Δρίνος
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Δρίνος | |
|---|---|
 | |
| Εκβολές | Σάβα |
| Χώρα | Βοσνία και Ερζεγοβίνη και Σερβία |
| Μήκος | 346 χλμ |
| Μέση εκροή | 125 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο |
| Παραπόταμοι | Λιμ, Ćehotina, Rzav, Prača, Bistrica (Drina), Sutjeska, Drinjača, Τάρα, Πίβα, Kukal, Jadar, d:Q2903767, Janjina, Janja, Kamenica, Drina, d:Q3198491 και Ζέπα |
 | |
| wikidata () | |
Ο Δρίνος, Δρίνας, ή Ντρίνα ( κροατ. Drina, σερβ. Дрина ) είναι ένας διεθνής ποταμός μήκους 346 χλμ., που αποτελεί μεγάλο τμήμα των συνόρων μεταξύ Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και Σερβίας. Είναι ο μακρύτερος παραπόταμος του ποταμού Σάβου και ο μακρύτερος καρστικός ποταμός στις Δειναρικές Άλπεις, που ανήκει στη λεκάνη απορροής του Δούναβη. Το όνομά του προέρχεται από τη λατινική ονομασία του ποταμού (Drinus), που με τη σειρά της προέρχεται από την αρχαία ελληνική (Δρείνος).
Ανήκει στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας και δημιουργείται από τη συγχώνευση των ποταμών Τάρα και Πίβα στο πεδίο Σκεπάν σε υψόμετρο 470 μέτρα. Η λεκάνη απορροής του καλύπτει το νοτιοδυτικό και δυτικό τμήμα της Σερβίας, το βόρειο τμήμα του Μαυροβουνίου και το ανατολικό τμήμα της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Η ροή του έχει κατεύθυνση από νότο προς βορρά και έχει πολλούς παραποτάμους.
Το πλάτος του είναι 15 μέτρα έως και 200 μέτρα στο Ζβόρνικ. Μεγάλες πόλεις στην ροή του είναι η Φότσα, η Γκόραζντε, η Βίσεγκραντ, η Μπέιλοβαρ και η Ζβόρνικ. Στο κάτω ρου του ποταμού δημιουργούνται πολλοί μαίανδροι και τρέχει μέσα από φαράγγια και κοιλάδες, καθιστώντας τον Ντρίνα να θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα ποτάμια των Βαλκανίων. Οι σημαντικότεροι παραπόταμοι του είναι οι Σουτιέσκα, Μπίστριτσα, Πράχα, Βτρίνιατσα, Τζάνια, Τσεχοτίνα, Λιμ, Ρζαβ, Λιουμποβίτζα και Ζαντάρ.
Στον Δρίνο υπάρχουν τρία υδροηλεκτρικά φράγματα, το "Βίσεγκραντ" που τέθηκε σε λειτουργία το 1989, το "Μπιέλοβαρ" που τέθηκε σε λειτουργία το το 1966 και το "Ζβόρνκ" που τέθηκε σε λειτουργία το 1955.
Ο Δρίνος πήρε το όνομα του από ένα είδος πουρναριού.[1] Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Θεοδοσίου το 395 ήταν το σύνορο μεταξύ της Δυτικής και της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας[2]. Κατά μήκος του ποταμού Ντρίνα στα τότε σύνορα της Αυστροουγγαρίας και της Σερβίας, το 1914 και το 1915 διεξήχθησαν μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Μήκος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Δρίνος σχηματίζεται από τη συμβολή των ποταμών Τάρα και Πίβα, που εισρέουν από το Μαυροβούνιο και συγκλίνουν στα σύνορα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στα χωριά Χουμ και Στσέπαν Πόλιε. Το συνολικό μήκος του ποταμού Τάρα είναι 144 χιλιόμετρα, από τα οποία 104 βρίσκονται στο Μαυροβούνιο, ενώ τα τελευταία 40 στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, κατά μήκος των οποίων αποτελεί τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών σε πολλά του τμήματα. Ο Δρίνος ρέει στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη προς βορρά επί 346 χιλιόμετρα, από τα οποία τα 206 είναι στα σύνορα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και της Σερβίας και τελικά εκβάλλει στον ποταμό Σάβο, κοντά στο χωριό Μποσάνσκα Ράτσα στη βορειοανατολική Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Μετρούμενος από την πηγή του Τάρα, τη μακρύτερης πηγή του, ο Δρίνος έχει μήκος 487 χιλιόμετρα.
Πλευσιμότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ποταμός δεν είναι πλεύσιμος σήμερα, αλλά μαζί με τον Τάρα αποτελεί τον κύριο προορισμό για καγιάκ και ράφτινγκ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο.
Ωστόσο παλαιότερα η κυκλοφορία μικρών σκαφών στο Δρίνο ήταν αρκετά ανεπτυγμένη. Οι πρώτες γραπτές πηγές για σκαφη στο Δρίνο χρονολογούνται από τις αρχές του 17ου αιώνα. Περνώντας από την περιοχή αυτή, το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, ο Οθωμανός περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή σημείωσε ότι οι άνθρωποι στην κοιλάδα του Δρίνου κόβουν βελανιδιές ύψους 40 μέτρων και χρησιμοποιούν τους κορμούς τους για να κάνουν βάρκες, κάνοντας τους κοίλους με πρωτόγονα εργαλεία και ελεγχόμενη φωτιά. Αυτός ο τύπος σκάφους ονομάζεται μονόξυλο. Γράφει ότι υπήρχαν χιλιάδες τέτοιες βάρκες στο Ζβόρνικ, που έπλεαν μέχρι το Βελιγράδι, κατάντη του Δρίνου και του Σάβου. Οι βάρκες δεν έπλεαν ανάντι του Ζβόρνικ.
Το μονόξυλο του Γέλαβ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Σεπτέμβριο του 2011, μετά από τοπικές πλημμύρες, ανακαλύφθηκε μια παλιά βάρκα, θαμμένη κάτω από τα χαλίκια στον ποταμό Δρίνο, κοντά στο Γέλαβ, περίπου 10 χλμ. βόρεια της Λόζνιτσα. Είναι η πρώτη που ανακαλύφθηκε στην κοιλάδα του Δρίνου ολόκληρη και σε τόσο καλή κατάσταση. Η βάρκα έχει μήκος 7,1 μ., πλάτος 1,3 μ. και περιφέρεια του πίσω τμήματος 4 μ. Όταν ανοίχτηκε ζύγιζε 2 τόνους, αλλά μετά από ξήρανση για δύο χρόνια σε φυσικές συνθήκες το βάρος της μειώθηκε σε 1,3 τόνους. Αφού στέγνωσε υποβλήθηκε διαδικασία συντήρησης το 2013. Καθώς το τοπικό μουσείο στη Λόζνιτσα δεν είχε χώρο για να εκτεθεί ένα τόσο μεγάλο αντικείμενο, κατασκευάστηκε ειδικό παράρτημα ειδικά για το μονοξύλιο. Εκτιμάται ότι κατασκευάστηκε μεταξύ 1740 και 1760 από τον κορμό μιας βελανιδιάς που ήταν ηλικίας 230 έως 300 ετών όταν κόπηκε. Με βάση τα σημάδια πάνω της, το συγκεκριμένο σκάφος χρησιμοποιήθηκε κατά πάσα πιθανότητα για τη μεταφορά φορτίου χύδην από τη μία όχθη του ποταμού στην άλλη, καθώς φαίνεται να είναι πολύ συμπαγές για να το χειρίζονταν με κουπιά. Οι εγκοπές και τα σημάδια του δείχνουν ότι πιθανότατα ανελκυόταν από τον ποταμό με άλογα. Είναι πιθανό ότι αργότερα, όταν τέθηκε εκτός λειτουργίας, χρησιμοποιήθηκε ως θεμέλιο ενός νερόμυλου.
Ροή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές και φαράγγια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Δρίνος πηγάζει ανάμεσα στις πλαγιές των βουνών Μαγκλίτς και Πίβσκα Πλάνινα, ανάμεσα στα χωριά Στσέπαν Πόλιε (στο Μαυροβούνιο) και Χουμ (Βοσνία-Ερζεγοβίνη). Στην αρχή του ρέει δυτικά και στη συνέχεια κάνει μια μεγάλη καμπή προς τα βορειοανατολικά, γύρω από τα βουνά Μαλούσα. Στη συνέχεια διασχίζει τα χωριά Kόσμαν, Πρίγεντγελ, Ντούτσελι, Τσελίκοβο Πόλιε, Κοπίλοβι, Τρμπούστσε, Μπροντ και την πόλη Φότσα. Δέχεται τους παραπόταμους Σουτιέσκα, Μπγέλαβα και Μπίστριτσα από τα αριστερά και το Τσεχότινα στη Φότσα από τα δεξιά.
