Διονύσιος Σουρμελής
| Διονύσιος Σουρμελής | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Διονύσιος Σουρμελής (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 18ος αιώνας Αθήνα |
| Θάνατος | Δεκαετία του 1860 Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συγγραφέας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Διονύσιος Σουρμελής (Αθήνα 17;; – Αθήνα 186;), ήταν αγωνιστής του 1821, ιστοριογράφος[1] και λόγιος του 19ου αιώνα.
Βιογραφικό - εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Διονύσιος Σουρμελής για τον οποίο δεν υπάρχουν, προς το παρόν, πολλά ιστορικά στοιχεία, γεννήθηκε πιθανώς στην Αθήνα, προς τα τέλη του 18ου αιώνα, και απεβίωσε επίσης στην Αθήνα, σε χρονολογία, ίσως μετά το 1862. Ήταν λόγιος και ιστορικός συγγραφέας, ο οποίος μορφώθηκε στην Αθήνα και στη συνέχεια στην Κωνσταντινούπολη. Από το 1835, σύμφωνα με τη βασιλική απόφαση της 23ης Φεβρουαρίου (7 Μαρτίου) του 1835 ο Διονύσιος Σουρμελής διορίστηκε ως συμβολαιογράφος Αθηνών.[2] Το 1857 αναφέρεται ότι ήταν ιδιοκτήτης ιδιωτικού σχολείου στην Αθήνα.[3] Διατέλεσε επίσης μέλος της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.[4]
Αγωνιστική δράση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Διονύσιος Σουρμελής υπήρξε αγωνιστής του 1821 που έδρασε κυρίως μετά την επιστροφή του από την Κωνσταντινούπολη το 1822. Το 1823 έγινε γραμματέας της Αθηναϊκής Δημογεροντίας. Αργότερα, μεταξύ των ετών 1826 - 1827, συμμετείχε στον αγώνα για την αναχαίτιση των Οθωμανικών δυνάμεων του Κιουταχή πασά, όταν ο δεύτερος στράφηκε εναντίον της Αθήνας πολιορκώντας, για περίπου ένα χρόνο, από το φθινόπωρο του 1826 ως τα τέλη Μαΐου του 1827, τους επαναστάτες, οι οποίοι ήταν οχυρωμένοι μέσα στην Ακρόπολη. Τελικά, μετά από πολλές μάχες στις οποίες διακρίθηκαν πολλοί οπλαρχηγοί και κυρίως ο αρχιστράτηγος Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Κιουταχής, στις 24 Μαΐου του 1827, πέτυχε την παράδοση της Ακρόπολης.
Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Διονύσιος Σουρμελής, σύμφωνα με τον Τριαντάφυλλο Ε. Σκλαβενίτη, γράφει την «ιστορία πού έζησε με διάθεση ερευνητική»,[5] όπως φαίνεται και στο έργο του «Ιστορία των Αθηνών κατά τον υπέρ Ελευθερίας αγώνα» (1834 και 1853), ενώ σύμφωνα με τον ιστορικό Διονύσιο Ζακυθηνό, ήταν ανάμεσα στους λόγιους διανοητές της εποχής, οι οποίοι έσπευσαν να απαντήσουν με διάφορους τρόπους, στις απόψεις του Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράυερ (Jakob Philipp Fallmerayer, 1790–1861), μετά τη δημοσίευση των δύο τόμων του έργου του "Geschichte der Halbinsel Morea wärend des Mittelalters", στη Στουτγκάρδη και την Τυβίγγη, κατά τα έτη 1830 και 1836, με θέσεις οι οποίες έρριψαν «βαρείαν σκιάν επί του αιθρίου ουρανού του νεοπαγούς Κράτους».[6] Ο Διονύσιος Σουρμελής ασχολήθηκε ειδικότερα με την Ιστορία των Αθηνών και με το έργο του: «Κατάστασις συνοπτική της πόλεως Αθηνών από της πτώσεως αυτής υπό των Ρωμαίων μέχρι τέλους της Τουρκοκρατίας», (1842).
