Βιταλιάνο Ποζέλι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βιταλιάνο Ποζέλι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Vitaliano Poselli (Σικελικά)
Γέννηση7  Ιουνίου 1838
Καστιλιόνε ντι Σισίλια
Θάνατος23  Σεπτεμβρίου 1918
Θεσσαλονίκη
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Ιταλίας (1861–1918)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααρχιτέκτονας
Αξιοσημείωτο έργοΓενί Τζαμί Θεσσαλονίκης
Οικογένεια
ΑδέλφιαΣαλβατόρε Ποζέλι
δεδομένα

Ο Βιταλιάνο Ποζέλι (ιταλ. Vitaliano Poselli) ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας που γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1838 στο Καστιλιόνε (Castiglione) της Σικελίας. Αρχικά μετέβη στη Ρώμη, όπου άρχισε τις μελέτες του στην αρχιτεκτονική. Εκεί του προσφέρθηκε η πρώτη εργασία του το 1867 από έναν καθολικό ιερέα, τον Don Bosco. Αφορούσε την ανέγερση της εκκλησίας του Αγίου Στεφάνου (Santo Stefano) στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Ποζέλι στάλθηκε το 1886 στη Θεσσαλονίκη από την Οθωμανική κυβέρνηση για να χτιστεί η Δημόσια Προπαρασκευαστική Σχολή («Idadie») της πόλης. Το 1888 παντρεύτηκε και εγκαταστάθηκε στην πόλη. Συνεργάστηκε με τις Οθωμανικές αρχές και δημιούργησε τα σημαντικότερα δημόσια κτήρια. Συγχρόνως, οι ξένες αντιπροσωπείες και οι αποστολές, καθώς επίσης και οι πλούσιοι έμποροι και οι τραπεζίτες, τον επιφόρτισαν με τη δημιουργία διάφορων κοινοτικών, εμπορικών αλλά και ιδιωτικών κτηρίων. Μερικά από τα πιο γνωστά είναι το Γενί Τζαμί, η Βίλλα Αλλατίνι, το Διοικητήριο, η Καθολική και η Αρμενική εκκλησία, η Τράπεζα Θεσσαλονίκης (Στοά Μαλακοπή), το Γ΄ Σώμα Στρατού, καθώς και η συναγωγή Μπετ Σαούλ, η οποία ανατινάχτηκε από το γερμανικό στρατό το καλοκαίρι του 1943[1][2][3]. Τιμήθηκε για την εργασία του από το σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β', από το βασιλέα της Ιταλίας Βιττόριο Εμανουέλε Β' και από την καθολική εκκλησία.

H μαρμάρινη επιγραφή με το όνομα του Βιταλιάνο Ποζέλι στο Γενί Τζαμί

Ο Βιταλιάνο Ποζέλι πέθανε το 1918. Αρκετοί από τους απογόνους του ζουν ακόμη στη Θεσσαλονίκη.

Έργα του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βιταλιάνο Ποζέλι κατά χρονολογική σειρά σχεδίασε:

  • Βίλα Ida, Έτος κατασκευής 1886-1890, υπήρχε στη γωνία Αλ. Φλέμινγκ και Βασ. Όλγας.[4]
  • Δημόσια Προπαρασκευαστική Σχολή («Idadie») (σήμερα Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ.), Έτος κατασκευής 1887

Το κτήριο της Φιλοσοφικής Σχολή, χτίστηκε αρχικά για να στεγάσει την Σχολή Ιδιαδέ (Προπαρασκευαστική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας). Στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, η Σχολή χρησιμοποιήθηκε από το 1913 ως το 1927 ως στρατιωτικό νοσοκομείο και μετά παραχωρήθηκε στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, που μετεγκαταστάθηκε στο κτίριο από την πρώτη του έδρα, στη βίλα Αλλατίνι. Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου ήταν ο εμπνευστής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ οι Αλέξανδρος Δελμούζος, Γεώργιος Σκληρός και Μανόλης Τριανταφυλλίδης  ήταν από τους βασικούς συντελεστές του. Το κτίριο πήρε την τελική του μορφή, που διατηρεί ως σήμερα, το 1932. Τις περισσότερες επεμβάσεις ανέλαβαν οι αρχιτέκτονες Α. Δραγούμης, Ι. Δημητριάδης και Αναστάσιος Μεταξάς.[5]

  • Διοικητήριο, Έτος κατασκευής 1891
  • Γ΄ Σώμα Στρατού, Έτος κατασκευής 1890
  • Βίλλα Αλλατίνι, Έτος κατασκευής 1895
  • Καθολική εκκλησία Θεσσαλονίκης, Έτος κατασκευής 1897
  • Συναγωγή Μπετ Σαούλ, Έτος κατασκευής 1898
    Βίλα Morpurgo (1906), Χαιρωνείας 16, Θεσσαλονίκη
  • Γενί Τζαμί (Παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο), Έτος κατασκευής 1902

