Γιάννης Γαΐτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιάννης Γαΐτης
Αυτοπροσωπογραφία
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Γιάννης Γαΐτης (Ελληνικά)[1]
Γέννηση4  Μαρτίου 1923[2][3][4]
Αθήνα[5][1]
Θάνατος22  Ιουλίου 1984[4][6][7]
Αθήνα[1][8]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[1]
ΣπουδέςΑνωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών[1]
Ιδιότηταζωγράφος[1][7]
ΣύζυγοςΓαβριέλα Σίμοση[9]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Γιάννης Γαΐτης (Αθήνα, 4 Μαρτίου 1923 – 22 Ιουλίου 1984) ήταν Έλληνας ζωγράφος, χαράκτης και γλύπτης. Είναι γνωστός για τα «Ανθρωπάκια» του, μορφές που δεν έχουν ατομικά χαρακτηριστικά, είναι ανέκφραστα και έχουν πανομοιότυπο ντύσιμο με ριγέ κοστούμι και καπέλο, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μαζοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου.[10][11]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αντιπροσωπευτικό έργο με τα ανθρωπάκια, του Γαΐτη.

Το 1923 γεννιέται στην Αθήνα ο Γιάννης Γαΐτης, το δεύτερο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας του Φραγκίσκου-Φίλιππου Γαΐτη και της Παναγιώτας Καραμήτρου. Ο πατέρας του ήταν από την Τήνο και η μητέρα του από τα Δολιανά Αρκαδίας. Το 1939 η εφημερίδα Η Βραδυνή δημοσιεύει ένα σχέδιο που φιλοτεχνεί σε ηλικία 16 ετών. Σπούδασε αρχικά στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και έπειτα στο Παρίσι. Ανάμεσα στους δασκάλους του ήταν και ο Κωνσταντίνος Παρθένης. Συχνάζει όμως ελάχιστα στη σχολή, αφού πιστεύει ότι η διδασκαλία εκεί μάλλον εξουδετερώνει παρά ελευθερώνει τις δημιουργικές δυνάμεις του καλλιτέχνη[12]. Το 1949 συμμετείχε μαζί με άλλους καλλιτέχνες όπως ο Αλέκος Κοντόπουλος στην ίδρυση της καλλιτεχνικής ομάδας των λεγόμενων «Ακραίων», της οποίας τα μέλη ξεχώρισαν για την ενασχόλησή τους με μορφές αφηρημένης τέχνης.[13] Το 1954 μετέβη στο Παρίσι με σκοπό να ολοκληρώσει τις σπουδές του φοιτώντας στη Σχολή Καλών Τεχνών και στην Ακαδημία Grande Chaumiere.[13] Παράλληλα οργάνωσε εκθέσεις στην Αθήνα και στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου εγκαταστάθηκε με τη σύζυγό του, Γαβριέλλα Σίμωσι (1926-1999[14]), και έλαβε μέρος σε αρκετές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.[13]

Το 1967 παρουσίασε για πρώτη φορά τα «Ανθρωπάκια», το χαρακτηριστικό γνώρισμα του έργου του, με το οποίο απασχολήθηκε και τις επόμενες δεκαετίες, κάνοντάς το ένα είδος και μέσο ειρωνείας και κοινωνικής κριτικής.[11][15] Σταδιακά, από το 1975 οι σχηματοποιημένες μορφές πολλαπλασιάστηκαν και ενοποιήθηκαν με αποτέλεσμα τη δημιουργία ανθρώπινων τοπίων.[16] Απεβίωσε τον Ιούλιο του 1984, λίγες ημέρες μετά τα εγκαίνια της αναδρομικής έκθεσης του έργου του στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών.[17] Η Υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη οργανώνει την κηδεία του δημοσία δαπάνη και προβάλλεται προς τιμήν του στην ελληνική τηλεόραση, τον Νοέμβριο του 1984, η ταινία του Γιώργου Σγουράκη στη σειρά Μονόγραμμα[18].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 dp.iset.gr/en/artist/view.html?id=1026. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2020.
  2. ↑ rkd.nl/explore/artists/29970. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. ↑ «Yannis Gaitis». (Ολλανδικά) RKDartists. 29970.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Yannis Gaitis». (Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. Oxford University Press. 2006. B00069792. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
  5. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 2  Δεκεμβρίου 2016. 500112428. Ανακτήθηκε στις 21  Ιανουαρίου 2019.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 149743533.
  7. ↑ 7,0 7,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/7862. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  8. ↑ www.nationalgallery.gr/el/zographikh-monimi-ekthesi/painter/gaitis-giannis.html. Ανακτήθηκε στις 22  Νοεμβρίου 2020.
  9. ↑ www.ekathimerini.com/20084/article/ekathimerini/life/publication-brings-together-an-artists-entire-body-of-work. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2020.
