Γκουρντ
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Γκουρντ Αϊτής | |
|---|---|
| gourde haïtienne (γαλλική) goud ayisyen (κρεολικά) | |
 Χαρτονόμισμα των 250 γκουρντ. | |
| ISO 4217 | |
| Κωδικός | HTG |
| Ονομασίες | |
| Υπομονάδα | |
| 1⁄100 | σεντίμ (αγγλ. σεντ) (100 σεντίμ = 1 γκούρντ) |
| Σύμβολο νομίσματος | G |
| Τραπεζογραμμάτια | |
| Συχνή χρήση | 10, 25, 50, 100, 250, 500, 1000 γκουρντ |
| Σπάνια χρήση | 1, 2, 5, 20 γκουρντ |
| Κέρματα | 5, 10, 20, 50 σεντίμ 1, 5 γκούρντ |
| Δημογραφικά | |
| Χρήστης/ες |  Αϊτή |
| Έκδοση | |
| Κεντρική Τράπεζα | Κεντρική Τράπεζα της Αϊτής (Banque de la République d'Haïti) |
| Ιστοσελίδα | www.brh.ht |
| Αποτίμηση | |
| Νομισματικός πληθωρισμός | 3.5% |
| Πηγή | Central Bank, Οκτώβριος 2009 |
Το γκουρντ (gourde, κρεολικά: goud) είναι το νόμισμα της Αϊτής. Ο κωδικός ISO 4217 για το νόμισμα αυτό είναι το HTG και υποδιαιρείται σε 100 σαντίμ (centimes στα γαλλικά ή santim στα κρεολικά).
Πρώτο γκουρντ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πρώτο γκουρντ εισήχθη το 1813. Αντικατέστησε τη λίβρα της Αϊτής και ισοδυναμούσε με 8 λίβρες και 5 σου. Τα πρώτα κέρματα ήταν κατασκευασμένα από ασήμι σε αξίες των 6, 12 και 25 σαντίμ. Το 1827 εισήχθησαν κέρματα των 50 και 100 σαντίμ και αυτά ακολουθήθηκαν από νομίσματα του 1 και των 2 σαντίμ το 1828. Το 1846 και 1850 κόπηκαν κέρματα των 6¼ σαντίμ, όπως και τεμάχια των 6 σαντίμ. Το 1863 κόπηκαν από το νομισματοκοπείο του Μπέρμιγχαμ χάλκινα κέρματα σε ονομαστική αξία των 5, 10 και 20 σαντίμ. Επρόκειτο για τα τελευταία κέρματα του πρώτου γκουρντ. Οι κυβερνήσεις της Αϊτής τύπωσαν επίσης χαρτονομίσματα ονομαστικής αξίας των 1, 2, 4, 5, 8, 10, 12, 16, 20, 24, 25, 48 και 100 γκουρντ.
Δεύτερο και τρίτο γκουρντ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1870 το γκουρντ αναπροσάρμοσε την τιμή του σε αναλογία δέκα προς ένα. Μόνο τραπεζογραμμάτια υπήρξαν για το δεύτερο γκουρντ, των 10 και των 25 γκουρντ. Το 1872 έγινε ξανά υποτίμηση του γκουρντ, σε αναλογία 300 προς 1. Τυπώθηκαν στην αρχή μόνο χαρτονομίσματα με το όνομα πιάστρες (piastre), το οποίο χρησιμοποιήθηκε μερικές φορές αντί του γκουρντ, ιδιαίτερα σε χαρτονόμισμα του 1875. Το 1881 το γκουρντ συνδέθηκε με το γαλλικό φράγκο και ένα γκουρντ ήταν ισοδύναμο με 5 φράγκα Γαλλίας. Επίσης, άρχισε πάλι η κοπή κερμάτων.
Η ισοτιμία με το φράγκο δε διατηρήθηκε και το 1912 το γκουρντ συνδέθηκε με το Δολάριο των ΗΠΑ σε αξία του 1 δολαρίου= 5 γκουρντ. Το 1989 έπαψε να ισχύει αυτή η ισοτιμία, σήμερα τα 5 γκουρντ πολλές φορές αναφέρονται ως «αϊτινά δολάρια»- σε πολλά μέρη λέγονται έτσι- εξαιτίας της προηγούμενης σύνδεσης. Ομοίως, τα 5 σαντίμ είναι μια «πένα Αϊτής».
Τα κέρματα της σειράς του 1881 ήταν σε ονομαστική αξία των 1, 2, 10, 20 και 50 σαντίμ καθώς επίσης και του 1 γκουρντ. Τα κέρματα των 5 σαντίμ προστέθηκαν το 1889. Στα μέσα της δεκαετίας του 1890 σταμάτησε η κοπή των κερμάτων του 1 και των 2 σαντίμ, όπως επίσης και του 1 γκουρντ.Το 1908 και μέχρι το 1949, οπότε κόπηκαν ξανά κέρματα των 5 και των 10 σαντίμ, σταμάτησε τελείως η παραγωγή κερμάτων. Τα κέρματα των 20 σαντίμ κυκλοφόρησαν το 1956, των 50 σαντίμ το 1972 και του 1 και των 5 γκουρντ το 1995. Σήμερα κυκλοφορούν, ανάμεσα σε άλλα, κέρματα των 50 σαντίμ, ενός και πέντε γκουρντ.
Το 1875 η Εθνική Τράπεζα της Αϊτής εξέδωσε χαρτονομίσματα σε ονομαστική αξία των 25 σαντίμ, 1 και 5 πιάστρες (ίσα σε αξία με τα γκουρντ). Έπειτα από αυτό, τυπώθηκαν τραπεζογραμμάτια από 10 σαντίμ ως και 5 γκουρντ μέχρι το 1916, οπότε ξεκίνησε η έκδοση χαρτονομισμάτων. Το 1920 τυπώθηκαν χαρτονομίσματα του 1, 2, 5, 10 και 20 γκουρντ με αυτά των 50 και 100 γκουρντ να ακολουθούν το 1925. Στη δεκαετία του ' 70 εισήχθησαν και τραπεζογραμμάτια των 25, 250 και 500 γκουρντ. Το 1979 η Εθνική Τράπεζα σταμάτησε να είναι αρμόδια για την έκδοση των χαρτονομισμάτων και το ρόλο αυτό ανέλαβε η Τράπεζα της Αϊτινής Δημοκρατίας (Banque de la République d'Haïti). Το 2004 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά χαρτονομίσματα των 1000 γκουρντ.
Χαρτονομίσματα που κυκλοφορούν σήμερα είναι αξίας 10, 25, 50, 100, 250, 500 και 1000 γκουρντ. Τα τραπεζογραμμάτια των 1, 2 και των 5 γκουρντ δεν τυπώνονται πλέον και πιθανότατα δεν κυκλοφορούν σήμερα.