Γενί Τζαμί Θεσσαλονίκης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 40°36′55.65″N 22°57′24.23″E / 40.6154583°N 22.9567306°E / 40.6154583; 22.9567306

Γενί Τζαμί Θεσσαλονίκης
Χάρτης
Είδοςτζαμί, μουσείο και κτήριο
Γεωγραφικές συντεταγμένες40°36′56″N 22°57′24″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Θεσσαλονίκης
ΤοποθεσίαΘεσσαλονίκη
ΧώραΕλλάδα
ΈνοικοιΑρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
ΔιαχειριστήςΑρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
ΑρχιτέκτοναςΒιταλιάνο Ποζέλι
Προστασίαδιατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα
Commons page Πολυμέσα
Ταχυδρομική κάρτα με το Γενί Τζαμί εποχής 1902-12 (διακρίνεται ο μιναρές ο οποίος σήμερα δεν υπάρχει). Σημερινή μορφή εισόδου / εσωτερικό όπου διακρίνεται η "εσοχή" / μιχράμπ.

Το Γενί τζαμί είναι σημαντικό μνημείο της περιόδου της Τουρκοκρατίας στη Θεσσαλονίκη. Βρίσκεται στην οδό Αρχαιολογικού Μουσείου 30,[1] στα ανατολικά της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας[2].

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χτίστηκε το 1902 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι (Vitaliano Poselli) και χρησίμευε ως τόπος λατρείας για τους εξισλαμισμένους Εβραίους που είχαν εξισλαμιστεί, τους επονομαζόμενους Ντονμέδες (Dönme/Donmeh αφού ήτανε το τζαμί τους). Έχει δύο ορόφους και συμβαδίζει με την εκλεκτικιστική αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα. Μετά την ανταλλαγή (1923-1924), στέγασε για μικρό διάστημα πρόσφυγες, και από το 1925 έως το 1963 χρησιμοποιήθηκε ως αρχαιολογικό μουσείο και το πιο παλιό της πόλης. Σήμερα είναι εκθεσιακός χώρος του Δήμου Θεσσαλονίκης. [3] [4]

Το κτίριο συνδυάζει τη μουσουλμανική παράδοση με τον αρχιτεκτονικό συρμό του καιρού του (εκλεκτικιστικά στοιχεία που χρησιμοποίησε ο αρχιτέκτονας και σε πολλά άλλα κτίριά του, που σώζονται στην πόλη, όπως στο Διοικητήριο, το κτίριο της παλιάς Φιλοσοφικής, το Γ' Σώμα Στρατού, τη βίλα Αλλατίνι κ.ά.).Στην αριστερή πλευρά της κεντρικής εισόδου υπάρχει μαρμάρινη επιγραφή με το όνομα του αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι γραμμένο στην παλαιοτουρκική και ιταλική γλώσσα, ενώ στον νότιο εξωτερικό τοίχο υπάρχει μαρμάρινο ηλιακό ρολόι. [5]

To μαρμάρινο ηλιακό ρολόι
H μαρμάρινη επιγραφή με το όνομα του Βιταλιάνο Ποζέλι

Στο προαύλιό του φυλάσσεται πλούσια συλλογή μαρμάρινων γλυπτών της Ρωμαϊκής εποχής και των πρωτοχριστιανικών χρόνων (σαρκοφάγοι, επιτύμβια, ανάγλυφα, τιμητικές και ταφικές στήλες κ.λ.π.) από ολόκληρη τη Θεσσαλονίκη. Έως το 2024 Γενί Τζαμί φιλοξένησε διάφορες πολιτιστικές δραστηριότητες.

Τον Απρίλιο του 2024 το Γενί Τζαμί ξανά λειτούργησε για πρώτη φορά ως χώρος λατρείας μετά από το 1922 για τον εορτασμό του Ραμαζανίου. [6]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Γενί Τζαμί ή παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης». thessalonikiartsandculture.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2017. 
  2. «Γενί Τζαμί - Πρώην Αρχαιολογικό Μουσείο». Θεσσαλονίκη 360. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2015. 
  3. Σελάνα Βροντή. «Το οθωμανικό παρελθόν της Θεσσαλονίκης». Εφημερίδα Καθημερινή. http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_1_11/06/2012_446342. Ανακτήθηκε στις 2012-10-21. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. «Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο (Γενί Τζαμί)». Ιστοσελίδα Δήμου Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2012. 
  5. Παπαδόπουλος, Τάσος (2021). «Μια πεταλούδα στο Γενί Τζαμί». Θεσσαλονικέων Πόλις. 
  6. «Θεσσαλονίκη: Άνοιξε το Γενί Τζαμί για το Ραμαζάνι μετά από 102 χρόνια». iEidiseis. 10 Απριλίου 2024.