Εζεκίας Παπαϊωάννου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εζεκίας Παπαϊωάννου
3ος Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ
Περίοδος
1949 – 10 Απριλίου 1988
ΠροκάτοχοςΦιφής Ιωάννου
ΔιάδοχοςΔημήτρης Χριστόφιας
Βουλευτής
Βουλής των Αντιπροσώπων
(Εκλογική Περιφέρεια Λευκωσίας)
Περίοδος
16 Αυγούστου 1960 – 15 Ιουλίου 1970
Βουλευτής
Βουλής των Αντιπροσώπων
(Εκλογική Περιφέρεια Λεμεσού)
Περίοδος
16 Ιουλίου 1970 – 10 Απριλίου 1988
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση8 Οκτωβρίου 1908, Κελλάκι, Κύπρος
Θάνατος10 Απριλίου 1988 (79 ετών)
Λευκωσία, Κύπρος
ΕθνότηταΕλληνική
ΥπηκοότηταΚυπριακή
Πολιτικό κόμμαΑΚΕΛ
ΕπάγγελμαΕπαγγελματικό στέλεχος ΑΚΕΛ
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Εζεκίας Παπαϊωάννου ήταν Ελληνοκύπριος κομμουνιστής πολιτικός. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ και βουλευτής.[1]

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Εζεκίας Παπαϊωάννου γεννήθηκε στο Κελλάκι στις 8 Οκτωβρίου 1908.[1][2] Ομιλούσε, πέρα από την ελληνική, την αγγλική γλώσσα.[1] Ήταν επαγγελματικό στέλεχος του ΑΚΕΛ.[1]

Φοίτησε στην Αμερικανική Ακαδημία Λάρνακας, αλλά το τελευταίο έτος φοίτησε στην Αγγλική Σχολή Λευκωσίας.[3] Μετά την αποφοίτηση του εργάστηκε ως μεταλλωρύχος στα μεταλλεία της Σκουριώτισσας και ως εργάτης στο λιμάνι του Πειραιά.[2][3] Το 1930 μετακόμισε στη Μεγάλη Βρετανία όπου και συνδέθηκε αρχικά με ομάδες Κυπρίων φοιτητών του Λονδίνου και ακολούθως με το Κομμουνιστικό Κόμμα Μεγάλης Βρετανίας.[2] Την ίδια περίοδο ήταν ιδρυτικό μέλος του Συνδέσμου Κυπριακών Υποθέσεων, ο οποίος ζητούσε την αποχώρηση των Βρετανών από την Κύπρο.[2]

Ισπανικός εμφύλιος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συμμετέχοντας σε μια διαδήλωση υποστήριξης των Ισπανικών Δημοκρατικών Δυνάμεων στο Λονδίνο, αποφασίζει να ανταποκριθεί στο κάλεσμα για κατάταξη εθελοντών στον ισπανικό εμφύλιο που θα πολεμούσαν στο πλευρό των Δημοκρατικών Δυνάμεων.[2] Συμμετείχε στον πόλεμο και τραυματίστηκε στη μάχη της Κόρντοβας, οπόταν και αναγκάστηκε να επιστρέψει στο Λονδίνο.[1][3]

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν ξεκίνησε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος θέλησε να πολεμήσει εναντίον των δυνάμεων του Άξονα, αλλά απορρίφθηκε λόγω της μόνιμης βλάβης που είχε υποστεί στον ισπανικό εμφύλιο.[2] Ωστόσο, κατάφερε να ενταχθεί στην αεροπορική άμυνα.[2]

Πολιτική διαδρομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν τελείωσε ο πόλεμος επέστρεψε στην Κύπρο και ανέλαβε τη Διεύθυνση του Δημοκράτη (1946).[2] Το 1947 εξελέγη Κεντρικός Οργανωτικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ.[2] Το 1949 εκλέχτηκε Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, στο 6ο συνέδριο του κόμματος[1][2] και το 1953 διεκδίκησε το αξίωμα του Δημάρχου Λευκωσίας, ωστόσο ηττήθηκε από τον Θεμιστοκλή Δέρβη.[4]