Εδώ ο Δρίνος έχει χαράξει το μακρύτερο από τα πολλά φαράγγια της πορεία του, το μήκους 45 χλμ. φαράγγι Σούχι Ντολ-Μπισερόβινα ανάμεσα στις νοτιότερες πλαγιές των βουνών Τζαχορίνα από το βορρά και τα βουνά Kόβατς από το νότο. Στο φαράγγι βρίσκονται τα χωριά Zλάταρι, Γιοσάνιτσα, Ουστικόλινα, Τσβιλίν, Ζεμπίνα Σούμα, Οσάνιτσα, Κολοβάριτσε, Βράνιτσι, Μράβινιατς, Μπιλγίν, Βιτκόβιτσι και Ζούπτσιτσι, καθώς και η πόλη Γκόραζντε. Ο ποταμός παίρνει τον ποταμό Κολούνσκα και τον Οσάνιτσα ως παραπόταμους από τα αριστερά.
Ο Δρίνος συνεχίζει προς τα βορειοανατολικά, περνώντας κοντά από τα χωριά Ζούζελο, Οτζακ, Κόπατσι και Ουστίπρατσα, εισέρχεται στο φαράγγι Mέτζετζα μήκους 26 χιλιομέτρων, χαραγμένο ανάμεσα στα βουνά Βουτσέβιτσα από τα νότια και τις νότιες πλαγιές των βουνών Ντέβετακ από τα βόρεια. Το στενότερο τμήμα του φαραγγιού Mέτζετζαε είναι το Tίγιεσνο, το τμήμα του φαραγγιού μήκους 8 χιλιομέτρων, όπου το ποτάμι εκτός από το στενότερο (μόνο 12 μ.) είναι και στό βαθύτερό του (12 μ). Εδώ δέχεται τον ποταμό Πράτσα από τα αριστερά και τα ποτάμια Γιάντζινα και Λιμ από τα δεξιά. Στο φαράγγι βρίσκονται τα χωριά Tρμποσίλιε, Mέτζετζα και Oράχοβτσι και το μεγαλύτερο μέρος του καταλαμβάνεται από την τεχνητή λίμνη του Βίσεγκραντ, που δημιουργήθηκε από τον ομώνυμο υδροηλεκτρικό σταθμό.
Στην πόλη του Βίσεγκραντ ο Δρίνος δέχεται τον ποταμό Ρζαφαπό τα δεξιά και στρέφεται βορειοδυτικά στο βουνό Σούβα Γκόρα στο φαράγγι Κλοτίγεβατς. Το φαράγγι έχει μήκος 38 χιλιομέτρων και βάθος μέχρι 1000 μέτρα , χαραγμένο ανάμεσα στα βουνά Μποκσάνιτσα (από τα δυτικά) και Zβίγεζντα (από τα ανατολικά). Στο φαράγγι βρίσκονται τα χωριά Σάσε, Ρέσνικ, Τζουρέβιτσι και Γκόρνιε Στιτάρεβο και εισρέει στο Δρίνο ο ποταμός Kούκαλ από τα δεξιά. Στο χωριό Σλαπ ο Δρίνος δέχεται τον ποταμό Ζέπα από τα δεξιά και στρέφεται απότομα προς τα δυτικά, μετατρεπόμενος σε ποταμό-σύνορο μεταξύ Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και Σερβίας κοντά στο χωριό Γιαγκόστιτσα.
