Βορέας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
θεός Βορέας
θεός του χειμώνα, του βορρά, του πάγου, του χιονιού, των σύννεφων, της ψυχρας, των καταιγίδων, της χαράς, της ψυχαγωγίας, της διασκέδασης, της μοναξιάς και της ηρεμίας
Σύζυγος-οιΩρείθυια της Αθήνας
Σύντροφος-οιΧιώνη, Αελλόπους και Chloris
ΓονείςΑστραίος και Ηώς

Ο Βορέας ή Βορρέας κατά την Ελληνική μυθολογία ήταν σύμφωνα με διάφορες εκδοχές:

Ο Βορέας κατοικούσε άλλοτε:

Ήταν η προσωποποίηση και θεός του Βοριά, του χειμώνα, του πάγου, του χιονιού, της χαράς, της ψυχαγωγίας και των καταιγίδων ενώ κατά τον Ελλάνικο ήταν η προσωποποίηση του όρους Βόρα της Μακεδονίας. Ως προσωποποίηση του βόρειου ανέμου ήταν αδελφός του Ζέφυρου (δυτικού), του Εύρου (νοτιοανατολικού) και του Νότου (νότιου). Παρουσιαζόταν ως πολύ δυνατός άντρας και με πολύ βίαιο θυμό. Συνεχώς απεικονιζόταν ως φτερωτός νεαρός με πυκνά μαλλιά και γένια, κρατώντας ένα κοχύλι και με φουσκωτό, από τον αέρα, μανδύα. Ο Βορέας σε μια επιδρομή του στην Αθήνα ερωτεύτηκε παράφορα την κόρη του βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα, Ωρείθυια.[2] Στην αρχή προσπάθησε να τη φλερτάρει και να την πείσει να τον παντρευτεί αλλά αυτή αρνήθηκε τις προτάσεις του. Έξαλλος, αποφάσισε να την πάρει με την βία, αφού η βία του φάνηκε πιο λογική. Ενώ η Ωρείθυια έπαιζε και μάζευε άνθη στον Ιλισό την απήγαγε, την κάλυψε μέσα σε ένα μαύρο νέφος και τη βίασε. Τη μετέφερε στη Θράκη και έκανε 6 παιδιά μαζί της: τον Αίμο, τον Βούτη, τον Λυκούργο, την Κλεοπάτρα, τη Χιόνη και τους δυο Βορεάδες Αργοναύτες, τον Ζήτη και τον Καλάι.

Οι δυο γιοι του Βορέα Καλάις και Ζήτης πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία ως Αργοναύτες.

Υπήρχαν ναοί αφιερωμένοι στο Βορέα, στη Μεγαλόπολη, στους Θούριους, ενώ λατρευόταν και στην Αθήνα, όπου θεωρούνταν γαμπρός. Πέρα από το σπήλαιο στον Αίμο, όπου κατοικούσε, υπήρχε άντρο του στη Σκυθία και κοίτη του στον Καύκασο.

Μυθολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λέγεται ότι ο Βορέας απήγαγε την Ορίθυια, μια Αθηναία πριγκίπισσα, από τον Ιλισό. Ο Βορέας είχε πάρει μια φαντασία στην Ορίθυια και αρχικά είχε παρακαλέσει για τις χάρη της, ελπίζοντας να την πείσει. Όταν αυτό απέτυχε, επανήλθε στη συνηθισμένη του διάθεση και την απήγαγε καθώς χόρευε στις όχθες του Ιλισού. Ο Βορέας τύλιξε την Ορίθυια σε ένα σύννεφο, τη βίασε και μαζί της, ο Βορέας απέκτησε δύο γιους—τους Boreads, Zethes και Calais, που ήταν μέρος του πληρώματος του Αργού ως Αργοναύτες, θεά του χιονιού και Κλεοπάτρα.