Το 1955 το ΑΚΕΛ κηρύχθηκε παράνομο από την βρετανική διοίκηση της Κύπρου.[2] Ο Παπαϊωάννου ήταν ανάμεσα στα 134 μέλη του κόμματος που συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν.[2][5] Απέδρασε με τη βοήθεια των συντρόφων του από το ΑΚΕΛ.[6][3]

Παπαϊωάννου και ΕΟΚΑ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1955, όταν ξέσπασε ο αγώνας της ΕΟΚΑ εναντίον της βρετανικής κυριαρχίας στην Κύπρο, ο Παπαϊωάννου, με την ιδιότητα του γ.γ. του ΑΚΕΛ, κατηγόρησε από τον κομματικό ραδιοσταθμό του ΚΚΕ, "Ελεύθερη Ελλάδα" την ΕΟΚΑ, τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο και την ελληνική κυβέρνηση Παπάγου.[7] Το 1957, η στάση του ΑΚΕΛ έναντι της ΕΟΚΑ αναθεωρήθηκε, κυρίως διότι ενδιάμεσα η οργάνωση είχε παρουσιάσει σοβαρή δράση και είχε αποκτήσει λαϊκή βάση[8], ενώ τα επόμενα χρόνια, η αρχική στάση του Παπαϊωάννου, καθώς και οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί έναντι της ΕΟΚΑ, επικρίθηκαν έντονα από στελέχη του ΑΚΕΛ (όπως οι Ανδρέας Ζιαρτίδης[9] και Ανδρέας Φάντης[10]).

Κοινοβουλευτική πορεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1959 ο Παπαϊωάννου και το ΑΚΕΛ είχαν διαφωνήσει με τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, «υποστηρίζοντας ότι ήταν ανεφάρμοστες και εγκυμονούσαν σοβαρούς κινδύνους».[11] Μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960, ο Παπαϊωάννου εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής στις πρώτες βουλευτικές εκλογές της Κύπρου (Βουλευτικές εκλογές 1960) στην Εκλογική Περιφέρεια Λευκωσίας με το ΑΚΕΛ για την Α΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο.[12] Επανεξελέγη βουλευτής στις Βουλευτικές εκλογές του 1970 στην Εκλογική Περιφέρεια Λεμεσού για την Β΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο.[13] Ακολούθησε επανεκλογή του στις βουλευτικές εκλογές του 1976 για την Γ΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο,[14] στις βουλευτικές εκλογές του 1981 για την Δ΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο[15] και στις βουλευτικές εκλογές του 1985 για την Ε΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο.[16] Μετά τις εκλογές του 1985 διεκδίκησε την προεδρία της Βουλής των Αντιπροσώπων, αλλά δεν εξελέγη καθώς υποστηρίχτηκε μόνο από το κόμμα του.[17]

Πορεία ως γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βουλευτικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Παπαϊωάννου ήταν επικεφαλής του ΑΚΕΛ σε έξι βουλευτικές εκλογές. Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές του 1960 ίσχυε το πλειοψηφικό σύστημα. Λόγω αυτού του συστήματος, το ΑΚΕΛ πήρε μόνο 5 έδρες παρόλο που εξασφάλισε ποσοστό 35%.[12][18] Το ίδιο συνέβη και στις βουλευτικές εκλογές του 1970 όπου πήρε 9 έδρες παρόλο που είχε έρθει πρώτο κόμμα με ποσοστό 39,80%.[13][18] Στις βουλευτικές εκλογές του 1976 το ΑΚΕΛ κατήλθε στις εκλογές με κοινό συνδυασμό με ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ. Τα τρία κόμματα εξασφάλισαν όλες τις έδρες. Το ΑΚΕΛ είχε εννέα δικούς του υποψήφιους.[14][18]

Οι βουλευτικές εκλογές του 1981 διεξήχθησαν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Το ΑΚΕΛ ήρθε πρώτο κόμμα και εξασφάλισε 12 έδρες.[15] Στις βουλευτικές εκλογές του 1985 ήρθε τρίτο κόμμα εξασφαλίζοντας 15 έδρες.[16]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει το αποτέλεσμα των εκλογών στις οποίες επικεφαλής του κόμματος ήταν ο Εζεκίας Παπαϊωάννου.

