Γκόρντον Μπανκς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γκόρντον Μπανκς

Το 1970 με την Αγγλία
Προσωπικές πληροφορίες
Ημερ. γέννησης30 Δεκεμβρίου 1937
Τόπος γέννησηςΣέφιλντ, Αγγλία
Ημερ. θανάτου12 Φεβρουαρίου 2019 (81 ετών)
Τόπος θανάτουΣτόουκ ον Τρεντ, Αγγλία
Ύψος1,83 μ.
ΘέσηΤερματοφύλακας
Ομάδες νέων
1953Μίλσπο
1953Ρομάρς Γουελφέρ
1953–1958Τσέστερφιλντ
Επαγγελματική καριέρα*
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
1958–1959Τσέστερφιλντ ΦΚ23(0)
1959–1967Λέστερ Σίτι293(0)
1967–1973Στόουκ Σίτι194(0)
1967→Κλίβελαντ Στόουκερς7(0)
1971Χελλένικ Κέιπ Τάουν3(0)
1977–1978Φορτ Λόντερντεϊλ Στράικερς37(0)
1977Σεντ Πάτρικς Αθλέτικ ΦΚ1(0)
Σύνολο558(0)
Εθνική ομάδα
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
1961Αγγλία Κ-212(0)
1963–1972Αγγλία73(0)
Προπονητική καριέρα
ΠερίοδοςΟμάδα
1979–1980Τέλφορντ Γιουνάιτεντ
* Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα.
† Συμμετοχές (Γκολ).

Ο Γκόρντον Μπανκς (αγγλικά: Gordon Banks, 30 Δεκεμβρίου 1937 – 12 Φεβρουαρίου 2019) ήταν διεθνής Άγγλος ποδοσφαιριστής που αγωνιζόταν ως τερματοφύλακας. Ένας από τους κορυφαίους στη θέση του όλων των εποχών,[1][2][3][4] ψηφίστηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου (IFFHS), ως ο δεύτερος καλύτερος τερματοφύλακας του 20ού αιώνα πίσω από τον Λεβ Γιάσιν και μπροστά από τον Ντίνο Τζοφ.[5] Ανακηρύχθηκε καλύτερος τερματοφύλακας της FIFA 6 φορές.[3][6]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Σέφιλντ από φτωχή οικογένεια και δούλευε αρχικά ως φορτωτής άνθρακα και στη συνέχεια μεταφορέας. Ένας από τους πελάτες της δουλειάς του, παράγοντας τοπικής ομάδας, τον παρακολούθησε σε συνοικιακό σύλλογο που αγωνίζονταν ως αμυντικός και τον βοήθησε να προωθηθεί ως τερματοφύλακας. Εγκατέλειψε το σχολείο στα 15 έχοντας παίξει εντυπωσιακά με τη σχολική του ομάδα, εντάχθηκε αρχικά στην ερασιτεχνική Μίλσπο για ένα χρόνο και τον Μάρτιο του 1953 στο δυναμικό της Τσέστερφιλντ ΦΚ παίζοντας το 1956 στον τελικό του κυπέλλου των νέων. Εκεί ηττήθηκαν με 4–3 από τα «Μωρά του Μπάσμπι», τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.[7][8][9]