Από τότε οι Αθηναίοι έβλεπαν τον Βορέα ως συγγενή από γάμο. Όταν η Αθήνα απειλήθηκε από τον Ξέρξη, οι άνθρωποι προσευχήθηκαν στον Βορέα, ο οποίος λέγεται ότι τότε προκάλεσε ανέμους να βυθίσουν 400 περσικά πλοία. Μια λατρεία ιδρύθηκε στην Αθήνα το 480 π.Χ. σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τους Βορέα για την καταστροφή του περσικού στόλου που πλησίαζε. Ένα παρόμοιο γεγονός είχε συμβεί δώδεκα χρόνια νωρίτερα, και ο Ηρόδοτος γράφει:

Τώρα δεν μπορώ να πω εάν αυτός ήταν ο λόγος που οι Πέρσες πιάστηκαν στην άγκυρα από τον άνεμο, αλλά οι Αθηναίοι είναι πολύ θετικοί ότι, όπως τους βοήθησε ο Βορέας πριν, έτσι και ο Βορέας ήταν υπεύθυνος για ό,τι συνέβη σε αυτήν την περίπτωση. Και όταν πήγαν σπίτι έχτισαν στον θεό ένα ιερό δίπλα στον ποταμό Ιλισσό. Έχουν περιγραφεί άλλες δύο περιπτώσεις τιμής του Βορέα από ελληνικά κράτη για ανάλογη βοήθεια, στη Μεγαλόπολη (εναντίον Λακωνίας) και στους Θούριους (κατά των Συρακουσών). Στην τελευταία περίπτωση, ο Βορέας έλαβε υπηκοότητα και οικόπεδο.

Η αρπαγή της Ορυθυίας ήταν δημοφιλής στην Αθήνα πριν και μετά τον Περσικό πόλεμο και συχνά απεικονιζόταν σε αγγειογραφία. Σε αυτούς τους πίνακες, ο Βορέας απεικονιζόταν ως ένας γενειοφόρος άνδρας με χιτώνα, με δασύτριχα μαλλιά που μερικές φορές είναι παγωμένα και αιχμηρά. Η απαγωγή δραματοποιήθηκε και στο χαμένο έργο του Αισχύλου Ωρείθυια. Σε ορισμένες εκδοχές της ιστορίας του Υάκινθου, ο Βορέας αντικαθιστά τον αδελφό του Ζέφυρο ως θεό του ανέμου που έτρεφε μονόπλευρη αγάπη για τον όμορφο Σπαρτιάτη πρίγκιπα, ο οποίος προτιμούσε τον Απόλλωνα από αυτόν.

Σε άλλες μαρτυρίες, ο Βορέας ήταν ο πατέρας του Μπούτες (από άλλη γυναίκα) και ο εραστής της νύμφης Πίτυς. Σε μια ιστορία, τόσο ο Παν όσο και ο Βορέας αγωνίστηκαν για τις στοργές της Pitys και προσπάθησαν να την κάνουν να επιλέξει μεταξύ τους. Για να την εντυπωσιάσει, ο Βορέας ξερίζωσε όλα τα δέντρα με τη δύναμή του. Ο Παν μόνο γέλασε και ο Πιτς τον διάλεξε αντί για τον Μπορέα. Θυμωμένος, ο Boreas κυνήγησε τον Pitys και την πέταξε από έναν γκρεμό, σκοτώνοντάς την. Η Γαία, λυπούμενη το κορίτσι, μετέτρεψε το νεκρό της σώμα σε πεύκο.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της Αργώ, οι Αργοναύτες Ζήτες και Καλαί, γιοι του Βορέα, περιγράφουν τον Απόλλωνα ως «αγαπημένο του πατέρα μας», υπονοώντας ίσως μια ρομαντική σύνδεση μεταξύ των δύο θεών.


Ο βασιλιάς Εριχθόνιος της Τροίας είχε στην κατοχή του τρεις χιλιάδες φοράδες. Ο Βορέας τα ερωτεύτηκε καθώς βοσκούσαν στα λιβάδια και πήρε τη μορφή ενός επιβήτορα με σκούρα χαίτη για να ζευγαρώσει μαζί τους. Έτσι απέκτησε δώδεκα πουλάρια σε αυτές τις φοράδες.[13][14] Σύμφωνα με τα λόγια του Γουίλιαμ Σμιθ, αυτό «εξηγήθηκε συνήθως ως ένας απλός μεταφορικός τρόπος έκφρασης της εξαιρετικής ταχύτητας αυτών των αλόγων».

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Στρυμόνας». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2023. 
  2. «Βορέας». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]