Εκλογές Ποσοστό Θέση Έδρες Πηγή
Βουλευτικές 1960 35% 2ο 5/35 [19][18]
Βουλευτικές 1970 39,80% 1ο 9/35 [20][18]
Βουλευτικές 1976 71,20% (Μαζί με ΔΗΠΑ και ΕΔΕΚ) 9/35 [21][18]
Βουλευτικές 1981 32,77% 1ο 12/35 [22][18]
Βουλευτικές 1985 27,43% 3ο 15/56 [23][18]

Προεδρικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως επικεφαλής του ΑΚΕΛ οδήγησε το κόμμα σε έξι εκλογικές αναμετρήσεις για την ανάδειξη προέδρου της Δημοκρατίας. Στις προεδρικές εκλογές του 1959 το ΑΚΕΛ υποστήριξε τον Ιωάννη Κληρίδη, ο οποίος εξασφάλισε ποσοστό 32,92% έναντι 66,29% του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄.[24][25][26] Στις προεδρικές εκλογές του 1968 και στις προεδρικές εκλογές του 1973 υποστήριξε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄.[24] Μετά τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ το 1977 θα διεξάγονταν αναπληρωματικές εκλογές αλλά τα κόμματα συμφώνησαν στην εκλογή του Σπύρου Κυπριανού άνευ ανθυποψηφίου.[24] Χωρίς ανθυποψήφιο εκλέχτηκε ο Σπύρος Κυπριανού και στις προεδρικές εκλογές του 1978.[24] Στις προεδρικές εκλογές του 1983 το ΑΚΕΛ υποστήριξε τον Σπύρο Κυπριανού ο οποίος και εξελέγη.[24][26]

Στις προεδρικές εκλογές του 1988 το ΑΚΕΛ υποστήριξε τον επιχειρηματία Γιώργο Βασιλείου, προσωπική επιλογή του Εζεκία Παπαϊωάννου.[24][27] Στον α΄ γύρο εξασφάλισε ποσοστό 30,11% στηριζόμενος μόνο από το ΑΚΕΛ. Στον β΄ γύρο εξελέγη με ποσοστό 51,6%, με τη στήριξη του ΑΚΕΛ και τις ΕΔΕΚ.[24][26]