Επίσης σε σχέση με το έργο του Διονυσίου Σουρμελή «Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως» (1854), αλλά και άλλων ερευνητών της εποχής του 19ου αιώνα, αν και η συμβολή τους δεν υποτιμάται, σύμφωνα με νεώτερους αρχαιολόγους και ερευνητές: «Η κατά τους περασμένους αιώνες προσπάθεια ορισμένων μελετητών να τοποθετηθούν αρχαίοι δήμοι στη θέση νεότερων οι οποίοι μετονομάστηκαν, κάθε άλλο παρά βοήθησε την έρευνα και τη γνώση μας, καθώς έγινε με μεγάλη ευκολία και επιπολαιότητα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Διονυσίου Σουρμελή ο οποίος στα μέσα του 19ου αιώνα επιχείρησε να ταυτίσει αρχαίους δήμους με δήμους της εποχής του, με κριτήρια ετυμολογικά και τοπογραφικά. Αποτέλεσμα είναι ονόματα αρχαίων δήμων να "κοσμούν" περιοχές με τις οποίες ουδεμία ιστορική, γεωγραφική ή άλλη σχέση είχαν κατά την αρχαιότητα».[7] Οι διάφορες εκδόσεις των έργων του Δ. Σουρμελή έχουν ως εξής:
- Διονύσιος Σουρμελής, "Τους υπέρ πατρίδος αποθανόντας, εν τη πολιορκία των Αθηνών. Εντός της πόλεως και του φρουρίου, Έτει σωτηρίω 1826[νεκρός σύνδεσμος]". Και τον επιτάφιον εις αυτούς λόγον. Ταις ενδόξοις και αειμνήστοις οικογενείαις των προμάχων της ελευθερίας Ελλήνων. Και φιλελλήνων των συνδραμόντων εις τούτο διά τας μεγάλας αυτών υπέρ της Ελλάδος Θυσίας μετά της προσηκούσης ευγνωμοσύνης. Ανατίθησιν ο Διονύσιος Σουρμελής. εκ της Ανεξαρτήτου Τυπογραφίας Παντελή Κ. Παντελή, Εν Αιγίνη 1828.
- Διονύσιος Σουρμελής, "Ιστορία των Αθηνών κατά τον υπέρ ελευθερίας αγώνα[νεκρός σύνδεσμος]". Αρχομένη από της επαναστάσεως μέχρι της αποκαταστάσεως των πραγμάτων. Διηρημένη μεν εις βιβλία τρία. Συγγραφείσα δε υπό Διονυσίου Σουρμελή. Εκ της Τυπογραφίας Ανδρέου Κορομηλά, Εν Αιγίνη 1834.
- Διονύσιος Σουρμελής, "Κατάστασις συνοπτική της Πόλεως Αθηνών[νεκρός σύνδεσμος]" από της Πτώσεως αυτής υπό των Ρωμαίων μέχρι τέλους της Τουρκοκρατείας [sic] συνταχθείσα υπό Διονυσίου Σουρμελή τω 1842 μηνί Φεβρουαρίω. κ της Τυπογραφίας Αγγέλου Αγγελίδου, Εν Αθήναις 1842.
- Διονύσιος Σουρμελής, "Κατάστασις συνοπτική της Πόλεως Αθηνών[νεκρός σύνδεσμος]" από της Πτώσεως αυτής υπό των Ρωμαίων μέχρι τέλους της Τουρκοκρατείας [sic], συνταχθείσα υπό Διονυσίου Σουρμελή. Έκδοσις δευτέρα. Εκ της Τυπογραφίας Α. Αγγελίδου, Εν Αθήναις 1842.
