Δορυφόροι του Ουρανού

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι έξι περισσότερο γνωστοί δορυφόροι του Ουρανού συγκρινόμενοι κατά μέγεθος. Από αριστερά προς τα δεξιά: Πακ, Μιράντα, Άριελ, Ουμβριήλ, Τιτάνια και Όμπερον.

Ο Ουρανός είναι ο έβδομος πλανήτης του Ηλιακού μας συστήματος και έχει είκοσι οκτώ γνωστούς φυσικούς δορυφόρους. Όλοι οι δορυφόροι του Ουρανού έχουν πάρει τα ονόματά τους από χαρακτήρες των έργων του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ και του Αλεξάντερ Πόουπ. Οι δύο πρώτοι δορυφόροι του Ουρανού, η Τιτάνια και ο Όμπερον, ανακαλύφθηκαν από τον Ουίλιαμ Χέρσελ το 1787[1][2] ενώ οι υπόλοιποι σφαιροειδείς δορυφόροι ανακαλύφθηκαν το 1851 από τον Ουίλιαμ Λάσελ (Άριελ και Ουμβριήλ)[3] και το 1948 από τον Γκέραρντ Κάιπερ (Μιράντα)[4]. Οι υπόλοιποι δορυφόροι ανακαλύφθηκαν μετά το 1985, είτε από το Βόγιατζερ 2 είτε από προηγμένα επίγεια τηλεσκόπια. Οι δορυφόροι του Ουρανού χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: τους δεκατρείς εσωτερικούς δορυφόρους, τους πέντε κύριους δορυφόρους και τους δέκα ακανόνιστους δορυφόρους. Οι εσωτερικοί δορυφόροι είναι μικρά μαύρα σώματα τα οποία έχουν κοινές ιδιότητες και κοινή καταγωγή με τους δακτύλιους του Ουρανού. Οι πέντε κύριοι δορυφόροι είναι αρκετά ογκώδης ώστε να έχουν επιτύχει υδροστατική ισορροπία και για τους τέσσερις από αυτούς υπάρχουν στοιχεία ότι σε αυτούς παίρνουν μέρος εσωτερικές διεργασίες όπως ο σχηματισμός φαραγγιών. Ο μεγαλύτερος από τους πέντε είναι η Τιτάνια, η οποία έχει διάμετρο 1.578 χιλιόμετρα και είναι ο όγδοος μεγαλύτερος δορυφόρος του ηλιακού μας συστήματος. Οι ακανόνιστοι δορυφόροι του Ουρανού έχουν ελλειπτικές και έντονα κεκλιμένες (συνήθως ανάδρομες) τροχιές σε μεγάλες αποστάσεις από τον πλανήτη.

Πίνακας δορυφόρων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι δορυφόροι του Ουρανού απαριθμούνται με βάση την περίοδο περιφοράς. Οι δορυφόροι, των οποίων το όνομα είναι γραμμένο με έντονους χαρακτήρες, έχουν σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, ενώ οι ακανόνιστοι δορυφόροι με ορθή φορά έχουν σκιαθεί με ανοιχτό γκρι και όσοι έχουν ανάδρομη φορά με σκούρο γκρι.