Διαδοχή και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Εζεκίας Παπαϊωάννου απεβίωσε στις 10 Απριλίου 1988, εξακολουθώντας να κατέχει τη θέση του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ.[2] Πριν το θάνατο του είχε επιλέξει τον διάδοχο του στην ηγεσία του ΑΚΕΛ, τον Δημήτρη Χριστόφια.[27][28] Η διαδοχή έγινε μετά τον θάνατο του Εζεκία Παπαϊωάννου καθώς ο ίδιος δεν πρόλαβε να την ολοκληρώσει.[28]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «50 χρόνια κυπριακού κοινοβουλίου» (PDF). Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). σελ. 192. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2019. 
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 «Ο Εζεκίας Παπαϊωάννου, πολέμησε και τραυματίστηκε στον Ισπανικό Εμφύλιο μαζί με άλλους 59 Κύπριους. 15 σκοτώθηκαν». 5 Φεβρουαρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2019. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Νικόλα, Νικόλας (10 Απριλίου 2018). «Εζεκίας Παπαϊωάννου: Ένας πιστός υπηρέτης του λαού και του σοσιαλισμού». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019. 
  4. ↑ «Το χρονικό των δημοτικών εκλογών, όταν καταργήθηκαν οι διορισμοί των Άγγλων. Οι επικές μάχες αριστεράς δεξιάς, η πρώτη γυναίκα δήμαρχος και το κενό των 26 ετών». 20 Νοεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019. 
  5. ↑ «CYPRUS: Thorns Among the Laurels» (στα αγγλικά). 1955-12-26. ISSN 0040-781X. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-08-05. https://web.archive.org/web/20190805193359/http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,808005,00.html?iid=chix-sphere. Ανακτήθηκε στις 2019-08-05. 
  6. ↑ Χατζηιωσήφ, Δημήτρης (28 Απριλίου 2018). «Η απόδραση του Εζεκία Παπαϊωάννου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019. 
  7. ↑ «Η κυπροκαπηλία και οι τυχοδιωκτισμοί σκοπόν έχουν να συγκαλύψουν την υποταγή και συνθηκολόγηση της κυβέρνησης Παπάγου και του αρχιεπισκόπου Μακαρίου στους Εγγλέζους αποικιστές...Η Εθναρχία να εγκαταλείψει την πολιτική της διάσπασης και της υποταγής στα θελήματα των ξένων» (βλ. Π. Παπαδημήτρη, Π. Πετρίδη, Ιστορική Εγκυκλοπαίδεια της Κύπρου, εκδόσεις Κ. Επιφανίου, Λευκωσία 1979 - 1980, τόμος 11ος, σελ. 12).
  8. ↑ Γιάννης Κ. Λάμπρου, Ιστορία του Κυπριακού. Τα χρόνια μετά την ανεξαρτησία, 1960-2004, Λευκωσία 2004, σελ. 39.
  9. ↑ Πανίκος Παιονίδης, Ανδρέας Ζιαρτίδης. Χωρίς φόβο και πάθος, Λευκωσία 1995, σελ. 73 - 75.
  10. ↑ Βασιλείου, Ανδρέας (30 Μαρτίου 2011). «Ο αγώνας της ΕΟΚΑ και το ΑΚΕΛ». sigmalive.com. Sigma Live. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2017. 
  11. ↑ «Εζεκίας Παπαϊωάννου :108 χρόνια από τη γέννηση του». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019. 
  12. ↑ 12,0 12,1 «Εκλογές 31ης Ιουλίου 1960». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «Εκλογές 5ης Ιουλίου 1970». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  14. ↑ 14,0 14,1 «Εκλογές 5ης Σεπτεμβρίου 1976». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2019. 
  15. ↑ 15,0 15,1 «Εκλογές 24ης Μαΐου 1981». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2019. 
  16. ↑ 16,0 16,1 «Εκλογές 8ης Δεκεμβρίου 1985». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2019. 
  17. ↑ «Οι Πρόεδροι της Βουλής των Αντιπροσώπων από το 1960 έως σήμερα». www.parliament.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019. 
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 18,7 «Βουλευτικές Εκλογές στην Κύπρο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019. 
  19. ↑ «Εκλογές 31ης Ιουλίου 1960». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  20. ↑ «Εκλογές 5ης Ιουλίου 1970». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  21. ↑ «Εκλογές 5ης Σεπτεμβρίου 1976». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2019. 
  22. ↑ «Εκλογές 24ης Μαΐου 1981». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2019. 
  23. ↑ «Εκλογές 8ης Δεκεμβρίου 1985». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2019. 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 24,4 24,5 24,6 Στυλιανού, Μαρία (12 Νοεμβρίου 2012). «Ιστορία των Προεδρικών Εκλογών». www.sigmalive.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019. 
  25. ↑ «Προεδρικές Εκλογές στην Κύπρο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019. 
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 «Δέρβης και Εζεκίας άνοιξαν τον χορό...». www.sigmalive.com. 16 Φεβρουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019. 
  27. ↑ 27,0 27,1 «Ο Εζεκίας ατσαλώθηκε στο καμίνι της ταξικής πάλης». 7 Οκτωβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019. 
  28. ↑ 28,0 28,1 «Ο αστός, ο λαϊκός και ο ατίθασος». www.makarios.eu. 17 Φεβρουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κομματικά πολιτικά αξιώματα
Προκάτοχος
Φιφής Ιωάννου 		Γενικός Γραμματέας ΑΚΕΛ
1949–1988 		Διάδοχος
Δημήτρης Χριστόφιας
π • σ • ε Γενικοί Γραμματείς ΑΚΕΛ
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εζεκίας_Παπαϊωάννου&oldid=10513682"