- Διονύσιος Σουρμελής, "Κατάστασις συνοπτική της Πόλεως Αθηνών[νεκρός σύνδεσμος]" από της πτώσεως αυτής υπό των Ρωμαίων μέχρι τέλους της Τουρκοκρατίας. συνταχθείσα υπό Διονυσίου Σουρμελή. Τύποις Π. Β. Μελαχούρη και Φ. Καραμπίνη, Αθήνησιν 1846.
- Διονύσιος Σουρμελής, "Ιστορία των Αθηνών κατά τον υπέρ της ελευθερίας αγώνα". Αρχομένη από της Επαναστάσεως μέχρι της αποκαταστάσεως των πραγμάτων, διηρημένη μεν εις βιβλία τέσσαρα, συγγραφείσα δε υπό Διονυσίου Σουρμελή. Τύποις Νικολάου Αγγελίδου, Εν Αθήναις 1853.
- Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854.
- Διονύσιος Σουρμελής, "Κατάστασις συνοπτική της πόλεως Αθηνών[νεκρός σύνδεσμος]" από της πτώσεως αυτής υπό των Ρωμαίων μέχρι τέλους της Τουρκοκρατείας, συνταχθείσα υπό Διονυσίου Σουρμελή. Φωτοτυπική ανατύπωση της έκδοσης 1842. Καραβίας, Βιβλιοθήκη Ιστορικών Μελετών Νο 58, 2α βελτ. έκδ., Αθήναι 1973.
- Διονύσιος Σουρμελής, "Κατάστασις συνοπτική της πόλεως Αθηνών". Από της πτώσεως αυτής υπό των Ρωμαίων μέχρι τέλους της τουρκοκρατείας, εκδόσεις: Καραβία, Δ. Ν. - Αναστατικές Εκδόσεις, Αθήνα 2001. ISBN 960-258-080-1, ISBN 978-960-258-080-6
- Διονύσιος Σουρμελής, "Ιστορία των Αθηνών". Κατά τον υπέρ ελευθερίας αγώνα αρχομένη από της επαναστάσεως μέχρι της αποκαταστάσεως των πραγμάτων, εκδόσεις: "Πελεκάνος", Αθήνα 2011. ISBN 978-960-400-439-3
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Σουρμελής, Διονύσιος, στην ιστοσελίδα: www.biblionet.gr
- ↑ Ephēmeris tēs Kybernēseōs tu Basileiu tēs Hellados: 1835[νεκρός σύνδεσμος], "Εφημερίς της Κυβερνήσεως", Αριθμ. 4, εν Αθήναις, 26 Φεβρουαρίου 1835, Διορισμοί, σελ. 40.
- ↑ [...] Σουρμελής: 2. Διονύσιος. Αθηναίος αγωνιστής της Επανάστασης και απομνημονευματογράφος. Δεν είναι γνωστές λεπτομέρειες για τη ζωή του. Πρωτοεμφανίζεται το 1823 ως γραμματικός της δημογεροντίας των Αθηνών. Αναμείχθηκε ζωηρά στα πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα της εποχής. Το 1857 μαρτυρείται για τελευταία φορά ως ιδιοκτήτης ενός ιδιωτικού σχολείου στην Αθήνα. Τα έργα του Ιστορία των Αθηνών κατά τον υπέρ ελευθερίας αγώνα (1834) και Kατάστασις συνοπτική της πόλεως Αθηνών από της πτώσεως αυτής υπό των Ρωμαίων μέχρι τέλους της Τουρκοκρατίας (1842) βασίζονται κατά μεγάλο μέρος στις προσωπικές του αναμνήσεις. Είναι ενδιαφέροντα, αλλά επικρίθηκαν ως εξαιρετικά μεροληπτικά (ιδίως σε βάρος του Οδυσσέα Ανδρούτσου και του Φαβιέρου). Δημοσίευσε επίσης τα Αττικά ή περί δήμων Αττικής (1854)." [...], "Dictionary of Greek". 2013. Σουρμελής
- ↑ "Τα μέλη της Αρχαιολογικής Εταιρείας[νεκρός σύνδεσμος]" (σε pdf) & Τα μέλη της Αρχαιολογικής Εταιρείας[νεκρός σύνδεσμος], "The members of the Archaeological Society", εφημερίδα "Αιών", αρ. φύλ. 1740, σελ. 4, 18/06/1859.