Σειρά Αριθμός Όνομα Εικόνα Διάμετρος
(χλμ)
Μάζα (x1018kg) Ημιάξονας τροχιάς
(χλμ)[α]
Περίοδος περιφοράς
(ημέρες)[α]
Κλίση (°)[α] Εκκεντρότητα[α] Έτος ανακάλυψης Ανακαλύφθηκε από Ομάδα
1 VI Κορδήλια 40,2 ± 6 0,044 49.800 0,33457 0,2 0,000 1986 Τέριλ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
2 VII Οφηλία 42,8 ± 8 0,053 53.800 0,37686 0,1 0,011 1986 Τέριλ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
3 VIII Μπιάνκα 51,4 ± 4 0,092 59.200 0,43501 0,1 0,001 1986 Σμιθ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
4 IX Χρυσηίδα 79,6 ± 4 0,34 61.800 0,46315 0,1 0,000 1986 Σίνοτ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
5 X Δεισδαιμόνα 64,0 ± 8 0,18 62.700 0,47323 0,1 0,000 1986 Σίνοτ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
6 XI Ιουλιέτα 93,6 ± 8 0,56 64.400 0,49348 0,0 0,001 1986 Σίνοτ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
7 XII Πόρσια 135,2 ± 8 1,70 66.100 0,51320 0,0 0,000 1986 Σίνοτ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
8 XIII Ροζαλίντα 72 ± 12 0,25 69.900 0,55846 0,0 0,000 1986 Σίνοτ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
9 XXVII Κιούπιντ ~18 0,0038 74.400 0,61317 0,1 0,005 2003 Σοουόλτερ και
Lissauer
Εσωτερικός
10 XIV Μπελίντα
90 ± 16 0,49 75.300 0,62353 0,0 0,000 1986 Σίνοτ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
11 XXV Περδίτα 30 ± 6 0,018 76.400 0,63841 0,0 0,002 1986 Karkoschaka
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
12 XV Πακ
162 ± 4 2,90 86.005 0,76148 0,3562 0,0002 1985 Σίνοτ
(Βόγιατζερ 2)
Εσωτερικός
13 XXVI Μαμπ
~25 0,01 97.700 0,92329 0,1 0,003 2003 Σοουόλτερ και Lissauer Εσωτερικός
14 V Μιράντα
471,6 ± 1,4 66 ± 7 129.858 1,4138 4,4072 0,0014 1948 Γκέραρντ Κάιπερ Κύρια ομάδα
15 I Άριελ
1.157,8 ± 1,2 1.350 ± 120 190.930 2,5207 0,0167 0,0012 1851 Ουίλιαμ Λάσελ Κύρια ομάδα
16 II Ουμβριήλ
1.169,4 ± 5,6 1.170 ± 130 265.982 4,1445 0,0796 0,0039 1851 Ουίλιαμ Λάσελ Κύρια ομάδα
17 III Τιτάνια
1.577,8 ± 3,6 3.530 ± 90 436.282 8,7064 0,1129 0,0012 1787 Ουίλιαμ Χέρσελ Κύρια ομάδα
18 IV Όμπερον
1.522,8 ± 5,2 3.010 ± 70 583.449 13,464 0,1478 0,0014 1787 Ουίλιαμ Χέρσελ Κύρια ομάδα
19 XXII Φρανσίσκο ~22 0,0072 4.275.700 −267,11 146,8 0,144 2003 Holman et al. Εξωτερικός
20 XVI Κάλιμπαν ~72 0,25 7.167.000 −579,76 141,4 0,200 1997 Γκλάντμαν et al. Εξωτερικός
21 XX Στεφάνο ~32 0,022 7.951.400 −677,55 143,6 0,235 1999 Γκλάντμαν et al. Εξωτερικός
22 S/2023 U 1 ~ 8 ~ 0,034 7.976.600 −680,78 143,9 0,250 2023 Σέπαρντ Εξωτερικός
23 XXI Τρινκούλο ~18 0,0039 8.502.600 −749,40 167,1 0,220 2001 Holman et al. Εξωτερικός
24 XVII Σύκοραξ ~150 2,30 12.193.200 −1.288,40 157,0 0,520 1997 Nicholson et al. Εξωτερικός
25 XXIII Μαργαρίτα ~20 0,0054 14.425.000 1.655,16 60,5 0,642 2003 Σέπαρντ και
Τζιούιτ
Εξωτερικός
26 XVIII Πρόσπερο ~50 0,085 16.221.000 −1.979,41 149,4 0,441 1999 Holman et al. Εξωτερικός
27 XIX Σέτεβος ~48 0,075 17.519.800 −2.224,94 153,9 0,579 1999 Kavelaars et al. Εξωτερικός
28 XXIV Φερδινάνδος ~20 0,0054 20.421.400 −2.808,70 169,2 0,395 2003 Holman et al. Εξωτερικός

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Οι μέσες τροχιές των ακανόνιστων δορυφόρων λαμβάνονται από το JPL Small System Dynamics,[5] ενώ οι μέσες τροχιές των πέντε μεγάλων δορυφόρων και του Πακ λαμβάνονται από τον Jacobson (2014).[6]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Herschel, William; An Account of the Discovery of Two Satellites revolving round the Georgian Planet, Philosophical Transactions of the Royal Society of London, Vol. 77, pp. 125–129, 1787
  2. Herschel, William; On George's Planet and its satellites, Philosophical Transactions of the Royal Society of London, Vol. 78, pp. 364–378, 1788
  3. Letter from William Lassell, Esq., to the Editor, Astronomical Journal, Vol. 2, No. 33 (1851), p. 70 (υπογράφηκε 11 Νοεμβρίου 1851)
  4. Kuiper, Gerard P.; The Fifth Satellite of Uranus, Publications of the Astronomical Society of the Pacific, Vol. 61, No. 360 (Ιούνιος 1949), p. 129
  5. «Planetary Satellite Mean Elements». JPL Solar System Dynamics. NASA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2022.  Note: Orbital elements of regular satellites are with respect to the Laplace plane, while orbital elements of irregular satellites are with respect to the ecliptic.
  6. Jacobson, Robert A. (November 2014). «The Orbits of the Uranian Satellites and Rings, the Gravity Field of the Uranian System, and the Orientation of the Pole of Uranus». The Astronomical Journal 148 (5): 13. doi:10.1088/0004-6256/148/5/76. 76. Bibcode2014AJ....148...76J.