Καριέρα σε συλλόγους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ντεμπούτο του στην πρώτη ομάδα της Τσέστερφιλντ το έκανε τον Νοέμβριο του 1958 σε αγώνα της τρίτης κατηγορίας με αντίπαλο την Κόλτσεστερ Γιουνάιτεντ (αποτέλεσμα 2–2). Τη χρονιά εκείνη καθιερώθηκε ως βασικός χάνοντας μόνο τρεις αγώνες λόγω τραυματισμού και τον Ιούλιο του 1959, μεταγράφηκε στη Λέστερ Σίτι.[10] Τα προσόντα του φάνηκαν γρήγορα: φυσική και νοητική δύναμη, εξαιρετικά αντανακλαστικά, άριστη αίσθηση θέσης, στοιχεία που ήταν διαβατήριο για μεγάλη σταδιοδρομία.[11][12] Την πρώτη χρονιά ήταν στη δεύτερη ομάδα του συλλόγου δεχόμενος 122 γκολ σε 42 αγώνες, αν και χωρίς τον Μπανκς θα ήταν πολλά περισσότερα.[13] Τη δευτέρη χρονιά προωθήθηκε στην πρώτη ομάδα κάνοντας το ντεμπούτο του στις 9 Σεπτεμβρίου σε αγώνα με αντίπαλο τη Μπλάκπουλ (αποτέλεσμα 1–1). Η πολύ καλή του εμφάνιση τον οδήγησε στην καθιέρωση. Με τη Λέστερ αγωνίστηκε σε τέσσερις τελικούς Κυπέλλου Αγγλίας, από τους οποίους κέρδισε τους δύο. Τη χρονιά 1960–61 σε εννέα αγώνες Κυπέλλου είχε δεκτεί μόνο πέντε τέρματα, αλλά στον τελικό η ομάδα έχασε από την Τότεναμ με το 2–0 παίζοντας με 10 παίκτες. Το 1963 σε ημιτελικό του Κυπέλλου απέναντι στη Λίβερπουλ αντιμετώπισε με επιτυχία 34 προσπάθειες επί του στόχου της Λέστερ στη νίκη με 1–0 και αργότερα δήλωσε ότι ήταν η καλύτερη απόδοσή του σε επίπεδο συλλόγου. Στον τελικό όμως η απόδοση δεν ήταν ανάλογη με τη νίκη της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 3–1 να έρχεται φυσιολογικά. Η χρονιά ήταν ιδιαίτερα καλή συλλογικά καθώς η ομάδα ήταν στους διεκδικητές του πρωταθλήματος, φτάνοντας όμως τελικά στην τέταρτη θέση. Κατέκτησε, επίσης, το 1964 το Λιγκ Καπ, ενώ την επόμενη σεζόν, στην ίδια διοργάνωση, ήταν φιναλίστ.[10][14]

Πάρα τις καλές του εμφανίσεις και την επιτυχία αυτή, η Λέστερ τον πούλησε στη Στόουκ Σίτι τον Απρίλιο του 1967, έχοντας στις τάξεις της τον νεαρό ταλαντούχο Πίτερ Σίλτον. Στη Στόουκ έφτασε στα ημιτελικά του Κυπέλλου Αγγλίας το 1971 και το 1972, χάνοντας και τις δύο φορές από την Άρσεναλ.[13] Ο Μπανκς υπήρξε τερματοφύλακας της Στόουκ Σίτι, στον μοναδικό μεγάλο τίτλο της το 1972, όταν κατέκτησε το Λιγκ Καπ. Η απόδοσή του στον ημιτελικό απέναντι στη Γουέστ Χαμ θεωρήθηκε ως μια από τις καλύτερες του Την ίδια χρονιά ψηφίστηκε καλύτερος ποδοσφαιριστής της χρονιάς από την Ένωση Αθλητικών Συντακτών της Αγγλίας (TWA).[10] Παρέμεινε τόσο στη Στόουκ, όσο και στην Εθνική Αγγλίας, μέχρι τον Οκτώβριο του 1972, καθώς είχε τότε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, το οποίο του στοίχισε πρωτίστως την υγεία του, χάνοντας την σημαντικά κομμάτι της όρασής του από το ένα μάτι, και δευτερευόντως την καριέρα του.[15]

Η Στόουκ έδωσε στον Μπανκς δουλειά προπονητή στην ομάδα νέων της και μετά από αρκετό καιρό ανακάλυψε ότι το καλό του μάτι άρχισε σταδιακά να αντισταθμίζει την απώλεια όρασής του άλλου. Το 1977 πήγε στις ΗΠΑ και αγωνίστηκε με την Φορτ Λόντερντεϊλ Στράικερς για δύο σεζόν. Την πρώτη του χρονιά ψηφίστηκε καλύτερος τερματοφύλακας του NASL δεχόμενος 29 τέρματα σε 26 αγώνες που ήταν η καλύτερη επίδοση του πρωταθλήματος. Μαζί του στη Φλόριντα ήταν ο Τζορτζ Μπεστ και την επόμενη χρονιά αγωνίστηκε σε άλλα 11 παιχνίδια τη σεζόν του 1978 πριν αποσυρθεί.[2][16] Συνολικά κατά τη διάρκεια της καριέρας πραγματοποίησε 679 συμμετοχές σε επίσημους αγώνες.