Ποταμός-σύνορο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Δρίνος ρέει μεταξύ των βουνών Zβίγεζντα και Σούσιτσα και πλημμυρίζεται από την τεχνητή λίμνη Πέρουτσατς στις βόρειες πλαγιές του βουνού Tάρα, που δημιουργήθηκε από το σταθμό ηλεκτροπαραγωγής Μπάζινα Μπάστα. Στη λίμνη βρίσκονται τα χωριά Πρόχιτσι και Oσάτιτσα (στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη), καθώς και τα ερείπια της μεσαιωνικής πόλης Τζούρτζεβατς. Φράγμα στον ποταμό έχει κατασκευασθεί στο χωριό Πέρουτσατς, όπου ξεπηδά μια πλούσια πηγή από το βουνό Τάρα, που εισέρχεται στο Δρίνο ως καταρράκτης. Τα νερά του Δρίνου χρησιμοποιούνται ακόμη ως ιχθυότοποι για την αναπαραγωγή της ιριδίζουσας πέστροφας.
Ο ποταμός συνεχίζει στα χωριά Πέτσι, Ντόμπρακ, Σκέλανι (στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη) και Zαγκούλινε (στη Σερβία), φτάνοντας στην πόλη Μπάγινα Μπάστα. Στα χωριά Ντόνια Κρβίτσα και Ρογκάτσιτσα ο Δρίνος κάνει μια μεγάλη στροφή, αλλάζοντας εντελώς την κατεύθυνσή του από βορειοανατολικά προς βορειοδυτικά. Αυτό το ξεχωριστό γεωγραφικό χαρακτηριστικό διαμορφώνει τις περιοχές Οσάτ και Λούντμερ της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, που χωρίζονται από τον ποταμό από το τμήμα Aζμπουκόβιτσα της περιοχής Ποντρίνιε της Σερβίας.
Άνω Δρίνος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ρέοντας στις δυτικές πλαγιές του βουνού Μπουκόβιτσα ο Δρίνος περνά από τα χωριά Γκβόζντατς, Οκλετατς, Στρμόβο, Μπάτσεβτσι, Ντόνιε Κόσλιε, Ντρλάτσε, Βρχπόλιε, Ντόνια Μπουκόβιτσα (στη Σερβία), Μπολιέβιτσι, Φακόβιτσι, Tέγκαρε, Σικιίριτσι και Βολιέβιτσα (στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη), προτού φθάσει στις πόλεις Λιουμπόβιγια της Σερβίας, στο κέντρο της περιοχής Aζμπουκόβιτσα (ή Ανω Ποντρίνιε) και Μπράτουνατς της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, στο κέντρο της περιοχής Λούντμερ. Εδώ ο Δρίνος δέχεται το δεξιό παραπόταμο Λιουμπόβιτσα και συνεχίζει ανάμεσα στα βουνά Γιάγκοντνια και Μπόρανια (στη Σερβία) και Γκλόγκοβα (στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη). Μετά τα ερείπια της μεσαιωνικής πόλης Mίκουλιακ και των χωριών Mίτσιτσι, Ουζβόνιτσα, Κρντσα, Βόλιεβτσι (στη Σερβία), Κρασανόβιτσι, Ντουμπράβιτσε, Πόλομ και Ζέλινιε (στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη), ο Δρίνος πλημμυρίζεται ξανά, αυτή τη φορά από την τεχνητή Λίμνη Ζβόρνικ, προϊόν του ομώνυμου σταθμού ηλεκτροπαραγωγής. Στη λίμνη βρίσκονται τα χωριά Αμαζιτς, Κούλινε (στη Σερβία), Σόποτνικ, Ντρίνιατσα και Τζέβανιε (στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη). Εκεί επίσης εισρέει στο Δρίνο (σήμερα λίμνη Zβόρνικ) από τα αριστερά ο ποταμός Ντρίνιατσα, που προέρχεται από την περιοχή της Βοσνίας Γκόρνι Μπίρατς.
Κάτω Δρίνος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά τη διπλή πόλη Ζβόρνικ (Βοσνία-Ερζεγοβίνη) - Μάλι Zβόρνικ (Σερβία), ο Δρίνος ρέει ανάμεσα στα βουνά Μαγέβιτσα της Βοσνίας και Γκούτσεβο της Σερβίας και εισέρχεται στην περιοχή Κάτω Ποντρίνιε. Στο υπόλοιπο της ροής του, μετά το χωριό Κόζλουκ, δεν έχει σημαντικούς οικισμούς στην πλευρά της Βοσνίας (εκτός από την πόλη Γιάνια, που απέχει αρκετά χιλιόμετρα από τον ποταμό και ορισμένους μικρότερους οικισμούς, όπως το Μπράνιεβο και το Γκλαβίτσιτσε). Στην πλευρά της Σερβίας ο Δρίνος περνά δίπλα από τα χωριά Μπράσινα και Ρέτσανε, τα ερείπια της μεσαιωνικής πόλης Koβίλκιν γκραντ, τη λουτρόπολη Μπάνια Κοβίλιατσα, τη βιομηχανική πόλη και κέντρο της περιοχής Ποντρίνιε, Λόζνιτσα, και το μεγαλύτερο προάστιό της, Λόζνιτσκο Πόλιε.
