Γιαγοβί Αγκμπογιμπό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιαγοβί Αγκμπογιμπό
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Yawovi Madji Agboyibo (Γαλλικά)[1]
Γέννηση31  Δεκεμβρίου 1943[2]
Yoto[3]
Θάνατος30  Μαΐου 2020[4][5][6]
Κλισί[6]
Αιτία θανάτουνόσος[7]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια[7]
Χώρα πολιτογράφησηςΤόγκο
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
δικηγόρος
ΕργοδότηςΟργανισμός Ηνωμένων Εθνών (1988–1989)[1]
Pontifical Council for Justice and Peace (1990–1995)[1]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαAction Committee for Renewal
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαMember of the National Assembly of Togo
Prime Minister of Togo (2006–2007)
ΒραβεύσειςGerman Africa Prize (1993)[1]

Ο Γιαγοβί Αγκμπογιμπό (Yawovi Agboyibo, 1943-2020) ήταν Τογκολέζος δικηγόρος, ακτιβιστής των ανθρώπινων δικαιωμάτων[8] και πολιτικός, ο οποίος χρημάτισε πρωθυπουργός της χώρας του για έναν χρόνο, από το 2006 ως το 2007.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτα χρόνια και δράση στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1943 στο Κούνι της επαρχίας Γιότο[9]

Εξελέγη βουλευτής το 1985, ως ανεξάρτητος και επανεξελέγη το 1990.[10]

Το 1987 ο πρόεδρος Γκνασινγκμπέ Εγιαντεμά διόρισε τον Αγκμπιγιμπό ως πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. [8][11][12] Η εν λόγω επιτροπή συστάθηκε στις 9 Ιουνίου 1987[11] και τα μέλη της ανέλαβαν καθήκοντα στις 21 Οκτωβρίου 1987.[12] Υπηρέτησε στη θέση εκείνη ως το 1990.[9][8]

Εκείνη την περίοδο ανέλαβε την ηγεσία του Μετώπου Ενώσεων για την Ανανέωση (FAR), το οποίο μετεξελίχθηκε σε πολιτικό κόμμα, με την ονομασία Επιτροπή Δράσης για την Ανανέωση (CAR).[8] Με την CAR αρχικά θα ήταν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 1993, όμως αποσύρθηκε μαζί με τον Εντέμ Κότζο, καταγγέλλοντας νοθεία υπέρ του προέδρου, ο οποίος επανεξελέγη. [13][14]

Πριν την πρωθυπουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αγκμπογιμπό εξελε΄γη βουλευτής το 1994 με το κόμμα CAR στην Α΄ εκλογική οεριφέρεια Γιοτό- Κέντρο.[15]

Το 1998 ήταν ξανά υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές και ήρθε 3ος στον 1ο γύρο με ποσοστό 9,54% των ψήφων.[16]

Στις 3 Αυγούστου 2001 καταδικάστηκε σε φυλάκιση 6 μηνών και πρόστιμο 100.000 φράγκων για συκοφαντική δυσφήμηση του πρωθυπουργού Κότζο.[14][17] Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα ζήτησαν την απελευθέρωσή του, ανάμεσα στις οποίες και η Διεθνής Αμνηστία, χωρίς αποτέλεσμα.[18] Παρά τη θετική πρόταση του εφετείου για την αποφυλάκισή του, ο πολιτικός δεν αποφυλακίστηκε , λόγω της συνενοχής του για διασυνδέσεις με παράνομες οργανώσεις στη Σιντόμ, κατηγορία που του είε προσαφθεί λίγο μετά την καταδίκη του για τη δυσφήμηση.[19]

Ήταν ξανά υποψήφιος με το CAR στις προεδρικές εκλογές που διενεργήθηκαν το 2003 και ήθρε πάλι 3ος με ποσοστό 5,12%.[20]

Πρωθυπουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έγινε πρωθυπουργός της χώρας στις 16 Σεπτεμβρίου του 2006, καθώς διορίστηκε από τον πρόεδρο Φόρε Γκνασίγκμπε. Στις 20 του ιδίου μήνα εγκρίθηκε η κυβέρνησή του. Το 1993 κατήλθε υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές εκείνης της χρονιάς, χωρίς όμως επιτυχία. Ο ίδιος παραιτήθηκε[21] στις 13 Νοεμβρίου του 2007. Τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία ο Κομλάν Μαλί.

