Γιόζεφ Μπόις

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιόζεφ Μπόις
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Joseph Beuys (Γερμανικά)
Γέννηση12  Μαΐου 1921[1][2][3]
Κρέφελντ[4][5][6]
Θάνατος23  Ιανουαρίου 1986[1][3][7]
Ντύσσελντορφ[8][9][6]
Αιτία θανάτουκαρδιακή ανεπάρκεια
Τόπος ταφήςΒόρεια Θάλασσα (54°7′5″ s. š., 8°22′ v. d.)
ΨευδώνυμοBoĭs, Iosef, Bojs, Joze και Beuys, Joseph (Joseph Heinrich)
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία[10]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[11][12]
ΣπουδέςFreiherr-vom-Stein-Gymnasium
Ακαδημία Καλών Τεχνών του Ντύσσελντορφ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγλύπτης[13][14]
χορογράφος
ζωγράφος[13][14]
διδάσκων πανεπιστημίου
εικονογράφος[15]
φωτογράφος[14]
εννοιολογικός καλλιτέχνης[13]
καλλιτέχνης παραστάσεων[13][16][14]
χαράκτης[14]
σκιτσογράφος[14]
ΑντιπρόσωποςMary Boone Gallery[17]
Artists Rights Society[18]
Electronic Arts Intermix[19]
Αξιοσημείωτο έργοHow to Explain Pictures to a Dead Hare
Περίοδος ακμής1960[20] - 1985[20]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΟι Πράσινοι
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςKaiserring του Γκόσλαρ (1979)
Βραβείο Βίλχελμ Λέμπρουκ (1986)
Lichtwark Award
Ιστότοπος
www.beuys.org
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιόζεφ Μπόις (Γερμανικά Joseph Heinrich Beuys, Κρέφελντ, 12 Μαΐου 1921 - Ντίσελντορφ, 23 Ιανουαρίου 1986) ήταν Γερμανός καλλιτέχνης, γλύπτης, θεωρητικός της τέχνης και παιδαγωγός της τέχνης.

Με την ιδέα της κοινωνικής γλυπτικής ως Gesamtkunstwerk (συνολικό έργο τέχνης), για το οποίο ισχυρίστηκε ότι έχει έναν δημιουργικό, συμμετοχικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινωνίας και της πολιτικής, υπήρξε ο καλλιτέχνης με τη μεγαλύτερη επιρροή στην εικαστική πραγματικότητα της μεταπολεμικής Ευρώπης και της Αμερικής[21].

Η «κοινωνική γλυπτική» του θεωρεί το κοινωνικό σύνολο ως ένα σπουδαίο έργο τέχνης στο οποίο κάθε άτομο μπορεί και πρέπει να συνεισφέρει ισάξια και ισότιμα. «Κάθε άνθρωπος είναι ένας καλλιτέχνης» είναι μία από τις διασημότερες φράσεις τού Μπόις, δανεισμένη από τον ρομαντικό ποιητή Νοβάλις που τον επηρέασε[22].

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιόζεφ Μπόις γεννήθηκε το 1921 στο Κρέφελντ. Ήταν μοναχοπαίδι και οι γονείς του ήταν ευσεβείς καθολικοί μεσοαστικής τάξης. Μερικούς μήνες μετά τη γέννηση του Μπόις η οικογένεια μετακόμισε στο Kleve. Κατά την πρώιμη εκπαίδευσή του στο Kleve, οι δάσκαλοι του πρωτοβάθμιου, αλλά και του δευτεροβάθμιου, σχολείου τού αναγνώρισαν την προδιάθεσή του για το σχέδιο και τη μουσική. Επιπλέον, εκτός από τις τέχνες, ο νεαρός Μπόις επίσης έδειξε δεξιότητα στην ιστορία, τη μυθολογία και τις κοινωνικές και φυσικές επιστήμες[23].

Το 1946 ο Μπόις εγγράφηκε στο μνημειακό γλυπτικό πρόγραμμα της Κρατικής Ακαδημίας Τέχνης στο Ντύσελντορφ και αποφοίτησε επτά χρόνια αργότερα το 1953, ενώ το 1961 διορίστηκε καθηγητής μνημειακής γλυπτικής στο ίδιο ίδρυμα που είχε φοιτήσει. Ο Μπόις δημιούργησε σημαντική ταραχή όσο κατείχε τη θέση αυτή, καταργώντας όλες τις απαιτήσεις εισαγωγής (ουσιαστικά οποιοσδήποτε μπορούσε να παρακολουθήσει το μάθημά του)[23].

Το 1964, ενώ ο Μπόις ήταν εν μέσω αναπαράστασης ενός έργου στο Τεχνικό Κολλέγιο του Άαχεν, ένας σπουδαστής τον χτύπησε ξαφνικά στο πρόσωπο, προκαλώντας αιμορραγία στον καλλιτέχνη και λήγοντας απότομα την εκδήλωση. Το έργο θα συνέχιζε να αντηχεί όμως, όταν μια φωτογραφία της ματωμένης μύτης του Μπόις και του χεριού υψωμένου, σαν να ήταν βραβευμένος πυγμάχος, άρχισε να κυκλοφορεί. Ο Μπόις άδραξε την ευκαιρία, δημιουργώντας μια ηρωική έκθεση για τη ζωή του, με τη μορφή ενός φανταστικού βιογραφικού, μεταμορφώνοντας έτσι αποτελεσματικά την εντελώς καθημερινή τροπή των γεγονότων, σε μία νεοσυσταθείσα, σχεδόν μυθική προσωπικότητα.

