 2 Δεκεμβρίου.[4] Αυτές ήταν οι τελευταίες γενικές εκλογές που διεξήχθησαν στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη ενώ ήταν ακόμη συνιστώσα δημοκρατία της ΣΟΔ Γιουγκοσλαβίας.

Διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές για την ανάδειξη υποψηφίων σε επταμελές προεδρείο της δημοκρατίας. Εξελέγη έξι υποψήφιοι για να εκπροσωπήσουν τα έθνη της Βοσνίας (δύο από Βόσνιους Μουσουλμάνους, Σερβοβόσνιους και Κροάτες της Βοσνίας) και ένας έβδομος υποψήφιος εκλέχθηκε για να εκπροσωπήσει όλους τους «άλλους».

Όλες οι προεδρικές έδρες κέρδισαν κόμματα δομημένα γύρω από εθνικές γραμμές: το Κόμμα Δημοκρατικής Δράσης (SDA) κέρδισε τις δύο μουσουλμανικές έδρες, το Σερβικό Δημοκρατικό Κόμμα (SDS) κέρδισε τις δύο σερβικές έδρες, η Κροατική Δημοκρατική Ένωση (HDZ) κέρδισε τις δύο έδρες των Κροατών και την «άλλη» έδρα κέρδισε το μέλος του SDA Εγιούπ Γκάνιτς , ο οποίος κατήλθε ως «Γιουγκοσλάβος». Παρόλο που ο Φικρέτ Άμπντιτς έλαβε περισσότερες ψήφους από οποιονδήποτε άλλον υποψήφιο, συμφώνησε να παραμερίσει και να επιτρέψει στο άλλο μέλος του SDA Αλίγια Ιζετμπέκοβιτς να γίνει πρόεδρος του προεδρείου.[5]

Το Κόμμα Δημοκρατικής Δράσης αναδείχθηκε επίσης ως το μεγαλύτερο κόμμα στις εκλογές για τη Συνέλευση της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, με 43 από τις 130 έδρες στην Επιμελητήρια των Πολιτών και 43 από τις 110 έδρες στην Επιμελητήρια των Δήμων. Η προσέλευση των ψηφοφόρων ήταν 74,4% για τις προεδρικές εκλογές, 81,6% για τις εκλογές για το Επιμελητήριο των Δήμων και 77,5% για τις εκλογές για το Επιμελητήριο Πολιτών.[6] Ωστόσο, οι εκλογές στιγματίστηκαν από παρατυπίες σε Μπρτσκο, Ντομπόι, Νεβέσινιε και Σαράγεβο υπήρξαν περισσότερες ψήφοι από τους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους (13.316 εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι στο Μπρτσκο αλλά 49.055 ψήφοι, 4.771 ψηφοφόροι στο Παλιά Πόλη του Σεράγεβο αλλά 28.974 ψήφοι).[7]

Μετά την ανεξαρτησία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1996[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικές εκλογές πραγματοποιήθηκαν στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη στις 14 Σεπτεμβρίου 1996, με συμμετοχή 79,4% στις βουλευτικές εκλογές και 80,4% στις προεδρικές εκλογές.[6]

Οι εκλογές για τη Βουλή των Αντιπροσώπων έγιναν σε δύο οντότητες: την Ομοσπονδία Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και τη Σερβική Δημοκρατία. Στις προεδρικές εκλογές οι ψηφοφόροι της Ομοσπονδίας εξέλεξαν τον Βόσνιο Αλίγια Ιζετμπέκοβιτς και τον Κροάτη Κρέζιμιρ Ζούμπακ, ενώ οι ψηφοφόροι στη Σερβική Δημοκρατία εξέλεξαν τον Σέρβο Μομτσίλο Κράισνικ. Το Κόμμα Δημοκρατικής Δράσης αναδείχθηκε ως το μεγαλύτερο κόμμα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, κερδίζοντας 19 από τις 42 έδρες.

Οι 730.592 ψήφοι του Ιζετμπέκοβιτς για τη βοσνιακή έδρα στην Προεδρία, παραμένουν ο υψηλότερος συνολικός αριθμός ψήφων για μέλος της Προεδρίας σε βοσνιακές γενικές εκλογές]]. Το ποσοστό της ψήφου που έλαβε ο Ζούμπακ για την κροατική έδρα στην Προεδρία – 88,7% – είναι το υψηλότερο από οποιοδήποτε μέλος του Προεδρείου μέχρι σήμερα.

1998[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις γενικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη στις 12 και 13 Σεπτεμβρίου 1998 η προσέλευση των ψηφοφόρων ήταν 68,0% στις βουλευτικές εκλογές και 67,8% στις προεδρικές εκλογές.[6]

Οι εκλογές για τη Βουλή των Αντιπροσώπων έγιναν σε 2 τμήματα: ένα για την Ομοσπονδία Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και ένα για τη Σερβική Δημοκρατία. Στις προεδρικές εκλογές, οι ψηφοφόροι της Ομοσπονδίας επανεξέλεξαν τον Βόσνιο Αλίγια Ιζετμπέκοβιτς και τον Κροάτη Άντε Γιέλαβιτς, ενώ οι ψηφοφόροι στη Σερβική Δημοκρατία εξέλεξαν τον Σέρβο Ζίβκο Ράντισιτς. Ο Συνασπισμός για την Ενότητα και τη Δημοκρατία, μια συμμαχία του Κόμματος Δημοκρατικής Δράσης, του [όμματος για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, του Κόμματος των Φιλελευθέρων και του Πολιτικού Δημοκρατικού Κόμματος, εμφανίστηκε ως το μεγαλύτερο κόμμα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, κερδίζοντας 17 από τις 42 έδρες.