- ↑ Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, "Ή Τυπογραφία στο Νέο Ελληνικό Κράτος (1828-1884) Αρχειοθετήθηκε 2017-08-09 στο Wayback Machine.", (pdf), & Η Τυπογραφία στο Νέο Ελληνικό Κράτος (1828-1884), Έκδοση της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα 2000, ISBN 960-560-029-3, Κεφάλαιο Η', σελ. 219-220: [...] "135. Διονύσιος Σουρμελής, Ιστορία των Αθηνών κατά τον υπέρ Ελευθερίας αγώνα, Αίγινα, Ανδρέας Κορομηλας, 1834 [...].
- ↑ Διονύσιος Α. Ζακυθηνός, "Μεταβυζαντινή και Νεωτέρα Ελληνική Ιστοριογραφία, Μέρος E', από τα Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, 1974, στην ιστοσελίδα: www.myriobiblos.gr
- ↑ Αμαλία Διώτη, "Αρχαίοι δήμοι της δυτικής Αττικής. Ο αρχαίος δήμος του Χολαργού[νεκρός σύνδεσμος]. Α: Ιστορικά στοιχεία Β: Αρχαιολογικά Ευρήματα" και Αρχαίοι δήμοι της δυτικής Αττικής, ο αρχαίος δήμος του Χολαργού : α: Ιστορικά στοιχεία, β: αρχαιολογικά ευρήματα[νεκρός σύνδεσμος],(πτυχιακή εργασία), επόπτες: Ιφιγένεια Λεβέντη, Δημήτρης Παλαιοθόδωρος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας - Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Βόλος 2005, σελ. 2.
Πηγές - ενδεικτική βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Λήμα "Σουρμελής", στο "Dictionary of Greek" 2013, Σουρμελής
- Επιστολή Δ. Σουρμελή προς Ιωάννη Κωλέττη[νεκρός σύνδεσμος], 15/05/1832. Αρχειακή συλλογή ΚΕΙΝΕ, στην ιστοσελίδα: psifiakaarxeia.academyofathens.gr
- Λήμμα στο «Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό», της "Εκδοτικής Αθηνών", τόμος 9ος, Σουρμελής, Διονύσιος (Αθήνα, τέλη 18ου αι. - μετά το 1862), στην ιστοσελίδα: www.greekencyclopedia.com
- Διονύσιος Α. Ζακυθηνός, "Μεταβυζαντινή και Νεωτέρα Ελληνική Ιστοριογραφία, Μέρος E', από τα Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, 1974, στην ιστοσελίδα: www.myriobiblos.gr
- Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, "Ή Τυπογραφία στο Νέο Ελληνικό Κράτος (1828-1884)", (pdf), & Η Τυπογραφία στο Νέο Ελληνικό Κράτος (1828-1884), Έκδοση της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα 2000, ISBN 960-560-029-3, Κεφάλαιο Η', σελ. 219-220.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Σουρμελής Διονύσιος[νεκρός σύνδεσμος], εργογραφία στην ιστοσελίδα: vopac.nlg.gr της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.
- Σουρμελής Διονύσιος[νεκρός σύνδεσμος], εργογραφία στην ιστοσελίδα: www.openarchives.gr
- Σουρμελής, Διονύσιος, εργογραφία στην ιστοσελίδα: www.biblionet.gr
- Σουρμελής, Διονύσιος[νεκρός σύνδεσμος], εργογραφία στην ιστοσελίδα: digital.lib.auth.gr της Ψηφιοθήκης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
|