Το 1970, ο Γιόζεφ Μπόις ήταν καθηγητής γλυπτικής στην Κρατική Ακαδημία Τέχνης στο Ντύσελντορφ. Ο νεώτερος φοιτητής του ήταν ο Ηλίας Μαρία Ρέτι[24], ο οποίος σπούδασε τέχνη μαζί του σε ηλικία μόλις δεκαπέντε ετών. Ποτέ δεν ήταν ο υπάκουος ακαδημαϊκός ή διοικητικός, γι' αυτό ο Μπόις τελικά απολύθηκε από τη θέση του καθηγητή στην Ακαδημία το 1972, εν μέρει λόγω της ανορθόδοξης πρακτικής του να δέχεται οποιονδήποτε στην τάξη του.

Ο Γιόζεφ Μπόις και ο Άντι Γουόρχολ στη Νάπολη τον Απρίλιο του 1980.

Οι καλλιτεχνικές παραστάσεις του Μπόις γίνονταν όλο και πιο πολύπλοκες κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970. Ενώ συνέχιζε να χρησιμοποιεί τα ήδη καθιερωμένα προϊόντα από τσόχα, ζώα και οργανικά υλικά, τα συμπλήρωνε με νέα στοιχεία, έτσι ώστε να υποδηλώσει νέες συμβολικές έννοιες και, επιπλέον, να εγχύσει το δικό του στίγμα εννοιολογικής τέχνης, με μία νέα οπτική σύνταξη[23].

Αργότερα στη ζωή του, ο Μπόις ίδρυσε πολλές πολιτικές οργανώσεις, ειδικά μετά την απόλυσή του από τη θέση του καθηγητή το 1972, όπως το Δωρεάν Διεθνές Πανεπιστήμιο για τη Δημιουργικότητα και τη Διεπιστημονική Έρευνα (1974) και το Γερμανικό Πράσινο Κόμμα (1980). Η ίδια η τέχνη του Μπόις έγινε βαθμιαία περισσότερο πολιτικοποιημένη, ενώ συνέχιζε να διαμορφώνεται από τη δική του έννοια της κοινωνικής γλυπτικής, σύμφωνα με την οποία το υπονοούμενο μήνυμα, σε οποιοδήποτε από τα έργα του, ήταν ότι η ίδια η κοινωνία πρέπει να γίνει κατανοητή ως το πραγματικό «έργο τέχνης».

Μετά από μακροχρόνια ασθένεια, ο Μπόις υπέκυψε από καρδιακή ανεπάρκεια στις 23 Ιανουαρίου του 1986 κοντά στη γενέτειρά του[23].

Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιόζεφ Μπόις άφησε ένα τεράστιο έργο πίσω του. Τα σχέδιά του υπολογίζονται γύρω στις 15.000, ενώ οι συνθέσεις του από τσόχα, λίπος, κερί, μέλι, ζάχαρη και χαρτί υπολογίζονται γύρω στις 30.000[25].

Γνωστά έργα του είναι τα Πώς να εξηγήσετε εικόνες σε ένα νεκρό λαγό (1965), Ομογενής διείσδυση για πιάνο (1966), Κοστούμι από τσόχα (1970), Μου αρέσει η Αμερική και στην Αμερική αρέσω εγώ (1974) και 7000 Βελανιδιές (1982-1987).

Οι τιμές στα έργα του ξεπερνούν πια κάθε φαντασία. Ο ίδιος έλεγε ότι δεν του έφταναν τα λεφτά του για να αγοράσει τα έργα του[25].

Έργα του Μπόις εκτίθενται στην Πινακοθήκη του Μοντέρνου στο Μόναχο, στο Κέντρο Ζωρζ Πομπιντού στο Παρίσι, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, καθώς και σε άλλα μουσεία και γκαλερί σε όλο τον κόσμο.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12020204s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Joseph Beuys». (Ολλανδικά) RKDartists. 7928.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. artist/joseph-beuys.
  6. 6,0 6,1 The Fine Art Archive. 6961.
  7. «Joseph Beuys». (Αγγλικά) Beuys, Joseph. 16  Δεκεμβρίου 2017.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  9. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Joseph-Beuys.
  10. (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 540. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  11. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12020204s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  12. CONOR.SI. 10423651.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/6961. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 vocab.getty.edu/page/ulan/500024607.
  15. 9244. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  16. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/nl/explore/artists/7928. Ανακτήθηκε στις 10  Σεπτεμβρίου 2021.
  17. maryboonegallery.com/artists. Ανακτήθηκε στις 7  Απριλίου 2018.
  18. www.arsny.com/mostwanted/. Ανακτήθηκε στις 19  Αυγούστου 2018.
  19. www.eai.org/artists/joseph-beuys/titles. Ανακτήθηκε στις 16  Φεβρουαρίου 2019.
  20. 20,0 20,1 20,2 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/7928. Ανακτήθηκε στις 5  Σεπτεμβρίου 2022.
  21. «Η κοινωνική γλυπτική του Γιόζεφ Μπόις», άρθρο στον ιστότοπο της εφημερίδας «Το Βήμα», 6 Απριλίου 1997.
  22. ΕΜΣΤ, Δημόσιος διάλογος του Joseph Beuys
  23. 23,0 23,1 23,2 23,3 ιστόριART, Joseph Beuys (Γιόζεφ Μπόις)
  24. «Elias Maria Reti - Künstler - Biografie». www.eliasmariareti.de (στα Γερμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2019. 
  25. 25,0 25,1 DW, 20 χρόνια από το θάνατο του Γιόζεφ Μπόις: μιλάει η συνεργάτρια του Ρέα Στριγγάρη -Τόνγκες

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]