Βρώμη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βρώμη
Βρώμη
Βρώμη
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Μονοκοτυλήδονα (Liliopsida)
Τάξη: Κυπειρώδη (Cyperales)
Οικογένεια: Ποοειδή (Poaceae)
Γένος: Αβένη (Avena)
Είδος: A. sativa
Διώνυμο
Αβένη η ήμερος
(Avena sativa)

L.

Η βρώμη (Avena sativa, Αβένη η ήμερος), είναι η κοινή ονομασία ορισμένων ειδών του γένους Αβένη (Avena) της οικογένειας αγρωστώδη (Graminae). Ενώ η βρώμη είναι κατάλληλη τροφή και για ανθρώπους, ως επί το πλείστον χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή. Η βρώμη διακρίνεται σε τρεις ομάδες:

  1. Διπλοειδής των Strigosabrevis (fodder oats)
  2. Τετραπλοειδής της abyssinica
  3. Εξαπλοειδής των Satina-byzantina-nuda

Καλλιέργεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για την ανάπτυξη της βρώμης δεν απαιτούνται ιδιαίτερα θερμά κλίματα και μεγάλη ηλιοφάνεια και γενικά το φυτό είναι περισσότερο ανθεκτικό σε υγρό περιβάλλον σε σχέση με τα άλλα δημητριακά, το σιτάρι, το κριθάρι και την σίκαλη. Έτσι η καλλιέργεια της είναι ιδιαίτερα σημαντική σε χώρες με σχετικά ψυχρό κλίμα και υψηλή συχνότητα βροχών κατά τους θερινούς μήνες, όπως είναι οι χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Η καλλιέργεια της φτάνει ακόμη μέχρι και στη μακρινή Ισλανδία. Η βρώμη είναι φυτό ετήσιας καλλιέργειας και η σπορά της μπορεί να γίνει είτε το φθινόπωρο, για θερισμό το καλοκαίρι, είτε την άνοιξη, για θερισμό νωρίς το φθινόπωρο.

Χρήση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βρώμη μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη διατροφή του ανθρώπου με πολλούς τρόπους. Συνήθως παρασκευάζεται ως πλιγούρι, μετά από τεμαχισμό των καρπών ή ως αλεύρι βρώμης μετά από άλεση. Η βρώμη τρώγεται κυρίως σε μορφή χυλού. Μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί και ως συστατικό σε πολλές συνταγές όπως για παράδειγμα για γλυκά βρώμης, πλιγούρι βρώμης, μπισκοτάκια και ψωμί βρώμης. Μπορεί επίσης να καταναλωθεί ωμή. Ήδη τα μπισκότα ωμής βρώμης έχουν αρχίσει να γίνονται ιδιαίτερα δημοφιλή. Στην Αγγλία η βρώμη χρησιμοποιείται και για την παρασκευή μπύρας.

Υγεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βρώμη θεωρείται ιδιαίτερα υγιεινή τροφή. Η ανακάλυψη μετά από κλινικές έρευνες ότι η βρώμη μειώνει τις ποσότητες της LDL χοληστερίνης («κακή») στο αίμα την έκανε ιδιαίτερα δημοφιλή τα τελευταία χρόνια.[1]

Παραγωγή Βρώμης - 2016
Τόνοι
Ευρωπαϊκή Ένωση
7.925.991
Ρωσία
4.761.365
Καναδάς Καναδάς
3.018.100
Πολωνία
1.358.079
Αυστραλία
1.299.680
 Φινλανδία
1.037.400
 ΗΠΑ
940.130
Σύνολο παγκοσμίως
22.991.780
United Nations, Food and Agriculture Organization, Statistics Division[2]

Θρεπτική Αξία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε 100 γραμμάρια βρώμης εμπεριέχονται:

Γλουτένη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βρώμη δεν περιέχει γλουτένη[3][4]. Πρακτικά όμως δεν υπάρχει βρώμη που να είναι χωρίς γλουτένη και να μην προκαλεί προβλήματα σε άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη. Οι συνθήκες καλλιέργειας[3], μεταφοράς και επεξεργασίας της βρώμης προκαλούν τη μεταφορά ιχνών γλουτένης από άλλα δημητριακά[5]. Αυτή η ελάχιστη ποσότητα είναι ικανή να ενοχλήσει άτομα με κοιλιοκάκη, τα οποία έχουν αυτή τη δυσανεξία.

Αβενίνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ωστόσο η βρώμη περιέχει την ουσία αβενίνη. Η αβενίνη είναι μια ουσία τοξική για τον υποβλεννογόνο του εντέρου και μπορεί να προκαλέσει αντίδραση στους κοιλιακούς μύες, προκαλώντας σπασμούς και πόνους. Πιστεύεται ότι προκαλεί προβλήματα στο 10%[6] των ατόμων που έχουν δυσανεξία στη γλουτένη.

Γεωργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σπορά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βρώμη σπέρνεται την άνοιξη ή νωρίς το καλοκαίρι, όσο νωρίς μπορούν να δουλέψουν στο έδαφος. Είναι σημαντικό να αρχίζει κανείς νωρίς, για να πετύχει ο θερισμός επειδή το καλοκαίρι με τη ζέστη κάνει τη βρώμη να μην αποδίδει. Η βρώμη αντέχει στο κρύο και είναι ανεπηρέαστη από παγετό ή χιόνι

Θερισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μοντέρνες τεχνικές θερισμού βασίζονται στον εξοπλισμό, την τοπική παράδοση και τις προτεραιότητες. Η καλύτερη σοδειά γίνεται με τη βοήθεια τρακτέρ, που κόβει τα φυτά γύρω στα 10 εκατοστά πάνω από το έδαφος και τα τοποθετεί μέσα σε "παράθυρα" με τους κόκκους οργανωμένους σε σειρά. Αυτό το κάνουν όταν ο πυρήνας έχει 35% υγρασία ή όταν οι πιο πράσινοι πυρήνες παίρνουν κρεμ χρώμα. Τα "παράθυρα" του τρακτέρ τα αφήνουν να στεγνώσουν στον ήλιο για αρκετές ημέρες πριν τα συνδυάσουν με ένα εργαλείο. Μετά το άχυρο μαζεύεται σε δέματα.

Ιστορικά ο θερισμός γινόταν με το να κόβουν με ένα δρεπάνι και αλωνίζοντας τα κάτω από τα πόδια των βοοειδών. Αργά τον 20ο και 21ο αιώνα ο θερισμός γινόταν μέσω αλωνισμού. Μάζευαν τη βρώμη σε μπουκέτα για να τα βάλουν σε μια αλωνιστική μηχανή.

Καθαρισμός και διαλογή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για τη μεταφορά της βρώμης προς το μύλο ξεχωρίζεται η ήρα, οι πέτρες, άλλοι κόκκοι και ξένα υλικά.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Cholesterol-lowering effects of oat β-glucan: a meta-analysis of randomized controlled trials». Am J Clin Nutr 100 (6): 1413–21. 2014. doi:10.3945/ajcn.114.086108. PMID 25411276. PMC 5394769. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-clinical-nutrition_2014-12_100_6/page/1413. 
  2. «Oats production in 2016, Crops/World Regions/Production Quantity from pick lists». Food and Agriculture Organization, Statistics Division, FAOSTAT. 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2018. 
  3. 3,0 3,1 «Gluten Free Source» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2012. 
  4. «Avenin vs Gluten» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2012. 
  5. «Oats in the gluten-free diet» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2012. [νεκρός σύνδεσμος]
  6. «Κοιλιοκάκη και δυσανεξία στη γλουτένη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2012.