Διεθνής καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχοντας αγωνιστεί δύο φορές με την Εθνική Αγγλίας κάτω των 23 ετών, επιλέχθηκε για πρώτη φορά στην Εθνική Αγγλίας τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, αλλά χρειάστηκε να περιμένει δύο χρόνια μέχρι να κάνει το ντεμπούτο του στις 6 Απριλίου 1963 εναντίον της Σκωτίας, στην εντός έδρας ήττα με 1–2.[13][17] Καθιερώθηκε αμέσως και κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966, χωρίς να απουσιάσει από τη βασική ενδεκάδα καθόλου. Αν και ήταν γνωστός με την ονομασία «Κινέζος» επειδή τα μάτια του ήταν σχιστά και θύμιζαν Ασιάτη, το παρατσούκλι που τον αντιπροσώπευε ήταν, «Τράπεζα της Αγγλίας». Έτσι τον φώναζαν οι συμπαίκτες του στην Εθνική γιατί μπορούσε να κρατήσει την εστία ανέπαφη, χωρίς να δεχθεί γκολ για πολυάριθμα αγωνιστικά λεπτά.[7] Στον ημιτελικό της διοργάνωσης απέναντι στη Πορτογαλία δέχθηκε το πρώτο του γκολ και μάλιστα από πέναλτι, έχοντας διατηρήσει ανέπαφη την εστία του για 721 λεπτά, επίδοση ρεκόρ για Άγγλο τερματοφύλακα, που παραμένει ακόμα.[18][19] Πρωτύτερα, είχε αποκρούσει πέντε τελικές προσπάθειες του Εουσέμπιο.[2] Ψηφίστηκε στην καλύτερη ομάδα της διοργάνωσης.[20]

Ήταν βασικός τερματοφύλακας και στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1968, όπου η Αγγλία κατέκτησε την τρίτη θέση. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970, στις 7 Ιουνίου στον προημιτελικό της διοργάνωσης με αντίπαλο την Βραζιλία έκανε μία από τις πιο αξιοσημείωτες αποκρούσεις του αθλήματος, απέναντι σε καρφωτή κεφαλιά του Πελέ, γνωστή ως «η απόκρουση του αιώνα».[21][22][23] Ο Μπανκς θυμάται: «Μόλις την ακούμπησα με τα χέρια μου, νόμιζα ότι πήγαινε στην επάνω γωνία. Αλλά αφού προσγειώθηκα στο σκληρό γήπεδο, σήκωσα το βλέμμα μου και είδα τη μπάλα να αναπηδά πίσω από το δίχτυ και τότε ήταν που είπα στον εαυτό μου: "Μπάνγκσι, είσαι τυχερός"».[2] Ο Πελέ είπε για την απόκρουση: «Ξέρω ότι σημείωσα αυτό το γκολ, ο Μπανκς απλώς μου το έκλεψε».[24][25] Η καριέρα του Μπανκς συνδέθηκε άμεσα με την απόκρουση αυτή και όπως παραδέχθηκε ο ίδιος αργότερα «το να είσαι για πάντα συνδεδεμένος με τον καλύτερο παίκτη όλων των εποχών, ήταν ασύγκριτη τιμή».[26] Παρ' όλα αυτά, ο Μπανκς ήταν απών στα προημιτελικά κόντρα στη Δυτική Γερμανία, καθώς τον ταλαιπωρούσε γαστρεντερική διαταραχή, όταν και ήρθε ο αποκλεισμός της εθνικής του.[9][27] Ο Μπανκς ήταν ο μόνος της αποστολής που προσβλήθηκε από τροφική δηλητηρίαση έχοντας φάει ακριβώς το ίδιο φαγητό με τους υπόλοιπους.[2][28] Κατά τη διάρκεια της διεθνούς σταδιοδρομίας του συμμετείχε σε 73 αγώνες και διατήρησε ανέπαφη την εστία του στα 35.[17]

Ο Γκόρντον Μπανκς (με την κόκκινη φανέλα) με την εθνική Αγγλίας το 1970 στο Παγκόσμιο Κύπελλο

Μετά την αποχώρησή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την αγωνιστική περίοδο 1979–80, έκανε ένα σύντομο πέρασμα ως προπονητής στον πάγκο της Τέλφορντ Γιουνάιτεντ, όμως απολύθηκε και δεν ασχολήθηκε ξανά με την προπονητική. Ήταν πρόεδρος της Στόουκ από το 2000 μέχρι το θάνατό του το 2019.