Το Γενί Τζαμί (Νέο Τζαμί), είναι το τελευταίο τζαμί της Θεσσαλονίκης και αποτελούσε το Τζαμί των Ντονμέ, δηλαδή το λατρευτικό χώρο των Ντονμέδων, των εξισλαμισμένων Εβραίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η αρχιτεκτονική του είναι ένα μίγμα ανατολίτικων, αναγεννησιακών, βυζαντινών, ισλαμικών και μπαρόκ στοιχείων με αρκετές νεοκλασικές επιρροές. Κατά την περίοδο 1925-1962 στεγάστηκε το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης. Σήμερα λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος του Δήμου Θεσσαλονίκης.[6]

  • Αρμενική εκκλησία, Έτος κατασκευής 1903
  • Βίλα Morpurgo, Έτος κατασκευής 1906, Χαιρωνείας 16, Θεσσαλονίκη[7][8][9]

Η βίλα κατασκευάστηκε για λογαριασμό της Φανής Ουζιέλ, σύζυγο του Μωυσή Μορπούργο, γιό της Ραχήλ Αλλατίνη. Το 1952 αγοράστηκε από τον Νίκο Ζαρντινίδη, πολιτικό, υπουργό, ευρωβουλευτή, καθώς και ιδιοκτήτη της αντιπροσωπείας της FIAT. Εκείνη την περίοδο στη βίλα φιλοξενήθηκε ο πρόεδρος της αυτοκινητοβιομηχανίας Τζιάνι Ανέλι. Στη συνέχεια, το 2001 στο κτίριο στεγάστηκε το κέντρο τέχνης Villarte, έπειτα το Ωδείο Βορείου Ελλάδος, ενώ από το 2015 η έπαυλη ανήκει στον Ιβάν Σαββίδη. Η βίλα αποτελεί ένα ενδιαφέρον δείγμα εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής με στοιχεία Art Nouveau.

  • Τράπεζα Θεσσαλονίκης (Στοά Μαλακοπή), Έτος κατασκευής 1907
  • Βίλλα Μπαρτζανκιάν, Έτος κατασκευής 1907
  • Στοά Lombardo
  • Μύλοι Αλλατίνι

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Mark Mazower, Θεσσαλονίκη: "Πόλη των Φαντασμάτων", εκδόσεις Αλεξάνδρια, 2006, ISBN 960-221-354-X, σ.303
  2. ↑ Κολώνας Β. & Παπαματθαιάκη Λ. (1980). Ο Αρχιτέκτονας Vitaliano Poselli. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής. 
  3. ↑ «thessarchitecture». thessarchitecture (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2020. 
  4. ↑ Archive, Saloni ca (9 Σεπτεμβρίου 2017). «Η βίλλα Ίντα». Saloni.ca Archive. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2023. 
  5. ↑ Τζήμου, Κύα (25 Ιουνίου 2016). «Ο Χάρτης της πόλης: Παλιά Φιλοσοφική». Parallaxi Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2020. 
  6. ↑ Καζαντζίδου, Νένα (31 Αυγούστου 2012). «Ο Χάρτης της πόλης: Γενή Τζαμί-Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο». Parallaxi Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2020. 
  7. ↑ Τζήμου, Κύα (19 Αυγούστου 2013). «Ο Χάρτης της πόλης: Βίλλα Ζαρντινίδη (νυν Ιβάν Σαββίδη)». Parallaxi Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2020. 
  8. ↑ «Βίλα Morpurgo ή Βίλα Ζαρντινίδη, ιστορία και φωτογραφική περιήγηση». Thessalonikiartsandculture.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2020. 
  9. ↑ «ΒΙΛΑ MORPURGO-ΖΑΡΝΤΙΝΙΔΗ». thessarchitecture (στα Αγγλικά). 30 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2020. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κολώνας Β. & Παπαματθαιάκη Λ. (1980) "Ο αρχιτέκτονας Vitaliano Poselli", Εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη

Έργα του Βιταλιάνο Ποζέλι στη Θεσσαλονίκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το Γενί Τζαμί
    Το Γενί Τζαμί
  • Η Βίλλα Αλλατίνι
    Η Βίλλα Αλλατίνι
  • Το Διοικητήριο
    Το Διοικητήριο
  • Το κτίριο της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής
    Το κτίριο της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής
  • Το κτίριο της Τράπεζας της Θεσσαλονίκης (Πλατεία Χρηματιστηρίου) -Στοά Μαλακοπής
    Το κτίριο της Τράπεζας της Θεσσαλονίκης (Πλατεία Χρηματιστηρίου) -Στοά Μαλακοπής
  • Η Αρμενική Εκκλησία
    Η Αρμενική Εκκλησία
  • Η Καθολική εκκλησία της Αμώμου Συλλήψεως
    Η Καθολική εκκλησία της Αμώμου Συλλήψεως
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βιταλιάνο_Ποζέλι&oldid=10492456"