  10. ↑ Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. «Μαλλιάρης-Παιδεία», 2006, τόμος 6, σελ. 163.
  11. ↑ 11,0 11,1 Λαμπράκη-Πλάκα, Μαρία· Καρακούρτη-Ορφανοπούλου, Λαμπρινή, επιμ. (2020). Η ανθρώπινη μορφή στην ελληνική ζωγραφική, 20ός αιώνας. Αθήνα: Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη. σ. 26. ISBN 978-618-5201-10-4.
  12. ↑ Μαυρωτάς, Τάκης. Γιάννης Γαΐτης. Η ουσία του απρόσωπου. Αθήνα: Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη. σελ. 112. ISBN 978-618-5201-16-6. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Εθνική Πινακοθήκη – 100 Χρόνια. Τέσσερις Αιώνες Ελληνικής Ζωγραφικής. Από τις Συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη. ΕΠΜΑΣ, Αθήνα 1999, σελ. 654.
  14. ↑ «Σίμωσι Γαβριέλλα». Εθνική Πινακοθήκη. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2023. 
  15. ↑ Εθνική Πινακοθήκη – 100 Χρόνια. Τέσσερις Αιώνες Ελληνικής Ζωγραφικής. Από τις Συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη. ΕΠΜΑΣ, Αθήνα 1999, σελ. 667.
  16. ↑ Γιάννης Γαΐτης, περιοδικό Art Magazine, 8-11-2010, ανάκτηση 16-7-2013.
  17. ↑ Συλλογικό έργο Γιάννη Γαΐτη, BiblioNet.gr, ανάκτηση 16-7-2013.
  18. ↑ Μαυρωτάς, Τάκης. Γιάννης Γαΐτης. Η ουσία του απρόσωπου. Αθήνα: Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη. σελ. 117. ISBN 978-618-5201-16-6. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Εθνική Πινακοθήκη – 100 Χρόνια. Τέσσερις Αιώνες Ελληνικής Ζωγραφικής. Από τις Συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη, ΕΠΜΑΣ, Αθήνα 1999.
  • Κωστοπούλου Α., Κριτικός κατάλογος των έργων του Γιάννη Γαϊτη : ζωγραφική, γλυπτική, κατασκευές, Ίδρυμα Ι. Κωστόπουλου, Αθήνα 2003.
  • Λυδάκης Στ., "Οι Έλληνες ζωγράφοι", τόμ. 3ος, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα 1976.
  • Παπαδάκης Ν., "Γιάννης Γαΐτης, ένας επαναστάτης δημιουργός", Σύγχρονοι Έλληνες Καλλιτέχνες, τόμ. 1ος, Πολυπλάνο, Αθήνα 1980.
  • Χρήστου Χρ., "Ζωγραφική του 20ού αιώνα", Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1996.
  • Αφιέρωμα στο Γιάννη Γαΐτη. Αναδρομική έκθεση 1956-1980, ΚΘ΄ Δημήτρια, Δήμος Θεσσαλονίκης-Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, 19 Οκτωβρίου-20 Νοεμβρίου 1994
  • Γιάννης Γαΐτης, κείμενο Τζουλιάνο Σεραφίνι, εκδ. «Μέδουσα», χ.χ. 
  • Γιάννης Γαΐτης, Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα, Δεκέμβριος 1984 
  • Ευάγγελος Ανδρέου, Γαΐτης/Gaitis. "Σύγχρονοι Έλληνες Καλλιτέχνες" ΄Εκδ. Επίπεδα, Αθήνα 1984 - 18ο Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης (AICA)
  • Ευάγγελος Ανδρέου, Γαΐτης/Gaitis. "Ζωγραφική Σύγχρονες Τάσεις" ΄Εκδ. Επίπεδα, Αθήνα 1985 - Αθήνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης
  • Evangelos Andreou, GAITIS. "The meaning of educational manifestations and the participation of the intellectual man - and four artists", Ed. ABHE RAO – SHANTHA INTERNATIONAL INC.,New York - 2002
  • Τώνια Γιαννουδάκη, Εθνική Γλυπτοθήκη. Μόνιμη συλλογή, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2006
  • Αντωνία Γιαννουδάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (7/5/2015)
  • Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι - Γλύπτες - Χαράκτες, 16ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 1, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
  • Στέλιος Λυδάκης, Οι έλληνες γλύπτες. Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, τόμ. 5, Μέλισσα, Αθήνα 1981
  • Χρύσανθος Χρήστου – Μυρτώ Κουμβακάλη-Αναστασιάδη, Νεοελληνική γλυπτική 1800-1940, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος
  • Τάκης Μαυρωτάς, Γιάννης Γαΐτης, Η ουσία του απρόσωπου, 2023, έκδ. Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γιάννης_Γαΐτης&oldid=10467345"