Βαϊουνίτες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οι Βαϊουνίτες ή Βαγιουνίτες[1][2][3][4] ήταν μία από τις σλαβικές φυλές οι οποίες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Μακεδονίας κατά τα τέλη του 6ου αιώνα.[5]

Οι Βαϊουνίτες ήσαν αρχικά εγκατεστημένοι στην περιοχή η οποία ευρισκόταν στα δυτικά της Θεσσαλονίκης. Ανήκαν σε μία ομάδα σλαβικών φυλών οι οποίες επεχείρησαν, ανεπιτυχώς, να καταλάβουν την πόλη στις αρχές του 7ου αιώνα, περιστατικό έπειτα από το οποίο μετανάστευσαν στην περιοχή στα βόρεια των Ιωαννίνων και πιο συγκεκριμένα στην βόρεια Ήπειρο. Η περιοχή στην οποία εγκαταστάθηκαν εκεί, αργότερα, έλαβε νέα προερχόμενη από το όνομά τους ονομασία ως Βαγενετία. Αρκετά τοπωνύμια στην περιοχή της βόρειας Ηπείρου (σημερινή νότια Αλβανία) έχουν έως σήμερα ονόματα τα οποία είναι παράγωγα του ονόματος της συγκεκριμένης φυλής.

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ονομασία της φυλής αυτής θεωρείται πως προέρχεται από την σλάβικη λέξη vojnici ("πολεμιστές"), συνεπώς η ονομασία της φυλής θα μπορούσε να αποδοθεί ως "φυλή πολεμιστών".[6][7] Σύμφωνα με ορισμένους συγγραφείς, οι Βαϊουνίτες ταυτίζονται με τους Βαβούνους, ενώ ορισμένοι άλλοι συγγραφείς θεωρούν πως δεν υπάρχουν στοιχεία που να μπορούν να οδηγήσουν σε τέτοιο συμπέρασμα.[8]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τμήμα των Τειχών της Θεσσαλονίκης.

Στην διάρκεια του 6ου αιώνα, αρκετές σλαβικές φυλές εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή στα περίχωρα της βυζαντινής πόλης της Θεσσαλονίκης. Κατά την περίοδο μεταξύ 614–616, περίπου, γίνεται αναφορά στους Βαϊουνίτες στα Θαύματα του Αγίου Δημητρίου ως ένα εξ'αυτών.[2][9] Τα εδάφη τους ευρίσκονταν στα δυτικά της Θεσσαλονίκης.[10]

Σλαβική πιρόγα, χρονολογούμενη από τον 10ο αιώνα.

Κατά την περίοδο μεταξύ 614–16, περίπου, οι Βαϊουνίτες, καθώς και άλλες γειτνιάζουσες φυλές ενώθηκαν υπό έναν ηγέτη γνωστό ως Χάτζωνα[11] και πολιόρκησαν την πόλη.[12] Δυνάμεις αποτελούμενες από αρκετές σλαβικές φυλές επιτέθηκαν στην πόλη, χρησιμοποιώντας πολιορκητικές μηχανές, με στόχο να δημιουργήσουν ρήγμα στα τείχη της πόλης, ενώ οι μικρές και ευέλικτες πιρόγες τους επιτίθονταν στην πόλη από θαλάσσης.[13] όλες τους οι προσπάθειες απέτυχαν, ενώ ο Χάτζων φυλακίστηκε και λιθοβολήθηκε μέχρις θανάτου από τους Βυζαντινούς.[14] Μετά την αποτυχία αυτή της κατάληψης της Θεσσαλονίκης, αρκετά μέλη των ηττηθέντων σλαβικών φυλών απομακρύνθηκαν περαιτέρω από την πόλη. Οι Βαϊουνίτες μετακινήθηκαν από την Μακεδονία στην περιοχή της Ηπείρου, όπου και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή στα βόρεια των Ιωαννίνων.[15][16][17]

Η περιοχή που κατοικήθηκε από τους Βαϊουνίτες αποτέλεσε μία Σκλαβηνία, η οποία έγινε αργότερα γνωστή, από το όνομά τους, ως Βαγενετία.[18][19][20]