Το 2002 έγινε μέλος της Αίθουσας Φήμης του Αγγλικού ποδοσφαίρου, ενώ το 2007 ψηφίστηκε στην ομάδα του αιώνα της Αγγλίας από την ένωση των ποδοσφαιριστών (PFA).[29] Είναι επίσης επιλεγμένος στη λίστα FIFA 100.[30] Το 2008, ο Πελέ παρουσίασε άγαλμα τou Μπανκς έξω από το νέο στάδιο Μπριτάνια της Στόουκ, δείχνοντάς το να κάνει την απόκρουση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1970. Ο Πελέ τον περιέγραψε ως «μπλε φάντομ» και «γκολκίπερ με μαγεία».[31][32]

Τίτλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λέστερ Σίτι

  • Κύπελλο Λιγκ : 1964

Στόουκ Σίτι

  • Κύπελλο Λιγκ : 1972

Αγγλία

  • Παγκόσμιο Κύπελλο : 1966
  • Τρίτη θέση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα : 1968
  • Βρετανικό Εσωτερικό Πρωτάθλημα (8) : 1964 , 1965 , 1966 , 1968 , 1969 , 1970 , 1971 , 1972

Ατομικές διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τερματοφύλακας της Χρονιάς της FIFA (6) : 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971
  • Καλύτερη ομάδα Παγκόσμιου Κυπέλλου : 1966
  • FWA παίκτης της χρονιάς : 1972
  • Football League 100 Legends : 1998
  • Αγγλικό Hall of Fame : 2002
  • NASL Τερματοφύλακας της Χρονιάς: 1977
  • FIFA 100
  • Ομάδα PFA του αιώνα (1907–1976): 2007
  • Λειτουργός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας : 1970

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «The New York Times : On Team of All-Time Greats, Pelé Shines Brightest». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2021. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Gordon Banks obituary». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2020. 
  3. 3,0 3,1 «Gordon Banks: World Cup-winning goalkeeper dies aged 81». Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2024. 
  4. «UEFA : Saving grace: Europe's favourite goalkeepers». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2021. 
  5. Stokkermans, Karel. «IFFHS' Century Elections». RSSSF. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2013. 
  6. «Γκόρντον Μπανκς: Μύθος για την Αγγλία, εφιάλτης για τον Πελέ». Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2020. 
  7. 7,0 7,1 «Ο τερματοφύλακας που έκανε την «απόκρουση του αιώνα» απέναντι στον Πελέ. Γκόρντον Μπανκς». Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2020. 
  8. «Grandes Arqueros: Gordon Banks». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2021. 
  9. 9,0 9,1 «Gordon Banks (England)». Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2022. 
  10. 10,0 10,1 10,2 «Goal.com's Top 50 English Players: Gordon Banks (4)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2020. 
  11. «Top World Cup goalkeepers». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2020. 
  12. «Bobby Charlton Perfect XI». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2020. 
  13. 13,0 13,1 13,2 «Gordon Banks: The steelworker's son who became a World Cup winner and goalkeeping inspiration». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2019. 
  14. «Gordon Banks: The World Cup hero who made the 'greatest ever save'». Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2022. 
  15. «England great Gordon Banks dies». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2020. 
  16. «USA - Footballer of the Year, NASL and MLS Awards». Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2020. 
  17. 17,0 17,1 «Football player Gordon Banks». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2023. 
  18. «FIFA : The English Kings in numbers». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2020. 
  19. «Το σημάδι της μοίρας στον τερματοφύλακα που σταμάτησε τον Πελέ». Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2020. 
  20. «FIFA World Cup All Star teams». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  21. «Hall of Fame : Gordon Banks». Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2020. 
  22. «FIFA : Gordon BANKS: The keeper who stunned the King». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2011. 
  23. «Η μέρα που ο Μπανκς σταμάτησε τον Πελέ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2022. 
  24. «FIFA : Brilliant Banks denies Pele header». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2020. 
  25. «Ο πορτιέρο που νίκησε τον Πελέ, Γκόρντον Μπανκς». Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2020. 
  26. «Forget nostalgia - if Pele were playing today he would be unstoppable». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 
  27. «FRANCE FOOTBALL : Gordon Banks (Angleterre), nouvel épisode de nos 100 joueurs qui ont marqué l'histoire de la Coupe du monde». Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2020. 
  28. «World Cup stunning moments: Gordon Banks is stricken». Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2024. 
  29. «Team of the Century 1907-1976». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  30. «The FIFA 100». Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2020. 
  31. «Pele, Gordon Banks and the greatest save». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2022. 
  32. «THE TIMES - Pelé: Gordon Banks was a magic goalkeeper – and a fine man». Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]