Δόλιχος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο δόλιχος ήταν αγώνισμα δρόμου ημιαντοχής στην Αρχαία Ελλάδα, απόστασης μάλλον 4.800 μέτρων. Το 720 π.Χ. εισήχθηκε και στους Αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι διάφορες καταχωρήσεις για τον δόλιχο ως σήμερα έχουν αλληλοσυγκρουόμενα στοιχεία ως προς την πραγματική απόσταση της διαδρομής του αγωνίσματος. Ωστόσο, η μέση αναφερόμενη απόσταση του αγώνα ήταν περίπου 18-24 γύρους, ή περίπου 4.800 μέτρα. Η διοργάνωσή του διεξαγόταν παρόμοια με τους σύγχρονους μαραθώνιους - οι δρομείς εκκινούσαν και τερμάτιζαν τον αγώνα εντός του σταδίου, αλλά η διαδρομή του αγώνα εκτεινόταν στους δρόμους γύρω από την περιοχή του σταδίου της Αρχαίας Ολυμπίας. Στη διαδρομή αυτή συχνά πλεύριζαν σημαντικά αγάλματα και βωμούς του ιερού της Ολυμπίας, και πριν επιστρέψουν στο στάδιο περνούσαν και από το άγαλμα της Νίκης που βρισκόταν στον περίφημο ναό του Διός.[1][2]

Δόλιχος σε Νομίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δόλιχος έχει επιλεγεί ως θέμα σε πολλά συλλεκτικά και αναμνηστικά νομίσματα. Ένα από τα πρόσφατα δείγματα, είναι το ελληνικό αναμνηστικό ασημένιο νόμισμα των €10, που κόπηκε το 2003 για τον εορτασμό των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Στην πίσω όψη του νομίσματος τρεις σύγχρονοι αθλητές τρέχουν κρατώντας σκυτάλες, ενώ στο παρασκήνιο εμφανίζονται τρεις αρχαίοι αθλητές που τρέχουν στο αγώνισμα δόλιχος.[3][4]

Ολυμπιονίκες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γνωστοί νικητές στο δόλιχο κατά τους αρχαίους ολυμπιακούς αγώνες:[5]

Ολυμπιάδα Έτος Ολυμπιονίκης Περιοδονίκης Πόλη Ολυμπιονίκη
15η 720 π.Χ. Άκανθος Σπάρτη
24η 684 π.Χ. Φάνας Μεσσηνία
74η 484 π.Χ. Δρομεύς Στύμφηλος
75η 480 π.Χ. Δρομεύς Στύμφηλος
76η 476 π.Χ. άγνωστος Σπάρτη
77η 472 π.Χ. Εργοτέλης Ιμέρα
78η 468 π.Χ. [...]μήδης Σπάρτη
79η 464 π.Χ. Εργοτέλης Ιμέρα
80η 460 π.Χ. Λάδας Άργος
82η 452 π.Χ. Ιππόβοτος άγνωστη
83η 448 π.Χ. Αιγείδας Κρήτη
90η 420 π.Χ. Αριστεύς Άργος
94η 404 π.Χ. Λασθένης Θήβα
96η 396 π.Χ. [...]ώνιος Κρήτη
99η 384 π.Χ. Σωτάδης Κρήτη
100η 380 π.Χ. Σωτάδης Έφεσος
106η 356 π.Χ. Πυριλάμπης Έφεσος
113η 328 π.Χ. Αγεύς Άργος
121η 296 π.Χ. Πασίχορος Βοιωτία
145η 200 π.Χ. Δαμάτριος Τεγέα
170η 100 π.Χ. Νικοκλής Άκριον
177η 72 π.Χ. Υψικλής Σικυώνα
177η 72 π.Χ. Γάιος Ρώμη
212η 69 μ.Χ. Πολίτης Κέραμος Καρίας
216η 85 μ.Χ. Τίτος Φλάβιος Μητρόβιος Ιασός Καρίας
223η 113 μ.Χ. άγνωστος Ρόδος
224η 117 μ.Χ. άγνωστος Ρόδος
248η 213 μ.Χ. Γράος Βιθυνία
249η 217 μ.Χ. Γράος Βιθυνία
250η 221 μ.Χ. Γράος Βιθυνία