Η ονομασία της Βαγενετίας διατηρήθηκε έως τα τέλη του 13ου αιώνα.[18] Παρόμοια τοπωνύμια όπως Βιγιάνιτε ή Βιγιαντίγιε διατηρήθηκαν έως και τον 16ο αιώνα, όταν και αντικαταστάθηκαν από την ονομασία Δέλβινο, η οποία αποτέλεσε, επίσης, την επίσημη ονομασία του οθωμανικού Σαντζακίου του Δέλβινου.[21] Η περιοχή περιμετρικά του ποταμού Αώου (ή Βογιούσα/Βγιόσε, σήμερα στη νότια Αλβανία) θεωρείται πιθανό να έλαβε, επίσης, την ονομασία της από την συγκεκριμένη φυλή.[22]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Heather, Peter (2010). Empires and Barbarians: The Fall of Rome and the Birth of Europe. Oxford University Press. σελ. 680, note 20. Miracle II.4 names the Runchine, Strymon and Sagoudatae Slavs as attacking Thessalonica at this point; Miracle II.1 adds the names of the Baiounitae and Buzetae. 
  2. 2,0 2,1 Curta, Florin (2001). The Making of the Slavs: History and Archaeology of the Lower Danube Region, c. 500–700. Cambridge University Press. σελίδες 107–108. ISBN 978-0-521-80202-4. 
  3. Meeting, European Association of Archaeologists.· Pearce, Mark· Tosi, Maurizio (1998). Papers from the EAA Third Annual Meeting at Ravenna 1997: Pre- and protohistory. Archaeopress. ISBN 978-0-86054-894-2. This population may hypothetically be attributed to the Vajunites, a Slavic tribe which according to the Miracle of St. Demetrios, II, formed a Sclavinia in this region. 
  4. Macedonian Review. "Kulturen život" (Cultural Life). 1980. σελ. 349. The Vajunits lived in the northern part of Epirus, and the Velegets in Thessaly. 
  5. Etnološki pregled: Revue d'ethnologie. 1978. σελ. 58. The following Slavonic tribes settled down in the present Macedonia: Sangudati, Rin- hini, Draguviti, Vajuniti, Bersiti, ... 
  6. Meeting, European Association of Archaeologists.· Pearce, Mark· Tosi, Maurizio (1998). Papers from the EAA Third Annual Meeting at Ravenna 1997: Pre- and protohistory. Archaeopress. ISBN 978-0-86054-894-2. Its name is defined as denoting "a tribe of warriers" - "vojnici,"41 but a possibility ... 
  7. Zbornik Istorijskog muzeja Srbije. Muzej. 1982. σελ. 51. ... Вајунити (можда Војнићи) ... 
  8. Ћоровић, Владимир· Петровић, Драгољуб С (2006). Историја Срба. Дом и школа. σελ. 51. Да су Вајуни - Бабуни , како неки мисле , није сигурно . 
  9. Zbornik Istorijskog muzeja Srbije. Muzej. 1982. σελ. 51. У широј околини Солуна помињу се већ 614 — 616. године као посебна племена: Дрогувити или Друговити (можда Другови- ћи), Сагудати, Велегезити, Вајунити (можда Војнићи) и Верзити (можда Брзићи или Брезићи). 
  10. Doklestić, Ljubiša (1964). Kroz historiju Makedonije: izabrani izvori. Školska knj. σελ. 294. Vajuniti, slavensko pleme, nastavali su zapadnu okolicu Soluna, kasnije prelaze u Epir. 
  11. Recueil de travaux de l'Institut des études byzantines. Naučno delo. 1996. σελ. 99. Из VII века остала су забележена имена Хакона15 и Првуда,16 као вођа приликом опсада Солуна — 614/16. Хакон, односно 674/77. Првуд. 
  12. Macedonian Review. Kulturen Zhivot. 1979. σελ. 243. Velegiziti, joined, in the second decade of the VIIth century, a great Slav tribal union, led by the leader of these Slavs, a man called Hacon. ... 
  13. Ferjančić, Božidar (1966). Saznanja ; 20. Zavod za izdavanje udžbenika Socijalističke Republike Srbije. σελ. 22. ... као: Драговића, Сагу дата, Велегезита, Вајунита и Верзита. Са копнене стране Словени су опсадним справама покушавали да пробију градске бедеме, док су лаки и покретни дрвени чамци (моноксили) нападали град са мора. 
  14. Ćorović, Vladimir (13 Ιανουαρίου 2014). Istorija srpskog naroda. eBook Portal. σελ. 34. GGKEY:XPENWQLDTZF. 
  15. Ћоровић, Владимир· Петровић, Драгољуб С (2006). Историја Срба. Дом и школа. σελ. 51. Вајунити су се из Македоније померили према Епиру , где до XIV века постоји област Вагенеција . 
  16. Srejović, Dragoslav· Gavrilović, Slavko· Ćirković, Sima M. (1892). Istorija srpskog naroda: knj. Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371). Srpska književna zadruga. σελ. 123. 
  17. Popovski, Jovan (1969). Macedonia. Turistička štampa. σελ. 7. ... Saguditi tribe settled to the east of Salonica, Velegeziti occupied region next to Dragoviti tribe, and Vajunites settled in Epirus. Berziti tribe settled in ... 
  18. 18,0 18,1 Christie, Neil· Augenti, Andrea (2012). Vrbes Extinctae: Archaeologies of Abandoned Classical Towns. Ashgate Publishing, Ltd. σελ. 210. ISBN 978-0-7546-6562-5. One can note that the Slav presence in the Butrint region probably endured: Butrint lies in the region known in the thirteenth century as Bagenetia or Vagenetia, but this term can be traced back to the Slavic tribe known as the Baiunetai. 
  19. Macedonia), Institut za nacionalna istorija (Skopje, (1970). Istorija makedonskog naroda: Od praistorije do kraja XVIII veka. Zavod za izdavanje ydžbenika Sodžijalističke Republike Srbije. σελ. 83. Своје склавиније имали су и Сагудати, Велегезити, Вајунити, Берзити (за које неки ау- тори тврде да су Брсјаци). 
  20. Мацедониа), Институт за национална историја (Скопје,· Panov, Branko (2000). Историја на македонскиот народ. Institut za nacionalna istorija. σελ. 295. ISBN 978-9989-624-47-6. 
  21. Hodges, Richard· Bowden, William· Lako, Kosta· R. D. Andrews (2004). Byzantine Butrint: Excavations and Surveys 1994-1999. Oxbow Books for the Butrint Foundation. σελ. 22. ISBN 978-1-84217-158-5. The names Vagenetia, Viyanite and Viyantije survived until the Turkish period, ... 
  22. "Становништво словенског поријекла у Албанији" – Зборник радова са међународног научног скупа одржаног на Цетињу 21, 22. и 23. јуна 1990. Драгољуб С. Петровић, "Хетерогеност становништва детерминанта сложености решења политичког статуса албанског простора" Αρχειοθετήθηκε 2014-10-14 στο Wayback Machine. – (Σερβικά)