Μετέπειτα πολιτική δράση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις βουλευτικές εκλογές του 2007 ο Αγκμπιγιμπό επανεξελέγη βουλευτής. Το 2008 αποχώρησε από την ηγεσία του CAR και αντικαταστάθηκε. Ωστόσο, ανακηρύχθηκε επίτιμος πρόεδρός του και ειλέχθηκε ως υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές του 2010.[22] Στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν τον Μάρτιο του 2010 ήρθε πάλι τρίτος με ποσοστό 2,96% των ψήφων.[23]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απεβίωσε στη Γαλλία στις 30 Μαΐου 2020 σε ηλικία 76 ετών. Η αιτία του θανάτου του ήταν η ολιγοήμερη ασθένεια.[24]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Dictionary of African Biography». (Αγγλικά) Dictionary of African Biography. Oxford University Press. Νέα Υόρκη. 2012. ISBN-13 978-0-19-538207-5.
  2. 2,0 2,1 Emmanuel K. Akyeampong: «Dictionary of African Biography». (Αγγλικά) Dictionary of African Biography. Oxford University Press. Νέα Υόρκη. 2012. σελ. 111. ISBN-13 978-0-19-538207-5.
  3. www.afrik.com/article10405.html.
  4. l-frii.com/togo-deuil-me-yawovi-agboyibor-est-decede.
  5. www.savoirnews.net/togo-deces-de-me-yawovi-agboyibo-une-grande-figure-de-lopposition/. Ανακτήθηκε στις 31  Μαΐου 2020.
  6. 6,0 6,1 «Fichier des personnes décédées»
  7. 7,0 7,1 actucameroun.com/2020/05/30/togo-deces-de-lancien-premier-ministre-yawovi-agboyibo/. Ανακτήθηκε στις 31  Μαΐου 2020.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Philippe Perdrix, "Ce que va faire Agboyibo", Jeuneafrique.com, 24 Σεπτεμβρίου 2006 (Γαλλικά).
  9. 9,0 9,1 «"Yawovi Agboyibo : un homme de consensus"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. , Republicoftogo.com, 11 Ιανουαρίου 2007 (Γαλλικά).
  10. "Me Yawovi AGBOYIBO, enfin Premier Ministre" Αρχειοθετήθηκε 2007-09-06 στο Wayback Machine., Etiame.com (Γαλλικά).
  11. 11,0 11,1 Clark, John Frank· Gardinier, David E., επιμ. (1997). Political Reform in Francophone Africa. Westview Press. σελίδες 230 and note 18. ISBN 978-0-8133-2786-0. [νεκρός σύνδεσμος]
  12. 12,0 12,1 "Oct 1988 – Local elections-Human rights-Economy Foreign-relations", Keesing's Record of World Events, Volume 34, October 1988 Togo, Page 36200.
  13. Clark, John Frank· Gardinier, David E., επιμ. (1997). Political Reform in Francophone Africa. Westview Press. σελ. 240. ISBN 978-0-8133-2786-0. [νεκρός σύνδεσμος]
  14. 14,0 14,1 Publications, Europa (2003). Africa South of the Sahara 2004. Psychology Press. σελίδες 1,144–1,148. ISBN 978-1-85743-183-4. 
  15. Journal Officiel de la Republique Togolaise, 8 Απριλίου 1994, σελ. 2 (Γαλλικά).
  16. "CONSIDERATION OF REPORTS SUBMITTED BY STATES PARTIES UNDER ARTICLE 40 OF THE COVENANT: Addendum TOGO" (PDF), United Nations International covenant on civil and political rights, CCPR/C/TGO/2001/3, 5 Ιουλίου 2001.
  17. "Togo: Court jails opposition leader for six months for "defaming" premier", AFP (nl.newsbank.com), 3 Αυγούστου 2001.
  18. "TOGO: Amnesty calls for release of prisoners", IRIN, 28 Νοεμβρίου 2001.
  19. "Togo: Opposition leader remains in prison – party official", Radio France Internationale (nl.newsbank.com), 11 Ιανουαρίου 2002.
  20. "RAPPORT DE LA MISSION EXPLORATOIRE DEPECHEE DANS LA PERSPECTIVE DE L’ELECTION PRESIDENTIELLE ANTICIPEE DU 24 AVRIL 2005 AU TOGO" Αρχειοθετήθηκε 2007-06-22 στο Wayback Machine., democratie.francophonie.org (Γαλλικά).
  21. Rulers , Νοέμβριος 2007
  22. "Deux partis de l’opposition togolaise discutent d’une candidature unique pour la présidentielle de 2010" Αρχειοθετήθηκε 2016-03-03 στο Wayback Machine., Republicoftogo.com, 29 Μαΐου 2009 (Γαλλικά).
  23. Laurence Boutreux, "Togo's president re-elected: electoral chief", AFP, 6 Μαρτίου 2010.
  24. «Togo / Deuil : Me Yawovi Agboyibo est décédé». L-FRII (στα Γαλλικά). 30 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020.