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Golden (2003), σελ. 55. "Ο δόλιχος, ένας αγώνας μεγάλης απόστασης, ήταν μία από τις τακτικές εκδηλώσεις των ελληνικών αθλητικών διοργανώσεων. Ο δόλιχος κυμαίνεται σε απόσταση 7-24 μήκη του Σταδίου - από 1.400 ως 4.800 ελληνικά πόδια. Ο αγώνας στην Ολυμπία ήταν προφανώς μια από τις μεγαλύτερες διαδρομές. Μόνον άνδρες έτρεχαν στο αγώνισμα - ο πρώτος νικητής, το 720, ήταν ο Άκανθος από την Σπάρτη. Ωστόσο, ο δόλιχος ήταν στο αρχικό πρόγραμμα για παίδες, καθώς και για άντρες στα Πύθια και μαρτυρείται επίσης στα Νέμεα. Ο δόλιχος για τους νεότερους αθλητές μπορεί να είχε μικρότερο μήκος (όπως και όλα τα αγωνίσματα του δρόμου για τα αγόρια, επίσης, τους παίδες ο Πλάτων προγραμμάτισε για την κρητική πόλη του). Ένα άλογο (έλεγε ο Γαληνός) θα τρέξει τον δόλιχο καλύτερα από έναν άνδρα. Μεταξύ των ανδρών, ιδανικός ήταν αυτός που είχε έναν ισχυρό λαιμό και ώμους - για να κρατάει ψηλά τα χέρια κατά το μεγαλύτερο μέρος του αγώνα - και που επίσης είχε ελαφριά και λεπτά πόδια για να κάνει το τελικό σπριντ. Ένας Βιθύνιος με το παρατσούκλι Graus κέρδισε στους Ολυμπιακούς τον δόλιχο τρεις φορές στη σειρά (; 213-221 μ.Χ.) και ο Φλάβιο Metrobius έκανε 140 νίκες στα τέλη του πρώτου μ.Χ. αιώνα. Η επίτευξη του Πολίτη της Καρίας, ο οποίος κέρδισε το στάδιον, το δίαυλο και το δόλιχο την ίδια ημέρα στην Ολυμπία (το 69 π.Χ.), ήταν επίσης αξιοσημείωτη."
  2. Miller (2004), σελ. 32. "Στην επόμενη Ολυμπιάδα, το 720, προστέθηκε στο πρόγραμμα ένας μεγάλης απόστασης αγώνας δρόμου που ονομάζεται δόλιχος. Στις πηγές δεν υπάρχει ομοφωνία σχετικά με τη διάρκεια αυτού του αγώνα: ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ήταν είκοσι γύρους της πίστας του σταδίου, άλλοι ότι ήταν είκοσι τέσσερις. Μπορεί να διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, αλλά η απόσταση αυτή κυμαίνεται από 7,5 έως 9 χιλιόμετρα. Μπορούμε να προσδιορίσουμε τον δόλιχο σε πίνακες, όπου τα γόνατα των δρομέων είναι χαμηλά και μόλις λυγισμένα, ενώ τα χέρια τους είναι κοντά στα πλευρά τους."
  3. «Greek Commemorative Coins 2003». euro-master.eu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2008. 
  4. «Athens 2004 - Olympic games coins - Third series». Fleur de Coin. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2008. 
  5. «Βάση αρχαίων Ολυμπιονικών - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού». 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Golden, Mark. Sport in the Ancient World from A to Z. Routledge, 2003. ISBN 0-415-24881-7.
  • Miller, Stephen G., Ben Schmidt, Ancient Greek Athletics: the events at Olympia, Delphi, Nemea, and Isthmia. Yale University Press, 2004. ISBN 0-300-11529-6.