Χαμηλότερο τμήμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Δρίνος εισέρχεται στο χαμηλότερο τμήμα της πορείας του, τη νότια Πεδιάδα της Παννονίας, συμπεριλαμβανομένων των σερβικών περιοχών Γιάνταρ (όπου δέχεται τον ομώνυμο ποταμό) και Ιβερακ (όπου δέχεται το Λέσνιτσα). Εκεί ο ποταμός διαχέονται σε πολλούς βραχίονες και ροές, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη πλημμυρική πεδιάδα στην πρώην Γιουγκοσλαβία και χωρίζοντάς τη στα δύο. Η ανατολική πλευρά, Mάτσβα, βρίσκεται στη Σερβία και η δυτική πλευρά, Σεμπέριγια, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (όπου δέχεται τον ποταμό Γιάνια). Ο Δρίνος διαχέεται και ελίσσεται, σχηματίζοντας αβαθή, νησιά και αμμουδιές, πριν εκβάλει στον ποταμό Σάβο, ανάμεσα στα χωριά Τσρνά Μπάρα της Σερβίας και Μπόσανσκα Ράτσα της Βοσνίας. Η μεταβλητότητα της ροής του νερού και του χαμηλού υψόμετροο είχαν ως αποτέλεσμα αρκετές αλλαγές της ροής ανά τους αιώνες. Ο Δρίνος παλαιότερα χυνόταν στον ποταμό Σάβο κοντά στο Σάμπατς, 30χλμ. ανατολικά των σημερινών εκβολών.
Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όπως και ο Μεγάλος Μοράβας, ο Δρίνος είναι επίσης ένας ποταμός με μαιάνδρους, με δείκτη μαιανδρισμού (175:346), αν και λίγο μικρότερο από αυτο του Μεγάλου Μοράβα.
Ο Δρίνος είναι πολύ γρήγορος ποταμός με κρύο και πρασινωπό νερό, λόγω του ασβεστόλιθου, που υπόκειται της περιοχής όπου ο ποταμός έχει σκάψει την κοίτη του.
Το μέσο βάθος του είναι 3 έως 5 μέτρα, με το μεγαλύτερο, 12 μέτρα, στο Τίζεσνο. Κατά μέσο όρο ο Δρίνος έχει πλάτος 50-60 m , αλλά κυμαίνεται από μόλις 12-20 m στο Τίζεσνο έως 200 m σε Μπάνια Μπάστα και Λιουμπόβιγια.
Η λεκάνη απορροής του καλύπτει 19.570 τετραγωνικά χιλιόμετρα, διακλαδούται στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και την Αλβανία. Ο Δρίνος ανήκει στη λεκάνη απορροής της Μαύρης Θάλασσας.
Πριν ελεγχθεί από τους διάφορους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής ο Δρίνος πλημμύριζε την κοιλάδα του. Η πιο καταστροφική πλημμύρα συνέβη το 1896, που κατέστρεψε την πόλη Λιουμπόβιγια.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ ТО РС: «Ријека Дрина». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2013.
- ↑ «Обиљежавања годишњице од почетка изградње Андрић града на Видовдан (говор Вука Јеремића од 26,07 до 30,14 мин)» (στα ср). Радио-телевизија Републике Српске. 28 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2012.[νεκρός σύνδεσμος]
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Мала енциклопедија Просвета, Треће издање (1985); Београд: „Просвета“; ISBN 86-07-00001-2, στα σερβικά
- Јован Ђ. Марковић (1990): Енциклопедијски географски лексикон Југославије Сарајево: „Свјетлост“; ISBN 86-01-02651-6, στα σερβικά
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Републике Српска - Јавна установа „Воде Српске“: „Слив Дрине“, приступ 2013-04-20
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Drina River στο Wikimedia Commons
|