2000[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι βουλευτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 11 Νοεμβρίου 2000 είχαν ποσοστό συμμετοχής 64%. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα αναδείχθηκε ως το μεγαλύτερο κόμμα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, κερδίζοντας τις 9 από τις συνολικά 42 έδρες.ref name=NS/>

2002[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις εκλογές που έγιναν στις 5 Οκτωβρίου 2002 το Κόμμα Δημοκρατικής Δράσης αναδείχθηκε ως το μεγαλύτερο κόμμα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, κερδίζοντας 10 από τις 42 έδρες.[6] Η προσέλευση των ψηφοφόρων ήταν 55%.[6]

Οι εκλογές για τη Βουλή των Αντιπροσώπων χωρίστηκαν σε δύο, ένα για την Ομοσπονδία Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και ένα για τη Σερβική Δημοκρατία. Στις προεδρικές εκλογές οι ψηφοφόροι της Ομοσπονδίας εξέλεξαν τον Βόσνιο Σουλεϊμάν Τίχιτς και τον Κροάτη Ντράγκαν Κόβιτς, ενώ οι ψηφοφόροι στη Σερβική Δημοκρατία εξέλεξαν τον Σέρβο Μίρκο Σάροβιτς.

2006[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικές εκλογές διεξήχθησαν την 1η Οκτωβρίου 2006. Οι εκλογές για τη Βουλή των Αντιπροσώπων χωρίστηκαν σε δύο. ένα για την Ομοσπονδία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και ένα για τη Δημοκρατία Σέρπσκα. Στις προεδρικές εκλογές, οι ψηφοφόροι της Ομοσπονδίας εξέλεξαν τον Βόσνιο Χάρις Σιλάζιτς και τον Κροάτη Ζέλικο Κόμσιτς, ενώ οι ψηφοφόροι στη Σερβική Δημοκρατία εξέλεξαν τον Σέρβο Νεμπόισα Ραντμάνοβιτς. Το Κόμμα Δημοκρατικής Δράσης αναδείχθηκε ως το μεγαλύτερο κόμμα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, κερδίζοντας 9 από τις 42 έδρες. [8]

2010[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προεδρικές εκλογές διενεργήθηκαν στις 3 Οκτωβρίου 2010. Ο Κροάτης Καθολικός Ζέλικο Κόμσιτς, ο Βόσνιος Μουσουλμάνος Μπάκιρ Ιζετμπέγκοβιτς και ο Σερβοβοσνιος Ορθόδοξος Νεμπόισα Ραντμάνοβιτς εξελέγησαν στην τριμελή εναλλασσόμενη προεδρεία της κεντρικής κυβέρνησης. Επίσης, ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Σερβικής Δημοκρατίας, Μίλοραντ Ντόντικ, εξελέγη Πρόεδρος της ίδιας οντότητας με ποσοστό 53,3%.[9]

2014[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2018[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δημοψήφισμα 1992[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη χώρα διεξήχθη ένα δημοψήφισμα στις 29 Φεβρουαρίου και 1η Μαρτίου 1992, στο οποίο το 99,7% ψήφισε υπέρ της ανεξαρτησίας της χώρας από τη Γιουγκοσλαβία.[10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Electoral System IPU
  2. Maja Sahadžic (2009) The Electoral System of Bosnia and Herzegovina: A Short Review of Political Matter and/or Technical Perplexion Contemporary Issues, Vol. 2, No. 1
  3. Gavrić, Saša· Banović, Damir (2012). PARLAMENTARIZAM U BOSNI I HERCEGOVINI. Σαράγεβο: Sarajevski otvoreni centar, Fondacija Friedrich Ebert. 
  4. Ντίτερ Νόλεν & Φίλιπ Στέβερ (2010) Elections in Europe: A data manual, p330 (ISBN 978-3-8329-5609-7)
  5. Viktor Meier, Yugoslavia: A History του θανάτου του», Μετάφρ. Sabrina Ramet, (Λονδίνο και Νέα Υόρκη: Routledge, 1999), σελ. 193.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Ντίτερ Νόλεν & Φίλιπ Στέβερ (2010) Elections in Europe: A data manual, p330 (ISBN 978-3-8329-5609-7)
  7. Nohlen & Stöver, p329
  8. Nicholas Walton, A house divided: Bosnia after the elections, openDemocracy, 3 Οκτωβρίου 2006, προσπελάστηκε: 25 Νοεμβρίου 2006
  9. Έθνος Αρχειοθετήθηκε 2010-10-29 στο Wayback Machine., Οι κάλπες έδειξαν την... εύθραυστη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, 5 Οκτωβρίου 2010.
  10. Silber, Laura (16 Οκτωβρίου 1991). "Bosnia Declares Sovereignty". Washington Post.